Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 grudnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

Wydział V Karny Sekcja Odwoławcza

w składzie:

Przewodniczący: SSO Lucyna Pradelska-Staniczek

Protokolant: Monika Machulec

w obecności Marii Bartkowiak Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Raciborzu

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2017 r.

sprawy: A. G. /G./,

córki B. i A.,

ur. (...) w R.

oskarżonej o przestępstwo z art. 286 §1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 13 czerwca 2017r. sygn. akt IX K 670/16

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa;

SSO Lucyna Pradelska-Staniczek

Sygn. akt V.2 Ka 466/17

UZASADNIENIE

A. G. została oskarżona o to, że:

I.  w dniu 15 marca 2011 roku w R. działając jako pracownik (...) z siedzibą (...)-(...) R. ul. (...) - pośrednika finansowego reprezentującego w ramach zawartych umów pośrednictwa instytucje bankowe i ubezpieczeniowe - w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła K. P. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w postaci pieniędzy polskich w kwocie 2606 zł otrzymanych przez nią z podpisanej na kwotę 6439,89 zł z (...) Bank Spółka Akcyjna umowy kredytu gotówkowego nr (...) w ten sposób, że w trakcie asysty przedkontraktowej poprzedzającej zawarcie umowy kredytu wprowadziła pokrzywdzoną w błąd co do konieczności zawarcia ubezpieczenia tego kredytu i przekazała jej druk dokonania wpłaty kwoty 794 zł na konto pośrednika finansowego celem ubezpieczenia w firmie (...), gdzie to umowa pośrednictwa z bankiem nie przewidywała konieczności sporządzania osobnych umów ubezpieczenia udzielanych produktów bankowych, a sama umowa przewidywała już ubezpieczenie kredytobiorcy, a ponadto poprzez wyzyskanie błędu do należytego pojmowania przedsiębranego działania w dyspozycji uruchomienia przyznanego mu kredytu wpisała polecenie przelewu kwoty 759 zł na rachunek bankowy - zapisany niezgodnie z zasadami standardu (...) znajdujący się w banku w (...) Bank (...) S.A., bez wskazania, że stanowi ona zapłatę za usługę doradczą świadczoną przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w T., tym samym uniemożliwiając zorientowanie się klientowi o tym działaniu, tj. o czyn z art. 286 § 1 kk,

II.  w dniu 16 marca 2011 roku w R. działając jako pracownik (...) z siedzibą (...)-(...) R. ul. (...) - pośrednika finansowego reprezentującego w ramach zawartych umów pośrednictwa instytucje bankowe i ubezpieczeniowe - w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła B. K. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w postaci pieniędzy polskich w kwocie 1622,53 zł otrzymanych przez nią z podpisanej na kwotę 6999,51 zł z (...) Bank Spółka Akcyjna umowy kredytu gotówkowego nr (...) w ten sposób, że w trakcie asysty przedkontraktowej poprzedzającej zawarcie umowy kredytu wprowadziła pokrzywdzoną w błąd co do konieczności zawarcia ubezpieczenia tego kredytu i przekazała jej druk dokonania wpłaty kwoty 664 zł na konto pośrednika finansowego celem ubezpieczenia w firmie (...), gdzie to umowa pośrednictwa z bankiem nie przewidywała konieczności sporządzania osobnych umów ubezpieczenia udzielanych produktów bankowych, a ponadto poprzez wyzyskanie błędu do należytego pojmowania przedsiębranego działania w dyspozycji uruchomienia przyznanego jej kredytu wpisała polecenie przelewu kwoty 958,53 zł na rachunek bankowy - zapisany niezgodnie z zasadami standardu (...) znajdujący się w banku (...) S.A., bez wskazania, że stanowi ona zapłatę za usługę doradczą świadczoną przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w T., tym samym uniemożliwiając zorientowanie się klientowi o tym działaniu, tj. o czyn z art. 286 § 1 kk,

III.  w dniu 16 marca 2011 roku w R. działając jako pracownik (...) z siedzibą (...)-(...) R. ul. (...) - pośrednika finansowego reprezentującego w ramach zawartych umów pośrednictwa instytucje bankowe i ubezpieczeniowe - w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła J. M. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w postaci pieniędzy polskich w kwocie 1649,53 zł otrzymanych przez nią z podpisanej na kwotę 6999,51 zł z (...) Bank Spółka Akcyjna umowy kredytu gotówkowego nr (...) w ten sposób, że w trakcie asysty przedkontraktowej poprzedzającej zawarcie umowy kredytu wprowadziła pokrzywdzoną w błąd co do konieczności zawarcia ubezpieczenia tego kredytu i przekazała jej druk dokonania wpłaty kwoty, 664 zł na konto pośrednika finansowego celem ubezpieczenia w firmie (...), gdzie to umowa pośrednictwa z bankiem nie przewidywała konieczności sporządzania osobnych umów ubezpieczenia udzielanych produktów bankowych, a ponadto poprzez wyzyskanie błędu do należytego pojmowania przedsiębranego działania w dyspozycji uruchomienia przyznanego mu kredytu wpisała polecenie przelewu kwoty 985,53 zł na rachunek bankowy - zapisany niezgodnie z zasadami standardu (...) znajdujący się w banku (...) S.A., bez wskazania, że stanowi ona zapłatę za usługę doradczą świadczoną przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w T., tym samym uniemożliwiając zorientowanie się klientowi o tym działaniu, tj. o czyn z art. 286 § 1 kk,

