Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 kwietnia 2017 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Izabela Kosińska - Szota

Protokolant: sekr. sąd. Natalia Stokłosa

po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2017 roku w Kłodzku

na rozprawie

sprawy z powództwa A. D. i P. D.

przeciwko Gminie Miejskiej K.

o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu

I.  ustala, że powodowie A. D. i P. D. wstąpili w stosunek najmu lokalu nr (...) położonego w K. przy ul. (...) w miejsce M. D.;

II.  nakazuje uiścić stronie pozwanej Gminie Miejskiej K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem opłaty sądowej.

UZASADNIENIE

Powodowie A. D. i P. D. wnieśli o ustalenie, że wstąpili w stosunek najmu lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...) wskazując w uzasadnieniu pozwu, że lokal był wynajmowany przez ich matkę M. D., która zmarła 6 maja 2015 r. i zajmowany jest przez powodów jako synów. Powodowie wskazali, że pozwana Gmina Miejska K. nie wyraziła zgody na zawarcie z powodami umowy powołując się na niezamieszkiwanie ich w przedmiotowym lokalu i wystąpiła o ich eksmisję, jednak powództwo zostało oddalone.

Strona pozwana Gmina Miejska K. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na swoją rzecz od powodów kosztów procesu według norm przepisanych podnosząc w odpowiedzi na pozew, że po śmierci najemcy M. D. powodowie wstąpili o przepisanie na nich umowy najmu na mocy art.691 k.c. i wówczas strona pozwana przeprowadziła wywiady środowiskowe wśród mieszkańców budynku i na ich podstawie nie można jednoznacznie stwierdzić, aby powodowie zamieszkiwali z matką do chwili jej śmierci, co powoduje, że nie wstąpili w stosunek najmu. Ponadto strona pozwana podniosła, że opłaty były naliczane dla dwóch osób, a dopiero od 13 stycznia 2014 r. dla trzech osób. Strona pozwana wskazał, że powodowie nie wykazali, że są spadkobiercami zmarłej M. D..

W piśmie procesowym z dnia 24 marca 2017 r. strona pozwana sprecyzowała tezy dowodowe podnosząc, że powód A. D. zamieszkiwał w chwili śmierci matki wraz z babacią E. N. w lokalu przy ul. (...).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Stronę pozwaną Gmina Miejska K. i matkę powodów A. D. i P. M. D. łączyła umowa najmu lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...) zawarta w dniu 24 października 1990 r.

Dowód: umowa najmu – k.74 – 75

W dniu 10 stycznia 2014 r. M. D. złożyła aktualne oświadczenie najemcy o osobach zamieszkujących w najmowanym przez nią lokalu wskazując, że prócz niej i jej A. D. zamieszkał w lokalu jej syn P. D..

Dowód:

oświadczenia najemcy – k.61, 65, 72

powiadomienie z dnia 03.01.2014 r. – k.62

powiadomienie z dnia 12.06.2013 r. – k.63

powiadomienie z dnia 02.01.2013 r. – k.64

powiadomienie z dnia 30.12.2011 r. – k.66, 67

wypowiedzenie wysokości czynszu z dnia 14.11.2011 r. – k.68

powiadomienie z dnia 02.06.2011 r. – k.69

powiadomienie z dnia 05.01.2011 r. – k.70

powiadomienie z dnia 04.01.2010 r. – k.73

Strona pozwana od dnia 13 stycznia 2014 r. naliczała opłatę za gospodarowanie odpadami za 3 osoby określając wysokość kosztów związanych z najmem lokalu przy ul. (...).

Dowód: powiadomienie z dnia 13.01.2014 r. – k.60

Powodowie A. D. i P. D. do chwili śmierci swej matki zamieszkiwali z nią w lokalu przy ul. (...) w K.. Powodowie pomagali matce, która chorowała, jeździli z nią do szpitala. W opiece nad matką powodów pomagała im też babcia. Wszystkie rzeczy należące do powodów znajdują się w przedmiotowym lokalu.

