Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 października 2017 roku

Sąd Rejonowy w Mrągowie III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Sylwia Jaroszewska

Protokolant: st. sekr . sąd . Iwona Michałowska

po rozpoznaniu w dniu 9 października 2017 roku w Mrągowie

na rozprawie

sprawy z powództwa E. R.

przeciwko S. R.

o podwyższenie alimentów

powództwo oddala

Sygn. akt III RC 27/17

UZASADNIENIE

Powódka E. R. po ostatecznym sprecyzowaniu żądania domagała się podwyższenia alimentów z kwoty 300 zł do 1000 zł miesięcznie zasądzonych na jej rzecz od pozwanego S. R. wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 13 czerwca 2002 roku w sprawie VI RC 1630/00. W uzasadnieniu wskazała, że od czasu orzeczenia o obowiązku alimentacyjnym upłynęło już wiele lat a jej sytuacja finansowa i zdrowotna uległa pogorszeniu. Podała, że obecnie zamieszkuje w W., gdzie opiekuje się chorą matką, jest osobą bezrobotną, nadto musi wspomagać syna R. R., który przeszedł złamanie nóg, a pozwany mu nie pomaga.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Zarzucił, że od czasu wydania wyroku rozwodowego sytuacja finansowa powódki uległa polepszeniu. Pozwany natomiast założył nową rodzinę, posiada na utrzymaniu dzieci i ma do spłaty liczne zobowiązania finansowe. Nadto podniósł, że od wielu lat regularnie przekazuje alimenty na byłą żonę jak i syna R. R..

Sąd ustalił, co następuje:

E. R. i S. R. w dniu 28 kwietnia 1990 roku zawarli związek małżeński. Z małżeństwa posiadali dzieci – R. R., ur. (...) i N. R., ur. (...).

Początkowo w małżeństwie stron układało się dobrze. Jednakże od kiedy pozwany zaczął nadużywać alkoholu wzajemne pożycie małżonków uległo pogorszeniu.

Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 13 czerwca 2002 roku wydanym w sprawie o sygnaturze akt VI RC 1630/00 orzekł o rozwiązaniu przez rozwód związku małżeńskiego E. R. i S. R.. W wyroku tym na podstawie art. 60§2 KRO Sąd zasądził od pozwanego jako wyłącznie winnego rozkładu pożycia na rzecz powódki alimenty w kwocie po 300 złotych miesięcznie oraz zobowiązał oboje rodziców do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania małoletnich dzieci ustalając udział ojca na kwotę po 350 zł miesięcznie na rzecz każdego z małoletnich.

Strony już wówczas nie mieszkały razem. Pozwany wyprowadził się z ich wspólnego mieszkania przy ulicy (...) do zakupionej przez siebie kawalerki. Był zatrudniony jako funkcjonariusz Straży Granicznej w K. i zarabiał około 2 700 zł miesięcznie.

E. R. była osobą bezrobotną. Zajmowała się wychowywaniem dzieci. Utrzymywała się z alimentów zasądzonych od pozwanego w trybie zabezpieczenia w trakcie postępowania rozwodowego.

(dowód: dokumenty w aktach VI RC 1640/00 SO w Olsztynie)

Obecnie pozwany S. R. przebywa na emeryturze w wysokości 6 588,44 zł miesięcznie oraz jest pracownikiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych za wynagrodzeniem w wysokości 1 820 zł miesięcznie. Zawarł nowy związek małżeński z A. R., która jest funkcjonariuszem Straży Granicznej w K. i osiąga wynagrodzenie w wysokości 5 733,20 zł miesięcznie. Mieszkają w domu jednorodzinnym w M.. Z małżeństwa posiadają małoletnie dzieci – M. R. (1), ur. (...) i M. R. (2), ur. (...). Ponadto żona pozwanego wychowuje syna z poprzedniego związku. Rodzina posiada liczne kredyty do spłaty, w tym kredyt konsolidacyjny z ratą 1076 zł miesięcznie. Pozwany płaci zasądzone alimenty na byłą żonę E. R. i syna R. R., który jest już osobą pełnoletnią, ale kontynuuje naukę i mieszka na stancji w M.. Pracuje na stacji benzynowej. W 2016 roku doznał złamania obu kończyn dolnych.

E. R. obecnie mieszka na Litwie w W., gdzie opiekuje się swoją matką. Podejmowała prace dorywcze, ale nadal jest osobą bezrobotną. Ma problemy zdrowotne. Sprzedała mieszkanie w K. gdzie mieszkała po rozwodzie z pozwanym i posiada z tego tytułu kwotę 125 000 zł na lokacie bankowej. Stara się wspomagać finansowo syna R. R.. Nie jest z nikim związana, nie posiada zobowiązań finansowych.

(dowód: zaświadczenia z zakładu emerytalnego i zakładu pracy, umowy o pracę k. 23-25, 106-107, decyzje, rachunki i potwierdzenia przelewów k. 27-68, 86-98, zaświadczenia k. 77-78, 78-85, przesłuchanie E. R. k. 115-117)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 60 § 2 KRO jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Świadczenia alimentacyjne między rozwiedzionymi małżonkami stanowią kontynuację powstałego przez zawarcie małżeństwa obowiązku wzajemnej pomocy w zakresie utrzymania, istnieją one nie z powodu rozwodu, lecz mimo rozwodu, który nie stwarza nowego obowiązku alimentacyjnego, lecz powoduje zmodyfikowanie obowiązku istniejącego w czasie trwania małżeństwa.

