Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12/04/2016 r.

Sąd Rejonowy w Wołominie III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie

Przewodniczący: SSR Eliza Oblicka

Protokolant: Ewelina Grzywaczewska

po rozpoznaniu w dniu 12/04/2016 r. w Wołominie na rozprawie

sprawy z powództwa D. B. (1)

przeciwko N. D. B. (2)

o uchylenie obowiązku alimentacyjnego

uchyla z dniem 17 sierpnia 2015 r. obowiązek alimentacyjny D. B. (1) wobec N. D. B. (2) w kwocie po 450 złotych miesięcznie, orzeczony wyrokiem Sądu Rejonowego w Ostródzie z dnia 25 lipca 2008 r. w sprawie sygn. III RC 154/08.

Sygn. akt III RC 227/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 kwietnia 2015 r. (data prezentaty) D. B. (1) wniósł o uchylenie z dniem 1 stycznia 2015 r. obowiązku alimentacyjnego ustalonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Ostródzie z dnia 25 lipca 2008 r., sygn. akt III RC 154/08.

W odpowiedzi na pozew z dnia 5 sierpnia 2015 r. (data prezentaty) pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości.

Na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2016 r. powód zmodyfikował powództwo i wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego z dniem 17 sierpnia 2015 r., zaś pozwana uznała powództwo o uchylenie obowiązku alimentacyjnego z dniem 1 lutego 2016 r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Ostródzie z dnia 31 maja 2004 r., sygn. akt III RC 859/03 zasądził od D. B. (1) alimenty na rzecz jego córki N. B. w kwocie po 350 złotych miesięcznie

Następnie wyrokiem Sądu Rejonowego w Ostródzie z dnia 25 lipca 2008 r., sygn. akt III RC 154/08 podwyższono świadczenie alimentacyjne na rzecz N. B. do kwoty po 450 zł miesięcznie.

W dacie ostatniego orzekania o wysokości świadczenia alimentacyjnego N. B. miała 15 lat. Uczęszczała do II klasy gimnazjum. Brała udział w zajęciach dodatkowych z języka angielskiego. Miała problemy zdrowotne związane z kręgosłupem. Uczęszczała na wizyty w poradni co trzy tygodnie. Ponoszone były koszty dojazdów na wizyty.

Matka pozwanej była zatrudniona na stanowisku handlowca. Osiągała dochód w wysokości 1.525 zł. Zamieszkiwała w O. wraz z córką oraz osobą trzecią.

D. B. (1) miał 53 lata. Osiągał dochód w wysokości 1.336 zł netto miesięcznie. Prowadził jednoosobowe gospodarstwo domowe. Ponosił koszty utrzymania związane z czynszem – 550 zł miesięcznie, prądem – 180 zł co dwa miesiące, kartą miejską – 78 zł miesięcznie oraz lekami – 150 zł miesięcznie. Korzystał z pomocy syna, który kupował mu wyżywienie. Zamieszkał w W. w mieszkaniu o powierzchni 78 m ². Posiadał również drugi lokal mieszkalny o powierzchni 33 m ², położony w W., w którym zamieszkiwał jego pełnoletni syn. Był także właścicielem działki rekreacyjnej w S. o powierzchni 700 m ². Miał problemy zdrowotne związane z nadciśnieniem tętniczym, tętniakiem dolnego odcinka aorty brzusznej oraz prostatą.

Obecnie N. B. ma 22 lata. Szkołę średnią ukończyła w 2014 r. Dwukrotnie nie zdała, w tym powtarzała trzecią klasę liceum. Nie zdała matury, pomimo podejścia do egzaminu poprawkowego. W 2015 r. zamierzała ponownie podejść do egzaminu dojrzałości, jednakże spóźniła się ze złożeniem deklaracji o przystąpieniu do egzaminu. Korzystała wówczas z korepetycji, za które odpłatność wynosiła 80 zł za dwie godziny. Podjęła naukę na kierunku opiekuna medycznego w szkole policealnej, której miesięczny koszt wynosił 300 zł. Uczęszczała tam do stycznia 2015 r., zaliczając pierwszy semestr. Następnie podjęła naukę w nieodpłatnej szkole policealnej (zaświadczenie – k. 58). Nie zaliczyła żadnego semestru, nie została dopuszczona do wszystkich egzaminów, z uwagi na brak wystarczającej frekwencji. W 2014 r., po zakończeniu nauki w szkole średniej, podjęła pracę na stanowisku pomocy biurowej. Osiągała dochód w kwocie ok. 1.200 zł. Pracę świadczyła do grudnia 2014 r. W 2014 r. uzyskała dochód po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne w kwocie 8.641,27 zł (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2014 PIT-37 – k. 133-134v). Następnie w okresie od stycznia 2015 r. do marca 2015 r. była zatrudniona w sklepie sportowym w wymiarze ½ etatu na stanowisku pracownika obsługi klienta. Osiągała wówczas dochód w kwocie 700 zł. Wyrabiała wówczas nadgodziny. Następnie od września 2015 r. do stycznia 2016 r. pracowała na stanowisku kelnerki z wynagrodzeniem wynoszącym 100 zł dziennie. Jej miesięczny dochód wynosił ok. 1.500 zł – 1.700 zł. W 2015 r. uzyskała dochód po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne w kwocie 3.098,77 zł (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2015 PIT-37 – k. 135-136v). Obecnie od lutego/marca 2016 r. świadczy pracę na stanowisku kelnerki ze stawką godzinową wynoszącą 10 zł. Jej dochód za marzec 2016 r. wyniósł 1.500 zł. Obecnie zamieszkuje wraz z matką w Z., w mieszkaniu partnera matki (kserokopia potwierdzenia zameldowania na pobyt czasowy). W ramach prowadzonego gospodarstwa domowego ponoszony jest koszt wyżywienia i telefonu w łącznej kwocie ok. 1.000 zł. Miesięcznie pozwana dokłada się do kosztów utrzymania domu w kwocie ok. 200 zł – 300 zł. Do stycznia 2016 r. ponosiła koszt karty miejskiej. Pozostaje w nieformalnym związku, z którego spodziewa się dziecka. (...) pozwanej łoży środki finansowe na badania lekarskie związane z ciążą. N. B. nie zaciągała żadnych zobowiązań finansowych w formie kredytów ani pożyczek.

Matka pozwanej obecnie nie świadczy pracy zawodowej. Cierpi na chorobę H., ma problemy kardiologiczne oraz związane z kręgosłupem. Stwierdzono u niej niepełnosprawność w stopniu lekkim (kserokopia orzeczenia o stopniu niepełnosprawności – k. 59- 59v, kserokopia orzeczenia o stopniu niepełnosprawności – k. 60- 60v). Źródłem jej utrzymania jest dochód z tytułu renty w wysokości ok. 580 zł. Ponadto otrzymuje świadczenia socjalne m.in. zasiłki celowe na pokrycie części lub całości kosztów leków i leczenia (kserokopia decyzji – k. 73). Ponosi koszty utrzymania mieszkania związane z czynszem – ok. 530 zł, prądem – 100 zł miesięcznie, gazem – 29 zł co drugi miesiąc oraz telewizją.

D. B. (1) ma 61 lat. Świadczył pracę na stanowisku elektronika, osiągając wynagrodzenie w kwocie 2.500 zł netto. W 2013 r. uzyskał dochód w kwocie 35.315,34 zł, w 2014 – 37.065,01 zł, zaś w 2015 r. – 23.720,76 zł (kserokopia informacji o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy w roku 2013 PIT-11 – k. 7-7v, kserokopia informacji o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy w roku 2014 PIT-11 – k. 131-131v, kserokopia informacji o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy w roku 2015 PIT-11 – k. 132-132v). Przebywał na zwolnieniach lekarskich, a później przez okres 8 miesięcy na zasiłku rehabilitacyjnym wynoszącym ok. 900 zł (kserokopia decyzji – k. 35-35v). Od stycznia 2016 r. przyznano mu rentę na stałe. Jego miesięczny dochód z ww. tytułu to kwota 2.100 zł netto, pomniejszona o potrącenia dokonywane na rzecz prowadzonego postępowania egzekucyjnego. Nadal zamieszkuje w tym samym mieszkaniu, które wykupił wraz z małżonką za symboliczną kwotę. Jest to mieszkanie spółdzielcze własnościowe. Ponadto nadal posiada drugie mieszkanie, w którym nadal zamieszkuje jego syn. Małżonka powoda jest zatrudniona w administracji szpitala. Na koszt utrzymania mieszkania składają się wydatki związane z czynszem – 700 zł miesięcznie, prądem – 200 zł co dwa miesiące, gazem – 30 zł co dwa miesiące oraz telewizją. Powód nadal ma problemy zdrowotne związane z nadciśnieniem tętniczym. W 2010 r. operacyjnie założono mu stentgraft od aorty brzusznej do tętnicy biodrowej zewnętrznej prawej i wspólnej lewej z dostępu przez obie pachwiny (kserokopia karty informacyjnej – k. 9). Następnie był poddawany kolejnym zabiegom operacyjnym ze względu na tętniaki. W ciągi ostatnich lat był wielokrotnie hospitalizowany (kserokopia karty informacyjnej – k. 10-11, kserokopia karty informacyjnej – k. 12-12v, kserokopia karty informacyjnej – k. 13-14v, kserokopia karty informacyjnej – k. 15-17, kserokopia karty informacyjnej – k. 18-21, kserokopia karty informacyjnej – k. 22-26, kserokopia karty informacyjnej – k. 27-29, kserokopia karty informacyjnej – k. 110-111). Obecnie pozostaje pod opieką chirurga naczyniowego. Na lekarstwa wydaje miesięcznie ok. 400 zł, zaś w okresie choroby 500 zł. Nie zaciągał zobowiązań finansowych w formie pożyczek lub kredytów. Prowadzona jest wobec niego egzekucja komornicza.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: zeznań powoda (k.138-139), zeznań pozwanej (k. 139-140), zeznań świadka (k. 138), akt Sądu Rejonowego w Ostródzie sygn. III RC 154/08, akt egzekucyjnych Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wołominie D. W. sygn. Kmp 52/11 oraz dokumentacji przywołanej powyżej.