Dowód:

zeznania świadków: Z. B. – k.81

L. Ł. – k.81 verte

J. S. – k.82

protokół z wywiadu środowiskowego – k.53, 58

zeznania powoda A. D. – k.115

zeznania powoda P. D. – k.115 – 115 verte

Najemca M. D. zmarła dnia 6 maja 2015 r.

Dowód: kserokopia odpisu skróconego aktu zgonu – k.59

Powód P. D. jest chłopakiem L. Ł., która zamieszkuje przy ul. (...) w K.. Powód odwiedza ją codziennie, lecz na noc wraca do mieszkania przy ul. (...) w K..

Dowód:

zeznania świadka L. Ł. – k.81 verte

protokół z wywiadu środowiskowego – k.51

zeznania powoda A. D. – k.115

zeznania powoda P. D. – k.115 – 115 verte

Powód A. D. odwiedza swoją babcię E. N. zamieszkującą w K. przy ul. (...). E. N. jest wdową i matką M. D., ma obecnie 73 lata. Powód A. D. odwiedza swoją babcię bardzo często wraz ze swoją dziewczyną, przyprowadza również do babci psa, gdy idzie do pracy na zmianę popołudniową. Powód wyrzuca śmierci, przynosi zakupy. Powód gdy kończy pracę na zmianę popołudniową to 22.00 to wraca do mieszkania przy ul. (...). Zdarza się, że powód A. D. nocuje u babci, gdzie ma możliwość skorzystania z łazienki i wykąpania się, ponieważ w mieszkaniu na ul. (...) nie ma łazienki.

Dowód:

protokół z wywiadu środowiskowego – k.55, 56

częściowo zeznania świadka E. O. – k.114 – 114 verte

zeznania świadka Z. S. – k.114

zeznania powoda A. D. – k.115

Powód P. D. rzadziej odwiedza babcię.

Dowód: zeznania powoda P. D. – k.115 verte

Powodowie zwrócili się do wynajmującej lokal mieszkalny Gminy Miejskiej K. o zawarcie z nimi umowy najmu lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w K. wskazując, że cały czas zamieszkiwali wraz z matką do chwili jej śmierci.

Dowód: pismo powodów z dnia 21.09.2015 r. – k.50

Strona pozwana w odpowiedzi na wniosek podała, że z przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego nie wynika w sposób jednoznaczny, by powodowie zamieszkiwali w przedmiotowym lokalu z matką do chwili jej śmierci i z tego względu stwierdziła brak podstaw do przepisania umowy na podstawie art.691 k.c.

Dowód: pismo strony pozwanej z dnia 24.11.2015 r. - k.49

Sąd Rejonowy w Kłodzku wyrokiem z dnia 7 czerwca 2016 r. oddalił powództwo Gminy Miejskiej K. przeciwko A. D. i P. D. o opróżnienie lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w K..

Dowód: wyrok SR w Kłodzku z dnia 7.06.2016 r. – k.48

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne.

Bezsporne było w sprawie, że M. D. – matka powodów była najemcą lokalu mieszkalnego w K. przy ul. (...). Spór powstał w związku z wnioskiem powodów, którzy wystąpili „o przepisanie na nich umowy najmu” przedmiotowego lokalu z powołaniem się na wstąpienie w stosunek najmu. Strona pozwana w istocie swe stanowisko oparła na wywiadach środowiskowych, które zdaniem Sądu - jak sama pozwana Gmina wskazywała - nie były jednoznaczne.

Zgodnie z przepisem art.691 k.c. § 1 k.c. w razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą. Natomiast w § 2 powołanego artykułu wskazano, że osoby wymienione w § 1 wstępują w stosunek najmu lokalu mieszkalnego, jeżeli stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci.

Powodowie niewątpliwie należą do kręgu osób wymienionych w przepisie art.691 § 1 k.c. Ustaleniu więc podlegało, czy stale zamieszkiwali z matką do chwili jej śmierci w dniu 6 maja 2015 r.

