Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodnicząca SSO Zofia Kubalska

Protokolant prot. sądowy Przemysław Ochal

po rozpoznaniu w dniu 3 listopada 2016 roku w Lublinie

sprawy A. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o odsetki

na skutek odwołania A. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 19 listopada 2015 roku znak: (...)

I.  oddala odwołanie;

II.  oddala wniosek pełnomocnika wnioskodawcy o zasądzenie kosztów procesu od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L..

Sygn. akt VIII U 265 /16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 listopada 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił A. R. prawa do wypłaty odsetek z tytułu zwłoki w wypłacie świadczenia. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 24 czerwca 2015 r. ustalający prawo do świadczenia stał się prawomocny w dniu 29 lipca 2015 roku, decyzja organu rentowego wykonująca wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie została wydana w dniu 19 sierpnia 2015 roku, zaś wypłata wyrównania świadczenia została przekazana na rachunek banku w wnioskodawcy w dniu 24 sierpnia 2015 roku. Z tych względów zwłoka w wypłacie świadczenia nie nastąpiła. W wyroku Sąd nie orzekł ponadto o odpowiedzialności organu rentowego za opóźnienie w wypłacie świadczenia (decyzja – k. 58 t.V a.r.).

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł pełnomocnik A. R. w dniu 18 stycznia 2016 r. Z jego treści wynika, że nie zgadza się ze stanowiskiem organu rentowego i wnosi o zobowiązanie go do wypłaty ustawowych odsetek za zwłokę w wypłacie renty. Podniósł, powołując się na orzeczenie Sądu Najwyższego, iż odsetki powinny być przyznane bowiem niezbędne okoliczności faktyczne uzasadniające nabycie prawa, zostały ustalone już w postępowaniu przed organem rentowym a odmowa jego jest wynikiem błędu w wykładni lub zastosowania prawa materialnego (odwołanie – k. 2-4 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego odrzucenie z uwagi na jego złożenie ze znacznym przekroczeniem ustawowego terminu. Podniesiono ponadto, iż odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie, argumentując jak w decyzji (odpowiedź na odwołanie – k. 4-5 a.s.).

Zaskarżona decyzja organu rentowego została doręczona wnioskodawcy w dniu 14 grudnia 2015 r. (k. 16 v a.s.). Sąd nie stwierdził uchybienia ustawowego terminu do jego wniesienia.

Pełnomocnik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. na rozprawie w dniu 30 czerwca 2016 r. wniósł o oddalenie odwołania (protokół rozprawy – k. 16v a.s.).

Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił i zważył, co następuje:

A. R. urodził się (...) . Od 18 marca 1982 roku był zatrudniony jako górnik – ratownik w Kopalni (...) Spółka Akcyjna w B. (k. 5 t. II a.r.). W dniu (...)uległ wypadkowi przy pracy wykonywanej w kopalni. Po upadku spowodowanym dźwignięciem ciężkiego wózka doznał (...)

W okresie od dnia 14 kwietnia 1994 r. do dnia 10 października 1994 r. pobierał świadczenie rehabilitacyjne (orzeczenie komisji k. 19 t. I a.r., decyzja k. 24 t. I a.r.). Od dnia 11 października 1994 r. był uprawniony do renty inwalidzkiej III grupy inwalidów (decyzja k. 20 v t. II a.r), a następnie do przyznawanej nieprzerwanie renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem (decyzje: k. 22 t. III a.r., k. 13, 29, 36, 37, 40, 50, 61, 93, 116 t. IV a.r.).

W dniu 22 lipca 2013 roku A. R. złożył wniosek przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy na dalszy okres. Lekarz Orzecznik orzeczeniem z dnia 12 sierpnia 2013 r. po rozpoznaniu (...)stwierdził, że wnioskodawca jest nadal od dnia 31 lipca 2013 r. do dnia 31 sierpnia 2015 r. niezdolny do pracy w związku z wypadkiem przy pracy z dnia (...) (wniosek i orzeczenie Lekarza Orzecznika k. 117, 119 t. IV a.r., k. 8 dok. orzeczniczej).

