Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CSK 33/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 21 stycznia 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Maria Szulc (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
Protokolant Katarzyna Bartczak
w sprawie z powództwa D. Z.
przeciwko S. R. i A. Z.
o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności ewentualnie o ograniczenie
wykonalności tytułu wykonawczego,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej
w dniu 21 stycznia 2016 r.,
skargi kasacyjnej powódki
od wyroku Sądu Okręgowego w K.
z dnia 13 maja 2014 r.,
oddala skargę kasacyjną i zasądza od powódki na rzecz
pozwanego S. R. kwotę 2700 (dwa tysiące siedemset) zł tytułem
zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
2
Zaskarżonym przez powódkę D. Z. wyrokiem z dnia 13 maja 2014 r. Sąd
Okręgowy w K. oddalił apelację powódki i apelację jednego z pozwanych – A. Z. od
wyroku Sądu Rejonowego w W. z dnia 13 maja 2014 r. W sprawie tej ustalono co
następuje:
Powódka D. Z., powołując się na art. 840 § 1 pkt 3 k.p.c., domagała się
pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego - wyroku Sądu Okręgowego w K.
z dnia 28 grudnia 2005 r. (sygn. akt IC …/02)., ewentualnie ograniczenia
wykonalności tego tytułu w ten sposób, że wierzyciel może egzekwować swoje
roszczenie wyłącznie z majątku osobistego pozwanego A. Z.
Tytuł wykonawczy, oznaczony w pozwie powstał w następujący sposób.
W dniu 9 maja 2002 r. Sąd Okręgowy w K. Wydział I Cywilny wydał wyrok zaoczny,
w sprawie o sygn. I C …/02, w którym zasądził od pozwanego A. Z. na rzecz
powoda S. R. kwotę 74 707 złotych, z ustawowymi odsetkami poczynając od dnia
27 grudnia 1998 r. i nadał temu wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.
Zasądzona kwota obejmowała równowartość udzielonych przez S. R. A. Z. dwóch
pożyczek; w marcu 1998 r. 23 tys. DM oraz w kwietniu tego samego roku 12 tys.
DM. Wyrok ten został utrzymany w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z dnia
28 grudnia 2005 r. Apelację pozwanego od tego wyroku oddalił Sąd Apelacyjny,
wyrokiem z dnia 22 września 2006 r. Sąd Najwyższy, postanowieniem z dnia
29 czerwca 2007 r., odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej
pozwanego.
Postanowieniem z dnia 29 kwietnia 2008 r. (I Co …1/06) Sąd Okręgowy w K.
nadał klauzulę wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, czyli wyrokowi Sądu
Okręgowego w K. z dnia 28 grudnia 2005 r., utrzymującemu w mocy wspomniany
wyżej wyrok zaoczny tego Sądu z dnia 9 maja 2002 r. Klauzula została nadana
przeciwko małżonce dłużnika A. Z. – D. Z. (powódce w obecnym postępowaniu), z
ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością ustawową.
Zażalenie małżonki dłużnika na to postanowienie Sądu Okręgowego w K. zostało
oddalone postanowieniem Sądu Apelacyjnego Wydziału I Cywilnego z dnia
3 września 2008 r.
3
Sąd Rejonowy w W. wyrokiem z dnia 21 czerwca 2013 r. oddalił powództwo
D. Z. przeciwko S. R. i A. Z. o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności,
względnie o ograniczenie wykonalności tytułu wykonawczego. Sąd I instancji ustalił,
że pozwany A. Z. trudni się handlem samochodami ciężarowymi i osobowymi
sprowadzanymi z Niemiec. Tą działalność rozpoczął w roku 1995. Żona pozwanego
– powódka wiedziała o wszystkich transakcjach zakupu samochodów przez
pozwanego. Zakupione samochody były parkowane na działce powódki którą
otrzymała od swoich rodziców. Pozwany poznał drugiego pozwanego S. R.
prawdopodobnie w 1995 r. Sąd Rejonowy ponadto ustalił, że pozwany S. R.
dwukrotnie udzielał pożyczki A. Z. Pożyczka wiązała się z planowanym przez S. R.
zakupem w Niemczech samochodu ciężarowego marki Man, który miał
zorganizować A. Z. i miała zostać rozliczona po kupnie tego samochodu. Za
pierwszym razem pożyczka wynosiła 23 000 DM a drugim razem 12 000 DM. Do
planowanego zakupu nie doszło, zaś pozwany S. R. nie odzyskał pożyczonych A.