IV.  w dniu 31 marca 2011 roku w R. działając jako pracownik (...) z siedzibą (...)-(...) R. ul. (...) - pośrednika finansowego reprezentującego w ramach zawartych umów pośrednictwa instytucje bankowe i ubezpieczeniowe - w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła T. K. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w postaci pieniędzy polskich w kwocie 2187,29 zł otrzymanych przez nią z podpisanej na kwotę 9183,46 zł z (...) Bank Spółka Akcyjna umowy kredytu gotówkowego nr (...) w ten sposób, że w trakcie asysty przedkontraktowej poprzedzającej zawarcie umowy kredytu wprowadziła pokrzywdzonego w błąd co do konieczności zawarcia ubezpieczenia tego kredytu i przekazała mu druk dokonania wpłaty kwoty 894,25 zł na konto pośrednika finansowego celem ubezpieczenia w firmie (...), gdzie to umowa pośrednictwa z bankiem nie przewidywała konieczności sporządzania osobnych umów ubezpieczenia udzielanych produktów bankowych, a ponadto poprzez wyzyskanie błędu do należytego pojmowania przedsiębranego działania w dyspozycji uruchomienia przyznanego mu kredytu wpisała polecenie przelewu kwoty 1293,04 zł na rachunek bankowy -zapisany niezgodnie z zasadami standardu (...) znajdujący się w banku (...) S.A., bez wskazania, że stanowi ona zapłatę za usługę doradczą świadczoną przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w T., tym samym uniemożliwiając zorientowanie się klientowi o tym działaniu, tj. o czyn z art. 286 § 1 kk,

V.  w dniu 22 kwietnia 2011 roku w R. działając jako pracownik (...) z siedzibą (...)-(...) R. ul. (...) - pośrednika finansowego reprezentującego w ramach zawartych umów pośrednictwa instytucje bankowe i ubezpieczeniowe - w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła J. B. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w postaci pieniędzy polskich w kwocie 4420,33 zł otrzymanych przez niego z podpisanej na kwotę 17284,56 zł z (...) Bank Spółka Akcyjna umowy kredytu gotówkowego nr (...) w ten sposób, że w trakcie asysty przedkontraktowej poprzedzającej zawarcie umowy kredytu wprowadziła pokrzywdzonego w błąd co do konieczności zawarcia ubezpieczenia tego kredytu i przekazała mu druk dokonania wpłaty kwoty 1986,65 zł na konto pośrednika finansowego celem ubezpieczenia w firmie (...), gdzie to umowa pośrednictwa z bankiem nie przewidywała konieczności sporządzania osobnych umów ubezpieczenia udzielanych produktów bankowych, a ponadto poprzez wyzyskanie błędu do należytego pojmowania przedsiębranego działania w dyspozycji uruchomienia przyznanego mu kredytu wpisała polecenie przelewu kwoty 2433,68 zł na rachunek bankowy - zapisany niezgodnie z zasadami standardu (...) znajdujący się w banku (...) S.A., bez wskazania, że stanowi ona zapłatę za usługę doradczą świadczoną przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w T., tym samym uniemożliwiając zorientowanie się klientowi o tym działaniu, tj. o czyn z art. 286 § 1 kk,

VI.  w dniu 28 kwietnia 2011 roku w R. działając jako pracownik (...) z siedzibą (...)-(...) R. ul. (...) - pośrednika finansowego reprezentującego w ramach zawartych umów pośrednictwa instytucje bankowe i ubezpieczeniowe - w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła A. D. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w postaci pieniędzy polskich w kwocie 1569,97 zł otrzymanych przez niego z podpisanej na kwotę 4810,49 zł z (...) Bank Spółka Akcyjna umowy kredytu gotówkowego nr (...) w ten sposób, że w trakcie asysty przedkontraktowej poprzedzającej zawarcie umowy kredytu wprowadziła pokrzywdzonego w błąd co do konieczności zawarcia ubezpieczenia tego kredytu i przekazała mu druk dokonania wpłaty kwoty 892,65 zł na konto pośrednika finansowego celem ubezpieczenia w firmie (...), gdzie to umowa pośrednictwa z bankiem nie przewidywała konieczności sporządzania osobnych umów ubezpieczenia udzielanych produktów bankowych, a ponadto poprzez wyzyskanie błędu do należytego pojmowania przedsiębranego działania w dyspozycji uruchomienia przyznanego mu kredytu wpisała polecenie przelewu kwoty 677,32 zł na rachunek bankowy - zapisany niezgodnie z zasadami standardu (...) znajdujący się w banku (...) S.A., bez wskazania, że stanowi ona zapłatę za usługę doradczą świadczoną przez (...) Towarzystwo (...) sp. z o.o, z siedzibą w T., tym samym uniemożliwiając zorientowanie się klientowi o tym działaniu, tj. o czyn z art. 286 § 1 kk,