Badaniu podlegała natomiast kwestuia stałego zamieszkiwania powodów w lokalu przy ul. (...) w K.. Stałe zamieszkiwanie polega na tym, że w zajmowanym lokalu znajduje się centrum życiowe danej osoby (w szczególności K. Pietrzykowski, w: Pietrzykowski, Komentarz, 2015, t. II, art. 691 KC, Nb 16, s. 521; A. Doliwa, Najem lokali, art. 691 KC, Nb 12, s. 154; P. Rola, Problematyka prawna, s. 14; M. Nazar, Nabycie prawa, s. 169; F. Zoll, Najem lokali, s. 123; G. Matusik, Wstąpienie, s. 18). Pojęcie stałego zamieszkania wyjaśniano w judykaturze. Trafne i reprezentatywne, również w obecnym stanie prawnym, pozostaje stanowisko SN zaprezentowane w wyr. z 6.5.1980 r. (III CRN 61/80, Legalis), w którym wskazano, że przez stałe zamieszkanie, stanowiące przesłankę nabycia praw najmu na podstawie art. 691 KC, należy rozumieć zamieszkiwanie w konkretnym mieszkaniu, w określonej miejscowości z zamiarem stałego pobytu, wyrażonym przez to, że w tym mieszkaniu i tej miejscowości skupia się życie osobiste i działalność osoby bliskiej najemcy. Z reguły nie stanowi stałego zamieszkania pobyt osoby bliskiej w celu udzielenia doraźnej, choćby nawet dłużej trwającej pomocy najemcy mieszkania.(w: Kodeks cywilny. Komentarz pod red. Konrada Osajdy, 2017 r., Wydanie 16).

Sąd po przeprowadzeniu postępowania dowodowego doszedł do przekonania, na podstawie zeznań świadków Z. B., J. S., Z. S. i L. Ł., zeznań powodów oraz dowodów z dokumentów, że powodowie do chwili śmierci swej matki M. D. stale zamieszkiwali w przedmiotowym lokalu.

Strona pozwana w odpowiedzi na pozew nie powoływała kwestii związanych z zamieszkiwaniem powodów w mieszkaniu swej babki na ul. (...) w K. i wskazała nieprawidłowe adresy części zawnioskowanych świadków. Spośród świadków zamieszkujących na ul. (...) w K. jedynie świadek E. O. podała, że zna A. D. („tego pana z długimi włosami”) z widzenia, bo widuje go od śmierci jego dziadka, pana N.. Świadek ta doszła do przekonania, że powód A. D. zamieszkuje tam, ponieważ świadek widuje go codziennie, później świadek sprostowała, że przynajmniej 3 razy w tygodniu. W odniesieniu do zeznań pozostałych świadków oraz zeznań powodów nie sposób oprzeć się na tych zeznaniach jako jedynym dowodzie okoliczności przeciwnych wynikających z pozostałych dowodów. Zwrócić należy uwagę, że świadek E. O. nie znała okoliczności związanych z chorobą matki powodów, jej śmiercią, myląc w istocie, kim była dla powodów M. D., a kim E. N.. Świadek dwukrotnie podała, że nie wie kto to jest E. N., a jako babcię powodów podała M. D.. Świadek E. O. zeznała również, że nie wie, gdzie powodowie zamieszkują i że nie mieszkają z babcią na ul. (...). Zdaniem Sądu, świadek wyciągnęła błędne wnioski z faktu widywania powoda A. D. wraz z dziewczyną na ul. (...). Oceniając zeznania tego świadka w kontekście zeznań powodów stwierdzić należy, że świadek E. O. widując często powoda z dziewczyną odwiedzających babcię powoda uznała, że powód tam zamieszkuje. Zwrócić należy uwagę, że pomoc czyniona przez najbliższych, w tym przypadku powoda jako wnuka, tym bardziej, że córka E. N. nie żyje, a wcześniej chorowała, nie może być poczytana za zamieszkiwanie z babcią. W przepisie art.691 § 2 k.c. chodzi o stałe zamieszkiwanie z najemcą. Okoliczności, że powód A. D. często przychodził do babci, wyrzucał śmierci, przynosił zakupy, przyprowadzał i wyprowadzał psa, korzystał z łazienki w mieszkaniu babci i czasem nocował, nie mogą być uznane za stałe zamieszkiwanie powoda w lokalu na ul. (...).

