Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2013 r. w Krakowie

sprawy z wniosku I. M.

przeciwko Dyrektorowi Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W.

o wysokość emerytury policyjnej

na skutek apelacji organu rentowego Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie VII Wydziału Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 5 marca 2013 r. sygn. akt VII U 2092/12

o d d a l a apelację.

Sygn. akt III AUa 825/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 5 marca 2013 r. Sąd Okręgowy w Krakowie VII Wydział Ubezpieczeń Społecznych na skutek odwołania I. M. od decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno – Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. z dnia 8 grudnia 2009 r. dokonującej ponownego ustalenia wysokości emerytury policyjnej i w wyniku obniżenia wskaźnika emerytury za okres od 1 października 1966 r. do 31 marca 1967 r. oraz od 1 kwietnia 1968 r. do 31 lipca 1990 r., ustalającej od dnia 1 kwietnia 2010 r. na kwotę 1 716,96 zł - w punkcie 1. zmienił zaskarżoną decyzję i przyjął do wysługi emerytalnej wnioskodawczyni okres od 2 grudnia 1981 r. do 20 marca 1982 r. w wymiarze 2,65 podstawy wymiaru za każdy rok, w punkcie 2. oddalił odwołanie w pozostałym zakresie, zaś w punkcie 3. zasądził od I. M. na rzecz Zakładu Emerytalno - Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. kwotę 60,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawczyni I. M. nabyła prawo do emerytury policyjnej na podstawie decyzji z dnia 22 kwietnia 1991 r., przy czym do wysługi emerytalnej zaliczono jej służbę w Milicji Obywatelskiej i równorzędną w wymiarze 24 lat 6 miesięcy oraz inne okresy zaliczane do wysługi wymiarze 4 lat 3 miesięcy 1 dzień. W dniu 4 listopada 2009 r. Instytut Pamięci Narodowej na podstawie przepisu art. 13 a ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin przedstawił informacje o przebiegu służby, z której wynika, że I. M. w okresie od od 1 października 1966 r. do 31 marca 1967 r. oraz od 1 kwietnia 1968 r. do 31 lipca 1990 r. pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o jakich mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 – 1990 oraz treści tych dokumentów. Na podstawie tej informacji organ emerytalno – rentowy MSWiA w dniu 8 grudnia 2009 r. ustalił ponownie wysokość emerytury policyjnej wnioskodawczyni wskazując, iż do jej ustalenia uwzględniono okresy służby wskazane w informacji z IPN i przyjął wysługę emerytalną określoną w załączonym zestawieniu, które jest integralną częścią decyzji. Z nadesłanej informacji o przebiegu służby sporządzonej na podstawie akt osobowych, jak wynika ustaleń Sądu, znajduje się wykaz w jakich jednostkach i na jakich stanowiskach wnioskodawczyni pełniła w przedmiotowym okresie służbę. W okresie od 2 grudnia 1981 r. do 20 marca 1982 r. I. M. przebywała na urlopie wychowawczym. Szczegółowa informacja o przebiegu służby wystawiona przez IPN potwierdza w ocenie Sądu, że w wymienionych tam okresach wnioskodawczyni była funkcjonariuszem służby bezpieczeństwa w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. Prawidłowo więc organ emerytalno – rentowy obniżył wnioskodawczyni świadczenie emerytalne w sposób wskazany w zaskarżonej decyzji. Służba w instytucjach i organach państwa, które systemowo naruszały prawa człowieka, nie może w demokratycznym państwie uzasadniać roszczeń do uzyskanych wcześniej przywilejów, tak więc w tym zakresie odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał jednak odwołanie za częściowo uzasadnione, tj. tylko w zakresie dotyczącym obniżenia podstawy wymiaru świadczenia emerytalnego za okres przebywania na urlopie wychowawczym. Sąd podzielił tu pogląd Sądu Apelacyjnego w Warszawie w sprawie III AUa 1274/11, że okres urlopu bezpłatnego udzielonego funkcjonariuszce organów bezpieczeństwa w celu sprawowania opieki nad małym dzieckiem nie powinien być uznany za okres służby w organach bezpieczeństwa państwa w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 – 1990 oraz treści tych dokumentów ( Dz.U. nr. 63, poz. 425 z 2007 r. ze zm.). Skoro zatem wnioskodawczyni, z uwagi na cel udzielonego urlopu, tj sprawowanie opieki nad małoletnim dzieckiem i niewykonywanie w tym czasie czynności służbowych, to w tym okresie nie pełniła służby w rozumieniu art. 2 cytowanej ustawy z dnia 18 października 2006 r.

W konsekwencji uznał Sąd Okręgowy, że bezzasadnie wnioskodawczyni w dalszym zakresie domaga się korekty przysługującego jej świadczenia, o kosztach orzekając na podstawie art. 98 ust. 1 k.p.c. oraz § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz.U. nr. 163, poz. 1349 z 2002 r., ze zm.).

Apelację od powyższego wyroku wywiódł Dyrektor Zakładu Emerytalno – Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. zaskarżając go w części, tj. co do punktu 1. i zarzucił 1) naruszenie przepisów prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, a w szczególności; art. 13 a ust. 5, art.15 b ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. ozaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin ( tj.Dz. U. nr 8, poz. 67 z 2004 r. ze zm.) § 14 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 października 2004 r. w sprawie trybu postępowania i właściwości organu w zakresie zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin ( Dz. U. nr. 239, poz. 2404 ze zm.), naruszenia, 2) naruszenie przepisów postępowania mających wpływ na rozstrzygnięcie, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny dowodów z przekroczeniem granicy swobodnej ich oceny, tj dowodu z dokumentu znajdującego się w aktach rentowych, a mianowicie informacji o przebiegu służby nr. (...) i przyjęcie, że I. M. nie pełniła służby w ówczesnych organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 – 1990 oraz treści tych dokumentów w okresie od 2 grudnia 1981 r. do 20 marca 1982 r., podczas gdy z informacji o przebiegu służby nr. (...) wynika, że wnioskodawczyni pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach SB w okresie od 6 października 1980 r. do 31 sierpnia 1989 r., 3) dokonanie sprzecznych ustaleń przez Sąd co do treści zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Wskazując na tak sformułowane zarzuty, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie 1. i oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania i zasądzenie od wnioskodawczyni na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w ocenie Sądu Apelacyjnego należy uznać w całości za trafne i znajdujące oparcie w przepisie art. 15 b ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin ( tj. Dz. U. nr 8, poz. 67 z 2004 r. ze zm.).

Wobec jednakże zakreślonego w apelacji przedmiotu zaskarżenia spór w niniejszej sprawie ograniczył się do jednej kwestii, objętej punktem 1. zaskarżonego wyroku, a mianowicie czy wnioskodawczyni I. M. pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 – 1990 oraz treści tych dokumentów ( t. j.: Dz. U. z 2007 r. Nr 63 poz. 425 ) w okresie od 6 października 1980 r. do 31 sierpnia 1989 r.

Z informacji o przebiegu służby, którą Sąd pierwszej instancji uznał za wiarygodny i nie kwestionowany przez strony dowód w sprawie, jednoznacznie wynika, że w okresie od 2 grudnia 1981 r. do 30 marca 1982 r. I. M. korzystała z urlopu wychowawczego na urodzoną w dniu (...) córkę A.. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, tak jak trafnie przyjmuje to Sąd Okręgowy okresy urlopu wychowawczego są zaprzeczeniem istoty pełnienia służby w organach bezpieczeństwa państwa, powodującym ponowne ustalenie - poprzez obniżenie – wysokości emerytury policyjnej. Co prawda w wymienionym spornym okresie wnioskodawczyni formalnie pozostawała funkcjonariuszem określonej jednostki bezpieczeństwa państwa, to jednak nie może budzić wątpliwości, że korzystając z udzielonego jej urlopu wychowawczego przeznaczonego na opiekę i wychowanie dziecka, nie wykonywała obowiązków przypisanych jej do stanowiska służbowego, a tym samym nie pełniła służby w organach bezpieczeństwa państwa, tak więc prawidłowo Sąd pierwszej instancji uznał, że w tym spornym okresie I. M. nie pełniła służby w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 – 1990 oraz treści tych dokumentów ( por. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 2 lipca 2013 r., III AUa 1741/12 ).

Wobec naprowadzonych rozważań za chybione zatem uznać należy zarzuty naruszenia zaskarżonym wyrokiem prawa materialnego i procesowego oraz dokonania sprzecznych ustaleń co do treści materiału dowodowego, zawarte w apelacji organu emerytalno – rentowego MSWiA, tak więc apelacja nie może odnieść zamierzonego skutku.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny uznał, że zaskarżony wyrok oparty na niewadliwych ustaleniach faktycznych odpowiada prawu, dlatego też apelacja jako bezzasadna podlega oddaleniu, o czym orzekł jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c.