Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 21 czerwca 2017 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Dorota Pękała

Protokolant: sekretarz sądowy Ewelina Preś

po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 2017 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa małoletniej N. H.

przeciwko K. H.

o podwyższenie alimentów

oddala powództwo.

Sygn. akt VIII RC 102/17

UZASADNIENIE

Małoletnia powódka N. H. – reprezentowana przez matkę i zastępowana przez zawodowego pełnomocnika w osobie adwokata – wniosła o podwyższenie alimentów orzeczonych wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 17 grudnia 2013 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt VIII RC 604/13, z kwoty po 500 zł miesięcznie do kwoty po 900 zł miesięcznie, poczynając od dnia 1 marca 2017 r.

W uzasadnieniu pozwu m.in. wskazano, iż: od ostatniego orzekania wzrosły koszty utrzymania małoletniej powódki, które obecnie opiewają na kwotę około 918 zł miesięcznie.

Pozwany K. H. wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew m.in. wskazano, iż: w chwili orzekania o alimentach na rzecz małoletniej powódki dochody pozwanego wynosiły o około 540 zł więcej niż obecnie. Ponadto sytuacja zdrowotna pozwanego nie pozwala mu na świadczenie lepiej płatnej pracy i w konsekwencji do większego przyczyniania się do zaspokajania potrzeb życiowych małoletniej powódki.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

N. H., urodzona w dniu (...), pochodzi ze związku małżeńskiego B. H. i K. H..

Niesporne, a nadto:

-

odpis skrócony aktu urodzenia, k. 8.

Wyrokiem z dnia 17 grudnia 2013 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt VIII RC 604/13, Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum zasądził od K. H. na rzecz małoletniej N. H. alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie oraz na rzecz E. H. alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie.

Dowód:

- wyrok Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 17 grudnia 2013 r., k. 59 w aktach sprawy VIII RC 604/13.

Wyrokiem z dnia 14 września 2015 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt X RC 1451/14, Sąd Okręgowy w Szczecinie rozwiązał przez rozwód związek małżeński B. H. i K. H., wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią N. H. powierzył B. H., ograniczając władzę rodzicielską K. H. do prawa współdecydowania o istotnych sprawach dziecka. Ponadto kosztami utrzymania i wychowania małoletniej N. H. obciążył oboje rodziców i obowiązek alimentacyjny wobec małoletniej N. H. pozostawił w sposób uregulowany w wyroku Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 17 grudnia 2013 r., wydanego w sprawie VIII RC 604/13. Sąd zasądził również od K. H. na rzecz B. H. alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie.

W zakresie alimentów zasądzonych na rzecz B. H. w kwocie po 500 zł miesięcznie orzeczenie Sądu Okręgowego – po rozpoznaniu apelacji – zostało zmienione przez Sąd Apelacyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 12 kwietnia 2016 r., wydanym w sprawie I ACa 1076/15 poprzez zasądzenie od K. H. na rzecz B. H. alimentów w kwocie po 200 zł miesięcznie.

Dowód:

-

wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 14 września 2015 r., k. 213 w aktach sprawy X RC 1451/14;

-

wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 12 kwietnia 2016 r., k. 281 w aktach sprawy X RC 1451/14.

W czasie orzekania w sprawie X RC 1451/14 małoletnia miała 16 lat, mieszkała z matką i siostrą, rozpoczynała naukę w liceum plastycznym. Wyprawka szkolna kosztowała około 700 zł, składka na radę rodziców 60 zł na rok, na materiały do pracowni 100 zł na rok, ubezpieczenie 100 zł na rok, bilet miesięczny 45 zł, opłata za telefon 30 zł, wycieczki szkolne około 300 zł.

B. H. miała 46 lat, pracowała jako szwaczka w zakładzie krawieckim i z tego tytułu otrzymywała wynagrodzenie w wysokości 1286,16 zł netto. Matka małoletniej powódki ponosiła wydatki za: wyżywienie i środki czystości 400 zł miesięcznie, opłata za czynsz w wysokości 570 zł, z tym że od października miała przyznany dodatek mieszkaniowy w wysokości 276 zł, opłata za gaz 41 zł za 2 miesiące, energia elektryczna zima około 220-230 zł co dwa miesiące, a latem około 180 zł co dwa miesiące, telewizja 59 zł miesięcznie, 30 zł za telefon, wydatki na leki 60 zł na trzy miesiące, bilet na komunikacje miejską 95 zł, 300 zł rocznie na odzież i obuwie.