Z. pieniędzy. Nie był jedyną osobą, od której A. Z. pożyczał pieniądze.
Sąd I instancji nie brał pod uwagę okoliczności, że powódka i pozwany A. Z.
kwestionowali fakt zaciągania wspomnianych pożyczek. Kwestie udzielenia tych
pożyczek były bowiem szczegółowo badane w sprawie IC …/02 przez Sąd
Okręgowy w K. oraz następnie w postępowaniu apelacyjnym, a orzeczenie zapadłe
w tym postępowaniu jest prawomocne. Ponadto Sąd Rejonowy poniósł, ze
prawomocnemu orzeczeniu Sądu Okręgowego w K. została nadana klauzula
wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika – powódce D. Z. w sprawie I
CO …/06 z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego ustawową
wspólnością majątkową małżeńską, zaś zażalenie na to postanowienie zostało
oddalone postanowieniem Sądu Apelacyjnego (I ACz …/08).
W sprawie ustalono także, że powódka wraz z mężem utrzymywała się
z działalności gospodarczej polegającej głównie na handlu samochodami
ciężarowymi sprowadzanymi z Niemiec a oboje małżonkowie dysponowali
znacznymi kwotami pieniężnymi. Sąd I instancji stwierdził, że powódka była
zorientowana na czym polega działalność męża i jakie transakcje były przez niego
dokonywane. Ponadto bezsporne jest, że A. i D. Z. w latach 1995 - 2000 prowadzili
budowę domu w T. Do nowo wybudowanego domu wprowadzili się w roku 2000.
4
Wyrokiem z dnia 13 maja 2014 r. Sąd Okręgowy w K. oddalił apelację
powódki D. Z. oraz pozwanego A. Z.
Sąd II instancji podniósł, że zgodnie z art. 840 § 1 pkt 3 k.p.c. – w brzmieniu
obowiązującym do dnia 5 lutego 2005 r., który ma zastosowanie w rozpoznawanej
sprawie – tytuł wykonawczy może być uznany za bezskuteczny, jeżeli małżonek,
przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 747 k.p.c.,
wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym
małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz i te,
z którymi mógł wystąpić jego współmałżonek.
W ocenie Sądu Okręgowego powódka mogła oprzeć żądanie na zarzucie,
że świadczenie wierzycielowi nie należy się, zatem musiałaby wykazać, że
w sprawie w której zapadł wyrok przeciwko jej mężowi nie było podstaw do
uwzględnienia roszczenia. Powyższe jest możliwe, ale tylko wtedy, gdy małżonek
nie podjął obrony, albo sąd nie skorzystał z oferowanych środków dowodowych
i w wyniku niewłaściwego rozpoznania sprawy wydał wadliwe rozstrzygnięcie.
Powódka nie może skutecznie podnosić jednak zarzutów, z których dłużnik - jej
małżonek już skorzystał w sprawie, w której zapadło orzeczeni stanowiące tytuł
wykonawczy, gdyż te same zarzuty poddane byłyby ponownej ocenie
i w konsekwencji te same środki dowodowe mogłyby prowadzić do ustalenia
odmiennych stanów faktycznych, co godziłoby w ustanowioną w art. 365 § 1 k.p.c.
zasadę związania prawomocnym wyrokiem. Taka interpretacja art. 840 § 1 pkt 3
k.p.c. oznacza, że niedopuszczalne jest badanie w niniejszym postępowaniu kwestii,
czy pożyczki były udzielone, to było bowiem już badane przed Sądem Okręgowym
w sprawie prowadzonej pod sygn. akt I C …/02 i Sąd rozpoznawał stanowisko
dłużnika, który twierdził, że nie pobierał pożyczek od S. R. Ten zarzut powódki
zgłoszony w niniejszym procesie nie może doprowadzić do powtórnego badania tej
kwestii. Powództwo główne musi zostać uznane zatem za oddalone prawidłowo.
Apelacja w zakresie ustaleń Sądu w kwestii pobierania pożyczek zarzucała
wiele błędów w ustaleniach faktycznych oraz niespójność uzasadnienia, nie
wskazanie którym dowodom sąd dał wiarę, a którym tego odmówił i dlaczego,
naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów. Zarzuty te nie mogą odnieść
5
skutku, albowiem Sąd Okręgowy uznaje, że zarzut nieistnienia zobowiązania
w postaci niepobierania pożyczek przez A. Z. był przedmiotem obrony dłużnika i
rozpoznania sądu w sprawie, w której wydano tytuł wykonawczy i nie mogą te
okoliczności być ponownie badane w niniejszej sprawie, zatem jakiekolwiek
ustalenia w tym zakresie - obarczone błędem, czy niedokładne, pozostają bez
wpływu na wynik rozstrzygnięcia.
Co do powództwa ewentualnego, nie jest zasadny zarzut nie rozpoznania
tego powództwa i stojąc na takim stanowisku Sąd Okręgowy dokonał sprostowania
sentencji wyroku na podstawie art. 350 k.p.c., przez określenie, że oba powództwa
ulegają oddaleniu. Fakt rozpoznania powództwa ewentualnego wynika zresztą z
uzasadnienia sądu I instancji i z komparycji wyroku, należy zatem uznać za
oczywistą omyłkę określenie w sentencji „oddala powództwo w całości", zamiast
„powództwa".
Sąd Okręgowy uznał, powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego,
że orzeczenie w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi
dłużnika nie zamyka drogi temu małżonkowi do wytoczenia powództwa
przeciwegzekucyjnego, gdyż zakresu kognicji sądu w postępowaniu klauzulowym
jest ograniczony do możliwości podnoszenia przez małżonka dłużnika jedynie
zarzutów formalnych. Jednocześnie podkreślił jednak, że jeżeli o zarzucie
stanowiącym podstawę powództwa opozycyjnego orzekł już prawomocnie sąd
odwoławczy w postępowaniu klauzulowym, orzeczenie to wiąże sąd w sprawie
o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności i podniesienie ponownie tego
samego zarzutu nie może doprowadzić do uwzględnienia powództwa. Skoro jednak
powódka podnosi zarzut, iż wierzytelność objęta tytułem egzekucyjnym nie jest
wierzytelnością za którą małżonkowie odpowiadają majątkiem wspólnym, to zarzut
taki jako zarzut merytoryczny małżonka dłużnika może być uwzględniony dopiero
w przy rozpoznawaniu powództwa przeciwegzekucyjnego , co prowadzi do wniosku
że powództwo ewentualne należy uznać za dopuszczalne.
Powołując się na art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie
ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr
162, poz. 161) Sąd Okręgowy stwierdził, że przepisami właściwymi dla rozpoznania
6
powództwa przeciwegzekucyjnego opartego na art. 840 § 1 pkt 3 k.p.c. jest art. 41
§ 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w brzmieniu sprzed wejścia w życie
wspomnianej wyżej ustawy tj. przed 20 stycznia 2005 r. Zobowiązanie dłużnika
pozostającego we wspólności majątkowej małżeńskiej (męża powódki) powstało
przed tą datą wobec tego w świetle powołanych wyżej przepisów Sąd Okręgowy
ocenił zasadność twierdzeń powódki.
Zgodnie z art. 41 § 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w brzmieniu
sprzed 20 stycznia 2005 r. sąd może ograniczyć lub wyłączyć możliwość
zaspokojenie się z majątku wspólnego przez wierzyciela, którego dłużnikiem jest
tylko jeden z małżonków, jeżeli ze względu na charakter wierzytelności albo stopień
przyczynienia się małżonka będącego dłużnikiem do powstania majątku wspólnego,
zaspokojenie z majątku wspólnego byłoby sprzeczne z zasadami współżycia
społecznego.
Powódka, uzasadniając zasadności powództwa ewentualnego, powoływała
się na wysokość pożyczek wskazując, że małżonek jej nie był uprawniony do
zaciągnięcia tak wysokiego zobowiązania. Taka okoliczność nie jest podstawą
zastosowania art. 41 § 3 k.r.o., w brzmieniu, które ma zastosowanie w niniejszej
sprawie. W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji zbadał i uzasadnił również
niezasadność powództwa ewentualnego w zakresie zasad współżycia społecznego.
Rozważania Sądu Rejonowego słusznie kierowały się ku uwypukleniu faktu,
że zaciągnięte zobowiązanie było związane z prowadzeniem przez A. Z.
działalności gospodarczej, która stanowiła główne źródło utrzymania rodziny
powódki i jej męża. Nie można zaś uznać za sprzecznego z zasadami współżycia
społecznego charakteru zobowiązania, które powstało w związku z działalnością
zarobkową jednego małżonka służącą przecież również zaspakajaniu potrzeb
drugiego małżonka. Również i stopień przyczyniania się pozwanego A. Z. do
powstania majątku wspólnego stron przez prowadzenie działalności w świetle całej
sprawy oceniony jako znaczny.
Ani powódka, ani pozwany A. Z. nie kwestionowali również, aby działalność
nie przynosiła dochodów, czy nie była zyskowna, tym bardziej, że w trakcie jej
trwania zdołali wybudować dom rodzinny. Zaciągnięcie zobowiązania subiektywnie
7
może zatem być ocenione tylko jako błędna decyzja biznesowa, ale nie wyłącza to
odpowiedzialności obojga małżonków, którzy korzystali z dochodów z działalności i
w tym kontekście to zapadłe orzeczenie, że za niepowodzenia działalności ponosi
odpowiedzialność tylko jeden z małżonków mogłoby być sprzeczne z zasadami
współżycia społecznego.
W skardze kasacyjnej powódka zarzuciła:
I. Naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na
wynik sprawy, a to: 1) art. 386 § 4 k.p.c. przez nie uchylenie zaskarżonego wyroku
i nie przekazanie go do ponownego rozpoznania, mimo nierozpoznania przez Sąd
I Instancji przedmiotu sprawy w zakresie żądania ewentualnego; 2) art. 840 § 1 pkt
3 k.p.c. w zw. art. 366 k.p.c. przez przyjęcie, że postanowienie Sądu Okręgowego
w K. z dnia 29 kwietnia 2008 r. sygn. akt I Co …/06, utrzymane w mocy
postanowieniem Sądu Apelacyjnego Wydział I Cywilny z dnia 3 września 2008 r. I
Acz …/08 korzysta z powagi rzeczy osądzonej, podczas gdy postanowienie to nie
ma cech rei iudicatae jako, że zarzuty dotyczące braku zgody powódki na
zaciągnięcie zobowiązania przez współmałżonka nie były wcześniej przedmiotem
rozpoznania w postępowaniu klauzulowym, a zatem mogły być podnoszone i
rozpoznawane w powództwie z art. 840 § 1 pkt 3 k.p.c.; 3) art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c.
poprzez oddalenie powództwa wobec uznania Sądu, że zachodzi powaga rzeczy
osądzonej, podczas gdy jeżeli Sąd uznał, że zachodzi powaga rzeczy osądzonej
(czemu Powódka jednak zaprzecza) powinien pozew odrzucić, a nie oddalić
powództwo; 4) z ostrożności procesowej powódka podniosła, że Sąd Okręgowy
naruszył art. 350 § 1 k.p.c. przez uznanie, że dopuszczalne jest „sprostowanie
oczywistej niedokładności", w ten sposób, że zastąpił słowo „powództwo" słowem
„powództwa" nie dostrzegając, iż w tym przypadku w Wyroku Sądu Rejonowego nie
wystąpiła oczywista niedokładność, a uchybienie proceduralne, poprzez brak
wyrzeczenia co do żądania ewentualnego. Sąd Rejonowy w ogóle nie orzekł
o żądaniu ewentualnym, zaś Sąd Okręgowy spowodował, że nastąpiło
merytoryczne rozstrzygnięcie co do żądania ewentualnego (oddalenie) podczas
gdy jeśli uznał za słuszną argumentację Sądu Rejonowego co do powagi rzeczy
osądzonej w tym zakresie, winien był pozew w zakresie żądania ewentualnego
odrzucić.
8
II. Ponadto powódka zarzuciła również naruszenie przepisów prawa
materialnego, a to : 1) art. 36 § 2 k.r.o. (według stanu prawnego z 1998 r.) przez
błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu,
że w przedmiotowej sprawie, zaciągnięcie przez A. Z. pożyczki, nie jest czynnością
przekraczającą zakres zwykłego zarządu oraz że do dokonania takiej czynności nie
jest potrzebna zgoda drugiego małżonka podczas gdy prawidłowa wykładania
przedstawionego wyżej przepisu powinna prowadzić do przyjęcia, że ze względu na
rodzaj zobowiązania, jego wysokość w porównaniu z wielkością i przeznaczeniem
składników majątku wspólnego konieczne było otrzymanie zgody współmałżonki; 2)
art. 720 § 1 k.c. przez przyjęcie, że przekazywanie przez klientów A. Z. gotówki na
zakup samochodu było umową pożyczki, podczas gdy A. Z. nabywając dla
zainteresowanego klienta samochód w Niemczech za pieniądze powierzone mu
przez tę osobę, realizował umowę o cechach umowy zlecenia, do której
zastosowanie winny mieć przepisy o zleceniu, w tym przepis art. 741 k.c. oraz 743
k.c.; 3) art. 41 § 3 k.r.o. przez jego niezastosowanie, mimo, że wedle stanu
prawnego z 1998 r. mimo, że postępowanie klauzulowe ograniczało się do
ustalenia formalnych przesłanek czy dłużnik w chwili powstania tytułu
egzekucyjnego i nadania klauzuli pozostaje w związku małżeńskim podlegającym
ustrojowi wspólności majątkowej. Nie było zaś dopuszczalne badanie w tym trybie,
czy wierzytelność należy do kategorii określonej w art. 41 § 2 k.r.o., bowiem ta
okoliczność mogła być rozpoznawana tylko w postępowaniu przeciwegzekucyjnym
z art. 830 § 1 pkt 3 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego oparte zostało na art. 840 § 1 pkt 3 k.p.c.
w brzmieniu obowiązującym do dnia 6 lutego 2005 r. oraz art. 41 § 3 kodeksu
rodzinnego i opiekuńczego w brzmieniu obowiązującym do dnia 20 stycznia 2005 r.
Takie ustalenie stanu prawnego nie budzi wątpliwości i nie jest też ono
przedmiotem zarzutów w skardze kasacyjnej.
Podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty naruszenia prawa procesowego
nie zasługują na uwzględnienie. Zarzut naruszenia art. 386 § 4 k.p.c. nie jest
zrozumiały. Sąd Okręgowy w zaskarżonym wyroku szeroko odniósł się do
9
problemu żądania ewentualnego zawartego w pozwie. Wskazał, że w istocie sąd
I instancji rozpoznał to żądanie i prawidłowo oddalił w także w tym zakresie
powództwo. Dostrzegając, że sąd ten nie podkreślił tego w samej sentencji wyroku,
potraktował to jako oczywistą niedokładność i w trybie art. 350 k.p.c., dokonał
sprostowania sentencji zastępując słowo „powództwo” słowem „powództwa”.
Analiza uzasadnienia wyroku sądu I instancji wskazuje, że sąd ten ocenił żądanie
ewentualne i uznał je za nieuzasadnione biorąc pod uwagę wartość czynności
prawnych dokonywanych przez męża powódki w związku z prowadzoną przez
niego działalnością oraz jej wiedzę o tych czynnościach i udział faktyczny
w prowadzonej działalności.
Zupełnie nietrafnie zarzuca skarżąca również naruszenie art. 840 § 1 pkt 3
k.p.c. w związku z art. 366 k.p.c. Wprawdzie Sąd I instancji dla wzmocnienia
swojego stanowiska w kwestii żądania ewentualnego powołał się także na
prawomocne postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 29 kwietnia 2008 r. o
nadaniu klauzuli wykonalności wyrokowi wydanemu przez ten sąd w sprawie
IC …/02 i utrzymane w mocy przez Sąd Apelacyjny, to jednak sprawa ta został
jednoznacznie wyjaśniona w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Sąd podkreślił,
że wydanie prawomocnego postanowienia w postępowaniu o nadanie klauzuli
wykonalności nie uniemożliwiło powódce podnoszenia zarzutów
materialnoprawnych, które mogły być skutecznie podniesione dopiero w
postępowaniu wywołanym powództwem przeciwegzekucyjnym. Sąd Okręgowy
prawidłowo wskazał, że w świetle mającego zastosowanie w rozpoznawanej
sprawie art. 41 § 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w brzmieniu sprzed 20
stycznia 2005 r., skarżąca nie udowodniła, iż zaszły podstawy do ograniczenia lub
wyłączenia możliwości zaspokojenia się wierzyciela, którego dłużnikiem jest tylko
jeden z małżonków, z majątku wspólnego. Zgodnie ze wskazanym przepisem sąd
może ograniczyć lub wyłączyć taką możliwość jeżeli ze względu na charakter
wierzytelności albo stopień przyczynienia się małżonka będącego dłużnikiem do
powstania majątku wspólnego – zaspokojenie z majątku wspólnego byłoby
sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Warto podkreślić, że skarżąca w
ogóle nie powoływała się na art. 41 § 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jako na
podstawę swojego żądania ewentualnego, a Sąd Okręgowy wykazał przekonująco,
10
że już w uzasadnieniu Sądu I instancji wskazano, że brak było podstaw do
ograniczenia lub wyłączenia odpowiedzialności majątkiem wspólnym, bowiem
powódka była bardzo dobrze zorientowana w charakterze działalności swojego
męża, a dochody z tej działalności stanowiły podstawowe źródło przychodów
pozwalających na utrzymanie rodziny oraz budowę wspólnego domu.
Skarżąca zarzuciła również naruszenie art. 199 § 1 pkt. 3 k.p.c. twierdząc,
że jeżeli sąd uznał, że zachodzi powaga rzeczy osądzonej powinien pozew
odrzucić, a nie oddalić powództwo. Zarzut ten nie może być uznany już z tego
względu, że skarżąca nie wykazała jak takie naruszenie mogło wpłynąć na
rozstrzygnięcie sprawy, czego jednoznacznie wymaga art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c.
Ponadto orzekające w sprawie sądy wskazały jedynie, że ponowne rozpoznawanie
w postępowaniu wywołanym powództwem przeciwegzekucyjnym tych samych
zarzutów, które były już podniesione jest niedopuszczalne ze względu na powagę
rzeczy osądzonej, bo prowadziłoby to do podważenia wyrażonych w art. 365 i 366
k.p.c. zasad dotyczących skutków jakie pociąga za sobą wydanie prawomocnego
wyroku.
Zarzut naruszenia art. 350 k.p.c. także nie może być uznany za zasadny.
Skoro jak to wyżej stwierdzono Sąd Okręgowy prawidłowo ocenił, że w wyroku
sądu I instancji uzasadniono również oddalenie powództwa ewentualnego, to brak
odzwierciedlenia tego w sentencji był niedokładnością, którą sąd mógł usunąć
z powołaniem się na art. 350 k.p.c.
Podobnie jak zarzuty naruszenia prawa procesowego także zarzuty
naruszenia prawa materialnego nie są zasadne. Z dobrze przeprowadzonych
ustaleń sądu I instancji, akceptowanych przez Sąd Okręgowy, wynika
że zaciągnięte przez męża powódki pożyczki nie stanowiły czynności
przekraczających zakres zwykłego zarządu. Były to kwoty, które przy działalności
jaką on prowadził, za wiedzą i zgodą powódki, można było uznać za czynności
zwykłego zarządu związane z konicznością zrealizowania jednej z licznych
transakcji przeprowadzanych przez męża powódki. Zarzut naruszenia art. 720 § 1
k.c. nie może być skutecznie postawiony orzekającemu w rozpoznawanej sprawie,
gdyż charakter czynności prawnej na podstawie, której mąż powódki uzyskał
11
pieniądze był przedmiotem badania i ustaleń sądów orzekających w sprawie
IC …/02. W sprawie tej przesądzono, że była to pożyczka. To ustalenie jest wobec
tego wiążące dla sądów orzekających w rozpoznawanej sprawie, gdyż nie mogły
one dokonywać innej kwalifikacji czynności prawnej, która była podstawą uzyskania
pieniędzy przez męża powódki.
Zupełnie pozbawiony podstaw jest zarzut naruszenia art. 41 § 3 kodeksu
rodzinnego i opiekuńczego poprzez jego niezastosowanie. Jak wynika
z uzasadnienia Sądu Okręgowego to ten Sąd wskazał wyraźnie wspomniany
przepis jako podstawę dla oceny żądania ewentualnego. Nie jest jasne wobec tego
w czym skarżąca upatruje jego niezastosowanie. Dodać należy, że w zaskarżonym
wyroku została przeprowadzona analiza, z wykorzystaniem ustaleń dokonanych
przez sąd I instancji, z której wynika, że brak było podstaw dla zastosowania przez
sąd ograniczenia lub wyłączenia odpowiedzialności majątkiem wspólnym za długi
zaciągnięte tylko przez męża powódki.
Mając na względzie, że zarzuty podniesione w skardze kasacyjnej okazały
się bezpodstawne Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39814
k.p.c., orzekł jak
w sentencji wyroku.
eb