Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IX W 1777/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 października 2016r

Sąd Rejonowy w Olsztynie Wydział IX Karny

w składzie: Przewodniczący- SSR Joanna Sienicka

Protokolant Kalina Pawełko

Bez udziału oskarżyciela

po rozpoznaniu w dniu 28VI, 15 VII, 20 IX, 18 X 2016 r.

sprawy: M. Ł.

syna M. i K. z domu K.,

ur. (...) w B.

obwinionego o to, że w okresie od kwietnia 2014 r. do 11 kwietnia 2016 r. w O. przy ul. (...) w pomieszczeniu (...) w różnych porach dnia i nocy zakłócił spokój i spoczynek nocny dla Pani S. W. (1), poprzez głośne granie na instrumencie muzycznym tj. „perkusji”

-tj. za czyn z art. 51 § 1 KW

ORZEKA

I.  obwinionego M. Ł. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to z mocy art.51§1kw skazuje go na karę grzywny w wymiarze 600 ( sześćset ) zł .

II.  na mocy art. 118 § 1kpw obciąża obwinionego zryczałtowanymi wydatkami postępowania w kwocie 100(sto) złotych oraz opłatą w kwocie 60 ( sześćdziesiąt ) zł .

Sygn. akt IX W 1777/16

UZASADNIENIE

Obwiniony M. Ł. mieszka w O. , jest z zawodu architektem, obecnie w okresie wypowiedzenia umowy o pracę, pozostaje na trzymaniu partnerki , jest rozwiedziony, na utrzymaniu nie ma nikogo. Obwiniony jest członkiem Towarzystwa (...) w O..

Obwiniony mieszka w pięciopiętrowym budynku wielorodzinnym przy ul (...). Korzysta z dodatkowego pomieszczenia (...), w którym znajduje się perkusja. Pomieszczenie to jest podzielone na dwa mniejsze, instrument znajduje się w jednym nich usytuowanym przy szybie windy. Jest ono wysunięte poza obrys budynku, poza lokalami mieszkalnymi, poniżej poziomu chodnika , ścianą graniczy z klatką schodową, szybem windy osobowej i mieszkaniem nr (...). W pomieszczeniu tym perkusja znajduje się od około 2 lat, od 2014r. Wcześniej znajdowała się w pomieszczeniu(...) należącym do P. O. (1). Obwiniony zlecił firmie (...) w K. wykonanie wyciszenia pomieszczenie w którym gra na perkusji. Zastosowano płytę (...) o grubości 10mm i 16 mm bardzo gęstej struktury, przeplatanej warstwowo z filcem , mikrogum i neoprenem która została przymocowana do ścian betonowych pomieszczenia. Wszystkie płaszczyzny pomieszczenia wyklejone zostały (...) (...)) . Prace zlecono na przełomie marca i kwietnia 2015r, a zakończono w maju 2015r.

Obwiniony gra na perkusji o różnych porach dnia , niekiedy także w nocy. Grę obwinionego słyszą mieszkańcy przede wszystkim (...) piętra zajmujący lokal nr (...)S. W. (1), J. T. (1), J. L. (1), M. M. (1). Ich mieszkania znajdują się w pobliżu szybu windy. Hałas ten dociera także na inne piętra w różnym natężeniu . Utrudnia pokrzywdzonej S. W. (1), ale także innym mieszkańcom budynku, korzystanie z własnych mieszkań, odpoczynek, a niekiedy sen w godzinach nocnych.

Pokrzywdzona S. W. (1) mieszka w tym budynku od 2010r . Zajmuje lokal nr (...) na(...) piętrze z dzieckiem 7 letnim i partnerem . Do jej mieszkania od około dwóch lat , od kwietnia 2014r dochodzi dźwięk perkusji na której gra obwiniony. Sąsiadem pokrzywdzonej mieszkającym obok niej na tym samym piętrze jest J. L. (1). Zajmuje on od 4 lat lokal nr (...) , mieszka z partnerka i dzieckiem. Do jego mieszkania także dochodzi od około 2 lat dźwięk perkusji.