K. miał 49 lat, w 2006 r. przeszedł na emeryturę i z tego tytułu otrzymywał 2160 zł, nadto uzyskiwał dochód z wykonywanej pracy w drukarni (...) w wysokości 1300 zł. Pozwany ponosił wydatki na: wynajem mieszkania, w którym zamieszkiwał z partnerką około 1400 zł (w zależności od zużycia prądu, który jest wliczany w tę kwotę), opłata za telewizję 78 zł, opłata za telefon na abonament 70 zł, rata za telewizor 70 zł, ubezpieczenie grupowe 35 zł, opłata za ubezpieczenie na życie 62 zł miesięcznie, środki czystości 30 zł miesięcznie, paliwo około 100-150 zł miesięcznie, opłata za dentystę 300 zł rocznie, opłata za kartę wędkarską 25 zł miesięcznie. Partnerka pozwanego była zatrudniona jak praczka i otrzymywała z tego tytułu 1200 zł. Dokładała ona pozwanemu 200-300 zł miesięcznie do wspólnego budżetu domowego.

Niesporne, a nadto:

-

uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 14 września 2015 r., k. 214-234 w aktach sprawy X RC 1451/14;

Obecnie małoletnia N. H. ukończyła drugą klasę liceum plastycznego w S., a we wrześniu uzyska pełnoletność.; zamieszkuje wraz z matką B. H. i starszą siostrą E. H. we wspólnym mieszkaniu stron. Wydatki związane z edukacją N. H. przedstawiają się następująco: 200 zł rocznie fundusz plastyczny; dotychczas koszty zakupu wyprawki szkolnej opiewały na kwotę około 650 zł i pozwany nie dokładał się do kosztów wyprawki; obowiązek uczestnictwa w trzeciej klasie w malarskim obozie plenerowym w terminie od 2-13 września 2017 r. w wysokości 900 zł oraz koszt materiałów plastycznych.

Pozostałe wydatki związane z utrzymaniem N. H. przedstawiają się następująco: około 330 zł miesięcznie wyżywienie; 100 zł miesięcznie wydatki związane z zakupem odzieży, bielizny, obuwia; 35 zł miesięcznie telefon komórkowy; 70 zł miesięcznie środki higieniczne; 49 zł bilet miesięczny na komunikację miejską.

Pozwany regularnie płaci alimenty w wysokości 500 zł.

Obecnie matka małoletniej, B. H., lat 49; dalej pracuje jako szwaczka i z tego tytułu otrzymuje 1490 zł. Ponosi wydatki na: czynsz 587 zł, abonament telewizji (...) w łącznej kwocie 59 miesięcznie; za prąd 220 co drugi miesiąc; gaz 32 zł co drugi miesiąc; abonament RTV 129 zł za pół roku, telefon komórkowy 35 zł miesięcznie, ubezpieczenie 107,7 zł za dwa miesiące, kupuje bilet sieciowy za kwotę 96 zł miesięcznie. Matka małoletniej powódki ponosi także koszty utrzymania starszej córki E. H..

Pozwany regularnie płaci alimenty na rzecz matki małoletniej powódki w wysokości 200 zł.

Dowód:

-

przesłuchanie matki małoletniej powódki B. H., k. 94-95;

-

przesłuchanie pozwanego K. H., k. 90;

-

zaświadczenie o zarobkach, k. 9;

-

zaświadczenie, k. 10;

-

wykaz materiałów, k. 4;

-

wymiar opłat, k. 12;

-

faktura, k. 13, 16;

-

dowód wpłaty, k. 14, 15, 17-19;

-

wiadomość tekstowa, k. 70;

-

płyta CD, k. 71.