W tym zakresie zeznania świadka Z. S. uznać należy za wiarygodne. Świadek ta rozsądnie wskazywała okoliczności, z których wynikało, że powód A. D. ze swoją dziewczyną odwiedza babcię, pomaga jej, natomiast nie mieszka w lokalu babci, zamieszkiwał tam tuż w okresie po śmierci dziadka

Zauważyć należy ponadto, że babcia powoda jest osobą starszą, ma 73 lata, jest wdową. Powodowie w lokalu przy ul. (...) nie mają łazienki, w której mogliby brać prysznic, czy też kąpać się. W kontekście powyższych okoliczności trudno uznać, że korzystając z możliwości kąpieli u babci, odwiedzania jej i niesienia pomocy, powód A. D. naraził się na utratę możliwości wstąpienia w stosunek najmu. Z tych względów Sąd nie oparł się na zeznaniach świadka E. O. uznając, że świadek wyciągnęła zbyt daleko idące wnioski, przy czym świadek zmieniała zeznania raz zeznając, że widuje powoda codziennie, raz że przynajmniej trzy razy w tygodniu, podawała, że powód zamieszkuje w lokalu babci, następnie, że nie wie, gdzie zamieszkuje kwitując swe zeznania, że w jej ocenie wygląda to na zamieszkiwanie.

Pozostali świadkowie widywali powodów w mieszkaniu najmowym przez ich matkę do czasu jej śmierci, przebywała w nim również ich babcia E. N. i razem opiekowali się M. D.. Świadkowie Z. B. i J. S. bezpośredni sąsiedzi powodów zamieszkujący w tym samym budynku nr (...) przy ul. (...) spójnie i logicznie wskazywali na zamieszkiwanie powód wraz z matką do chwili jej śmierci. Świadek J. S. wskazywał również, że tam znajdowały się ich rzeczy. Powiązać należy te dowody osobowe z dowodami z dokumentów w postaci oświadczeń najemcy i powiadomień o wysokości należności związanych z korzystaniem z lokalu. M. D. w dniu 10 stycznia 2014 r. złożyła oświadczenie, że zamieszkał z nią syn P. D., a z tego oświadczenia oraz wcześniejszych wynika, że cały czas zamieszkiwał z nią syn A. D.,. Strona pozwana nie przedstawiła żadnego dowodu w postaci oświadczenia, czy powiadomienia o wysokości należności związanych z lokalem, by w chwili śmierci najemcy M. D. zamieszkiwały inne osoby lub mniej osób. Z powiadomienia o należnościach wynika wprost, że w chwili śmierci M. D. opłaty za wywóz nieczystości były naliczane od trzech osób, a wiec najemcy i jej dwóch synów. Świadek Z. B. wprawdzie nie miała wiedzy, gdzie powodowie nocują, czy też P. D., ale okoliczność ta nie przesądza o braku stałego zamieszkiwania z najemca do chwili jej śmierci. Z zeznań świadków J. S. i L. Ł. również wynikają jednoznaczne okoliczności, że powód P. D. jej chłopakiem L. Ł., przebywa w jej mieszkaniu, lecz wraca na noc do domu. Stwierdzić należy, że przebywanie w mieszkaniu innej osoby, nawet prze zwiększą część doby nie stanowi jeszcze o stałym zamieszkiwaniu, co do którego Sąd wypowiedział się wyżej.

Mając na względzie powyższe, Sąd uwzględnił powództwo A. i P. D. mających interes prawny i ustalił, ze powodowie wstąpili w stosunek najmu lokalu nr (...) położonego w K. przy ul. (...) w miejsce M. D..

O kosztach sądowych orzeczono na mocy art.113 ust.1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazując uiszczenie opłaty sądowej od pozwu stronie pozwanej, która przegrała niniejszy spór.