Mieszkańcy ul (...) zgłaszali policji zakłócenia spokoju z powodu grania na perkusji w dniach : 12.04 2016r godz 11.41 zgłaszającą była S. W. (1), 13.04 2016 godz 16.54 -S. W. (1), 7. 05. 2016r godz 10.46- J. L. (1), a o godz 10.42- S. W. (1), 4 06 2016r o godz 11.21-J. T. (1).

W dniu 13 kwietnia 2016r o godzinie 16.55 patrol policji w składzie (...) został wysłany z polecenia dyżurnego K. O. na ul (...) z uwagi na zgłoszenie zakłócenia spokoju przez sąsiada grającego głośno na perkusji. Funkcjonariusze policji byli w mieszkaniu pokrzywdzonej S. W. (1) , po czym udali się do mieszkania J. L. (1), który potwierdził , iż sąsiad grał na perkusji. Zakończył grę przed przybyciem policji. Następnie funkcjonariusze zeszli do wskazanego pomieszania , w którym znajdował się obwiniony. Zademonstrował grę na perkusji. Jeden z funkcjonariuszy- D. G. (1) pozostał w pomieszczeniu z obwinionym , a P. J. wyszedł na klatkę zamykając uprzednio dwoje drzwi do pomieszczenia z perkusja . Za drzwiami, na klatce, a następnie na parterze i półpiętrze słyszał wyraźny dźwięk perkusji. Ocenił go jako uciążliwy.

( d. notatka k 10, oświadczenie k 25,zdjęcia k 27,rejestr interwencji k 38-43, plan k 44, , deklaracja k 62, wyjaśnienia obwinionego k 28-28v, , zeznania S. W. k 28v-29, J. L. k 29v, 12, P. J. k 47, D. G. k 46v-47, M. P. k 47, M. M. k 47-47v, M.H. k 48, M. B. k 47v, W.E. k 48, P. O. k 48 , K. G. k 63v-64, D. D. k 63-63v, J. T. k 64-64v, E. E. k 65, A. W. k 65-65v, R. B. k 65v, Ł.C. k 66, M. M. k 69-70)

Obwiniony nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Wyjaśnił, iż posiada perkusje , na której gra w pomieszczeniu, które nabył na własność. Znajduje się ono poza lokalami zasiedlonymi, w tym samym budynku, , poniżej poziomu chodnika i jest wysunięte poza obrys budynku. Mieszkanie pani W. znajduje się na (...) piętrze . Pomiędzy jego pomieszczeniem, a jej mieszkaniem jest szyb windy i klatka schodowa. Wcześniej instrument stał w innym pomieszczeniu. Przeniósł go w kwietniu 2015r . Wykonał wówczas wyciszenie pomieszczenia . Nie jest prawdą że zakłóca cisze nocna i porządek od 2014r. Nikt mu się nie skarżył na to, że gra na perkusji. Pani W. zwróciła mu na to uwagę, iż instrument jest słyszalny, gdy stał on w innym pomieszczeniu . Jeśli gra na perkusji, to za dnia w godzinach 11- 13, nie dłużej niż 30 minut. Następnie podał, iż pokrzywdzona W. zwracała mu uwagę, iż słychać instrument tylko raz, przed 6 miesiącami. Przyznał, iż już po wyciszeniu pomieszczenia miała miejsce interwencja policji . Gdy przyjechali policjanci nie grał na instrumencie, pokazał im pomieszczenie gdzie perkusja stoi, byli pod wrażeniem jego wyciszenia .

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom obwinionego, uznając je za przejaw przyjętej przez niego linii obrony zmierzającej do uniknięcia odpowiedzialności za zarzucane mu wykroczenie. Twierdzenia obwinionego pozostają w sprzeczności z zeznaniami świadków- w szczególności S. W. (1), J. T. (1), J. L. (1), M. M. (1) a także P. J. i D. G. (1) .Wynika z nich, iż gra obwinionego na perkusji ma miejsce przede wszystkim w dzień , ale niekiedy także w nocy i jest uciążliwy dla sąsiadów. Dokucza im od 2 lat, od 2014r , kiedy to obwiniony przeniósł instrument do pomieszczenia przy szybie windy. Hałasy te docierały do sąsiadów jeszcze przed pracami mającymi na celu wygłuszenie pomieszczenia , od kwietnia 2014r . Samo wygłuszenie także nie przyniosło poprawy. Wbrew twierdzeniom obwinionego, z zeznań w/w świadków jednoznacznie wynika, iż był on informowany przez nich , iż hałas ten im przeszkadza. Także funkcjonariusz policji, któremu obwiniony demonstrował grę, zwrócił uwagę nie tylko na wygląd pomieszczenia, ale także na hałas jaki gra na perkusji czyniła, ocenił bowiem ten hałas jako uciążliwy.

S. W. (1) zeznała, że od dwóch lat do jej mieszkania dociera dźwięk perkusji na której gra obwiniony o różnych porach dnia i nocy . Przeszkadza jej to w odpoczynku i spoczynku nocnym. Jest to głośna muzyka, która nieraz zagłusza nawet muzykę grającą w domu. Utrudnia im funkcjonowanie, dezorganizuje życie. Gdy była chora brała leki przeciwbólowe, muzyka utrudniała jej odpoczynek i zaśnięcie. Gra trwa zwykle 15-20 minut, maksymalnie 40-50minut. Inni sąsiedzi także skarżyli się jej , że muzyka ta jest uciążliwa. Nie słyszała perkusji gdy stała ona w innym pomieszczeniu. Przeszkadza jej od kwietnia 2014r . Jej dziecko – 7 letnie, ma problemy zdrowotne , ma nadwrażliwość na dźwięki i nie może się skupić gdy słyszy tę muzykę. Obwinionemu zwracała w 2015r dwa razy uwagę, iż gra za głośno. Po tej rozmowie jednak nic się nie zmieniło . Wygłuszenie także niewiele dało, może jest odrobinę ciszej. Oświadczyła, iż policję wezwała raz na przełomie kwietnia i maja 2016r . Policjanci wchodzili do jej mieszkania , ale w tym czasie obwiniony skończył już grę. Zeznała, iż według niej perkusja znajduje się w obecnym pomieszczeniu od 2 lat. Słyszała ją w dzień i w nocy, zdarzyło się, że o 2 w nocy i o 4-5 nad ranem. Liczyła na to, że obwiniony „ogarnie się” i sprawa w sądzie nie będzie konieczna. Chodziło tylko o to, że muzyka ta uprzykrza jej życie. W maju br zwróciła uwagę partnerce obwinionego, iż było za głośno. Wówczas obwiniony przeprosił ją telefonicznie.

J. T. (1) potwierdził zeznania S. W. (1) . Oświadczył, iż bardzo często słyszał grającą perkusję. To było uciążliwe. Korzystał nawet ze stoperów. Pracował do lipca 2016r na zmiany i po zakończeniu pracy na zmianie nocnej , gdy wracał do domu kładł się spać. Gra na perkusji budziła go. Rozmawiał na ten temat z obwinionym wiosną 2015r , skarżył się mu , iż jest za głośno. Zeznał, iż obwiniony oświadczył mu, iż zbyt dużo zainwestował w tę perkusję by miał teraz zrezygnować z grania. Po tej rozmowie obwiniony wykonał wygłuszenie pomieszczenia, ale nie przyniosło ono rezultatu, jest niewiele ciszej. Granie jest w różnych porach dnia i nocy. Zdarzało się o 7 , o 16, 18, 21, 23, a nawet o 5 rano, ale wówczas obwiniony przeprosił. Przez szyb winy hałasy przenoszą się do góry. Początkowo nie zgłaszał tego policji sądząc, iż jest to hobby obwinionego, które się zmieni. Jego żona także zwracała obwinionemu uwagę . On sam raz zadzwonił na policję zgłaszając zakłócenie spokoju. Wówczas skończył pracę o 6, położył się spać, po 7 został obudzony przez perkusję, która grała 15 minut, położył się spać i ponownie został obudzony przez perkusję. Rozmawiał także z innymi sąsiadami, którzy skarżyli się że perkusja im przeszkadza. Dźwięk jej słychać było także na klatce schodowej. Niekiedy z powody gry obwinionego nie słyszał telewizora w swoim mieszkaniu , musiał go pogłaśniać.