Obecnie K. H., lat 51; z wykształcenia elektromonter; otrzymuje emeryturę wojskową w wysokości 2180 zł, zatrudniony jest w drukarni (...) na podstawie umowy zlecenia (zawieranej na okres jednego miesiąca) i z tego tytułu do stycznia 2017 r. otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 1300,52 zł netto, od lutego 2017 r. otrzymuje około 740-750 zł netto; nie posiada żadnego majątku. Pozwany mieszka z partnerką w wynajmowanym mieszkaniu, czynsz z opłatami wynosi około 1400 zł miesięcznie; pozwany ponosi połowę kosztów utrzymania mieszkania oraz wydatki: na wyżywienie 550-600 zł miesięcznie, koszt utrzymania samochodu około 130 zł miesięcznie, telefon 70 zł miesięcznie, telewizja i (...) 129 zł miesięcznie, środki higieniczne 60 zł miesięcznie, dentysta 300 zł rocznie, karta wędkarska 24 zł miesięcznie oraz koszt leków i benzyny. Posiada zadłużenie na karcie kredytowej w wysokości około 1000 zł. Partnerka pozwanego nadal pracuje w pralni i z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 2000 zł brutto.

Z małoletnią powódką utrzymuje regularny kontakt telefoniczny, przynajmniej raz w tygodniu spotykają się w domu pozwanego lub małoletniej powódki oraz spotykają się w mieście. Pozwany sprawia córce prezenty, nie tylko okolicznościowe. Pozwany wyraził chęć pokrycia połowy kosztów obowiązkowego malarskiego obozu plenerowego córki.

Pozwany regularnie płaci alimenty na starszą córkę, E. H., w wysokości 500 zł miesięcznie.

Dowód:

-

przesłuchanie pozwanego K. H., k. 90;

-

przesłuchanie matki małoletniej powódki B. H., k. 94-95;

-

decyzja, k. 37;

-

zaświadczenie o zatrudnieniu, k. 38;

-

umowa zlecenia, k. 39;

-

rachunek do umowy zlecenia, k. 40;

-

wykaz przepracowanych godzin, k. 41-43;

-

karta wędkarska, k. 44;

-

potwierdzenie przelewu, k. 45-60, 64,66,69;

-

ubezpieczenie, k. 61-63;

-

faktura, k. 67-68;

-

płyta CD, k. 71.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo małoletniej N. H. o podwyższenie alimentów nie zasługiwało na uwzględnienie.

Ustalony powyżej stan faktyczny oparty został na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, a w szczególności na powyżej powołanych dowodach z dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach sprawy VIII RC 604/13 i X RC 1451/14, albowiem strony nie kwestionowały zarówno autentyczności, jak i treści tychże dokumentów i jednocześnie Sąd nie powziął wątpliwości, co do wiarygodności przedmiotowych dokumentów. Strona powodowa wnosiła o oddalenie wniosku dowodowego w postaci nagrania rozmowy stron na płycie CD, z powodu jego wcześniejszego rozpoznania w postępowaniu rozwodowym oraz nieprzydatności do stwierdzenia okoliczności, że matka małoletniej powódki posiada większe dochody niż przedstawia. Zdaniem Sądu wspomniane zarzuty nie dyskwalifikują nagrania jako dowodu, bowiem strona powodowa nie zakwestionowała jego autentyczności i nie jest to jedyny dowód wykazujący daną okoliczność – matka małoletniej powódki zeznała, iż zarabia 1490 zł, a więc więcej niż wynika to z przedłożonego zaświadczenia o zarobkach.

Ponadto podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie stanowiły zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki B. H. oraz pozwanego K. H..

W ocenie Sądu, w zakresie istotnym z punktu widzenia rozstrzygnięcia sprawy zeznania ww. osób zasługiwały na nadanie im przymiotu wiarygodności, albowiem korespondowały one z dokumentami, które z wyżej podanych względów zostały uznane przez niniejszy Sąd za wiarygodne. Jednocześnie w sprawie nie ujawniły się takie okoliczności, które w sposób przekonujący podważałyby wiarygodność zeznań ww. osób.

Zgodnie z art. 133 § 1 i 3 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego to te, których zaspokojenie zapewni mu – odpowiedni do jego wieku i uzdolnień – prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych. Podkreśla się przy tym, że dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej, niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie.

Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokajane, wyznacza natomiast treść art. 96 k.r.o., według którego rodzice zobowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie – odpowiednio do jego uzdolnień – do pracy dla dobra społeczeństwa. Powyższe nie oznacza obowiązku rodziców zaspokajania wszelkich potrzeb ich małoletnich dzieci, lecz jedynie tych, które są niezbędne z punktu widzenia celu ich wychowania i przygotowania do pracy. W tym kontekście należy zauważyć, że rodzic, który w związku z utrzymaniem dziecka ponosi koszty znacznie przekraczające standardowe i niezbędne wydatki związane z utrzymaniem dziecka, nie może żądać od drugiego rodzica, w szczególności znajdującego się w trudnej sytuacji majątkowej, partycypacji w ogóle ponoszonych opłat, a jedynie w tej części, którą wyznacza dyspozycja art. 96 k.r.o.

Rozpoznając niniejszą sprawę, Sąd miał na uwadze treść art. 138 k.r.o., zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego ulegają bowiem zmianie, a tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów. Dlatego w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może prowadzić do podwyższenia, obniżenia alimentów lub stwierdzenia wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest jednak tylko w razie zmiany stosunków powstałych po jego wydaniu, a jej ustalenie następuje przez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami uprzednio istniejącymi.

W tym kontekście należy przede wszystkim stwierdzić, że alimenty od K. H. na rzecz małoletniej N. H. zostały pozostawione wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 14 września 2015 r., w sprawie X RC 1451/14, w sposób uregulowany w wyroku Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie VIII RC 604/13. Na przestrzeni dwóch lat w Polsce nie nastąpiła znacząca zmiana stosunków społeczno-gospodarczych, a w szczególności brak było inflacji. Przeciwnie, według danych Głównego Urzędu Statystycznego, które stanowią fakt powszechnie znany i w konsekwencji nie wymagający dowodu, ceny wielu produktów konsumpcyjnych zmalały. Ponadto małoletnia N. H. znajduje się na podobnym poziomie rozwoju, co dwa lata temu. W stosunku do ostatniego czasu orzekania podstawowe koszty utrzymania małoletniej są porównywalne z obecnymi, natomiast wzrosły koszty związane z nauką małoletniej powódki w liceum plastycznym. Wprawdzie promocja N. H. do trzeciej klasy niewątpliwie powoduje wyższe koszty zakupu materiałów szkoleniowych, ale strona powodowa nie przedstawiła dowodów potwierdzających konieczność ponoszenia stosunkowo wysokich wydatków z tym związanych w wysokości 700 zł. W tym miejscu należy podkreślić, iż koszty obowiązkowego obozu plastycznego małoletniej powódki pozwany zobowiązał się ponieść po połowie.

Niemniej sam wzrost koszt utrzymania osoby uprawnionej do alimentów nie stanowi samoistnej przesłanki do podwyższenia alimentów. Zgodnie bowiem z art. 135 § 1 k.r.o., zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. W okolicznościach niniejszej sprawy Sąd doszedł do przekonania, iż możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego uniemożliwiają zasądzenie od niego świadczeń alimentacyjnych na wyższym aniżeli dotychczas orzeczone. W szczególności należy podnieść, iż lektura dokumentów zgromadzonych w sprawie X RC 1451/14 oraz zgromadzonych w niniejszej sprawie wskazuje, że sytuacja majątkowa i możliwości zarobkowe pozwanego nie uległy poprawie od ostatniego orzekania o alimentach. Pozwany jest na emeryturze i dorabia pracując w drukarni, jest zatrudniony na umowę zlecenia, która jest zawierana na okres jednego miesiąca. Strona powodowa sugerowała, iż pozwany zaczął zarabiać mniej akurat w czasie wniesienia przez nią pozwu w niniejszej sprawie. Jednak twierdzenie to należało uznać za gołosłowne, albowiem strona powodowa nie poparła go żadnymi dowodami. W związku z tym – wobec braku dowodów przeciwnych – nie było podstaw do przyjęcia, że pozwany uzyskuje zarobki wyższe niż te, które deklarował podczas przesłuchania i które wynikają z dokumentów przez niego przedłożonych. Podkreślenie wymaga przy tym okoliczność, że przedmiotowe dochody nie pozwalają samemu pozwanemu na zaspokajanie wszystkich jego podstawowych potrzeb życiowych, a tym samym nie sposób uznać, iż może w wyższym stopniu aniżeli dotychczas orzeczony uczestniczyć w kosztach utrzymania swojej małoletniej córki.

Mając na względzie całokształt powyższych okoliczności powództwo o podwyższenie alimentów podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w sentencji wyroku.