Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UK 436/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 24 września 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (przewodniczący)
SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Myszka
w sprawie z odwołania W. F.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o prawo do emerytury górniczej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 24 września 2015 r.,
skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 29 kwietnia 2014 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o
kosztach postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 29 stycznia 2013 r.
odmówił ubezpieczonemu W. F. prawa do emerytury górniczej z uwagi na
niewykazanie 25-letniego okresu pracy górniczej.
2
Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w K. wyrokiem z
dnia 6 maja 2013 r. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo
do emerytury górniczej od daty wniosku oraz zasądził od organu rentowego na
jego rzecz kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Sąd Okręgowy ustalił, że ubezpieczony W. F., w dniu 28 grudnia 2012 r.
złożył w organie rentowym wniosek o przyznanie prawa do emerytury górniczej,
wskazując, że pracował jako górnik w okresach: od dnia 29 czerwca 1987 r. do
dnia 21 lipca 1987 r. oraz od dnia 1 sierpnia 1988 r. do dnia 26 sierpnia 1988 r. w
KWK „H”., od dnia 15 października 1988 r. do dnia 28 maja 2006 r. w KWK „W.”,
od dnia 29 maja 2006 r. do nadal w KHW S.A. KWK „M.”. Jednocześnie
ubezpieczony był członkiem drużyny ratowniczej: od dnia 20 listopada 1996 r. do
dnia 8 września 1998 r. jako ratownik górniczy w KHW S.A. KWK „W.”, od dnia 1
stycznia 1998 r. do dnia 28 maja 2006 r. jako ratownik specjalista w KHW S.A.
KWK „W.” oraz od dnia 29 maja 2006 r. do nadal w KWK „M.” Ruch „B.” jako
ratownik specjalista. Okresy członkostwa w drużynie ratowniczej w charakterze
ratownika górniczego i ratownika specjalisty nakładają się na siebie, ponieważ w
tym czasie ubezpieczony sprawował obie te funkcje. Sąd Okręgowy stwierdził, że
stanowisko ratownika górniczego w drużynie ratowniczej może pełnić osoba z
dozoru niższego oraz osoba na stanowisku robotniczym, zaś ratownikiem
specjalistą może być osoba wchodząca w skład dozoru wyższego (kierownictwa
kopalni), która wykonuje funkcje nadzorcze nad wydziałami ratowniczymi albo pełni
określone funkcje w czasie akcji. Ubezpieczony był czynnym członkiem drużyny
ratowniczej i brał udział w akcjach ratowniczych.
Przy takich ustaleniach faktycznych Sąd Okręgowy uznał odwołanie za
uzasadnione bowiem z wykładni literalnej art. 50c ust. 1 pkt 6 i art. 50d ust. 1 pkt 2
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (obecnie jednolity tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 748; dalej jako ustawa o
emeryturach i rentach z FUS) jednoznacznie wynika, że za pracę górniczą uważa
się zatrudnienie w drużynach ratowniczych i okres pracy w tym charakterze zalicza
się przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej. Przepisy te w żadnym wypadku
nie uzależniają zaliczenia okresów pracy w charakterze członków drużyn
ratowniczych od wyszczególnienia jakie funkcje pełniło się w tych drużynach.
3
Wystarczające jest, że było się członkiem drużyny ratowniczej, a poza sporem
pozostaje, iż ubezpieczony był członkiem drużyn ratowniczych. Wobec
powyższego Sąd Okręgowy uznał, że ubezpieczony powinien mieć zaliczone do
okresu pracy górniczej okresy przynależności do drużyn ratowniczych, a po
doliczeniu tych okresów legitymuje się on 25-letnim stażem pracy górniczej.
Ubezpieczony spełnia również pozostałe przesłanki, wymienione w art. 50a ustawy
o emeryturach i rentach z FUS, niezbędne do nabycia uprawnień do emerytury
górniczej, ponieważ ukończył 50 lat z dniem 21 kwietnia 2012 r. i nie przystąpił do
otwartego funduszu emerytalnego.
W apelacji organ rentowy zarzucił naruszenie prawa materialnego - art. 50a
ust. 2 w związku z art. 50d ust. 1 i art. 50c ust. 1 pkt 6 ustawy o emeryturach i
rentach z FUS.
Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia
29 kwietnia 2014 r. zmienił zaskarżony wyrok i oddalił odwołanie.
