I CZ 21/16
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:13-06-2016
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 21/16
POSTANOWIENIE
Dnia 29 kwietnia 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący)
SSN Marta Romańska (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie z wniosku S. B.
przy uczestnictwie R. B.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 29 kwietnia 2016 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania
na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 30 listopada 2015 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z 30 listopada 2015 r. Sąd Okręgowy w W. odrzucił skargę
kasacyjną uczestniczki R. B. od postanowienia Sądu Okręgowego w W. z 21 lipca
2015 r., wydanego w sprawie z wniosku S. B. o podział majątku wspólnego.
Sąd Okręgowy wskazał, że dopuszczalność skargi kasacyjnej od
postanowienia rozstrzygającego spór o roszczenia współwłaścicieli (art. 618 § 1
k.p.c.), zależy od wartości przedmiotu zaskarżenia określonego w skardze.
W niniejszej sprawie nie przekracza ona kwoty 150.000 zł (art. 5191
§ 4 pkt 4
k.p.c.), co skutkuje odrzuceniem skargi kasacyjnej na podstawie art. 3986
§ 2 w zw.
z art. 13 § 2 k.p.c.
Od postanowienia Sądu Okręgowego zażalenie wniosła uczestniczka
i zaskarżyła je w całości. Zarzuciła, że postanowienie zapadło z naruszeniem art.
378 § 1 k.p.c. oraz art. 156 ust. 3 i 4 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami oraz wnosiła o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi
Okręgowemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 5191
§ 1 k.p.c., w sprawach z zakresu prawa osobowego,
rzeczowego i spadkowego, od wydanego przez sąd drugiej instancji postanowienia
co do istoty sprawy oraz od postanowienia w przedmiocie odrzucenia wniosku
i umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie przysługuje
skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego, chyba że przepis szczególny stanowi
inaczej. W sprawach o zniesienie współwłasności i dział spadku skarga kasacyjna
nie przysługuje, jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż 150.000 zł
(art. 5191
§ 4 k.p.c.).
W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, że
w sprawach działowych (zniesienie współwłasności, dział spadku, podział majątku
wspólnego małżonków), w razie zaskarżenia orzeczenia co do istoty sprawy,
wartość przedmiotu sporu wyznacza nie wartość całego dzielonego majątku, ale
wartość konkretnego interesu (roszczenia, żądania) lub składnika majątkowego,
którego dotyczy środek zaskarżenia (zob. np. postanowienia Sądu Najwyższego
z 19 czerwca 2015 r., IV CZ 16/15, nie publ. i z 18 marca 2015 r., I CZ 22/15,
nie publ.). Przy zaskarżeniu postanowienia działowego tylko w części, wartością
3
przedmiotu zaskarżenia jest wartość tych rzeczy, praw lub roszczeń, których
zaliczenie lub niezaliczenie do majątku spadkowego, podział lub rozliczenie
skarżący kwestionuje (postanowienie Sądu Najwyższego z 18 marca 2015 r., I CZ
22/15, nie publ.). Sąd Najwyższy wskazywał także, że od postanowienia sądu
drugiej instancji wydanego w sprawach działowych, którego przedmiotem jest
rozstrzygnięcie sporu przewidzianego w art. 618 § 1 k.p.c., skarga kasacyjna
przysługuje, jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi co najmniej sto
pięćdziesiąt tysięcy złotych (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 26 kwietnia
2001 r., II CZ 13/01, OSNC 2001 nr 12, poz. 181, z 23 lipca 2014 r., V CZ 49/14,
nie publ.; z 7 grudnia 2012 r., III CSK 288/12, nie publ. i z 14 stycznia 2010 r.,
IV CZ 112/09, nie publ.).
Przenosząc powyższe ustalenia na grunt niniejszej sprawy, należy
zauważyć, że uczestniczka wniosła skargę kasacyjną od postanowienia Sądu
Okręgowego, a z analizy skargi kasacyjnej wynika wprawdzie, że uczestniczka
oznaczyła zakres zaskarżenia na kwotę 237.934 zł, to jest całą kwotę, którą
zgodnie z rozstrzygnięciem Sądu ma zapłacić wnioskodawcy, ale zestawienie
zarzutów podniesionych w skardze z niekwestionowanym przez uczestniczkę
postanowieniem Sądu Rejonowego oraz zaskarżonym postanowieniem Sądu
Okręgowego świadczy o tym, że postanowienie Sądu Okręgowego kwestionuje
ona tylko o tyle, o ile jest ono ukształtowane przez stanowisko Sądu na temat
wartości nieruchomości podlegającej podziałowi. Z treści skargi kasacyjnej wynika,
że uczestniczka kwestionuje wartość nieruchomości w całości i domaga się jej
skorygowania poprzez zastosowanie dodatkowego współczynnika korygującego -
0,9. Wobec tego zasadnie uznał Sąd Okręgowy , że wartość przedmiotu
zaskarżenia wynosi 14 868,83 zł, bo tylko o taką kwotę mogłaby ulec zmianie
wartość nieruchomości podlegającej podziałowi, gdyby zarzuty skarżącej okazały
się uzasadnione.
Bez wpływu na powyższą ocenę pozostaje akcentowana przez uczestniczkę
sprzeczność pomiędzy wypowiedzią Sądu Okręgowego w pkt III zaskarżonego
postanowienia i w jego uzasadnieniu o rozłożeniu spłaty należnej wnioskodawcy
na cztery raty. O tym, czy Sąd Okręgowy rzeczywiście zmienił zaskarżone
4
apelacją postanowienie Sądu Rejonowego w tym zakresie trzeba wnioskować nie
na podstawie uzasadnienia, lecz według brzmienia jego sentencji.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
k.p.c. orzeczono jak w postanowieniu.
kc
db
POSTANOWIENIE
Dnia 29 kwietnia 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący)
SSN Marta Romańska (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie z wniosku S. B.
przy uczestnictwie R. B.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 29 kwietnia 2016 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania
na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 30 listopada 2015 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z 30 listopada 2015 r. Sąd Okręgowy w W. odrzucił skargę
kasacyjną uczestniczki R. B. od postanowienia Sądu Okręgowego w W. z 21 lipca
2015 r., wydanego w sprawie z wniosku S. B. o podział majątku wspólnego.
Sąd Okręgowy wskazał, że dopuszczalność skargi kasacyjnej od
postanowienia rozstrzygającego spór o roszczenia współwłaścicieli (art. 618 § 1
k.p.c.), zależy od wartości przedmiotu zaskarżenia określonego w skardze.
W niniejszej sprawie nie przekracza ona kwoty 150.000 zł (art. 5191
§ 4 pkt 4
k.p.c.), co skutkuje odrzuceniem skargi kasacyjnej na podstawie art. 3986
§ 2 w zw.
z art. 13 § 2 k.p.c.
Od postanowienia Sądu Okręgowego zażalenie wniosła uczestniczka
i zaskarżyła je w całości. Zarzuciła, że postanowienie zapadło z naruszeniem art.
378 § 1 k.p.c. oraz art. 156 ust. 3 i 4 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami oraz wnosiła o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi
Okręgowemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 5191
§ 1 k.p.c., w sprawach z zakresu prawa osobowego,
rzeczowego i spadkowego, od wydanego przez sąd drugiej instancji postanowienia
co do istoty sprawy oraz od postanowienia w przedmiocie odrzucenia wniosku
i umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie przysługuje
skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego, chyba że przepis szczególny stanowi
inaczej. W sprawach o zniesienie współwłasności i dział spadku skarga kasacyjna
nie przysługuje, jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż 150.000 zł
(art. 5191
§ 4 k.p.c.).
W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, że
w sprawach działowych (zniesienie współwłasności, dział spadku, podział majątku
wspólnego małżonków), w razie zaskarżenia orzeczenia co do istoty sprawy,
wartość przedmiotu sporu wyznacza nie wartość całego dzielonego majątku, ale
wartość konkretnego interesu (roszczenia, żądania) lub składnika majątkowego,
którego dotyczy środek zaskarżenia (zob. np. postanowienia Sądu Najwyższego
z 19 czerwca 2015 r., IV CZ 16/15, nie publ. i z 18 marca 2015 r., I CZ 22/15,
nie publ.). Przy zaskarżeniu postanowienia działowego tylko w części, wartością
3
przedmiotu zaskarżenia jest wartość tych rzeczy, praw lub roszczeń, których
zaliczenie lub niezaliczenie do majątku spadkowego, podział lub rozliczenie
skarżący kwestionuje (postanowienie Sądu Najwyższego z 18 marca 2015 r., I CZ
22/15, nie publ.). Sąd Najwyższy wskazywał także, że od postanowienia sądu
drugiej instancji wydanego w sprawach działowych, którego przedmiotem jest
rozstrzygnięcie sporu przewidzianego w art. 618 § 1 k.p.c., skarga kasacyjna
przysługuje, jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi co najmniej sto
pięćdziesiąt tysięcy złotych (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 26 kwietnia
2001 r., II CZ 13/01, OSNC 2001 nr 12, poz. 181, z 23 lipca 2014 r., V CZ 49/14,
nie publ.; z 7 grudnia 2012 r., III CSK 288/12, nie publ. i z 14 stycznia 2010 r.,
IV CZ 112/09, nie publ.).
Przenosząc powyższe ustalenia na grunt niniejszej sprawy, należy
zauważyć, że uczestniczka wniosła skargę kasacyjną od postanowienia Sądu
Okręgowego, a z analizy skargi kasacyjnej wynika wprawdzie, że uczestniczka
oznaczyła zakres zaskarżenia na kwotę 237.934 zł, to jest całą kwotę, którą
zgodnie z rozstrzygnięciem Sądu ma zapłacić wnioskodawcy, ale zestawienie
zarzutów podniesionych w skardze z niekwestionowanym przez uczestniczkę
postanowieniem Sądu Rejonowego oraz zaskarżonym postanowieniem Sądu
Okręgowego świadczy o tym, że postanowienie Sądu Okręgowego kwestionuje
ona tylko o tyle, o ile jest ono ukształtowane przez stanowisko Sądu na temat
wartości nieruchomości podlegającej podziałowi. Z treści skargi kasacyjnej wynika,
że uczestniczka kwestionuje wartość nieruchomości w całości i domaga się jej
skorygowania poprzez zastosowanie dodatkowego współczynnika korygującego -
0,9. Wobec tego zasadnie uznał Sąd Okręgowy , że wartość przedmiotu
zaskarżenia wynosi 14 868,83 zł, bo tylko o taką kwotę mogłaby ulec zmianie
wartość nieruchomości podlegającej podziałowi, gdyby zarzuty skarżącej okazały
się uzasadnione.
Bez wpływu na powyższą ocenę pozostaje akcentowana przez uczestniczkę
sprzeczność pomiędzy wypowiedzią Sądu Okręgowego w pkt III zaskarżonego
postanowienia i w jego uzasadnieniu o rozłożeniu spłaty należnej wnioskodawcy
na cztery raty. O tym, czy Sąd Okręgowy rzeczywiście zmienił zaskarżone
4
apelacją postanowienie Sądu Rejonowego w tym zakresie trzeba wnioskować nie
na podstawie uzasadnienia, lecz według brzmienia jego sentencji.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
k.p.c. orzeczono jak w postanowieniu.
kc
db