Sąd zważył, co następuje.

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku "troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka" i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej (art. 96 k.r. i o.).

O zakresie obowiązku alimentacyjnego decydują w każdym wypadku usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 k.r. i o.).

Zgodnie z art. 133 § 1 i 2 k.r. i o. rodzice obowiązani są do świadczeń względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza powyższym przypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku. W myśl § 3 ww. przepisu rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania się.

W ocenie Sądu żądanie uchylenia alimentów z datą 17.08.2015 r. jest w pełni zasadne.

Przesłanką uchylenia obowiązku alimentacyjnego w niniejszej sprawie jest fakt zaniedbywania nauki przez pozwaną. Przede wszystkim należy zauważyć, że już w toku nauki w szkole średniej dopuszczała się takich zaniedbań, które skutkowały nie uzyskaniem promocji do następnej klasy, nie przygotowała się wystarczająco do egzaminu maturalnego, zaś jej podejście do egzaminu maturalnego w drugim terminie było wyjątkowo nieodpowiedzialne – nie złożyła nawet w odpowiednim terminie deklaracji przystąpienia do egzaminu. Sąd zauważa również, że efektywna nauka na etapie szkoły policealnej miała miejsce jedynie w pierwszym semestrze roku szkolnego 2014/2015, bowiem jedynie ten semestr zaliczyła. Kolejnych semestrów nauki nie zaliczyła, nawet przy zmianie szkoły na bezpłatną, a zatem niewymagającą dodatkowych nakładów i starań finansowych z jej strony. Sąd zauważa, że pozwana była w stanie pogodzić naukę w pierwszym semestrze roku szkolnego 2014/2015 i zaliczyć wszystkie przedmioty (styczeń 2015 r.) z jednocześnie wykonywaną pracą zarobkową (praca biurowa wykonywana do grudnia 2014 r.). Natomiast w późniejszym okresie swój czas poświęcała już przede wszystkim pracy zarobowej, zaniedbując nawet uczęszczanie do szkoły (niewystarczająca frekwencja jako przeszkoda formalna podejścia do egzaminu). Z tego też względu okresu powyższego nie można uznać za okres podejmowania należytych starań w celu uzyskania adekwatnego do możliwości intelektualnych wykształcenia, pomimo spełnienia formalnego warunku „zapisania do szkoły”, w praktyce bowiem skupiła się na zarobkowaniu.

Należy również podnieść, że dochody, które uzyskiwała, począwszy od okresu podjęcia pracy biurowej w drugim półroczu roku 2014 pozwalały jej na samodzielne utrzymanie się. Były to dochody rzędu 1.200 zł miesięcznie, okresowo 700 zł plus nadgodziny, następnie 1500 – 1700 zł miesięcznie. Biorąc pod uwagę typowy zakres potrzeb osoby w tym wieku, na które to potrzeby składają się : wyżywienie, ubranie, udział w opłatach za mieszkanie, ochrona zdrowia oraz wydatki na cele edukacyjne, uzyskiwane przez pozwaną dochody pozwalały na pokrycie w/w wydatków w całości.

W kontekście dochodów pozwanej i obecnych możliwości zarobkowych powoda została – zdaniem Sądu – spełniona również przesłanka odnosząca się do możliwości uchylenia się przez rodzica od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, w przypadku gdy są one połączone z nadmiernym dla rodzica uszczerbkiem.

Wprawdzie powód osiąga z tytułu renty dochód 2.100 zł netto, jednakże jest osobą schorowaną, w związku z swoim stanem zdrowia ponosi duże wydatki na lekarstwa i opiekę medyczną. Jego standard życia uwarunkowany dochodem w porównaniu ze standardem życia pozwanej wynikającym z jej dochodów jest porównywalny, nie zachodzi zatem potrzeba jakiegokolwiek wyrównania.

Jednocześnie należy podnieść, że stan zdrowia matki pozwanej nie uzasadnia konieczności opieki nad nią przez pozwaną. Udokumentowany okres obowiązywania orzeczenia o niepełnosprawności (aczkolwiek bez konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji) skończył się z dniem 30.11.2015 r., zaś kolejnych orzeczeń nie przedstawiono.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Sądu zostało wykazane, że na datę określoną przez powoda jako data uchylenia obowiązku alimentacyjnego, zostały spełnione przesłanki o których mowa w art. 133 § 3 k.r.io.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak na wstępie.