Sąd Apelacyjny w pierwszej kolejności podniósł, iż zgodnie z wyrokiem Sądu
Najwyższego z dnia 11 lutego 2010 r., I UK 241/09 (LEX nr 585724) wydzielenie
przez ustawodawcę mechaników sprzętu ratowniczego drużyn ratowniczych z art.
37 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS od drużyn ratowniczych z art.
37 ust. 1 pkt 2 tej ustawy, potwierdza, że przepis ten dotyczy wyłącznie ratowników
drużyn ratowniczych, a nie specjalistów wyznaczonych do tych drużyn. Sam status
specjalisty bez pracy pod ziemią i pracy w drużynie ratowniczej nie daje
uprawnienia do zaliczenia okresu pracy pod ziemią w wymiarze półtorakrotnym.
Chodzi więc nie tylko o pracę pod ziemią, ale również o pracę w drużynie
ratowniczej. Sąd Apelacyjny wskazał, że zakres podmiotowy art. 37 ustawy o
emeryturach i rentach z FUS z wyłączeniem stanowiska zawartego w pkt 3, a to
mechaników sprzętu ratowniczego drużyn ratowniczych, pokrywa się z zakresem
art. 50d tej ustawy, który stał się podstawą rozstrzygnięcia w rozpoznawanej
sprawie. A zatem na tle art. 37, jak i obecnie art. 50d ustawy o emeryturach i
rentach z FUS, brak jest uprawnienia do korzystania z przywileju zaliczenia w
wymiarze półtorakrotnym pracy na stanowisku specjalisty. Ponadto do
pracowników wchodzących w skład drużyn ratowniczych w kopalniach głębinowych
oraz kopalniach węgla brunatnego i siarki, tak samo, jak w przypadku pracowników
4
przodkowych, zaliczeniu w wymiarze półtorakrotnym przy ustaleniu prawa do
emerytury górniczej podlega jedynie praca na stanowiskach wymienionych w
załączniku do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia
1994 r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk
pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej
emerytury lub renty (Dz.U. Nr 2, poz. 8, zwanego dalej rozporządzeniem Ministra
Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r.). W świetle załącznika nr 3 do
tego rozporządzenia, przedmiotowy przelicznik dotyczy pracy na stanowiskach
ratowników kopalnianych drużyn ratowniczych, ratowników zatrudnionych w
Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego lub w okręgowych stacjach ratownictwa
górniczego. Osoby zatrudnione w ratownictwie górniczym na innych stanowiskach,
nie podlegają regulacji cytowanego powyżej przepisu. Natomiast nieuwzględnienie
zatrudnienia na stanowisku ratownika specjalisty, jako pracy górniczej w okresie od
dnia 1 stycznia 1998 r. do dnia 28 maja 2006 r. oraz od dnia 29 maja 2006 r. do
nadal, pozbawia ubezpieczonego prawa do emerytury górniczej, o której mowa w
art. 50a ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Powyższy wyrok w całości zaskarżył skargą kasacyjną pełnomocnik
wnioskodawcy, zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 50d
ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z
FUS; § 12 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 12 czerwca 2002 r. w
sprawie ratownictwa górniczego (Dz.U. Nr 94, poz. 838 ze zm.) oraz punktu 21
załącznika numer 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23
grudnia 1994 r. poprzez ich błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że okres
pracy jako ratownika specjalisty w drużynie ratowniczej nie zalicza się przy
ustalaniu prawa do emerytury górniczej w wymiarze półtorakrotnym w rozumieniu
art. 50d ust 2 i ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie
sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach
postępowania kasacyjnego.
W uzasadnieniu skargi podniesione zostało, że przepis art. 50d ust. 1 pkt 2
oraz ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS
naruszył Sąd pierwszej instancji przez to, że przyjął, iż wszystkim członkom drużyn
5
ratowniczych przysługuje zaliczenie okresu pracy w wymiarze półtorakrotnym oraz
Sąd Apelacyjny uznając, że takie zaliczenie przysługuje wyłącznie ratownikom i
mechanikom sprzętu ratowniczego. W konsekwencji Sądy obu instancji zaniechały
rozważania, czy skarżący będąc ratownikiem specjalistą w drużynie ratowniczej,
zatrudnionym na stanowisku kierownictwa kopalni w okresie tej pracy przepracował
co najmniej połowę dniówek roboczych pod ziemią w miesiącu, co oznaczałoby, że
spełnił on warunek określony w art. 50d ust. 2 w związku z art. 50d ust. 1 pkt 2
ustawy o emeryturach i rentach z FUS, uzasadniający przyznanie mu emerytury
górniczej. Skarżący zwrócił uwagę, iż wykładnia celowościowa art. 50d ust. 1 pkt 2
oraz ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wskazuje, że emerytura na
wyjątkowych zasadach może być przyznana tylko takiemu górnikowi, którego praca
może być porównywalna do pracy górnika w przodku i dlatego okresy pracy w
drużynie ratowniczej w myśl art. 50d ust. 1 pkt 2 tej ustawy na stanowiskach
wymienionych w punkcie 21 załącznika numer 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i
Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r. uprawniają do półtorakrotnego
przeliczenia takiej pracy. Z kolei praca kierownika kopalnianej stacji ratowniczej,
jego zastępcy albo specjalisty nie polega na pracy pod ziemią w przodku i dlatego
ustawodawca powiązał ją z określonym stanowiskiem pracy oraz wprowadzając
wymóg przepracowania w danym miesiącu połowy dniówek pod ziemią.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną organ rentowy wniósł o jej oddalenie
oraz zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna zasługuje na uwzględnienie bowiem trafne są zarzuty
naruszenia prawa materialnego, które przede wszystkim sprowadzają się do
błędnej wykładni art. 50d ust. 2 w związku z art. 50d ust. 1 pkt 2 ustawy o
emeryturach i rentach z FUS. Przepis ten został wprowadzony z dniem 1 stycznia
2007 r. na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz Karty
Nauczyciela (Dz.U. Nr 167, poz. 1397 ze zm.) w rozdziale 3a „Emerytury górnicze” i
jednocześnie z tym dniem uchylony został art. 37 tej ustawy, stanowiący o
6
zaliczaniu w wymiarze półtorakrotnym okresów pracy górniczej, w tym w drużynach
ratowniczych i w charakterze mechaników sprzętu ratowniczego drużyn
ratowniczych (art. 37 ust. 1 pkt 2 i 3), którego odpowiednikiem był - przed dniem 1
stycznia 1999 r. - art. 6 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym górników i ich rodzin (Dz.U. Nr 5, poz. 32 ze zm.). W orzecznictwie
prezentowany był wówczas pogląd, że pojęcie „praca w drużynach ratowniczych”
dotyczy wyłącznie ratowników tych drużyn z uwagi na odrębne wyszczególnienie w
art. 37 ust. 1 pkt 3 mechaników drużyn ratowniczych od drużyn ratowniczych (por.
wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 października 1986 r., II URN 178/86, OSNC
1987 nr 12, poz. 209 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 11 maja
2000 r., III AUa 1841/99, OSA 2001 nr 9, poz. 34) oraz uregulowanie zawarte w § 3
rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 21 stycznia 1984 r.
w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy
zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury
lub renty (Dz.U. Nr 10, poz. 44) i w § 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki
Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r., które zastąpiło cytowane powyżej
rozporządzenie z dnia 21 października 1984 r.
Wskazać w tym miejscu należy, że skład drużyny ratowniczej został
określony, wydanym na podstawie art. 78 ust. 1 pkt 3 i 5 ustawy z dnia 4 lutego
1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze (jednolity tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz.
1947), rozporządzeniem Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 8 lutego 1995 r. w
sprawie organizacji, zadań i wyposażenia ratownictwa górniczego przedsiębiorcy i
podmiotu zawodowo trudniącego się ratownictwem górniczym oraz prowadzenia
akcji ratowniczych (Dz.U. Nr 33, poz. 162 ze zm.). Zgodnie z § 13 ust. 1 tego
rozporządzenia w skład drużyny ratowniczej wchodzą: kierownik kopalnianej stacji
ratownictwa górniczego, jego zastępcy, ratownicy górniczy oraz mechanicy sprzętu
ratowniczego oraz w charakterze specjalistów osoby posiadające odpowiednie
kwalifikacje w zakresie zwalczania zagrożeń górniczych i prowadzenia akcji
ratowniczych wyznaczone przez kierownika ruchu zakładu górniczego. Obecnie
kwestię tą reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 12 czerwca 2002 r.
