Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 września 2016 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Piotr Szymankiewicz

Protokolant: st. sekr. sądowy Renata Skórska

po rozpoznaniu w dniu 20 września 2016 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa K. Ł. i P. G.

przeciwko (...) Banku S.A. w W.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

I.  Oddala powództwo.

II.  Przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Kaliszu na rzecz adwokat E. G. kwotę 4.428 zł brutto tytułem kosztów niepłaconej pomocy prawnej udzielonej powodom z urzędu.

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym 17 grudnia 2015 r. powodowie K. Ł. i P. G. dochodzili pozbawienia wykonalności bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...)wystawionego w dniu 19 grudnia 2014 r. przez pozwany (...) Bank S.A. z siedzibą w W. i zaopatrzonego w sądową klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 3 marca 2015 r. w sprawie I Co 4133/14 w całości.

W uzasadnieniu pozwu powodowie podnosili, że komornik sądowy prowadzi przeciwko nim postępowanie egzekucyjne, a podstawą egzekucji jest kwestionowany tytuł wykonawczy. Egzekucję skierowano do mieszkania należącego do powódki K. Ł.. Zdaniem powodów do wszczęcia egzekucji doszło bezprawnie, gdyż przez cały czas spłacali kredyt, a w 2012 r. podpisali z bankiem aneks do umowy kredytowej z nowym harmonogramem spłat rat kredytowych. Powodowie wywodzili, że pozwany nie informował ich o żadnych zaległościach w spłacie kredytu, ani też o jego wypowiedzeniu, o czym dowiedzieli się dopiero od komornika sądowego.

Postanowieniem z dnia 15 lutego 2016 r. (karta 117) Sąd Okręgowy w Kaliszu oddalił wniosek powodów o zabezpieczenie powództwa przez zawieszenie postępowania egzekucyjnego uznając, że powodowie nie uprawdopodobnili swojego roszczenia. Zażalenie powodów na powyższe postanowienie zostało oddalone postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 5 maja 2016 r. (karta 135).

W odpowiedzi na pozew złożonej 15 lipca 2016 r. (karta 145) pozwany (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powodów na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany zaprzeczył podanym w pozwie okolicznościom jakoby powodowie terminowo spłacali kredyt i nie pozostawali w zwłoce, a także by nie zostali poinformowani przez bank o wypowiedzeniu umowy kredytowej. Na okoliczność stanu zadłużenia powodów oraz doręczenia im pisma z wypowiedzeniem kredytu przedstawił stosowne dokumenty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 4 września 2009 r. powód P. G. zawarł z pozwanym (...) Bank S.A. z siedzibą w W. umowę kredytu hipotecznego nr (...). Zgodnie z postanowieniami tej umowy Bank udzielił kredytobiorcy kredytu w kwocie 95.933,71 zł z obowiązkiem spłaty w równych ratach kapitałowo – odsetkowych w okresie 360 miesięcy. W myśl postanowień § 7 wskazanej umowy prawnym zabezpieczeniem spłaty kredytu była hipoteka zwykła ustanowiona na nieruchomości lokalowej położonej w K. przy ul. (...), stanowiącej własność powódki K. Ł., dla której w Sądzie Rejonowym w Kaliszu prowadzi księgę wieczystą nr (...). Zgodnie z postanowieniami § 21 umowy kredytowej w razie stwierdzenia przez Bank, że warunki spłaty kredytu nie zostały dotrzymane, a w szczególności w wypadku niespłacenia dwóch rat odsetkowych lub odsetkowo – kapitałowych Bank mógł wypowiedzieć umowę kredytową w całości w lub w części. Okres wypowiedzenia kredytu określono na 30 dni postanawiając, że po upływie okresu wypowiedzenia kredytobiorca zobowiązany jest do niezwłocznego zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami należnymi za okres korzystania z kredytu. W wykonaniu postanowień umownych dotyczących zabezpieczenia spłaty kredytu powódka K. Ł. złożyła oświadczenie o ustanowieniu na stanowiącej jej własność nieruchomości lokalowej położonej w K. przy ul. (...) hipoteki umownej w kwocie 95.933,71 zł i hipoteki kaucyjnej w kwocie 67.153,60 zł na rzecz (...) Bank S.A.

Dowód: umowa kredytu hipotecznego wraz z załącznikami k. 27 – 36.

W związku z zaległościami w spłacie kredytu wynoszącymi kwotę 2.584,55 zł na wniosek powoda P. G., strony zawarły w na dzień 15 lutego 2011 r. aneks nr (...) do umowy kredytu hipotecznego, na mocy którego spłata kredytu została przedłużona do 31 stycznia 2050 r. a raty kredytowe na przejściowy okres 60 miesięcy ustalono na kwotę 500 zł miesięcznie. Ostatniej wpłaty raty kapitałowo – odsetkowej powód dokonał w dniu 24 listopada 2011 r. W związku z brakiem kolejnych wpłat rat kredytowych strony na wniosek powoda P. G. zawarły w dniu 8 maja 2012 r. aneks nr (...) do umowy kredytowej przewidujący restrukturyzację zadłużenia z miesięczną karencją w spłacie raty kredytowej obejmującej maj 2012 r. i zawierające postanowienia dotyczące dopisania wymagalnego zadłużenia kredytobiorcy do niewymagalnego kapitału oraz jego łącznego oprocentowania. Po zawarciu tego aneksu powód uiścił tylko jedną ratę w pełnej wysokości 500 zł w dniu 9 kwietnia 2013 r. oraz sześciu innych wpłat w niższych wysokościach.

