Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Andrzej Kirsch

Protokolant: st. sekr. sąd. Joanna Makać

po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2017 r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w K.

przeciwko M. G. i L. G.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanych M. G. i L. G. solidarnie na rzecz powoda (...) z siedzibą w K. kwotę 391.484,68 zł (trzysta dziewięćdziesiąt jeden tysięcy czterysta osiemdziesiąt cztery złote i sześćdziesiąt osiem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23 maja 2016 r. do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanych M. G. i L. G. solidarnie na rzecz powoda (...) z siedzibą w K. kwotę 8.593,37 zł (osiem tysięcy pięćset dziewięćdziesiąt trzy złote i trzydzieści siedem groszy),

III.  postępowanie w części dotyczącej kwoty 300 zł (trzysta złotych) wobec cofnięcia pozwu umarza,

IV.  zasądza od pozwanych M. G. i L. G. solidarnie na rzecz powoda (...) z siedzibą w K. kwotę 34.436 zł (trzydzieści cztery tysiące czterysta trzydzieści sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 14.400 zł (czternaście tysięcy czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 815/16

UZASADNIENIE

W dniu 30 maja 2016 r. wpłynął do Sądu Okręgowego w Siedlcach pozew w postępowaniu upominawczym (...) z siedzibą w K. (dalej: fundusz) przeciwko M. G. i L. G., w którym wniesiono o zasądzenie od pozwanych solidarnie kwoty 391.484,68 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. Ponadto powód wniósł o solidarne zasądzenie od pozwanych kwoty 8.893,37 zł bez odsetek oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu podniesiono, że przedmiotowa wierzytelność powstała w wyniku zawarcia przez pozwanych z pierwotnym wierzycielem Bankiem (...) S.A. z siedzibą w K., w dniu 24 lutego 2005 r., umowy kredytu hipotecznego nr (...)- (...), w kwocie 57.720 CHF. Celem zabezpieczenia spłaty kredytu ustanowiona została na nieruchomości pozwanych hipoteka umowna zwykła oraz hipoteka kaucyjna. Powód podniósł, że pozwani nie wywiązali się z warunków zawartej umowy, co doprowadziło do wypowiedzenia przez pierwotnego wierzyciela umowy i wystawienia w dniu 30 sierpnia 2007 r. bankowego tytułu egzekucyjnego oznaczonego numerem (...). Tytułowi powyższemu nadana została klauzula wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim, wydanym w dniu 16 maja 2008 r. w sprawie I Co 291/08. Wierzyciel pierwotny skierował wniosek egzekucyjny do komornika sądowego, ale postępowanie to zostało ostatecznie umorzone postanowieniem z dnia 2 czerwca 2014 r. Powód podał, że umową cesji z dnia 26 września 2013 r. nabył wierzytelność od pierwotnego wierzyciela, nabył również uprawnienia z wpisu hipotek. Na kwotę dochodzoną pozwem składają się kwoty: 391.484,68 zł tytułem zaległej części kapitału i należnych odsetek oraz kwota 8.893,37 zł tytułem kosztów dochodzenia zaległej należności.

W dniu 9 stycznia 2017 r. wpłynęła do akt sprawy odpowiedź na pozew pełnomocnika pozwanej, w której nie uznano powództwa, wniesiono o jego oddalenie w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanych zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanych zarzucił brak legitymacji czynnej powoda z uwagi na niewykazanie następstwa prawnego przeniesienia wierzytelności stanowiącej przedmiot sporu. Ponadto, pełnomocnik pozwanych podniósł zarzut przedawnienia roszczenia w całości (k. 90).

W piśmie procesowym pełnomocnika powoda, które wpłynęło do akt sprawy w dniu 27 stycznia 2017 r., częściowo cofnięty został pozew, tj. w części do kwoty 300 zł i w tym zakresie powód zrzekł się roszczenia. W pozostałym zakresie powództwo było podtrzymywane. W uzasadnieniu pisma pełnomocnik powoda ustosunkował się do zarzutu rzekomego braku legitymacji czynnej powoda w niniejszej sprawie oraz zarzutu przedawnienia roszczenia (k. 102-105).