w sprawie ratownictwa górniczego (Dz.U. Nr 94, poz. 838 ze zm.) w § 12,
stanowiąc, że w skład drużyny ratowniczej wchodzą: kierownik kopalnianej stacji
7
ratownictwa górniczego, zastępcy kierownika kopalnianej stacji ratownictwa
górniczego, ratownicy górniczy, mechanicy sprzętu ratowniczego, osoby
posiadające wymagane kwalifikacje w zakresie zwalczania zagrożeń górniczych i
prowadzenia akcji ratowniczych, wyznaczone przez kierownika ruchu zakładu
górniczego, po uzyskaniu ich zgody, osoby te wchodzą w skład drużyny ratowniczej
zakładu górniczego jako specjaliści. Powyższe rozporządzenia nie regulują jednak
kwestii uprawnień członków drużyn ratowniczych w sferze zabezpieczenia
społecznego.
Podkreślenia wymaga, że art. 50d ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i
rentach z FUS, od swojego poprzednika - art. 37 ust. 1 pkt 2 i 3 - różni się tym, że
pominięto w katalogu prac zaliczanych w wymiarze półtorakrotnym pracę w
charakterze mechaników sprzętu ratowniczego drużyn ratowniczych, ograniczając
się do pojęcia „drużyny ratowniczej”. Zgodnie z tym przepisem przy ustalaniu prawa
do górniczej emerytury pracownikom zatrudnionym pod ziemią oraz w kopalniach
siarki lub węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym okresy pracy na
obszarze Państwa Polskiego w drużynach ratowniczych. Okresy pracy wymienione
w ust. 1 pkt 2 zalicza się w wymiarze półtorakrotnym również tym pracownikom
dozoru ruchu i kierownictwa kopalń, którzy pracują przez co najmniej połowę
dniówek roboczych w miesiącu pod ziemią, w kopalniach siarki lub w kopalniach
węgla brunatnego (art. 50d ust 2). Stanowiska pracy, na których zatrudnienie
zalicza się w wymiarze półtorakrotnym - nadal na podstawie art. 194 ustawy o
emeryturach i rentach z FUS - reguluje załącznik numer 3 do rozporządzenia
Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r., który w punkcie 21
stanowi o: ratownikach kopalnianych drużyn ratowniczych, ratownikach
zatrudnionych w Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego lub okręgowych
stacjach ratownictwa górniczego i mechanikach sprzętu ratowniczego drużyn
kopalnianych.
Wobec powyższego dokonując wykładni art. 50d ust. 1 pkt 2 ustawy o
emeryturach i rentach z FUS przyjąć należy, że praca w wymiarze półtorakrotnym z
całą pewnością będzie zaliczana tym członkom drużyny ratowniczej, którzy
zatrudnieni są pod ziemią na stanowiskach wymienionych w pkt 21 załącznika
numer 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia
8
1994 r. Ustawodawca dokonując z dniem 1 stycznia 2007 r. nowelizacji ustawy o
emeryturach i rentach z FUS pozostawił aktom wykonawczym doprecyzowanie
konkretnych stanowisk w drużynie ratowniczej stosownie do art. 50d ust. 3 ustawy
o emeryturach i rentach z FUS. Niemniej jednak, gdyby takie same wymagania, co
do zajmowanego stanowiska w drużynie ratowniczej, pozostawić pracownikom
dozoru ruchu i kierownictwu kopalń, którzy są czynnymi członkami tej drużyny,
biorącymi udział w akcjach ratowniczych pod ziemią, to regulacja z art. 50d ust. 2
ustawy o emeryturach i rentach z FUS w połączeniu z treścią załącznika nr 4 do
rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r. byłaby
w zasadzie przepisem „martwym”. Na taką wykładnię wpływa także to, że zgodnie z
rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 12 czerwca 2002 r. w sprawie
ratownictwa górniczego kwalifikacje do bycia ratownikiem górniczym ma już osoba,
która ukończyła 21 lat i przepracowała w zakładzie górniczym co najmniej 12
miesięcy, a kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego i jego zastępcy
mogą rekrutować się wyłącznie spośród osób kierownictwa lub wyższego dozoru
ruchu tego zakładu (§ 16 tego rozporządzenia), a jeszcze inne kwalifikacje musi
posiadać specjalista takiej drużyny ratowniczej. A zatem zgodzić należy się ze
stanowiskiem skarżącego, iż prawidłowe odkodowanie art. 50d ust. 2 ustawy o
emeryturach i rentach z FUS powoduje, że pracownikom dozoru ruchu i
kierownictwa ruchu kopalń - zajmującym stanowiska wymienione w załączniku nr 4
do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r. -
okresy przynależności do drużyny ratowniczej zalicza się w wymiarze
półtorakrotnym wówczas, gdy zajmują w tej drużynie nie tylko stanowiska
wymienione w pkt 21 załącznika nr 3 do tego rozporządzenia, ale jednocześnie
pracują przez co najmniej połowę dniówek pod ziemią, w kopalniach siarki lub w
kopalniach węgla brunatnego w związku z przynależnością do drużyny ratowniczej.