Sąsiad w/w - J. L. (1) zeznał, iż do jego mieszkania także dochodzi dźwięk perkusji od 2 lat, od 2014r, wcześniej nie słyszał jej. Przeszkadza mu to. Jest to głośny dźwięk, słyszy go głównie w dzień ale zdarzyło się także w nocy po 22. Jego mieszkanie jest obok lokalu pokrzywdzonej S. W.. Podejrzewa, iż to szyb windy przenosi dźwięk. Dlatego w jego mieszkaniu jest ciszej niż u pani W., winda znajduje się bowiem obok jej mieszkania, a jego nie . Wezwał policję na interwencję z powodu tego hałasu 2-3 miesiące temu. Z zeznań w/w wynika, iż wcześnie jego tolerancja na grę obwinionego była większa, ale gdy zaczął grać regularnie, stało się to uciążliwe.

Z relacją J. L. korespondują zeznania M. M. (1)-także mieszkanki lokalu nr (...). Oświadczyła, iż sytuacja ta dotyczyła jej bezpośrednio. Związane jest to z usytuowaniem mieszkania względem szybu windy i rozchodzeniem się dźwięku. Hałasy z bardzo dużym stopniu dochodziły do jej mieszkania. Szczególnie w sypialni zagłuszały nawet grający telewizor. Grę na perkusji słyszała od 2014r.Jest tego pewna, bo 30 XII 2014 zwróciła uwagę obwinionemu , że gra na perkusji jest uciążliwa. Wyciszenie wykonane w 2015r nie przyniosło poprawy. Hałas jest bardzo duży, bardzo uciążliwy. Przez 7 miesięcy przebywała w domu z uwagi na zagrożoną ciążę. Musiała leżeć. Dźwięk perkusji przeszkadzał jej w odpoczynku, w zaśnięciu, czytaniu książki, w normalnym funkcjonowaniu. Hałas perkusji docierał do jej mieszkania o różnych porach za dnia i w nocy. Zdarzyło się, że obudził ją o 2 w nocy. Gdy perkusja stała w innym pomieszczeniu nie przeszkadzała jej. Obwiniony deklarował, że nowe pomieszczenie jest wygłuszone, ale nigdy nie pofatygował się do mieszkań jej i sąsiadki by zobaczyć jak bardzo hałas ten doskwiera im. Interwencje policji także nic nie dały. Obwiniony po interwencji z 13 04 2016, następnego dnia także grał na perkusji. Zgłaszała ten problem zarządcy nieruchomości. W mniejszym stopniu dotyczył on mieszkańców wyższych pięter.

Sąd w całości podzielił zeznania w/w świadków uznając je za spójne, logiczne, rzeczowe , konsekwentne i korespondujące ze sobą . Relacje te znajdują potwierdzenie w zeznaniach także innych mieszkańców budynku.

A. W. (2) mieszka na(...) piętrze nad mieszkaniem S. W.. Zeznała, iż od około 3 lat dochodzi do niej dźwięk perkusji i jest to uciążliwe. Słyszy go po powrocie z pracy, po 15. Zdarzyło się, że także w nocy, po 22. Hałas przeszkadza jej córce w nauce i odrabianiu lekcji. Raz obudził ją gdy już spała . Przyznała, iż od około 2 miesięcy jest ciszej.

M. M. (3) zeznała, iż mieszka w lokalu nr (...) na(...) piętrze , nie sąsiaduje z windą. W jej mieszkaniu słychać jak obwiniony gra na perkusji od ponad 2 lat, w godzinach popłudniowych . Oświadczyła, iż w dzień pracuje, jest „trochę głucha” ma stwierdzony ubytek słuchu,w jej ocenie grę na perkusji „da się wytrzymać”.

E. E. zeznała, iż do jej mieszkania dochodził dźwięk perkusji, ciszej jest od rozprawy, od około 2-3 miesięcy. W jej ocenie wówczas pomieszczenie zostało wyciszone. Opiekuje się dziećmi mieszkańców tego budynku. Dźwięk perkusji był uciążliwy. Dobiegał w dzień. Pracowała na(...) piętrze w mieszkaniu nr (...) , około 12-14 kładła dziecko spać. Wówczas słychać było perkusję, co przeszkadzało w usypianiu. Rozmawiała o tym z obwinionym, zmienił godziny grania. Wieczorem i w nocy niestety też słyszała tę grę. Około 2 lat temu zostało obudzona przez nią o 2 w nocy. Perkusje słyszy od około 2 lat. W. E. (z lokalu nr (...)) zeznał, iż do jego mieszkania dochodzą w dzień dźwięki perkusji chyba od ponad roku. Gdy perkusja stała w innym pomieszczeniu dźwięk był głośniejszy. Teraz jest go słabo słychać.