Dowód: aneksy do umowy kredytowej k. 37 – 40, dowody wpłat k. 60 – 83, rozliczenie kredytu k. 147 - 166.

Powód P. G. nie realizował w pełni postanowień umowy kredytowej oraz postanowień zawartych aneksów doprowadzając do sytuacji, w której zaległość w spłacie kredytu sięgnęła w marcu 2013 r. kwoty 4.167,37 zł. W tej sytuacji pozwany pismem z dnia 20 marca 2013 r. zawiadomił kredytobiorców o powstałym zadłużeniu, a ponadto pismem z tego samego dnia wypowiedział powodom umowę kredytową z zachowaniem 30 – to dniowego okresu wypowiedzenia i z zastrzeżeniem możliwości cofnięcia wypowiedzenia pod warunkiem spłaty zaległości w okresie wypowiedzenia oraz uiszczenia bieżących rat. Pisma te doręczono powodom w dniu 5 kwietnia 2013 r. W piśmie do Banku z dnia 8 kwietnia 2013 r. powód P. G. potwierdził odebranie pisma pozwanego wypowiadające umowę kredytu i wnioskował o cofnięcie wypowiedzenia umowy kredytowej.

Dowód: dowody wpłat k. 48 – 83, rozliczenie kredytu k. 147 – 166, zawiadomienia o zaległościach w spłacie kredytu oraz wypowiedzenia umowy kredytowej k. 97 – 100, dowody doręczenia listów poleconych k. 101 – 104, pismo pozwanego z 08.04.2013 r. k. 107 – 108.

Po wypowiedzeniu umowy kredytowej powód nie uregulował zaległych rat w całości, a w okresie późniejszym dokonywał nieregularnych wpłat na rachunek pozwanego. Równocześnie powód występował do pozwanego o zawarcie ugody obejmującej spłatę zobowiązania kredytowego w ratach. Pozwany w piśmie z dnia 16 kwietnia 2015 r. poinformował pozwanego, że nie wyraża zgody na zawarcie ugody na zaproponowanych przez powoda warunkach i to z powodu toczącego się już postępowania egzekucyjnego oraz braku dobrowolnych wpłat w okresie kilku ostatnich miesięcy. Stanowisko to potwierdził w piśmie do powoda z 17 czerwca 2015 r.

Dowód: dowody wpłat k. 48 – 60, rozliczenie kredytu k. 167, pisma powoda k. 41 – 44, pismo pozwanego k. 109 – 110.

W dniu 19 grudnia 2014 r. pozwany (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr (...)stwierdzający istnienie po stronie powodów wymagalnego zadłużenia, którego wysokość na dzień wystawienia tytułu bankowego wynosiła 151.152,22 zł w tym z tytułu należności głównej ( kapitału ) – 120.261,46 zł, a z tytułu odsetek za opóźnienie z tytułu niespłaconego kapitału za okres od 01.03.2010 r. do 19.12.2014 r. – 30.890,76 zł. Powyższy tytuł bankowy stwierdzał, że powód P. G. jest dłużnikiem osobistym Banku z tytułu zawartej umowy kredytu hipotecznego nr (...) z dnia 4 września 2009 r., a powódka K. Ł. jest dłużnikiem rzeczowym Banku z tytułu zabezpieczenia hipotecznego umowy kredytowej, ustanowionego na nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Kaliszu prowadzi księgę wieczystą (...).

Dowód: bankowy tytuł egzekucyjny k. 25

Tytułowi temu postanowieniem z dnia 3 marca 2015 r. wydanym przez referendarza Sądu Rejonowy w Kaliszu w sprawie I Co 4133/14 nadano klauzulę wykonalności w całości. Skargę powoda P. G. na powyższe postanowienie Sad Rejonowy w Kaliszu oddalił postanowieniem z dnia 29 maja 2015 r.

Dowód: postanowienia na k. 25 – 26.

Aktualnie Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Kaliszu w sprawie Km 772/15 prowadzi na wniosek (...) Bank S.A. z siedziba w W. postępowanie egzekucyjne przeciwko powodom, które skierowane zostało do lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...), którego właścicielką jest powódka K. Ł..

Dowód: zawiadomienie o terminie oględzin nieruchomości k. 22, obwieszczenie o terminie pierwszej licytacji nieruchomości lokalowej k. 23 – 24.

Sąd oddalił wniosek powodów o przeprowadzenie dowodu z ich przesłuchania w charakterze strony, gdyż uznał, że charakter stosunku prawnego łączącego strony oraz zgłoszone przez strony środki dowodowe w postaci dokumentów, czyniły zbędnym czynienie dalszych ustaleń w oparciu o dowód z przesłuchania stron, który ma charakter subsydiarny, aktualizujący się tylko w wypadku niewyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy. Niestawiennictwo powódki na rozprawę w dniu 20 września 2016 r., niezależnie od przyczyn, które to spowodowały, nie uzasadniało odroczenia rozprawy w sytuacji, w której powódka była na tej rozprawie reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika.

Sąd zważył, co następuje:

W złożonym w niniejszej sprawie pozwie powodowie wnosili o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego uzyskanego przez pozwany Bank wskazując w uzasadnieniu pozwu, że wypowiedzenie umowy kredytowej nr (...) zostało dokonane bezprawnie, gdyż powód P. G. regulował terminowo swoje zobowiązania, a ponadto powodowie nie otrzymali pisma z wypowiedzeniem umowy, przez co wypowiedzenie kredytu nie było prawnie skuteczne i nie spowodowało wymagalności całego zadłużenia.

Podstawą prawną żądania powodów stanowi przepis art. 840 § 1 k.p.c., zgodnie z którym w ramach powództwa przeciwegzekucyjnego można zwalczać także treść tytułu egzekucyjnego nie korzystającego z powagi rzeczy osądzonej lub zawisłości sporu, przywołując zdarzenia leżące u podstawy świadczenia wynikającego ze zobowiązania dłużnika objętego tytułem egzekucyjnym lub stojące u podstawy klauzuli wykonalności, nawet gdy te zaszły po powstaniu tytułu a przed nadaniem mu klauzuli wykonalności. Dłużnik banku może zatem wytoczyć przeciwko bankowi powództwo przeciwegzekucyjne, w którym może podnieść wszelkie zarzuty materialnoprawne dotyczące wierzytelności banku, objętej bankowym tytułem egzekucyjnym zaopatrzonym w sądową klauzulę wykonalności. Chodzi tu o zarzuty powstałe przed wystawieniem bankowego tytułu egzekucyjnego, przed wydaniem klauzuli wykonalności i po jej wydaniu. W grę mogą wchodzić np. zarzuty nieistnienia roszczenia banku lub istnienia roszczenia w mniejszej wysokości niż ujęte w tytule, nienastąpienia wymagalności roszczenia itd. W razie postawienia kredytu w stan wymagalności, przyznano dłużnikowi nawet prawo powoływania się na zdarzenia sprzed powstania tytułu wykonawczego, prawo przeczenia zdarzenia, na którym oparto jego wykonalność.

Oba zarzuty powodów nie znalazły potwierdzenia w materiale dowodowym zaoferowanym przez strony.

Mając na uwadze, iż rata kredytu w okresie, w którym nastąpiło jego wypowiedzenie wynosiła 500 zł, powód posiadał na ten moment zaległości w spłacie przeszło 8 rat. W złożonym oświadczeniu strona pozwana wskazała jednak, iż w przypadku strony mogą porozumieć się w przedmiocie cofnięcia złożonego oświadczenia woli. Z uwagi na to, iż w okresie wypowiedzenia, powód P. G. nie uregulował powstałych zaległości i nie kontynuował stosunku zobowiązaniowego, umowa kredytu uległa rozwiązaniu, a całość zobowiązania stała się wymagalna.

W związku z zarzutem powodów jakoby terminowo spłacali raty wynikające z umowy kredytu, strona pozwana przedłożyła rozliczenie umowy kredytu, które składało się z dwóch dokumentów, tj. rozliczenie kredytu od dnia jego udzielenia do dnia wypowiedzenia umowy oraz rozliczenie kredytu od dnia jego wypowiedzenia do 23 czerwca 2016 r. Rozliczenia uwzględniły wpłaty dokonywane przez powoda P. G., sposób ich zaliczenia, wysokość naliczanych odsetek zwykłych i odsetek podwyższonych oraz wysokość oprocentowania. Przedmiotowe rozliczenia zawierały również wpłaty powoda dokonywane po zawarciu z powodem kolejnych aneksów. Analiza tych dokumentów nie daje podstaw do przyjęcia, by do wypowiedzenia umowy kredytowej doszło bezprawnie.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali ponadto, że o wypowiedzeniu kredytu dowiedzieli się od komornika. Przedłożone przez pozwanego dowody doręczenia listów poleconych adresowane do obojga powodów i odebrane przez K. Ł. nie potwierdzają również tej okoliczności. Po pierwsze wypowiedzenie umowy kredytu zostało odebrane przez K. Ł. w dniu 5 kwietnia 2013 r. Po drugie, w piśmie z dnia 8 kwietnia 2013 r., doręczonym stronie pozwanej w dniu 10 kwietnia 2013 r., powód przyznał, iż wypowiedzenie zostało mu doręczone. Tym samym brak podstaw do uznania zarzutów powodów jako zasadnych.

Mając powyższe na uwadze przyjąć należało, że powodowie nie wykazali zasadności roszczenia co skutkowało oddaleniem powództwa.

O kosztach pomocy prawnej udzielonej powodom z urzędu orzeczono na podstawie § 4 ust 1 i 3 w zw. z § 8 pkt 6 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. z 2015 r. poz. 1801)

SSO Piotr Szymankiewicz