Uzasadnieniem wprowadzenia omawianej regulacji była trwałość związków małżeńskich co do zasady i związane z tym obowiązki małżonków także w strefie finansowej. Jak podkreślił Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 25 października 2012 roku (sygn. akt SK 27/12, Dz. U. z 2012 roku, poz. 1218) „zawierając małżeństwo, kobieta i mężczyzna dobrowolnie przyjmują na siebie zobowiązanie do zaspokajania potrzeb rodziny (art. 27 KRO), które nie tylko nie jest ograniczone w czasie, ale w założeniu (w prawidłowo funkcjonującym małżeństwie) ma trwać do końca ich życia. (…) W wypadku uregulowanym w art. 60 § 2 KRO taka relacja między małżonkami zostaje przedwcześnie skrócona i to jednostronną decyzją małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia. Rezygnując z podtrzymywania małżeństwa, małżonek ten przesądza nie tylko o swojej sytuacji majątkowej, ale także o sytuacji majątkowej niewinnego małżonka, który miał prawo oczekiwać, że małżeństwo będzie trwałe, a uzyskana dzięki niemu sytuacja majątkowa względnie stabilna. W tym kontekście dożywotnie alimenty stanowią pewien substytut złamanej przez małżonka winnego obietnicy dożywotniego wspólnego pożycia i wzajemnej pomocy”.

Powyższe uregulowanie nie daje małżonkowi niewinnemu prawa do równej stopy życiowej z małżonkiem ewentualnie zobowiązanym, jednakże stanowi element, który przy określaniu usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego trzeba także brać pod uwagę.

Różnica między ilością środków potrzebnych do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego a możliwościami zarobkowymi i majątkowymi zobowiązanego stanowi właśnie „odpowiedni zakres", w jakim małżonek ponoszący wyłączną winę rozkładu pożycia powinien przyczyniać się do zaspokajania potrzeb małżonka niewinnego.

Orzeczony na podstawie art. 60 § 2 KRO obowiązek może ulec modyfikacjom w razie zmiany stosunków (art. 138 KRO).

Zmiana owa polegać będzie na zmianie okoliczności, które były podstawą przyznania takich alimentów, a więc okoliczności określonych w art. 60 § 2 KRO.

Uzasadnieniem zastosowania art. 138 KRO będzie zatem np. zmiana wyroku rozwodowego poprzez zmianę rozłożenia ciężaru winy za rozkład pożycia małżeńskiego między byłymi małżonkami (wskutek wzruszenia prawomocnego wyroku), czy też późniejszy brak występowania istotnego pogorszenia się sytuacji materialnej małżonka niewinnego lub też zmiana możliwości majątkowych zobowiązanego w stopniu mającym wpływ na zakres dotychczasowych świadczeń alimentacyjnych.

Dla oceny czy przesłanka istotnego pogorszenia sytuacji materialnej małżonka występuje, przeprowadzić należy porównanie każdorazowej sytuacji materialnej małżonka niewinnego z tym położeniem, jakie istniałoby, gdyby rozwód nie został w ogóle orzeczony i gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie ( tak uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 roku., sygn. akt III CZP 91/86, LEX nr 3342).

W ocenie Sądu istniejąca sytuacja po stronie powódki uległa zmianie od daty orzeczenia rozwodu stron, przy czym nie uzasadnia ona żądania podwyższenia alimentów. Brak jest też podstaw do zmiany orzeczenia w tym zakresie ze względu na okoliczności dotyczące możliwości majątkowych pozwanego.

W dacie ostatniego orzekania w przedmiocie alimentów tj. w dniu 13 czerwca 2002 roku powódka była osobą bezrobotną i zamieszkiwała w mieszkaniu stron w K. przy ulicy (...). Obecnie nadal jest osobą bezrobotną, sprzedała mieszkanie w K. i posiada z tego tytułu kwotę 125 000 zł na lokacie bankowej. Mieszka na stałe w W. na Litwie, gdzie opiekuje się swoją matką.

W świetle powyższego nie można uznać, że jej sytuacja finansowa uległa pogorszeniu od daty orzeczenia alimentów na poprzednim poziomie, gdyż powódka pomimo, że w dalszym ciągu nie może znaleźć pracy posiada zgromadzone znaczne środki finansowe ze sprzedaży mieszkania i obecnie zamieszkuje w mieszkaniu należącym do swojej matki.

Natomiast fakt, że powódka zamierza w większym stopniu wspomagać materialnie swojego syna nie może być okolicznością przemawiającą za podwyższeniem należnych jej od pozwanego alimentów.

Nadto podkreślić należy, że R. R. jest już dorosłym mężczyzną i pomimo kontynuacji nauki podjął zatrudnienie oraz otrzymuje alimenty od pozwanego. Jeżeli kwota alimentów jest niewystarczająca powinien on jako osoba pełnoletnia we własnym imieniu wystąpić o podwyższenie alimentów.

Nie bez znaczenia dla takiej oceny pozostaje również sytuacja rodzinna i finansowa pozwanego, która uległa zmianie od daty orzeczenia rozwodu z powódką. Obecnie pozwany osiąga co prawda wysokie dochody, ale założył nową rodzinę, oprócz zobowiązań alimentacyjnych względem powódki i jej syna posiada na utrzymaniu dwoje małoletnich dzieci oraz liczne zobowiązania finansowe.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Sądu kwota 300 złotych alimentów należnych powódce przystaje do jej aktualnych potrzeb. Nie można również przyjąć, że przewyższa ona aktualne możliwości zarobkowe pozwanego.

Tym samym, na podstawie art. 60 § 2 KRO w związku z art.138 KRO a contrario Sąd oddalił powództwo.