Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia, 4 grudnia 2017 roku

Sąd Rejonowy w Złotoryi III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Tomasz Popiel

Protokolant : Elżbieta Juszczyk

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2017 roku w Złotoryi na rozprawie sprawy

z powództwa R. C.

przeciwko M. C.

o ustalenie, że obowiązek alimentacyjny wygasł

oraz z powództwa M. C.

przeciwko R. C.

o podwyższenie alimentów

I oddala oba powództwa,

II nie uiszczonymi kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa.

III RC 163/17

UZASADNIENIE

Powód R. C. w dniu 11 sierpnia 2017 roku wniósł do tut. Sądu pozew przeciwko M. C. w którym domagał się ustalenia, iż wygasł jego obowiązek alimentacyjny wobec pozwanej

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 28 października 2013 roku Sąd Okręgowy w Legnicy rozwiązał małżeństwo stron przez rozwód z winy obojga małżonków. Natomiast na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Złotoryi z dnia 24 listopada 2014 roku w sprawie I Ns (...) powód zobowiązany jest do spłaty na rzecz pozwanej części domu. Powód nie wykonał powyższego zobowiązania, gdyż środki uzyskane ze sprzedaży nieruchomości przeznaczył w całości na spłatę swoich zobowiązań oraz na bieżące utrzymanie. Zdaniem powoda, M. C. celowo nie podejmuje zatrudnienia, natomiast opiekę nad jej matką mógłby przejąć inny członek rodziny pozwanej lub wspomóc pozwaną finansowo. Według R. C. pozwana uzyskuje obecnie dodatkowy dochód z prac dorywczych przy zbiorach warzyw i owoców. Jednocześnie powód podał, iż aktualnie pozostaje bez zatrudnienia. Jest na utrzymaniu obecnej małżonki. Okresowo uzyskuje dochód z prac dorywczych.

Powódka M. C. wniosła o podwyższenie alimentów od pozwanego R. C. z kwoty po 250 złotych miesięcznie do kwoty po 400 złotych miesięcznie.

Według M. C. dotychczas nie wnosiła o podwyższenie alimentów, gdyż miała nadzieję, że jej były małżonek wykona zobowiązanie wynikające z podziału majątku wspólnego. Zdaniem powódki, w ostanim okresie wzrosły koszty żywności oraz leków i dlatego domaga się podwyższenia alimentów o kwotę 150 złotych miesięcznie. W pozwie wskazała, że jest osobą niepełnosprawną. Nadal ma problemy z kręgosłupem oraz cierpi na wiele schorzeń.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Legnicy z dnia 28 października 2013 roku, w sprawie o sygn. akt I RC (...) rozwiązano przez rozwód małżeństwo M. C. i R. C., z winy obu stron.

Powyższym wyrokiem, Sąd zasądził również od powoda na rzecz pozwanej alimenty w kwocie po 250 złotych miesięcznie.

Powód R. C. utrzymywał się w tym czasie z wynagrodzenia otrzymywanego z tytułu pracy okresowo wykonywanej na terenie Niemiec. Wraz z pełnoletnim synem mieszkał w wspólnym mieszkaniu stron. Na mocy ugody zawartej w dniu 2 października 2012 roku przed Sądem Rejonowym w Złotoryi, w sprawie III RC (...) był zobowiązany do łożenia na rzecz pozwanej alimentów w kwocie po 250 złotych miesięcznie.

Pozwana M. C. w chwili orzekania o rozwodzie nie pracowała. Posiadała orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Opiekowała się chorą matką, z którą mieszkała. Utrzymywała się z zasiłku opiekuńczego w kwocie 520 złotych miesięcznie, otrzymywanego z tytułu opieki nad matką.

Dowód: akta Sądu Okręgowego w Legnicy I RC (...)

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Złotoryi z dnia 24 listopada 2014 r. w sprawie I Ns (...) dokonano podziału majątku wspólnego stron, zobowiązując R. C. do spłaty na rzecz M. C. kwoty 82 165 złotych w terminie jednego roku od dnia uprawomocnienia się postanowienia.

Wyrokiem z dnia 5 marca 2015 roku wydanym w sprawie III RC (...) Sąd Rejonowy w Złotoryi oddalił wniesione przez R. C. powództwo o ustalenie, że wygasł jego obowiązek alimentacyjny orzeczony wobec M. C. wyżej powołanym wyrokiem Sądu Okręgowego w Legnicy.

W chwili orzekania powód R. C. był zarejestrowany jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Utrzymywał się z prac dorywczych, z czego osiągał dochód w kwocie około 600-700 złotych miesięcznie w sezonie letnim oraz 200-300 złotych w sezonie zimowym.