Na rozprawie w dniu 25 maja 2017 r. pełnomocnik powoda podtrzymywał powództwo w sposób sprecyzowany w piśmie procesowym z dnia 16 stycznia 2017 r. ( stanowisko pełnomocnika powoda zarejestrowane na rozprawie w dniu 25 maja 2017 r. – 00:03:15-00:03:45).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 24 lutego 2005 r. pozwani zawarli z Bankiem (...) S.A. z siedzibą w K. umowę kredytu hipotecznego nr (...)- (...), mocą której bank udzielił im kredytu w kwocie 57.720 CHF. Pozwani zobowiązali się do solidarnej spłaty udzielonego kredytu. Jedną z form zabezpieczenia spłaty kredytu było ustanowienie na nieruchomości należącej do pozwanych hipoteki zwykłej w kwocie 57.720 CHF oraz hipoteki kaucyjnej do wysokości 33.800 CHF z tytułu odsetek umownych i kosztów udzielonego kredytu. Pod treścią umowy własnoręcznie podpisali się oboje pozwani.

Pozwani nie wywiązali się z zobowiązań wynikających z umowy, umowa została im wypowiedziana, a w dniu 30 sierpnia 2007 r Bank (...) S.A z siedzibą w K. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr (...).

Postanowieniem z dnia 16 maja 2008 r. wydanym w sprawie I Co 291/08, Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim nadał klauzulę wykonalności powyższemu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu.

Pierwotny wierzyciel, tj. Bank (...) S.A. z siedzibą w K. skierował wniosek egzekucyjny do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Mińsku Mazowieckim M. D., który prowadził postępowanie egzekucyjne przeciwko pozwanym pod sygnaturą Km (...). Postanowieniem z dnia 2 czerwca 2014 r. komornik umorzył postępowanie egzekucyjne na wniosek wierzyciela.

W dniu 26 września 2013 r. powodowy fundusz zawarł z Bankiem (...) S.A. z siedzibą w K. umowę sprzedaży wierzytelności, na podstawie której nabył m.in. wierzytelność przysługującą bankowi wobec M. i L. G.. Powodowy fundusz reprezentowany był w przedmiotowej umowie przez pełnomocnika – spółkę (...) S.A. z siedzibą we W.. W załączniku nr 1b do umowy przelewu wierzytelności pod pozycjami 138 i 139 wskazane zostało zobowiązanie pozwanych (k. 49).

W związku z zawarciem umowy sprzedaży wierzytelności, przeniesione zostały również na powodowy fundusz uprawnienia wynikające z obu hipotek i fundusz wpisany został w dziale IV księgi wieczystej (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim.

Pozwani nigdy nie kwestionowali swojego zobowiązania. W dniu 27 grudnia 2013 r., tj. już po sprzedaży wierzytelności na rzecz funduszu (...), pozwani skierowali pismo do reprezentującej powoda kancelarii (...), w którym zobowiązali się do spłaty zadłużenia wynikającego z zawartej w 2005 r. umowy kredytu i zadeklarowali spłatę w miesięcznych ratach po 300 zł. Z kolei w piśmie z dnia 22 maja 2016 r. skierowanym do funduszu (...), pozwani przedstawili swoją sytuację finansową i poprosili o ustalenie wysokości rat, która będzie uwzględniała ich sytuację majątkową. W kolejnym piśmie datowanym na dzień 16 czerwca 2016 r. oboje pozwani zwrócili się z prośbą o zawarcie ugody i umożliwienie im spłaty zobowiązania w ratach po 100 zł miesięcznie.

W czerwcu, lipcu i sierpniu 2016 r., już po zawiśnięciu przedmiotowej sprawy przed sądem, pozwani dokonali płatności na rzecz powoda kwot trzy razy po 100 zł, tj. łącznie 300 zł na poczet zadłużenia.

