Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lutego 2017 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 10 lutego 2017 roku w Człuchowie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą we W.

przeciwko D. W., P. W.

o zapłatę

oddala powództwo

Sygn. akt I C 524/16

UZASADNIENIE

Powód (...) Sp. z o.o. sp. k. z siedzibą we W. wniósł pozew przeciwko P. W. i małoletniej D. W. o zapłatę kwoty 14 813,24 zł z odsetkami umownymi naliczanymi według zmiennej stopy procentowej stanowiącej czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP, nie wyższej jednak niż dwukrotność sumy stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych (odsetki maksymalne za opóźnienie), od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, oraz o zasądzenie solidarnie kosztów procesu, do rozpoznania w postępowaniu upominawczym.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż w dniu 17 sierpnia 2009 roku K. P. zawarła z pierwotnym wierzycielem (...) im. (...) z siedzibą w G. umowę pożyczki na kwotę 39 000,00 zł. P. jednak zmarła w dniu 16 sierpnia 2010 roku, nie regulując wszystkich należności wynikających z zawartej umowy, a roszczenie o zwrot pożyczki stało się wymagalne z dniem ustania członkostwa pożyczkobiorcy. Powód podkreślił, iż w wyniku przeprowadzonego postępowania spadkowego postanowieniem z dnia 26 września 2014 roku wydanym w sprawie I Ns 377/13 Sąd Rejonowy w Człuchowie ustalił krąg spadkobierców zmarłej K. P., do którego należą również pozwane. Powód wskazał, iż nabył od pierwotnego wierzyciela przedmiotową wierzytelność i wezwał pozwane do zapłaty całej należności z tytułu niezapłaconej pożyczki, jednak nie wywiązały się one z nałożonego zobowiązania.

Pozwane P. W. oraz małol. D. W. – reprezentowana przez przedstawiciela ustawowego E. W. – wniosły o oddalenie powództwa w całości, ewentualnie, na wypadek uwzględnienia powództwa w całości bądź w części, zamieszczenie w wyroku zastrzeżenia, iż pozwanym przysługuje prawo powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczoną odpowiedzialność za długi spadkowe do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku.

Pozwane zakwestionowały żądanie powoda zarówno co do zasady, jak i wysokości oraz podniosły zarzut przedawnienia roszczenia. Podkreślały, iż powód nie wykazał sposobu wyliczenia zarówno należności głównej, jak i należności ubocznych, nie przedstawił harmonogramu spłat pożyczki, w związku z czym nie wykazał wymagalności poszczególnych rat. Dodatkowo wskazały, iż pozwane nabyły przedmiotowy spadek po K. P. z dobrodziejstwem inwentarza.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. P. w dniu 13 maja 2003 roku stała się członkiem (...).

( bezsporne, nadto dowód: deklaracja członkowska k. 87-88)

W dniu 17 sierpnia 2009 roku (...) im. (...) z siedzibą w G. na podstawie zawartej umowy pożyczki konsumenckiej udzielił pożyczkobiorczyni K. P. pożyczki w kwocie 39 000,00 zł na okres od dnia 17 sierpnia 2009 roku do dnia 10 lipca 2014 roku na warunkach określonych w umowie i Regulaminie udzielania kredytów i pożyczek (...). Spłata pożyczki rozłożona została na 59 miesięcznych rat w wysokości 920,86 zł każda, przy czym wysokość ostatniej raty określono na kwotę 921,09 zł.

( dowód: umowa pożyczki konsumenckiej nr (...) z dnia 17/08/2009r. k 13-13v, Regulamin udzielania kredytów i pożyczek k. 14-14v, aktualny plan spłat pożyczki nr 6 z dnia 17/08/2009r. k. 91-92)

K. P. od dnia 10 września 2009 roku do dnia 10 sierpnia 2010 roku dokonała spłaty pożyczki w łącznej kwocie 11 050,32 zł.

( bezsporne, nadto dowód: wyciąg z rachunku k. 93-94)

K. P. zmarła w dniu 16 sierpnia 2010 roku i w tym też dniu ustało jej członkostwo w (...).

( bezsporne, nadto dowód: odpis skrócony aktu zgonu k. 15, statut (...) k. 95-101v)

W dniu 23 grudnia 2013 roku (...) im. (...) z siedzibą w G. zawarła z powodem (...) Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą we W. umowę przelewu wierzytelności, na podstawie której powód nabył m.in. wierzytelność przysługującą wobec K. P..