Pozwana M. C. mieszkała wraz ze swoją matką, nad którą sprawowała opiekę. Z tego tytułu otrzymywała z Gminnego Ośrodka Pomocy (...) zasiłek w kwocie 520 złotych miesięcznie. Ponadto na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Legnicy z dnia 28 października 2013 roku, wydanego w sprawie I RC (...), miała zasądzone od powoda alimenty w kwocie 250 złotych, których jednak powód nie uiszczał. Pozwana nie pracowała z uwagi na fakt, iż ewentualne podjęcie przez nią zatrudnienia skutkowałoby utratą zasiłku otrzymywanego z GOPSu. Pozwana posiadała orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

Dowód: akta Sądu Rejonowego w Złotoryi III RC (...)

Od chwili orzeczenia wydanego przez Sąd Rejonowy w Złotoryi w dniu 5 marca 2015 roku w sprawie III RC (...) sytuacja stron nie uległa zasadniczym zmianom. Okoliczności sprawy nie odbiegają zasadniczo od stanu istniejącego w chwili wydania przez tut. Sąd orzeczenia w sprawie III RC (...).

Powód R. C. nadal pozostaje osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku. Zamieszkuje razem z obecną małżonką w Niemczech. Koszty wynajmu i utrzymaniu mieszkania ponoszą po połowie w wysokości po 220 euro miesięcznie. Powód utrzymuje się z prac dorywczych w ogrodnictwie i na budowach, z których osiąga dochód w wysokości 500 - 700 euro miesięcznie. Małżonka powoda pracuje jako pakowacz i zarabia 1 200 euro miesięcznie.

Powód posiada doświadczenie zawodowe zdobyte w pracy jako pomocnik murarza oraz przy wycince drzew. Nie posiada natomiast orzeczenia o niepełnosprawności ani niezdolności do pracy.

Powódka M. C. nadal mieszka z matką, nad którą sprawuje opiekę. Z tego tytułu otrzymuje zasiłek z Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w kwocie 520 złotych miesięcznie. Posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym.

Powódka miesięcznie wydaje 350 złotych na zakup wyżywienia, 60 złotych na zakup środków czystości oraz 180 złotych na lekarstwa. Dokłada się do kosztów utrzymania mieszkania, na co przeznacza kwotę 90 złotych miesięcznie.

Powódka od czerwca 2015 r. regularnie otrzymuje od pozwanego zasądzone alimenty. Pozwany spłacił również zaległe alimenty. Nadal jednak powódka nie otrzymała od pozwanego kwoty zasądzonej postanowieniem Sądu Rejonowego w Legnicy z dnia 24 listopada 2014 roku w sprawie I Ns (...) tytułem wyrównania jej udziału w majątku wspólnym. Powódka po orzeczeniu rozwodu nadal nie zawarła ponownego związku małżeńskiego. W lipcu 2017 r. pracowała przy zbiorach malin, za co otrzymała maliny zamiast wynagrodzenia pieniężnego. Powódka pracowała również przy zbiorach zimniaków i również otrzymała ziemniaki zamiast wynagrodzenia pieniężnego.

Dowód:

zaświadczenie z (...) w Z. k. 30

orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 29

zaświadczenia lekarskie k. 27-28

przesłuchanie stron 31-32

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Złotoryi z dnia 28 grudnia 2016 r. w sprawie II K (...) powód R. C. został uznany winnym tego, że w celu udaremnienia wykonania postanowienia o podziale majątku wspólnego, ukrył składniki swojego majątku w postaci pieniędzy w kwocie 200 000 złotych otrzymanych z tytułu sprzedaży domu w W., czym udaremnił zaspokojenie M. C., której przysługuje wierzytelność w wysokości 82 165 złotych.

okoliczność znana Sądowi z urzędu.

Sąd zważył co następuje:

Powództwa R. C., jak również M. C. nie zasługiwały na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 60 § 1 kro małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.
Z treści powyższego przepisu wynika, że niezbędnym warunkiem do otrzymywania alimentów przez małżonka, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego jest pozostawanie przez niego w niedostatku.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 19 maja 1975 roku w sprawie o sygn. akt. III CRN 55/75 stan niedostatku zachodzi wtedy, gdy uprawniony nie ma możliwości zarobkowych i majątkowych pozwalających na pełne zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb.

Zgodnie z art. 60 § 3 kro obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.

W związku z tym, iż pozwana M. C. po rozwodzie nie zawarła ponownie związku małżeńskiego, a rozwód orzeczono z winy obu stron to przesłanka do ustalenia wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego z art. 60 § 3 kro nie miała zastosowania w niniejszej sprawie.

W myśl natomiast art. 61 kro do obowiązku dostarczania środków utrzymania przez jednego z małżonków rozwiedzionych drugiemu stosuje się odpowiednio przepisy o obowiązku alimentacyjnym między krewnymi.

W ocenie Sądu, od czasu oddalenia ostatniego powództwa R. C. nie zaszły istotne zmiany, które pozwoliłyby na stwierdzenie, iż w chwili obecnej pozwana nie znajduje się w stanie niedostatku i które dawałyby podstawy do uwzględnienia ponownie wniesionego przez R. C. powództwa.