W dniu 16 stycznia 2017 r. powodowy fundusz wystawił dokument w postaci wyciągu z ksiąg rachunkowych, w którym wskazana została aktualna wysokość zobowiązania pozwanych.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów: umowy kredytu z dnia 24 lutego 2005 r. (k. 12-16), bankowego tytułu egzekucyjnego z dnia 30 sierpnia 2007 r. (k. 24), postanowienia SR w Mińsku Mazowieckim wydanego w dniu 16 maja 2008 r. w sprawie I Co 291/08 (k. 25), wniosków o wszczęcie egzekucji (k. 27-30), postanowienia komornika z dnia 2 czerwca 2014 r wydanego w sprawie Km 2060/12 (k. 31-32), umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 26 września 2013 r. wraz z załącznikiem (k. 33-40 i 48-50), zawiadomienia o wpisie hipoteki (k. 67-68), wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu z dnia 27 czerwca 2016 r. (k. 82), korespondencji i wniosków pozwanych (k. 106, 110-111 i 123).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie pozostawało bezsporne, że w dniu 24 lutego 2005 r. pozwani M. G. i L. G. zawarli z Bankiem (...) S.A. z siedzibą w K. umowę kredytu. Fakt ten potwierdzają złożone do sprawy dokumenty (k. 12-16 – umowa kredytu i k. 24 – bankowy tytuł egzekucyjny).

W ocenie Sądu nie było również wątpliwości, wbrew twierdzeniom pełnomocnika pozwanych, co do istnienia i wysokości zobowiązania pozwanych na rzecz powodowego funduszu. W tym zakresie lakoniczny i niczym nieuzasadniony zarzut pełnomocnika pozwanych o rzekomym braku legitymacji procesowej czynnej po stronie powoda, był całkowicie gołosłowny i chybiony. Do akt sprawy załączona została umowa sprzedaży wierzytelności z dnia 26 września 2013 r., z której ponad wszelką wątpliwość wynika, że powód nabył wierzytelność przysługującą pierwotnemu wierzycielowi wobec pozwanych. Potwierdza to załącznik nr 1b do umowy sprzedaży wierzytelności, gdzie pod pozycjami 139 i 139 wyszczególnione zostało zobowiązanie pozwanych (k. 48), jak również wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu z dnia 16 stycznia 2017 r. (k. 124).

Pozwani reprezentowani w sprawie przez zawodowego pełnomocnika nie podjęli jakiejkolwiek polemiki na okoliczność aktualnej wysokości wierzytelności przysługującej powodowemu funduszowi. Brak było zatem podstaw do kwestionowania treści przedstawionych przez powoda dokumentów, które potwierdzały wysokość dochodzonego roszczenia. W związku z faktem, że już po zawiśnięciu sporu pozwani zaspokoili należność powoda do kwoty 300 zł, w tym zakresie pozew został cofnięty wraz ze zrzeczeniem się roszczenia.

Całkowicie chybiony był również zarzut pełnomocnika pozwanych dotyczący rzekomego przedawnienia roszczenia. Podobnie jak w przypadku braku legitymacji procesowej czynnej powoda, w tym zakresie brak w uzasadnieniu odpowiedzi na pozew jakiejkolwiek szerszej argumentacji (k. 90).

Zgodnie z art. 118 kc – „ jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata”. Oczywistym jest, że dla roszczenia wynikającego z umowy kredytu zawartej przez pozwanych z Bankiem (...) S.A. z siedzibą w K. w 2005 r., zastosowanie będzie miał trzyletni termin przedawnienia.