( dowód: umowa przelewu wierzytelności z dnia 23/12/2013r. wraz z wykazem wierzytelności k. 10-12v)

Postanowieniem z dnia 26 września 2014 roku wydanym w sprawie I Ns 377/13 Sąd Rejonowy w Człuchowie stwierdził, że spadek po K. P. na podstawie ustawy nabyły jej wnuki M. P. i N. P., każde z nich w 1/3 części oraz P. W. i D. W., każda z nich w 1/6 części, z tym że nabycie spadku nastąpiło z dobrodziejstwem inwentarza.

( bezsporne, nadto dowód: postanowienie Sądu Rejonowego w Człuchowie z dnia 26/09/2014r. wydane w sprawie I Ns 377/13 k. 40)

Powód zawiadomił pozwane P. W. oraz D. W. – jako spadkobierczynie K. P. – iż nabył wierzytelność przysługującą wobec zmarłej z tytułu umowy pożyczki nr (...), a następnie wezwał je do zapłaty kwoty 13 617,07 zł tytułem zwrotu świadczenia wynikającego z pożyczki udzielonej K. P..

( dowód: zawiadomienie o przelewie wierzytelności z dnia 06/06/2014r. k. 43-46, k. 47-50, przedsądowe wezwanie do zapłaty wystawione na D. W. z dnia 23/02/2015r. k. 18 wraz z potwierdzeniem odbioru k. 19, przedsądowe wezwanie do zapłaty wystawione na D. W. z dnia 23/03/2016r. k. 20 wraz z potwierdzeniem odbioru k. 21, przedsądowe wezwanie do zapłaty wystawione na P. W. z dnia 23/02/2015r. k. 22 wraz z potwierdzeniem odbioru k. 23, przedsądowe wezwanie do zapłaty wystawione na P. W. z dnia 23/03/2016r. k. 24 wraz z potwierdzeniem odbioru k. 26)

Pozew w niniejszej sprawie wniesiony został w dniu 03 września 2016 roku.

( porównaj: data stempla pocztowego na kopercie k. 55)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód wywodził swoje roszczenia z wierzytelności nabytej w dniu 23 grudnia 2013 roku od (...) im. (...) z siedzibą w G. powstałej z tytułu umowy pożyczki zawartej z K. P. w dniu 17 sierpnia 2009 roku. Powód dochodził swojego roszczenia od spadkobierców zmarłej dłużniczki tj. P. W. oraz D. W. – na które przeszedł obowiązek zmarłej na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Człuchowie z dnia 26 września 2014 roku wydanego w sprawie I Ns 377/13.

Pozwane zakwestionowały natomiast powództwo zarówno co do zasady, jak i co do wysokości, wskazując, iż co prawda nabyły spadek po zmarłej K. P., jednak nabycie spadku nastąpiło z dobrodziejstwem inwentarza, a z uwagi na datę wymagalności zobowiązania wynikającego z przedmiotowej umowy, podniosły zarzut przedawnienia roszczenia.

W świetle art. 922 § 1 k.c. prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkobierców. W niniejszej sprawie spadkobiercami zmarłej K. P. niewątpliwie są pozwane P. W. i D. W., które na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Człuchowie z dnia 26 września 2014 roku nabyły spadek po zmarłej K. P. z dobrodziejstwem inwentarza ( dowód: postanowienia k. 40). Sąd ustalił przy tym, iż spadkobiercy zmarłej nie dokonali dotychczas działu spadku. W konsekwencji, stosownie do art. 1034 § 1 k.c. ich odpowiedzialność za długi spadkowe jest solidarna, zaś konstrukcja solidarności przesądza o tym, że każdy odpowiada za cały dług spadkowy (art. 366 § 1 k.c.).

Stosownie do treści art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl art. 509 § 1 k.c., wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Zgodnie zaś z przepisem art. 513 § 1 k.c., dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie.

Na mocy umowy przelewu wierzytelności dotychczasowy wierzyciel przenosi wierzytelność na osobę trzecią, która wstępuje w miejsce cedenta, przy czym strona pozwana nie kwestionowała faktu zawarcia, jak i skuteczności umowy cesji. Umowa ta skutkuje sukcesją syngularną o charakterze translatywnym – wierzytelność przechodzi na cesjonariusza w postaci niezmienionej, w jakiej przysługiwała cedentowi, w szczególności co do jej wysokości, należności ubocznych oraz ewentualnego jej przedawnienia.

W tym miejscu zauważyć należy, iż roszczenie powoda wywodzi się z umowy pożyczki zawartej w dniu 17 sierpnia 2009 roku pomiędzy pierwotnym wierzycielem (...) im. (...) z siedzibą w G. a pożyczkobiorczynią K. P..

Do umowy tej znajdują zastosowanie przepisy art. 720 k.c. w zw. z art. 3 ust. 1 obowiązującej w dniu zawarcia umowy pożyczki ustawy z dnia 14 grudnia 1995 roku o spółdzielczych kasach oszczędnościowo – kredytowych (Dz. U. z 1996 r., Nr 1, poz. 2 z późn. zm.). Na skutek śmierci K. P. w dniu 16 sierpnia 2010 roku – na mocy § 15 statutu (...) im. (...) ( dowód: k. 95-101v) – ustało jej członkostwo w (...) im. (...) z siedzibą w G..

Natomiast zgodnie z treścią art. 28 powołanej wyżej ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo - kredytowych, w razie ustania członkostwa roszczenie o zwrot pożyczki lub kredytu staje się wymagalne z dniem ustania członkostwa, roszczenie powoda stało się zatem wymagalne właśnie z dniem 16 sierpnia 2010 roku.

Zgodnie z art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Przy czym bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie (art. 120 § 1 k.c.).

Istotną w niniejszej sprawie jest okoliczność, że do zastosowania trzyletniego terminu przedawnienia nie jest wymagane, aby obie strony stosunku prawnego, z którego wywodzi się roszczenie majątkowe, prowadziły działalność gospodarczą. Wystarczy, że działalność gospodarczą prowadzi tylko strona dochodząca roszczenia, które wiąże się z tą działalnością.

Bezspornym jest, iż umowa, która – zdaniem powoda jest podstawą dochodzonego roszczenia – zawarta została z podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą – (...) im. (...) z siedzibą w G., w związku z czym do niniejszej sprawy zastosowanie ma 3-letni termin przedawnienia przedmiotowego roszczenia.

Z analizy akt niniejszej sprawy wynika, iż wierzytelność, która jest przedmiotem niniejszego postępowania, stała się wymagalna z dniem 16 sierpnia 2010 roku tj. z dniem śmierci K. P.. Nadto nie wynika, aby do czasu wniesienia niniejszego pozwu tj. do dnia 03 września 2016 roku dokonano jakiejkolwiek czynności mającej na celu przerwanie biegu przedawnienia.

Zgodnie bowiem z treścią art. 123 § 1 pkt 1 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności przerywa bieg przedawnienia i do czasu zakończenia postępowania wywołanego tym wnioskiem, uprawniony nie może podjąć innej czynności mogącej przerwać bieg przedawnienia. ( porównaj: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2004 roku III CZP 101/03, OSNC 2005/4/58). Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.

Zgodnie z art. 117 § 2 k.c. ten, przeciwko komu przysługuje dane roszczenie (podmiot zobowiązaniowy), po upływie określonego czasu, ma możliwość uchylenia się od jego zaspokojenia. Upływ czasu oznacza w istocie, że podmiot zobowiązany staje się stroną, która decyduje o zaspokojeniu roszczenia. Ma on bowiem możliwość albo powołania się na przedawnienie, albo dobrowolnego zaspokojenia uprawnionego. Przy czym ma on w tym zakresie pełną swobodę i może dokonać tego w dowolny sposób, w tym także per facta concludentia.

W ocenie Sądu podniesiony przez pozwane zarzut przedawnienia zasługuje na uwzględnienie, ponieważ powód skutecznie wniósł pozew o zapłatę do tut. Sądu dopiero w dniu 03 września 2016 roku, natomiast roszczenie powoda uległo przedawnieniu z dniem 16 sierpnia 2013 roku.

W oparciu o powyższe, uwzględniając podniesiony przez pozwaną zarzut przedawnienia roszczenia, powództwo w niniejszej sprawie podlegało oddaleniu.