Mając na uwadze, że praca kierownika kopalnianej stacji górniczej, jego zastępcy
czy też ratownika specjalisty nie może być stale wykonywana pod ziemią,
ustawodawca wprowadził dodatkowe kryterium przepracowania przynajmniej
połowy dniówek roboczych w miesiącu pod ziemią. W tej konstatacji ratownik
specjalista będący czynnym członkiem drużyny ratowniczej, biorącym udział w
akcjach ratowniczych i jednocześnie pracownikiem dozoru ruchu i kierownictwa
9
kopalń, zatrudnionym na stanowisku wymienionym w załączniku nr 4 do
rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r., który
pracuje pod ziemią co najmniej połowę dniówek roboczych ma uprawnienie do
zaliczenia okresu takiej pracy w wymiarze półtorakrotnym. Sąd Najwyższy w
uzasadnieniu wyroku z dnia 11 lutego 2010 r., I UK 241/09 (LEX nr 585724)
analizując stan prawny obowiązujący przed dniem 1 stycznia 2007 r. nie wykluczył
natomiast, że status specjalisty może dawać uprawnienie do zaliczenia pracy
górniczej w wymiarze półtorakrotnym wówczas, gdy wykonywana jest pod ziemią w
związku z pracą w drużynie ratowniczej w wymiarze co najmniej połowy dniówek w
miesiącu. Godzi się bowiem zauważyć, że wykładnia ustawy jest dynamiczna i tym
samym powinna uwzględniać zmieniający się stan prawny.
W rozpoznawanej sprawie z ustaleń stanu faktycznego wynika, że
ubezpieczony był członkiem drużyny ratowniczej jako „ratownik górniczy” i „ratownik
specjalista” biorąc czynny udział w akcjach ratowniczych pod ziemią, a to ostatnie
stanowisko zajmowane w drużynie ratowniczej wymuszone było zajmowanym
przez niego stanowiskiem w dozorze ruchu i kierownictwa ruchu kopalń. W tej
sytuacji uwzględniając czynne członkostwo w drużynie ratowniczej ubezpieczonego
jako „ratownik specjalista” i zajmowane przez niego stanowisko pracy w dozorze
ruchu i kierownictwa kopalń, do zaliczenia w wymiarze półtorakrotnym okresu pracy
górniczej niezbędnym było ustalenie, czy ubezpieczony co najmniej połowę
dniówek przepracował w miesiącu pod ziemią, na stanowisku wymienionym w
załączniku nr 4 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23
grudnia 1994 r., a takich ustaleń Sądy obu instancji nie poczyniły. Wielokrotnie Sąd
Najwyższy wskazywał, że o prawidłowym zastosowaniu prawa materialnego można
mówić dopiero wówczas, gdy ustalenia stanowiące podstawę wydania
zaskarżonego wyroku pozwalają na ocenę jego zastosowania. Tym samym brak
stosownych ustaleń uzasadnia zarzut skargi kasacyjnej naruszenia prawa
materialnego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2003 r.,
V CKN 1825/00, LEX nr 784216 oraz wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 20 kwietnia
2004 r., V CK 92/04, LEX nr 194083; z dnia 16 czerwca 2011 r., I PK 272/10, LEX
nr 1001283; z dnia 28 lutego 2013 r., III CSK 147/12, LEX nr 1314355).
10
Z tych względów Sąd Najwyższy, na zasadzie art. 39815
k.p.c. w związku z
art. 108 § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji.
(eb)