Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 stycznia 2017r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2017 r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania G. W.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 22 lipca 2016 r. Nr (...)

w sprawie G. W.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o prawo do emerytury rolniczej

I.  zmienia zaskarżoną decyzję i ustala prawo G. W. do emerytury rolniczej od dnia 1 lipca 2016 r.,

II.  zasądza od Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego na rzecz G. W. kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt: IV U 792/16 UZASADNIENIE

Decyzją z 22 lipca 2016r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, działając na podstawie art.19 ust.2 oraz art.20 ust.1 i 3 ustawy z 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników odmówił ubezpieczonej G. W. prawa do tzw. wcześniejszej emerytury rolniczej wskazując, że udowodniony przez ubezpieczoną okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu wynosi 27 lat, 1 miesiąc i 20 dni zamiast wymaganych co najmniej 30 lat. Organ rentowy wskazał, że do okresu wymaganego do emerytury zaliczył okres pracy ubezpieczonej w gospodarstwie rolnym rodziców od 2 kwietnia 1974r. do 24 listopada 1975r. oraz okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników od 1 stycznia 1990r. do 27 czerwca 2016r. Do okresu wymaganego do nabycia emerytury nie zaliczył natomiast okresu pracy ubezpieczonej w gospodarstwie rolnym od 9 lutego 1987r. do 31 grudnia 1989r. z uwagi na niepodleganie w tym czasie ubezpieczeniu społecznemu jako właściciel gospodarstwa rolnego (decyzja z 22 lutego 2016r. k.30 akt emerytalnych).

Odwołanie od w/w decyzji złożyła ubezpieczona G. W. wnosząc o jej zmianę i ustalenie, że przysługuje jej prawo do emerytury rolniczej. Podniosła m.in., że organ rentowy błędnie ustalił, iż nie spełnia ona przesłanki co najmniej 30 lat ubezpieczenia emerytalno-rentowego, co było wynikiem przyjęcia przez organ retowy, że w latach 1987-1989 nie podlegała ona w/w ubezpieczeniu. Tymczasem własność gospodarstwa rolnego uzyskała w dniu 9 kwietnia 1987r. i od tej daty prowadziła przedmiotowe gospodarstwo oraz opłacała podatek rolny i składki na ubezpieczenie społeczne rolników. Z tego okresu zachował się nakaz płatniczy za 1989r. Z przedstawionych względów okres ubezpieczenia od kwietnia 1987r. do 31 grudnia 1989r. powinien podlegać zaliczeniu do okresu wymaganego do nabycia emerytury, a zaskarżona decyzja powinna być zmieniona (odwołanie wraz z załącznikami w postaci m.in. aktu notarialnego umowy przekazania gospodarstwa rolnego z 9 kwietnia 1987r. oraz nakazu płatniczego za 1989r. k.1-6 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.7-8 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona G. W. z domu W. urodziła się w dniu (...) W dniu (...)mając ukończony 58. rok życia wystąpiła do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z wnioskiem o emeryturę rolniczą. Do wniosku załączyła zaświadczenie o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników w okresie od 1 stycznia 1990r. do 27 czerwca 2016r., a zatem przez 26 lat, 5 miesięcy i 27 dni (zaświadczenie z 19 lipca 2016r. k.3-6 akt emerytalnych). Nadto ubezpieczona przedstawiła własne oświadczenie oraz zeznania świadków S. K. i D. F. na okoliczność, że w okresie od 2 kwietnia 1974r. (od ukończenia 16. roku życia) do 24 listopada 1975r., a zatem przez 1 rok, 7 miesięcy i 23 dni pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców J. i I. W. położonym w miejscowości N. gmina K., powiat (...) o powierzchni 11,31 ha. Do oświadczenia ubezpieczonej dołączone jest zaświadczenie Wójta Gminy K. z 11 czerwca 2015r., z którego wynika, że od 20 lutego 1964r. do 18 marca 1986r. ubezpieczona była zameldowana w rodzinnym domu w N., a także zaświadczenie Starosty (...) z 18 lipca 2016r., z którego wynika, że rodzice ubezpieczonej J. i I. małż. W. w latach 70-tych XX wieku byli właścicielami gospodarstwa rolnego o powierzchni 11,31 ha położonego we wsi N. (oświadczenie ubezpieczonej z 11 czerwca 2015r., zeznania świadków S. K. i D. F. z tej samej daty, zaświadczenie Wójta Gminy K. w przedmiocie zameldowania ubezpieczonej z 11 czerwca 2015r. oraz zaświadczenie Starosty (...) z 18 lipca 2016r. dot. gospodarstwa rolnego rodziców ubezpieczonej k.7-9 oraz 11-12 akt emerytalnych). Nadto ubezpieczona przedłożyła akt notarialny umowy darowizny nieruchomości rolnych z 28 czerwca 2016r. na rzecz synów J. W. i P. W. na okoliczność zaprzestania działalności rolniczej (akt notarialny umowy darowizny z 28 czerwca 2016r. k.17-21 akt emerytalnych).