Na skutek zgłoszenia zarzutu wadliwości orzeczenia przez Zastępcę Głównego Lekarza Orzecznika sprawa została skierowana do Komisji Lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zastrzeżenia k. 120 t. IV a.r.).

W dniu 30 września 2013 r. Komisja Lekarska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, po przebadaniu wnioskodawcy i rozpoznaniu (...)orzekła, że nie jest on niezdolny do pracy ani z ogólnego stanu zdrowia ani w związku z wypadkiem przy pracy z dnia (...)(k. 43-45 dok. orzeczniczej, orzeczenie Komisji k. 131 t. IV a.r.).

Powyższe orzeczenie stało się podstawą do wydania w dniu 2 października 2013 r. decyzji odmawiającej wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy (decyzja k. 132 t. IV a.r.). W dniu 14 października 2013 roku A. R. odwołał się od powyższej decyzji (k. 2 a.s. VIII U 2381 /13).

W celu zbadania jej zasadności Sąd orzekający w sprawie VIII U 2381/13 dopuścił dowód z opinii biegłego neurologa dr T. G., celem oceny niezdolności do pracy wnioskodawcy w związku z wypadkiem przy pracy z dnia (...) (k. 5 a.s. VIII U 2381/13).

W opinii z dnia 11 grudnia 2013 r. biegła neurolog rozpoznała u A. R. (...)i nie stwierdziła niezdolności do pracy wnioskodawcy z ogólnego stanu zdrowia i w związku z wypadkiem przy pracy z (...)Podniosła, że dolegliwości (...)podawane w wywiadzie przez badanego utrzymują się od 1993 roku po dźwignięciu ciężaru w pracy. Stwierdzono wówczas (...)W oparciu o dokumentację medyczną podała, iż wnioskodawca w 2011 r. przebył ambulatoryjne leczenie rehabilitacyjne. Natomiast badanie(...) Ustaleń tych dokonała oparciu o wywiad, dotychczasowe leczenie wnioskodawcy, wynik badania radiologicznego oraz stan kliniczny. Stwierdziła, iż nie dają one podstaw do uznania badanego za niezdolnego do pracy zarówno z ogólnego stanu zdrowia jak i w związku z wypadkiem przy pracy z (...) W okresie zaostrzeń leczenie może być przeprowadzone w ramach zasiłku chorobowego (opinia biegłego k. 11 a.s. VIII U 2381/13).

W związku z zastrzeżeniami wnioskodawcy w dniu 5 lutego 2014 r. biegła neurolog na zlecenie Sądu wydała opinię uzupełniającą podtrzymując stanowisko wyrażone w opinii głównej. Podała, że(...) ale u skarżącego nie korelują z badaniem klinicznym, w którym brak jest (...)stąd brak podstaw do stwierdzenia niezdolności do pracy w rozumieniu rentowym. W okresie zaostrzenia leczenie może być przeprowadzone w ramach zasiłku chorobowego (opinia uzupełniająca k. 21 a.s. VIII U 2381/13).

A. R. w piśmie procesowym z dnia 26 lutego 2014 roku, zgłosił zastrzeżenia do opinii biegłego neurologa domagając się przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego neurochirurga (k. 26 a.s. VIII U 2381/13). Z tych względów Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego neurochirurga J. O. (k. 33 a.s. VIII U 2381/13).

W opinii z dnia 26 maja 2014 r. po rozpoznaniu u skarżącego(...) (...) (...) (...) i (...) biegły neurochirurg uznał go za częściowo niezdolnego do pracy w związku z wypadkiem przy pracy – nadal po 31 lipca 2013 r. do dnia 31 lipca 2015 r. pozostającą. W uzasadnieniu stanowiska podkreślił, iż na podstawie badania (...) z dnia 16 maja 2014 r. rozpoznał utrzymanie(...) (...) i (...) oraz (...), będące przeciwskazaniem do pracy fizycznej w zmiennych warunkach atmosferycznych oraz w pozycjach wymuszonych. Hospitalizacja w październiku 2013 r. dała tylko częściową poprawę. Okresy remisji dolegliwości występowały po intensywnej farmakoterapii i ograniczeniu aktywności ruchowej (opinia biegłego neurochirurga k. 38 a.s. VIII U 2381/13).

Organ rentowy zgłosił zastrzeżenia do opinii biegłego z zakresu neurochirurgii (k. 53-55 a.s. VIII U 2381/13).

Sąd dopuścił dowód z łącznej opinii zespołu biegłych sądowych lekarzy neurologa dr W. D. i neurochirurga dr A. M. (k. 43 a.s. VIII U 2381/13).

W łącznej opinii z dnia 16 września 2014 roku biegły neurochirurg i neurolog rozpoznali u wnioskodawcy (...)uznając go za częściowo niezdolnego do pracy w związku z wypadkiem w pracy od dnia 1 sierpnia 2013 roku do dnia 31 lipca 2015 roku. Ustaleń tych dokonali po zapoznaniu się wynikiem badania (...) (...)W wyniku badania neurologicznego stwierdzili (...) Obraz badania (...) i badanie neurologiczne wskazują na konieczność leczenia operacyjnego oraz są przeciwskazaniem do pracy fizycznej w charakterze górnika – ratownika. (opinia biegłych k. 59-61 a.s. VIII U 2381/13).

Organ rentowy złożył zastrzeżenia do powyższej opinii, domagając się dopuszczenia dowodu z opinii biegłego medycyny pracy i wskazując, że rozpoznane schorzenia nie są następstwem wypadku w pracy z dnia(...)roku, czy też z 1982 roku. Rozpoznana (...) (...). Zmiany te nie były obecne po wypadku, ale rozwijały się w czasie – ponad 20 lat, czemu sprzyjało (...) (k. 72-74 a.s. VIII U 2381/13).

W opinii uzupełniającej z dnia 16 marca 2015 roku biegli sądowi podtrzymali stanowisko wyrażone w opinii głównej z dnia 16 września 2014 r. W ocenie biegłych stan neurologiczny badanego oraz wyniki (...) w okresie po 31 lipca 2013 roku uległy pogorszeniu z uwagi na dołączenie się (...)(opinia uzupełniająca k. 82 a.s. VIII U 2381/13).

Organ rentowy nie zgodził się z opinią wnosząc o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego neurochirurga spoza listy biegłych sądowych Sądu Okręgowego w Lublinie oraz podtrzymał wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii specjalisty medycyny pracy, wskazując iż aktualne wyniki badań obrazowych nie są adekwatne do zmian, które występowały u wnioskodawcy po przebytym(...)a tym bardziej po poprzednim z 1982 r., gdyż badanie obiektywne jakim jest (...)(k. 92-94 a.s. VIII U 2381/13).

W ustnej opinii uzupełniającej, zleconej postanowieniem Sądu biegła neurochirurg A. M. podkreśliła, iż mało precyzyjne badanie radikulografii wykonane ponad 20 lat temu zostało zastąpione badaniami tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego, dlatego też nie można się na nim opierać. Wykonana w 1993 roku tomografia komputerowa wykazała (...) Wypadek, któremu uległ wnioskodawca z pewnością miał wpływ na stan zdrowia wnioskodawcy, zaś niezdolność do pracy jest spowodowana wiekiem wnioskodawcy i postępem (...) Wskazała ponadto, iż biegła neurolog T. G., która uznała opiniowanego za zdolnego do pracy nie miała możliwości zapoznania się z wynikiem rezonansu, który był sporządzony 16 maja 2014 roku. Podkreśliła, iż podczas wspólnego badania z neurologiem stwierdzili u badanego (...) Biegła T. G. nie stwierdziła objawów neurologicznych. Możliwym jest, iż podczas badania przez biegłą te (...) Brak jest dowodów na istnienie (...) istniała u wnioskodawcy przed wypadkiem. (...)wnioskodawcy ma wpływ na(...) W badaniu (...)W 1993 roku stwierdzono (...)ale także powyżej i poniżej. (...)może być następstwem wypadku, ale równie dobrze mogły go spowodować czynniki takie jak (...)(ustna opinia uzupełniająca k. 104v-105v a.s. VIII U 2381/13).

Strony do powyższej ustnej opinii uzupełniającej biegłej neurolog A. M. nie wniosły zastrzeżeń. Wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy postanowieniem z dnia 24 czerwca 2015 roku Sąd oddalił uznając, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci opinii biegłych neurologa W. D. i neurochirurgów J. O. i A. M. daje całościową podstawę do oceny stanu zdrowia ubezpieczonego pod kątem jego zdolności do wykonywania pracy (k. 106 a.s. VIII U 2381/13).

Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 24 czerwca 2015 r. uwzględnił odwołanie A. R. ustalając prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy od 1 sierpnia 2013 roku do 31 lipca 2015 roku (k. 108 a.s. VIII U 2381/13). Jego odpis wraz z uzasadnieniem Zakład Ubezpieczeń Społecznych otrzymał w dniu 14 lipca 2015 roku (k. 130 a.s. VIII U 2381/13). Strony nie złożyły apelacji od orzeczenia, które uprawomocniło w dniu 29 lipca 2015 roku. Decyzja organu rentowego wykonująca wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie została wydana w dniu 19 sierpnia 2015 roku zaś wypłata wyrównania świadczenia została przekazana na rachunek banku w wnioskodawcy w dniu 24 sierpnia 2015 roku. (k. 34 t. V a.r.)

W dniu 30 września 2015 roku A. R. wystąpił do organu rentowego o wypłatę odsetek (k. 56 t. V a.r.).

Zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzją z dnia 19 listopada 2015 roku organ rentowy odmówił przyznania odsetek (k. 58 t. V a.r.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie przytoczonych wyżej dowodów. Okoliczności wynikające z treści dokumentów znajdujących się w aktach sądowych i w aktach rentowych nie były kwestionowane przez strony. Wiarygodność tych dowodów nie budziła też wątpliwości Sądu.

Odwołanie A. R. nie jest zasadne.

Zgodnie z art. 85 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 1 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity; Dz. U. z 2015 roku, poz. 121, ze zmianami) jeżeli Zakład – w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub z świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest zobowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 lutego 1999 roku w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1999 roku, Nr 12, poz. 104) określono szczegółowe zasady wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu prawa do świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub w wypłaceniu świadczeń, do których przyznawania i wypłacania są zobowiązani ZUS oraz płatnicy składek.

Koniecznym warunkiem do uwzględnienia żądania wypłaty odsetek jest wykazanie, iż organ rentowy nie przyznał świadczenia
w sytuacji, gdy dysponował materiałem dowodowym wystarczającym do wydania decyzji o przyznaniu świadczenia. Istotą niniejszej sprawy było więc ustalenie, czy organ rentowy ponosi winę w opóźnieniu wypłaty świadczenia przyznanego wnioskodawcy dopiero wyrokiem Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 24 czerwca 2015 roku, w sprawie sygn. akt VIII U 2381/13.

Podstawą wydania wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 24 czerwca 2015 roku były ustalenia faktyczne oparte na opiniach zespołów biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu neurochirurgii J. O. z dnia 26 maja 2014 roku (k. 38 a.s.) oraz łącznej opinii neurologa W. D. i neurochirurga A. M. z dnia 16 września 2014 roku (k. 60 a.s) wraz z opinią uzupełniającą z dnia 16 marca 2015 roku (k. 82 a.s), jak również ustnej opinii uzupełniającej biegłej neurochirurg A. M. złożonej na rozprawie w dniu 24 czerwca 2015 roku (k. 104v-105v a.s.). Wiodącymi schorzeniami stwierdzonymi u wnioskodawcy są schorzenia kręgosłupa. Wywołane w sprawie opinie biegłych neurochirurgów i neurologa są zbieżne ze sobą, za wyjątkiem opinii wydanej przez biegłą neurolog T. G.. Biegli uzasadnili swoje stanowisko podając szczegółowo charakter występujących schorzeń, jak i ich wpływ na możliwości wykonywania pracy zarobkowej przez ubezpieczonego, podkreślając, że schorzenia te powodują uznanie częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 sierpnia 2013 r. do 31 lipca 2015 r. w związku z wypadkiem przy pracy. Mimo, iż rodzaj schorzeń wnioskodawcy był znany organowi rentowemu biegli, neurochirurdzy i neurolog, których opinie były podstawą do stwierdzenia niezdolności zajęli swoje stanowisko po zapoznaniu się również z nową dokumentacją medyczną, która organ rentowy nie dysponował podczas badania skarżącego przez Komisję Lekarską w dniu 30 września 2013 roku (dokumentacja z hospitalizacji w października 2013 roku oraz badanie (...) z 16 maja 2014 roku).

Wydając w dniu 11 grudnia 2013 roku opinię oraz uzupełniając ją i w całości podtrzymując (k. 11, 21 akt sprawy VIII U 2381 /13), biegła specjalista neurolog T. G., uznająca skarżącego za zdolnego do pracy, również nie dysponowała mającym kluczowe znaczenie dla stwierdzenia tej niezdolności wynikiem badania (...) (...) z dnia 16 maja 2014 roku. Biegli lekarze specjaliści, których opinie były podstawą do stwierdzenia niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, na podstawie badania (...) rozpoznali (...)Biegła neurochirurg w opinii ustnej poniosła jednocześnie, iż stwierdzone przez nią i specjalistę neurologa w badaniu w dniu 16 września 2014 roku, znaczne ograniczenie (...) nie rozpoznane przez biegłą T. G. mogło wynikać z charakterystycznego dla(...) (k. 104v-105 v a.s. VIII U 2381/13),

Biegli specjaliści neurochirurdzy i neurolog, uznający opiniowanego za nadal niezdolnego do pracy w związku z wypadkiem przy pracy dysponowali więc dokumentacją medyczną dotyczącą schorzeń neurologicznych w rozszerzonym zakresie, w jakim nie była ona dostępna w toku postępowania przed organem rentowym (oraz w dniu badania przez biegłą T. G.). Komisja Lekarska nie dysponowała materiałem, który wskazywał na upośledzenie funkcji organizmu w stopniu powodującym niezdolność do pracy.

Wnioskodawca dopiero przed badaniem przez biegłego specjalistę neurochirurga J. O. w dniu 26 maja 2014 roku przedłożył nową dokumentację medyczną, również mający kluczowe znaczenie wynik badania (...) (...)wykonanego 16 maja 2014 roku, które dotychczas były nieznane organowi rentowemu.

Należy więc stwierdzić, że dopiero opinie biegłych sądowych lekarzy specjalistów wydane na podstawie badań A. R. od maja 2014 roku, wespół z dokumentacją z dotychczasowego leczenia, znajdującą się w aktach rentowych (znanej Komisji Lekarskiej ZUS) oraz nieznanej organowi rentowemu dokumentacji składanej w toku postępowania sądowego, pozwoliły na ustalenie wnioskodawca jest nadal osobą częściowo niezdolną do pracy w związku z wypadkiem przy pracy.

Znamiennym jest również, iż wydając w dniu 24 czerwca 2015 roku wyrok zmieniający decyzję organu rentowego, Sąd Okręgowy nie orzekł o odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za opóźnienie w wypłacie świadczenia.

W ocenie Sądu organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za odmowę przyznania świadczenia wnioskodawcy w postępowaniu przez Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, bowiem prawo do świadczenia zostało ustalone dopiero na mocy wyroku sądowego, wydanego po przeprowadzeniu postępowania dowodowego (opinie biegłych i nowa dokumentacja medyczna).

Zgodnie z art. 118 ust. 1 i 1a o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku, poz.748, ze zmianami) organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji. W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

W ocenie Sądu Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydając w dniu 2 października 2013 roku decyzję odmowną nie miał wszelkich niezbędnych danych ku temu, by wydać decyzję przyznającą A. R. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, ponieważ złożona w toku postępowania orzeczniczego przed organem rentowym dokumentacja medyczna nie pozwalała na stwierdzenie istnienia tej niezdolności.

Orzeczenie o kosztach procesu uzasadnia art. 98§ 1 k.p.c. (a contrario).

Mając powyższe na uwadze oraz na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy w Lublinie orzekł, jak w sentencji.