Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2016 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący Sędzia SO Paweł Lasoń

Protokolant stażysta Iwona Jasińska

po rozpoznaniu w dniu 21 września 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku M. P. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania M. P. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 19 października 2015 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt V U 1269/15

UZASADNIENIE

Skarżący M. P. (1) wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 19 października 2015 roku, znak (...), odmawiającej mu prawa do emerytury w wieku emerytalnym niższym od powszechnego. Ubezpieczony podniósł, że pracował 15 lat w warunkach szczególnych, jako kierowca w pełnym wymiarze czasu pracy, a także do ogólnego stażu pracy winien mieć wliczony okres zatrudnienia w barze (...) prowadzonym w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku przez H. W..

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. Wskazano, że skarżący ukończył 60 lat, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego i udowodnił na dzień 1 stycznia 1999r. 23 lata, jeden miesiąc i jeden dzień ogólnego stażu pracy oraz 5 lat, osiem miesięcy i 26 dni, pracy w warunkach szczególnych, wymaganego na ten sam dzień.

Za nieudowodniony okres pracy wliczany do ogólnego stażu pracy uznano wskazane przez M. P. (1) od maja 1971 roku do kwietnia 1975 roku zatrudnienie w barze (...) prowadzonym przez H. W.. Organu rentowy wskazał również, że świadectwo pracy z okresu zatrudnienia w (...) Spółdzielni (...) z okresu 16 maja 1977 roku - 30 września 1990 roku nie dowodzi pracy w warunkach szczególnych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Skarżący urodził się w dniu (...) zatem w dniu (...) 2005 roku ukończył 60 lat.

/okoliczność niesporna/

M. P. (1) do 1971 roku uczęszczał do szkoły podstawowej. Miał wtedy 15 lat i był dopiero w szóstej klasie.

l

Siódmą i ósmą klasę kończył już w Szkole Podstawowej dla Pracujących im A. P. (1) w P.. W 1973 roku M. P. (1) ukończył szkołę podstawową.

/okoliczność niesporna: świadectwo - k. 45; arkusz ocen - k. 56//

M. P. (1) przez trzy lata pracował dorywczo dla H. W., który jako ajent prowadził C. Bar przy Spółdzielni (...) w P.. Pracował w różnych godzinach. Przywoził towar, sprzątał, pracował w cukierni.

/dowód: zeznania M. P. (1) - k. 47; życiorys własnoręcznie sporządzony przez M. P. (1) w maju 1977 roku - akta osobowe M. P. (2) ze Spółdzielni Usług (...) w P../

W dniu 25 kwietnia 1975 roku M. P. (1) rozpoczął zasadnicza służbę wojskową, którą ukończył 4 czerwca 1977 roku.

Po ukończeniu służby wojskowej rozpoczął starania o zatrudnienie go w Spółdzielni Usług (...) w P.. W kwestionariuszu osobowym, wypełniając rubrykę „przebieg pracy zawodowej” nie wskazał aby wcześniej był gdziekolwiek zatrudniony. W złożonym życiorysie wskazał jedynie, że przez trzy lata pracował dorywczo.

/dowód: życiorys własnoręcznie sporządzony przez M. P. (1) w maju 1977 roku - akta osobowe M. P. (2) ze Spółdzielni Usług (...) w P../

W okresie od 16 maja 1977 roku - 30 września 1990 M. P. (1) pracował w (...) Spółdzielni (...) jako kierowca cystern do przewozu mleka. Cysterny to pojazdy ciężarowe o masie powyżej 3,5 tony. Pracował w tym charakterze stale w pełnym wymiarze czasu pracy.

/dowód: świadectwo pracy, umowy o pracę, aneksy - akta osobowe M. P. (2) ze Spółdzielni Usług (...) w P.; zeznania świadków: S. K. - k. 46odw; E. J. - 47; zeznania M. P. (1) - k. 47./

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie skarżącego nie zasługiwało na uwzględnienie. Skarżący wykazał wprawdzie, że w okresie od 16 maja 1977 roku do 30 września 1990 roku wykonywał

pracę w warunkach szczególnych - jako kierowca pojazdów o masie przekraczającej 3,5 tony, ale nie wykazał wymaganego okresu ogólnego stażu pracy bowiem nie wykazał aby od maja 1971 roku do kwietnia 1975 roku był pracownikiem zatrudnionym u H. W., ani w Spółdzielni (...) w P.. Jego praca u tej osoby miała charakter pracy dorywczej nie dającej podstaw do uznania jej za świadczenie pracy, zaliczane do stażu pracy. Decydujące znaczenie dla takiej oceny maja dokumenty autorstwa M. P. (1) wytworzone w 1977 roku. Wskazał od w nich jednoznacznie, że przed odbywaniem służby wojskowej nie był nigdzie zatrudniony. Miał świadomość, że praca dorywcza jaką świadczył nie była stosunkiem zatrudnienia. Oceny tej nie zmienia fakt kończenia szkoły podstawowej dla pracujących. Samo uczęszczanie do takiej szkoły nie dowodzi zatrudnienia M. P. (1) w u H. W., ani w Spółdzielni (...) w P.. Przedstawianym okolicznością nie przeczą zeznania świadków A. P. (2), ani E. Ł.. Osoby te stwierdziły, że skarżący wykonywał pracę w barze (...) prowadzonym w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku przez H. W.. Brak jednak dowodów na to by było to świadczenie stałej pracy. Jak wskazał to sam skarżący w 1977 roku - była to praca dorywcza.

Pojęcie pracy dorywczej funkcjonuje w języku potocznym jako każda praca, która trwa przez krótki okres i nie ma charakteru powtarzalnego. Na ogół jest rodzajem pracy sezonowej, ale dotyczy każdego zajęcia. W sprawie nie zostało wykazane, aby praca ta przybrała przewidzianą przepisami prawa pracy formę, pozwalającą uznać ja za zatrudnienie objęte ubezpieczeniem społecznym.

Odnośnie podstawy prawnej żądania należy wyjaśnić, że z art. 184 ustawy emerytalnej wynika, iż ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, a więc w dniu 1 stycznia 1999r., osiągnęli po pierwsze okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz po drugie okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. w niniejszej sprawie wynoszący 25 lat. Przy tym emerytura taka przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie na dochody budżetu państwa środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu. Stosownie do §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zmianami) pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Zgodnie z § 2 ust. 1 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze jest

wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Skarżący skończył 60 lat i nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, ale nie spełnia kryterium wymaganego okresu 25 lat ubezpieczenia. Kwestią sporną pozostawała okoliczność wykonywania przez wnioskodawcę pracy w szczególnych warunkach w okresie wymaganych 15 lat, jako że okres uznawany przez ZUS za okres pracy w takich właśnie warunkach był bardzo krótki.

Trzeba wobec tego wyjaśnić, że zgodnie z §2 ust. 2 powoływanego wcześniej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. okresy pracy m.in. w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Świadectwo pracy z adnotacją o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach, bądź bez niej, nie jest jednak bezwzględną przesłanką do zaliczenia danej pracy jako wykonywanej w szczególnych warunkach. Świadectwo nie jest wiążące dla organu rentowego i może podlegać weryfikacji. Decydujące znaczenie ma zawsze fakt rzeczywistego wykonywania pracy w szczególnych warunkach, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Dopiero w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie okresów pracy w warunkach szczególnych także w oparciu o inne dowody niż zaświadczenie z zakładu pracy, nawet jeśli pracownik nie posiada świadectwa w określonej w przepisie formie, albo jego treść budzi wątpliwości, które uzasadniały kwestionowanie tego zaświadczenia przez organ rentowy w fazie administracyjnej postępowania.

Skoro art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej odwołuje się do przepisów dotychczasowych, to trzeba też wyjaśnić, że obowiązujące w tym zakresie i przywoływane już kilkakrotnie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. wydane zostało w oparciu o delegację z art. 55 ustawy z dnia 14 grudnia 1982r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267 ze zmianami), w którym Radzie Ministrów powierzono w szczególności określenie rodzaju prac lub stanowisk pracy oraz warunków, na podstawie których osobom m.in. zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury w niższym wieku. Z art. 53 ust. 2 tej samej ustawy wynikało, że za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników stale zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia - jest to więc regulacja tożsama z zawartą w obecnie obowiązującym art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej. W wykazie A, stanowiącym załącznik do wspomnianego rozporządzenia, w dziale VIII „W transporcie i łączności” wymienia się pod poz. 2 „Prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów.

W ocenie Sądu przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło na jednoznaczne przyjęcie, że charakter pracy wnioskodawcy odpowiadał stanowisku opisanemu w pozycji 2 działu VIII powołanego wykazu A. Przesłuchani w sprawie świadkowie potwierdzili w całej rozciągłości twierdzenia skarżącego w tym zakresie. Z zeznań świadków wynikało ewidentnie, że jedyna wykonywana przez M. P. (1) praca było wożenie mleka cysternami. Tego rodzaju cysterny maja masę powyżej 3,5 tony. Nie ma mniejszych.

W świetle powyższych rozważań należało przyjąć, że charakter pracy wykonywanej przez skarżącego w (...) Spółdzielni (...) odpowiadał warunkom określonym zarówno w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r., jak i powołanym wcześniej zarządzeniu resortowym.

Mimo iż czynności wnioskodawcy w spornym okresie mieszczą się w kategorii pracy wykonywanej w szczególnych warunkach to jednak wnioskodawca nie spełnia przewidzianego art. 184 ust. 1 pkt 2 ustępu 1 niezbędnego okresu składkowego i nieskładkowego. Okoliczność ta czyni odwołanie niezasadnym.