W wyniku rozpoznania wniosku ubezpieczonej zaskarżoną decyzją z 22 lipca 2016r. organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do wcześniejszej emerytury rolniczej wskazując, że udowodniony przez ubezpieczoną okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu wynosi 27 lat, 1 miesiąc i 20 dni zamiast wymaganych co najmniej 30 lat i na okres ten składa się okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców 2 kwietnia 1974r. do 24 listopada 1975r. oraz okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników od 1 stycznia 1990r. do 27 czerwca 2016r. Do okresu wymaganego do nabycia emerytury rolniczej organ rentowy nie zaliczył okresu pracy ubezpieczonej w gospodarstwie rolnym od 9 lutego 1987r. do 31 grudnia 1989r. wskazując, że okresie tym ubezpieczona nie podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników jako właściciel gospodarstwa rolnego (decyzja z 22 lipca 2016r. k.30 akt emerytalnych).

Po okresie pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16. roku życia, a zatem od 2 kwietnia 1974r. do 24 listopada 1975r., ubezpieczona w dniu 25 listopada 1975r. podjęła zatrudnienie w Fabryce (...) w M. i zatrudnienie to kontynuowała do 11 marca 1985r. (świadectwo pracy z 15 czerwca 2004r. k.13 akt emerytalnych). W czasie tego zatrudnienia – w dniu 15 listopada 1980r. ubezpieczona wyszła za mąż za S. W. (odpis skrócony aktu małżeństwa k.23 akt emerytalnych). W 1982r. ubezpieczona zamieszkała wraz z mężem w domu rodzinnym męża w miejscowości K. gmina K.. W tym czasie teściowe ubezpieczonej – W. i S. małż. W. prowadzili w miejscowości K. gospodarstwo rolne o powierzchni 6,38 ha. W dniu 9 kwietnia 1987r. teściowe ubezpieczonej – W. i S. małż. W. zawarli z ubezpieczoną i jej mężem S. W. umowę przekazania własności gospodarstwa rolnego, na mocy której rodzice męża ubezpieczonej przekazali ubezpieczonej i jej mężowi w/w gospodarstwo rolne. Przedmiotowa umowa zawarta została w trybie ustawy z 14 grudnia 1982r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. Przekazaniu na rzecz następców podlegało całe gospodarstwo (...) małż. W. i przekazujący je rolnicy nabyli prawo do świadczeń emerytalnych. Od chwili nabycia gospodarstwa rolnego od teściów ,tj. od 9 kwietnia 1987r. ubezpieczona wraz z mężem pracowała w przedmiotowym gospodarstwie i opłacała składki na ubezpieczenie społeczne rolników (umowa przekazania gospodarstwa rolnego z 9 kwietnia 1987r. k.3-4 akt sprawy, nakaz płatniczy wystawiony przez Urząd Gminy w K. za 1989r. obejmujący podatek rolny, składkę (...) oraz składkę na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego (...) k.5 akt sprawy, karta gospodarstwa rolnego (...) małż. W. ,tj. teściów ubezpieczonej k.34-37 akt sprawy oraz karta gospodarstwa rolnego (...) ,tj. ubezpieczonej i jej męża k.22-26 akt sprawy, a także zeznania świadków: S. W. i W. P. k.30-30v akt sprawy i zeznania ubezpieczonej k.39v-40 i k.29v-30 akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie G. W. podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art.19 ust.2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j.: Dz.U. z 2015r., poz.704 ze zm.) emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu rolnikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek 55 lat, jeśli jest kobietą

2)  podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 30 lat,

3)  zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej.

Z kolei przepis art.20 ust.1-3 ustawy stanowi, że do okresów ubezpieczenia wymaganych zgodnie z art.19 ust.2 pkt 2 w przypadku osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948r. zalicza się okresy:

1) podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983-1990r.,

2) prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, po ukończeniu 16. roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983r.

W sprawie bezsporne jest, że w dacie wystąpienia z wnioskiem o tzw. wcześniejszą emeryturę rolniczą ubezpieczona osiągnęła wiek emerytalny wnoszący co najmniej 55 lat oraz na skutek zawarcia umowy darowizny z 28 czerwca 2016r., na mocy której wraz z mężem przekazała synom nieruchomości rolne, zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej. W sprawie sporne było natomiast to, czy ubezpieczona legitymuje się co najmniej 30-letnim okresem ubezpieczenia emerytalno-rentowego. W oparciu o przedłożone przez ubezpieczoną dokumenty organ rentowy ustalił, że wykazany przez nią okres wymagany do nabycia emerytury obejmuje okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od ukończenia 16. roku życia ,tj. od 2 kwietnia 1974r. do 24 listopada 1975r. (do pojęcia pracy zawodowej w Fabryce (...) w M., co nastąpiło w dniu 25 listopada 1975r.), a następnie okres ubezpieczenia emerytalno-rentowego ubezpieczonej od 1 stycznia 1990r. do 27 czerwca 2016r., co wg wyliczeń organu rentowego stanowi 27 lat, 1 miesiąc i 20 dni zamiast wymaganych co najmniej 30 lat.

Analizując powyższe ustalenia organu rentowego Sąd doszedł do przekonania, że ustalenia te są błędne. W pierwszej kolejności wskazać należy, że uwzględnione przez organ rentowy okresy stanowią łącznie 28 lat, 1 miesiąc i 20 dni, a nie 27 lat, 1 miesiąc i 20 dni, jak to obliczył organ rentowy. Okres od 2 kwietnia 1974r. do 24 listopada 1975r. stanowi bowiem 1 rok, 7 miesięcy i 23 dni, a okres 1 stycznia 1990r. do 27 czerwca 2016r. stanowi 26 lat, 5 miesięcy i 27 dni, co łącznie stanowi 28 lat, 1 miesiąc i 20 dni. Po drugie organ rentowy niezasadnie nie zaliczył do okresu ubezpieczenia G. W. okresu od 9 kwietnia 1987r. do 31 grudnia 1989r. Należy wskazać, że w dniu 9 kwietnia 1987r. ubezpieczona nabyła własność gospodarstwa rolnego i od tej pory posiadała status rolnika w rozumieniu ustawy z 14 grudnia 1982r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych (Dz.U. z 1982r., Nr 40, poz.268 ze zm.), co rodziło po jej stronie obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w myśl art.3 ust.1 w/w ustawy. W ocenie Sądu nie może być również wątpliwości, że ubezpieczona opłacała przedmiotowe składki. Wprawdzie kartę ewidencyjną gospodarstwa rolnego ubezpieczonej i jej męża Urząd Gminy w K. założył w 1990r. (k.22-26 akt sprawy), niemniej jednocześnie ubezpieczona przedstawiła nakaz płatniczy za 1989r., z którego wynika, że we wskazanym roku ten sam Urząd wystawił w/w dokument obejmujący - również składki na fundusz ubezpieczenia społecznego rolników - za ubezpieczoną i jej męża (na k.5 akt sprawy). Do akt sprawy załączono również kartę ewidencyjną gospodarstwa rolnego teściów ubezpieczonej, z której wynika, że w/w Urząd odnotował w 1988r. przejście gospodarstwa z W. i S. małż. W. na S. W. - męża ubezpieczonej (na k.37v akt sprawy). Na karcie tej dokonano również wymiaru składki na fundusz ubezpieczenia społecznego rolników za 1988 i 1989r., co w oczywisty sposób musiało dotyczyć ubezpieczonej i jej męża, gdyż poprzedni właściciele nie byli już rolnikami.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd stwierdził, że okres ubezpieczenia emerytalno-rentowego ubezpieczonej uwzględniony przez organ rentowy od 1 stycznia 1990r. do 27 czerwca 2016r. należy uzupełnić okresem - od 9 kwietnia 1987r. ,tj. od chwili nabycia przez ubezpieczoną własności gospodarstwa rolnego do 31 grudnia 1989r., co stanowi 2 lata, 8 miesięcy i 22 dni. Jak pokazują powyższe ustalenia i rozważania organ rentowy niezasadnie „odrzucił” powyższy okres. Uwzględnienie powyższego okresu powoduje, że ubezpieczona spełnia przesłankę co najmniej 30-letniego okresu ubezpieczenia. Mając to na uwadze na podstawie art.477 ¹⁴§2 kpc Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że G. W. przysługuje prawo do emerytury rolniczej od 1 lipca 2016r. ,tj. od miesiąca, w którym ubezpieczona wystąpiła z wnioskiem o emeryturę i w której to dacie spełniała wszystkie przesłanki wymagane do nabycia emerytury.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art.98§1 i 3 kpc w zw. z §9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokacie (Dz.U. z 2015r., poz.1800 ze zm.) – w brzmieniu obowiązującym do 26 października 2016r.