W pierwszej kolejności należy mieć na uwadze fakt, iż pozwana tak jak w chwili orzekania o alimentach, tak i obecnie sprawuje opiekę nad chorą matką i z tego tytułu nadal otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 520 złotych miesięcznie, który stanowi jej jedyne źródło utrzymania. Powód nadal nie uiścił na rzecz pozwanej kwoty 82.165 złotych tytułem wyrównania udziału pozwanej w majątku wspólnym.

W ocenie Sądu, biorąc pod uwagę zasady doświadczenia życiowego, kwota zasiłku otrzymywanego przez pozwaną jest zbyt niska aby dała możliwość, chociażby w podstawowym stopniu, zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb pozwanej. Ponadto przy ocenie sytuacji pozwanej należy mieć na uwadze również fakt, iż pozwana posiada ograniczone możliwości zarobkowe. Wprawdzie nie ma orzeczenia o niezdolności do pracy, to jednak sprawuje stałą opiekę nad chorą matką, co w istotny sposób utrudnia jej wykonywanie pracy zarobkowej. Należy również zważyć, iż w świetle obowiązujących przepisów prawa, podjęcie zatrudnienia przez pozwaną w celu zdobycia dodatkowych środków finansowych związane będzie z utratą zasiłku opiekuńczego otrzymywanego z GOPSu, który w chwili obecnej stanowi jej jedyne źródło utrzymania. Z uwagi na powyższe, w ocenie Sądu pozwana nie ma możliwości zarobkowych, które pozwoliłyby jej na samodzielne zaspokojenie w pełnym zakresie swoich usprawiedliwionych potrzeb, a kwota 520 złotych zasiłku opiekuńczego, którą otrzymuje jest niewystarczająca do ich pokrycia.

Sąd oddalając żądanie powoda wziął również pod uwagę okoliczność, że wyrokiem Sądu Rejonowego w Złotoryi z dnia 28 grudnia 2016 r. w sprawie II K (...) powód R. C. został uznany winnym tego, że w celu udaremnienia wykonania postanowienia o podziale majątku wspólnego, ukrył składniki swojego majątku w postaci pieniędzy w kwocie 200 000 złotych, otrzymanych z tytułu sprzedaży domu w W., czym udaremnił zaspokojenie M. C.. Z tego względu uwzględnienie przedmiotowego powództwa doprowadziłby do sytuacji w której powód pozbawił pozwaną możliwości zaspokojenia jej wierzytelności z podziału majątku wspólnego, ale także pozbawił możliwości jej codziennej egzystencji.

Ponadto Sąd zważył, że wprawdzie R. C. jest obecnie osobą bezrobotną, jednak nadal posiada realne możliwości podjęcia pracy zarobkowej. Nie tylko bowiem nie ma orzeczenia o niezdolności do pracy, ale jest również osobą dyspozycyjną, a posiadanie przez niego prawo jazdy oraz doświadczenie związane z wykonywaniem pracy na stanowisku pomocnika murarza, w lesie przy wycince drzew oraz wykonywaniem prac dorywczych w ogrodnictwie i na budowach daje mu szanse znalezienia i podjęcia zatrudnienia, które pozwoli mu łożyć na rzecz pozwanej alimenty w kwocie zasądzonej przez Sąd Okręgowy w Legnicy. Nadto, powód ponownie zawarł związek małżeński i obecnie może liczyć na pomoc małżonki w zaspakajaniu własnych potrzeb tj. jak np. wspólne ponoszenie kosztów utrzymania mieszkania. Również nie można pominąć okoliczności, iż od czasu ostaniej sprawy wzrosły dochody powoda. Obecnie - jak wynikało z treści jego przesłuchania- uzyskuje dochód w wysokości 500 - 700 euro miesięcznie. Natomiast w toku sprawy III RC (...) deklarował zarobki w wysokości około 600-700 złotych miesięcznie w sezonie letnim oraz 200-300 złotych w sezonie zimowym.

Zdaniem Sądu powód nie wykazał także, iż pozwana uzyskuje obecnie dodatkowy dochód z prac dorywczych przy zbiorach warzyw i owoców. Pozwana przyznała, że w 2017 r. pracowała przy zbiorach malin i ziemniaków, lecz zamiast wynagrodzenia pieniężnego otrzymała produkty żywnościowe.

Sąd oddalił również powództwo M. C. o podwyższenie alimentów od pozwanego R. C..

Zgodnie z art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Zdaniem Sądu powódka wykazała, iż od czasu wydania ostatniego orzeczenia alimentacyjnego wzrosły jej usprawiedliwione potrzeby związane min. z zakupem niezbędnych lekarstw, lecz ta okoliczność -sama w sobie - nie mogła spowodować uwzględnienia powództwa. Trzeba pamiętać, że powódka posiada względem pozwanego wierzytelność w wysokości ponad 80 000 złotych. Wyegzekwowanie powyższej kwoty pozwoli powódce na zaspokojenie jej aktualnych potrzeb przez znaczny okres czasu. Powódka nie wykazała natomiast, iż obecnie podjęła niezbędnie starania w celu egzekucji przedmiotowej kwoty. Przedłożone dokumenty egzekucyjne dotyczyły bowiem 2016 roku.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.