Jak wynika z bankowego tytułu egzekucyjnego wystawionego przez Bank (...). S.A. w dniu 30 sierpnia 2007 r., odsetki karne od kwoty udzielonego kredytu naliczane były od dnia 13 grudnia 2006 r. Podejmowane przez bank, w okresie od daty wypowiedzenia umowy kredytu, czynności polegających na złożeniu w Sądzie Rejonowym w Mińsku Mazowieckim wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, a następnie inicjowaniu postępowań egzekucyjnych wnioskami z dnia 30 lipca 2008 r. oraz 24 lipca 2012 r., prowadziły do przerwania biegu przedawnienia roszczenia. Ostatecznie postępowanie egzekucyjne zostało umorzone postanowieniem Komornika Sądowego przy SR w Mińsku Mazowieckim M. D., wydanym w dniu 2 czerwca 2014 r. w sprawie Km 2060/12. W związku z powyższym, tę datę należy uznać za dzień rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia na nowo.

Zgodnie z art. 509 par. 2 kc „ wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki”. Oznacza to, że w razie cesji wierzytelności na nabywcę przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi oraz wszelkie właściwości, przywileje i braki. Nabywca wstępuje zatem w sytuację prawną cedenta, w tym również w zakresie przedawnienia. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami. Treść art. 509 par. 2 kc nie daje podstaw do różnicowania praw nabywcy wierzytelności, w zależności od podmiotu zbywającego wierzytelność, jak również tytułu, którym wierzytelność ta była stwierdzona. Nieuprawnione są zatem, w ocenie Sądu Okręgowego, twierdzenia, jakoby nabywający wierzytelność fundusz nie mógł wejść w ogół praw przysługujących zbywającemu wierzytelność bankowi, która potwierdzona została bankowym tytułem egzekucyjnym zaopatrzonym w klauzulę wykonalności.

Z akt sprawy wynika, że powództwo w niniejszej sprawie wniesione zostało przed upływem trzech lat od daty rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia na nowo (2 czerwca 2014 r.), co zgodnie z treścią art. 123 par. 1 pkt 1 kc doprowadziło do kolejnego przerwania biegu tego terminu. Co więcej, z załączonej do pisma procesowego z dnia 16 stycznia 2017 r. korespondencji pozwanych z powodowym funduszem wynika, że pozwani kilkakrotnie uznawali swoje zadłużenie, zobowiązywali się do jego spłaty, zwracali się z prośbą o zawarcie ugody i deklarowali spłatę zadłużenia w stosownych ratach. Takie działania pozwanych należy poczytywać za niewłaściwe uznanie roszczenia, które już wówczas doprowadziło do przerwania biegu terminu przedawnienia.

Należy również zwrócić uwagę, że zgodnie z treścią art. 77 ustawy o księgach wieczystych i hipotece – „ przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej (…)”. Oznacza to, że przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką pociąga za sobą tylko skutki w sferze obligacyjnej. Nie pozbawia natomiast wierzyciela hipotecznego uprawnienia do zaspokojenia się z nieruchomości, co oznacza, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie przysługuje zarzut przedawnienia, i to niezależnie od tego, czy jest dłużnikiem osobistym, czy tylko rzeczowym. Gdyby zatem z jakichś przyczyn odmówić powodowemu funduszowi prawa powoływania się na przerwę biegu terminu przedawnienia, która była wynikiem podejmowanych przez Bank (...) S.A. czynności prawnych, to i tak pozwani nie mogliby skutecznie podnieść przeciwko powodowi zarzutu przedawnienia roszczenia, z uwagi na nabycie przez fundusz uprawnień wynikających z obu obciążających ich nieruchomość hipotek.

Mając na uwadze powyższą argumentację, Sąd orzekł jak w wyroku. Ponieważ w treści zawartej z pierwotnym wierzycielem (bankiem) umowy wynikało, że pozwani zobowiązali się do spłaty zadłużenia solidarnie, w taki właśnie sposób należało zasądzić od nich dochodzoną pozwem kwotę. Pozwani w nieznacznej części spłacili swoje zadłużenie w toku sprawy, co skutkowało uznaniem ich również w tej części za stronę przegraną. W związku z powyższym Sąd obciążył pozwanych całością kosztów procesu, na które składała się opłata od pozwu (20.019 zł), minimalne wynagrodzenie pełnomocnika z tytułu zastępstwa procesowego (14.400 zł) i opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł).