Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: WO 17/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 listopada 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Wiesław Błuś (przewodniczący)
SSN Jerzy Steckiewicz
SSN Andrzej Tomczyk (sprawozdawca)
Protokolant Marcin Szlaga
przy udziale prokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej płk. Zbigniewa
Badelskiego,
w sprawie W. G., po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na posiedzeniu w dniu 26
listopada 2015 r. wniosku prokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej o
wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgu
Wojskowego w B. z dnia 15 stycznia 1982 r.,
1. wznawia postępowanie w sprawie W. G. zakończone
prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgu Wojskowego w B. z dnia
15 stycznia 1982 r.;
2. uchyla zaskarżony wyrok i na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.
umarza postępowanie w sprawie;
3. kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 15 stycznia 1982 r. Sąd Okręgu Wojskowego w B. uznał W.
G. za winnego dopuszczenia się czynu zakwalifikowanego z art. 304 § 1 k.k. z 1969
r., polegającego na tym, że „od 13 grudnia 1981 r., mimo wprowadzenia stanu
wojennego nie stawił się do służby w Komendzie Zawodowej Straży Pożarnej w O.,
lecz z zamiarem trwałego uchylania się od tej służby pozostawał w miejscu
swojego zamieszkania do dnia 29 grudnia 1981 r., kiedy to został zatrzymany przez
funkcjonariuszy MO.
Za tak opisane i zakwalifikowane przestępstwo Sąd ten wymierzył mu:
a) na podstawie art. 304 § 1 k.k. z 1969 r. w zw. z art. 4 ust. 1 dekretu z dnia 12
grudnia 1981 r. o postępowaniach szczególnych w sprawach o przestępstwa
i wykroczenia w czasie obowiązywania stanu wojennego (Dz.U. Nr 29, poz.
156; dalej: dekret o postępowaniach szczególnych) karę 3 lat pozbawienia
wolności;
b) na podstawie art. 4 ust. 4 dekretu o postępowaniach szczególnych karę
dodatkową pozbawienia praw publicznych na okres 2 lat.
Orzekł też o kosztach postępowania, w tym o opłatach, a nadto określił
początek odbywania orzeczonej kary pozbawienia wolności na dzień 29 grudnia
1981 r.
Wyrok ten zapadł w postępowaniu doraźnym (rozdział I dekretu o
postępowaniach szczególnych), tym samym uprawomocnił się w dniu wydania (art.
1 ust. 1 pkt 1 i art. 13 ust. 3 dekretu o postepowaniach szczególnych).
W dniu 26 października 2015 r. do Sądu Najwyższego – Izby Wojskowej
wpłynął wniosek prokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej o wznowienie
postępowania zakończonego opisanym wyrokiem, w którym zawarto żądanie
wznowienia postępowania w sprawie W. G. oraz uchylenia zaskarżonego wyroku i
umorzenia postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. Jako podstawę
wniosku skarżący wskazał art. 540 § 2 k.p.k. w zw. z art. 542 § 1 k.p.k. w zw. z art.
547 § 3 k.p.k. i art. 673 k.p.k.
3
W uzasadnieniu tego nadzwyczajnego środka zaskarżenia podniesiono, że
do żądania wznowienia postępowania w tej sprawie upoważnia analiza jej akt
(SoW ../82 Sądu Okręgu Wojskowego w B.) w powiązaniu z treścią wyroku
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 marca 2011 r. (sygn. K. 35/98), który „…uznał
m.in. za niezgodny z Konstytucją dekret z dnia 12 grudnia 1981 r. o
postępowaniach szczególnych”. Jak dalej wywiódł skarżący „dekret ten zawierał
szereg przepisów naruszających konstytucyjne prawa i wolności obywateli. Były to
przepisy proceduralne, wprowadzające tryb doraźny, na gruncie których sąd
obowiązany był orzekać w każdym przypadku środek zapobiegawczy w postaci
tymczasowego aresztowania oraz pozbawiać oskarżonego prawa do zaskarżenia
wyroku zwyczajnym środkiem odwoławczym. Dekret ten zawierał także normy
materialnoprawne zaostrzające kary wymierzane w postępowaniach karnych oraz
obligujące sąd do orzekania kary dodatkowej pozbawienia praw publicznych”.
Cytowane okoliczności – zdaniem skarżącego – przesądzają, że podstawa
wniosku oraz zawarte w nim żądania są uzasadnione mimo nieobjęcia podstawy
skazania – art. 304 § 1 k.k. z 1969 r. przywoływanym wyrokiem Trybunału
Konstytucyjnego. Powołał się też na dotychczasowe orzecznictwo Sądu
Najwyższego w podobnych sprawach.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wniosek o wznowienie postępowania uznać należy za zasadny. Jak wynika
bowiem z jednolitego orzecznictwa Sądu Najwyższego Izby Wojskowej, fakt
nieobjęcia przywoływanym w uzasadnieniu wniosku wyrokiem Trybunału
Konstytucyjnego przepisów uchwały Rady Państwa z dnia 12 grudnia 1981 r. w
sprawie wprowadzenia stanu wojennego ze względu na bezpieczeństwo państwa
(Dz.U. Nr 29, poz. 155), którymi rozszerzono zakres odpowiedzialności karnej osób
pełniących służbę w obronie cywilnej lub w jednostkach zmilitaryzowanych według
przepisów odnoszących się do żołnierzy w czynnej służbie wojskowej, a in concreto
podstawy skazania W. G. – art. 304 § 1 k.k., nie może powodować utraty z pola
widzenia, że postępowanie w sprawie toczyło się w reżymie postępowania
doraźnego ze wszystkimi jego konsekwencjami, że w podstawach wymiaru kar:
zasadniczej i dodatkowej Sąd pierwszej instancji powołał przepisy dekretu o
4
postępowaniach szczególnych – dekretu uznanego przez Trybunał Konstytucyjny
za niezgodny z Konstytucją. Nie ulega więc wątpliwości, że Sąd Okręgu
Wojskowego w B., wydając zaskarżony wyrok, stosował przepisy uznane za
niezgodne z Konstytucją i tym samym orzeczenie to „wydane zostało” również na
podstawie takich przepisów. Powoduje to, że przesłanka z art. 540 § 2 k.p.k. w
rozpoznawanej sprawie zaistniała, a taka konstatacja obligowała Sąd Najwyższy do
uwzględnienia wniosku prokuratora.
Z przytoczonych więc powodów orzeczono jak na wstępie.
kc

WO 17/15

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia