V CZ 17/16
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:22-06-2016
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 17/16
POSTANOWIENIE
Dnia 18 maja 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa mał. G. K. i mał. H. K. reprezentowanych przez matkę M.
M.-K.
przeciwko T. K.
o podwyższenie alimentów,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 18 maja 2016 r.,
zażalenia pozwanego na wyrok Sądu Okręgowego w W.
z dnia 27 listopada 2015 r.,
uchyla zaskarżony wyrok.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 9 czerwca 2015 r. Sąd Rejonowy w W. oddalił powództwo
G. K. i H. K. przeciwko T. K. o podwyższenie alimentów. Na skutek apelacji
powódek, Sąd Okręgowy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi
Rejonowemu do ponownego rozpoznania wskazując w uzasadnieniu tego
rozstrzygnięcia, że Sąd ten nie rozpoznał istoty sprawy, zatem istniała podstawa do
wydania orzeczenia kasatoryjnego.
W zażaleniu na to postanowienie, złożonym w trybie art. 3941
§ 11
k.p.c.,
pozwany domagał się uchylenia zaskarżonego postanowienia kwestionując
stanowisko Sądu Okręgowego, że w sprawie doszło do nierozpoznania istoty
sprawy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest oczywiście uzasadnione.
Uchylenie wyroku połączone z przekazaniem sprawy do ponownego
rozpoznania sądowi pierwszej instancji przewiduje art. 386 § 2 i § 4 k.p.c. Zgodnie
z treścią tego przepisu, orzeczenie kasatoryjne może zostać wydane w razie
stwierdzenia nieważności postępowania przed sądem pierwszej instancji,
nierozpoznania przez ten sąd istoty sprawy oraz wtedy, gdy wydanie wyroku
wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.
Zażalenie na orzeczenie kasatoryjne sądu drugiej instancji ma służyć
skontrolowaniu, czy zostało ono prawidłowo oparte na jednej z wymienionych
przesłanek, tj. nie tylko na skontrolowaniu, czy powołana przez sąd przyczyna
uchylenia odpowiada podstawie ustawowej ale i czy przyczyna ta rzeczywiście
wystąpiła. Przedmiotem badania Sądu Najwyższego jest zatem faktyczne istnienie,
ale li tylko formalnych, procesowych podstaw wydania przez sąd odwoławczy
wyroku kasatoryjnego, a nie reformatoryjnego.
Tak więc, jeżeli wyrok został uchylony z powodu nierozpoznania przez sąd
pierwszej instancji istoty sprawy, to rolą Sądu Najwyższego w postępowaniu
zażaleniowym jest zbadanie, czy sąd odwoławczy prawidłowo rozumiał to pojęcie
3
oraz czy taką ocenę uzasadniało stanowisko sądu pierwszej instancji. Przez pojęcie
„nierozpoznania istoty sprawy" w znaczeniu użytym w art. 386 § 4 k.p.c.
należy rozumieć nierozstrzygnięte o żądaniu stron, czyli niezałatwienie przedmiotu
sporu, całkowite zaniechanie wyjaśnienie istoty lub treści spornego stosunku
prawnego.
Sąd pierwszej instancji oddalił powództwo o podwyższenie alimentów
po przeprowadzeniu na podstawie zarówno dokumentów jak i zeznań świadków
obszernego postępowania dowodowego. Z dowodów tych wysnuł wniosek, że brak
jest podstaw do uwzględnienia powództwa, co znalazło wyraz w szczegółowych
rozważaniach ujętych w uzasadnieniu tego Sądu. Nie sposób zatem w tej sytuacji
twierdzić, że nastąpiło nierozpoznanie istoty sprawy w rozumieniu wyżej
przytoczonym. Potrzeba uzupełnienia postępowania dowodowego dla poczynienia
bardziej precyzyjnych ustaleń faktycznych dotyczących w szczególności kwot
konkretnych wydatków ponoszonych przez matkę powódek dla pokrycia ich potrzeb,
nie jest okolicznością usprawiedliwiającą wydanie orzeczenia kasatoryjnego.
Wobec oczywistej zasadności zażalenia, Sąd Najwyższy na podstawie art.
39813
§ 1 zdanie pierwsze k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak
w sentencji.
kc
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 18 maja 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa mał. G. K. i mał. H. K. reprezentowanych przez matkę M.
M.-K.
przeciwko T. K.
o podwyższenie alimentów,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 18 maja 2016 r.,
zażalenia pozwanego na wyrok Sądu Okręgowego w W.
z dnia 27 listopada 2015 r.,
uchyla zaskarżony wyrok.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 9 czerwca 2015 r. Sąd Rejonowy w W. oddalił powództwo
G. K. i H. K. przeciwko T. K. o podwyższenie alimentów. Na skutek apelacji
powódek, Sąd Okręgowy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi
Rejonowemu do ponownego rozpoznania wskazując w uzasadnieniu tego
rozstrzygnięcia, że Sąd ten nie rozpoznał istoty sprawy, zatem istniała podstawa do
wydania orzeczenia kasatoryjnego.
W zażaleniu na to postanowienie, złożonym w trybie art. 3941
§ 11
k.p.c.,
pozwany domagał się uchylenia zaskarżonego postanowienia kwestionując
stanowisko Sądu Okręgowego, że w sprawie doszło do nierozpoznania istoty
sprawy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest oczywiście uzasadnione.
Uchylenie wyroku połączone z przekazaniem sprawy do ponownego
rozpoznania sądowi pierwszej instancji przewiduje art. 386 § 2 i § 4 k.p.c. Zgodnie
z treścią tego przepisu, orzeczenie kasatoryjne może zostać wydane w razie
stwierdzenia nieważności postępowania przed sądem pierwszej instancji,
nierozpoznania przez ten sąd istoty sprawy oraz wtedy, gdy wydanie wyroku
wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.
Zażalenie na orzeczenie kasatoryjne sądu drugiej instancji ma służyć
skontrolowaniu, czy zostało ono prawidłowo oparte na jednej z wymienionych
przesłanek, tj. nie tylko na skontrolowaniu, czy powołana przez sąd przyczyna
uchylenia odpowiada podstawie ustawowej ale i czy przyczyna ta rzeczywiście
wystąpiła. Przedmiotem badania Sądu Najwyższego jest zatem faktyczne istnienie,
ale li tylko formalnych, procesowych podstaw wydania przez sąd odwoławczy
wyroku kasatoryjnego, a nie reformatoryjnego.
Tak więc, jeżeli wyrok został uchylony z powodu nierozpoznania przez sąd
pierwszej instancji istoty sprawy, to rolą Sądu Najwyższego w postępowaniu
zażaleniowym jest zbadanie, czy sąd odwoławczy prawidłowo rozumiał to pojęcie
3
oraz czy taką ocenę uzasadniało stanowisko sądu pierwszej instancji. Przez pojęcie
„nierozpoznania istoty sprawy" w znaczeniu użytym w art. 386 § 4 k.p.c.
należy rozumieć nierozstrzygnięte o żądaniu stron, czyli niezałatwienie przedmiotu
sporu, całkowite zaniechanie wyjaśnienie istoty lub treści spornego stosunku
prawnego.
Sąd pierwszej instancji oddalił powództwo o podwyższenie alimentów
po przeprowadzeniu na podstawie zarówno dokumentów jak i zeznań świadków
obszernego postępowania dowodowego. Z dowodów tych wysnuł wniosek, że brak
jest podstaw do uwzględnienia powództwa, co znalazło wyraz w szczegółowych
rozważaniach ujętych w uzasadnieniu tego Sądu. Nie sposób zatem w tej sytuacji
twierdzić, że nastąpiło nierozpoznanie istoty sprawy w rozumieniu wyżej
przytoczonym. Potrzeba uzupełnienia postępowania dowodowego dla poczynienia
bardziej precyzyjnych ustaleń faktycznych dotyczących w szczególności kwot
konkretnych wydatków ponoszonych przez matkę powódek dla pokrycia ich potrzeb,
nie jest okolicznością usprawiedliwiającą wydanie orzeczenia kasatoryjnego.
Wobec oczywistej zasadności zażalenia, Sąd Najwyższy na podstawie art.
39813
§ 1 zdanie pierwsze k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak
w sentencji.
kc
jw