M. H. zeznał, iż zajmuje lokal nr (...) , dochodzą do niego w czasie dnia delikatne dźwięki grającej perkusji od około roku, wcześnie , gdy perkusja stała w innym pomieszczeniu było trochę głośniej. Oświadczył, iż nie stanowi to dla niego uciążliwości. Także na klatce słychać delikatny dźwięk perkusji.

M. P. (2) zeznał, iż mieszka na(...) piętrze( nad mieszkaniem nr (...)) i nie sąsiaduje z szybem windy. Oświadczył, iż nie przeszkadza mu dźwięk perkusji, nie słyszy jej. Widział pomieszczenie z perkusja, jest wygłuszone.

Ł. C. mieszka na(...) piętrze w pionie na lokalem nr (...). Zeznał, iż tylko jak jest bardzo cicho w mieszkaniu to słyszy bardzo słaby dźwięk perkusji gdy ma otwarte drzwi łazienki. Sąsiedzi mówili , że jest jakaś uciążliwość związana z graniem, bardziej dotyczy to niższych pięter. Będąc na dole na klatce słyszalny był pogłos perkusji , ale słabo. Porównałby go do grającego za ściana telewizora.

M. B. (2) mieszka na(...) piętrze budynku ( nad lokalem nr (...)) nie sąsiaduje bezpośrednio z windą . Zeznał, iż do jego mieszkania nie dochodzi gra na perkusji. Nie słyszał jej także na korytarzu. Jak schodził do piwnicy słyszał delikatny dźwięk jakby radia.

R. B. (2) mieszka na (...) piętrze w pionie nad mieszkaniem nr (...). Zeznał, iż do jego mieszkania nie dochodzą dźwięki perkusji.

P. O. (1) zeznał, iż jest kolegą obwinionego , mieszka na (...) piętrze nad mieszkaniem nr (...). Dochodzą do niego dźwięki grającej perkusji na poziomie podobnym jak odgłosy od innych sąsiadów. Słyszy je przed południem gdy zostaje w domu. Jak wchodzi do klatki , gdy jest cicho, jest w stanie usłyszeć jak obwiniony gra. Nie jest to dla niego uciążliwe. Dodatkowo zeznał, iż to w jego piwnicy obwiniony przechowywał perkusje do lata 2014r, po czym przeniósł ja do obecnego pomieszczenia.

K. G. (2) zeznał, iż mieszka na(...)piętrze nad lokalem nr (...) . Nie słyszał grającej perkusji. O skargach dowiedział się w dniu rozprawy.

Sąd uznał powyższe relacje świadków za wiarygodne. Odbieranie przez nich hałasu związanego z grą na perkusji związane jest z położeniem ich mieszkań, od kondygnacji i usytuowania względem szybu windy, ale także od godzin pracy, czasu w jakim przebywają w domu, aktywności podczas dnia. P. O. potwierdził, iż obwiniony zabrał perkusję do nowego pomieszczenia w 2014r.

P. J. i D. G. (1) , którzy przeprowadzali interwencję na ul (...) zaznali, iż w czasie interwencji obwiniony nie grał i było już cicho. S. W. (1) i J. L. (1) zgłaszali , iż wcześniej muzyka była głośna i uciążliwa. Zeszli do pomieszczenia z perkusją i obwiniony potwierdził, iż tego dnia grał na instrumencie , następnie zademonstrował dźwięk perkusji . P. J. podał, iż w czasie gry obwinionego wyszedł z pomieszczenia, zamknął dwoje drzwi , słyszał dźwięk perkusji, następnie wszedł na schody na (...) budynku i tam też słychać było perkusje. Stanął na korytarzu na półpiętrze, do miejsca tego dochodził dźwięk perkusji. Przyznał, iż nie wchodził już wówczas , podczas gry, do mieszkań pokrzywdzonych. Ocenił, iż dźwięk perkusji mógł być uciążliwy dla mieszkańców budynku . Zeznał, iż gdyby sam tam mieszkał, to ta gra byłaby dla niego głośna i uciążliwa. D. G. (1) zeznał , iż pomieszczenie z perkusja jest w sąsiedztwie szybu windy i dźwięk niesie się do góry przez ten szyb. Gdy obwiniony grał na perkusji, P.J. wyszedł na zewnątrz i zamknął drzwi.

D. D. zeznał, iż zajmował się tą sprawą z uwagi na pełnienie od września 2015r obowiązków dzielnicowego w rejonie zamieszkania pokrzywdzonej i obwinionego. Zakłócenia spokoju zgłaszała S. W. , a także dwóch innych sąsiadów , których nazwisk nie pamięta. Rozmawiał z obwinionym, który demonstrował mu grę, nie wie jednak czy z użyciem głośników. Wyszedł wówczas na zewnątrz i słyszał tylko słaby dźwięk perkusji. Nie wie czy obwiniony grał wówczas cicho.

Mając uwadze zgromadzony materiał dowodowy Sąd uznał, iż wina obwinionego nie budzi wątpliwości a polega na ty, że w okresie od kwietnia 2014 r. do 11 kwietnia 2016 r. w O. przy ul. (...) w pomieszczeniu (...) w różnych porach dnia i nocy zakłócił spokój i spoczynek nocny S. W. (1), poprzez głośne granie na instrumencie muzycznym- perkusji. Obwiniony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona wykroczenia określonego w art 51 § 1 kw.

Przedmiotem ochrony wykroczenia z art. 51kw jest spokój, porządek publiczny , spoczynek nocny. Strona przedmiotowa obejmuje różne formy działania sprawcy jak krzyk, hałas, alarm lub inny wybryk . Przez wybryk rozumieć należy zachowanie odbiegające od ogólnie przyjętych norm postępowania, jakiego wśród konkretnych okoliczności nie należało się spodziewać ze względu na przyjęte zwyczajowo normy ludzkiego współżycia , zachowanie które wywołuje negatywne oceny społeczne, uczucie gniewu, oburzenia. Wybryk charakteryzuje sprzeczność z powszechnie akceptowanymi normami postępowania .

Obwiniony naruszył wspomniane normy współżycia społecznego. Głośna muzyka i hałas towarzyszący grze na perkusji zarówno w godzinach dziennych, jak i nocnych zakłócały spokój i spoczynek nocny sąsiadów. Nie mogli oni korzystać z własnych mieszkań zgodnie z ich przeznaczeniem , wypoczywać i spać. Perkusja jest głośnym instrumentem. Zaadaptowanie pomieszczenia w budynku wielorodzinnym , w pobliżu mieszkań innych osób , w różnym wieku, o różnym stanie zdrowia, o różnym trybie życia i aktywności w ciągu dnia obligowało obwinionego do uwzględnienia powyższych okoliczności. Realizowanie własnych pasji nie może odbywać się kosztem innych osób. Gra na perkusji nie stanowi odgłosu życia codziennego , na jaki sąsiedzi byliby przygotowani i jakiego mogliby się spodziewać w budynku wielorodzinnym.

Sąd wziął pod uwagę uprzednią niekaralność obwinionego, a także podjęcie przezeń próby wyciszenia pomieszczenia, choć podkreślić należy, iż z relacji świadków wynika jednoznacznie , iż działania te były nieskuteczne. Po pracach tych hałas nadal do nich dochodził, czego obwiniony był świadomy z uwagi na zgłaszane skargi sąsiadów i działania policji. Jako okoliczność obciążającą Sąd potraktował długi czas w jakim dochodziło do zakłócania spokoju wskazujący na uporczywość działania obwinionego i lekceważenie uwag pokrzywdzonej oraz innych mieszkańców budynku.

W świetle wskazanych wyżej okoliczności Sąd orzekł wobec obwinionego karę grzywny w wysokości 600 złotych. Orzeczona kara, w ocenie Sądu, jest współmierna do stopnia zawinienia obwinionego i społecznej szkodliwości zarzucanego mu czynu i nie może być postrzegana jako rażąco surowa.

Na mocy art. 118 § 1kpw Sąd obciążył obwinionego zryczałtowanymi wydatkami postępowania w kwocie 100złotych oraz opłatą w kwocie 60 zł .