VII.  w dniu 17 maja 2011 roku w R. działając jako pracownik (...) z siedzibą (...)-(...) R. ul. (...) - pośrednika finansowego reprezentującego w ramach zawartych umów pośrednictwa instytucje bankowe i ubezpieczeniowe - w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła L. T. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w postaci pieniędzy polskich w kwocie 3550,90 zł otrzymanych przez nią z podpisanej na kwotę 12158,84 zł z (...) Bank Spółka Akcyjna umowy kredytu gotówkowego nr (...) w ten sposób, że w trakcie asysty przedkontraktowej poprzedzającej zawarcie umowy kredytu wprowadziła pokrzywdzoną w błąd co do konieczności zawarcia ubezpieczenia tego kredytu i przekazała jej druk dokonania wpłaty kwoty 1838,93 zł na konto pośrednika finansowego celem ubezpieczenia w firmie (...), gdzie to umowa pośrednictwa z bankiem nie przewidywała konieczności sporządzania osobnych umów ubezpieczenia udzielanych produktów bankowych, a ponadto poprzez wyzyskanie błędu do należytego pojmowania przedsiębranego działania w dyspozycji uruchomienia przyznanego jej kredytu wpisała polecenie przelewu kwoty 1711,97 zł na rachunek bankowy - zapisany niezgodnie z zasadami standardu (...) znajdujący się w banku (...) S.A., bez wskazania, że stanowi ona zapłatę za usługę doradczą świadczoną przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w T., tym samym uniemożliwiając zorientowanie się klientowi o tym działaniu, tj. o czyn z art. 286 § 1 kk,

VIII.  w dniu 1 września 2011 roku w R. działając jako pracownik (...) z siedzibą (...)-(...) R. ul. (...) - pośrednika finansowego reprezentującego w ramach zawartych umów pośrednictwa instytucje bankowe i ubezpieczeniowe - w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła J. J. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w postaci pieniędzy polskich w kwocie 5147,87 zł otrzymanych przez niego z podpisanej na kwotę 19997,55 zł z (...) Bank Spółka Akcyjna umowy kredytu gotówkowego nr (...) w ten sposób, że w trakcie asysty przedkontraktowej poprzedzającej zawarcie umowy kredytu wprowadziła pokrzywdzonego w błąd co do konieczności zawarcia ubezpieczenia tego kredytu i przekazała mu druk dokonania wpłaty kwoty 2332,20 zł na konto pośrednika finansowego celem ubezpieczenia w firmie (...), gdzie to umowa pośrednictwa z bankiem nie przewidywała konieczności sporządzania osobnych umów ubezpieczenia udzielanych produktów bankowych, a ponadto poprzez wyzyskanie błędu do należytego pojmowania przedsiębranego działania w dyspozycji uruchomienia przyznanego mu kredytu wpisała polecenie przelewu kwoty 2815,67 zł na rachunek bankowy - zapisany niezgodnie z zasadami standardu (...) znajdujący się w banku (...) SA., bez wskazania, że stanowi ona zapłatę za usługę doradczą świadczoną przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w T., tym samym uniemożliwiając zorientowanie się klientowi o tym działaniu, tj. o czyn z art. 286 § 1 kk.

Sąd Rejonowy w Rybniku wyrokiem z dnia 13 czerwca 2017 r. sygn. akt IX K 670/16 uniewinnił oskarżoną od popełnienia zarzucanych jej czynów, zaś kosztami sądowymi w całości obciążył Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł Prokurator, zaskarżając wyrok w całości na niekorzyść oskarżonej, wyrokowi zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, skutkujący uniewinnieniem oskarżonej, a polegający na nieuzasadnionym przyjęciu, iż A. G. tkwiła w błędnym przekonaniu, że przystępowanie pokrzywdzonych do ubezpieczenia jest warunkiem koniecznym do uzyskania kredytu, oraz że nie miała świadomości, że doprowadza pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, podczas gdy prawidłowa ocena okoliczności zaistniałego czynu i dokładna analiza całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, a w szczególności faktu, iż oskarżona ukończyła Wyższą Szkołę (...) w K., a wcześniej była zatrudniona w placówce franczyzowej A. Banku, gdzie prowadziła taką samą działalność w zakresie pośrednictwa kredytowego, a nadto nieuwzględnieniu dowodu wynikającego z zeznań J. Z., z którego to wynika, iż poszczególni pracownicy wiedzieli, o braku potrzeby zawarcia umowy ubezpieczenia w celu zawarcia umowy kredytowej, co w sposób jednoznaczny pozwala wysunąć wniosek, iż oskarżona dopuściła się zarzucanego jej czynu mając pełną świadomość, że doprowadza pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem.

Podnosząc powyższy zarzut skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację obrońca oskarżonej wniósł o utrzymanie wyroku w mocy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem argumenty w niej podniesione w żaden sposób nie podważają trafności rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego.

Skarżący w swojej apelacji zarzuca błąd w ustaleniach faktycznych, jednakże z zarzutem tym nie sposób się zgodzić.

Dla skuteczności zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, niezbędnym jest wykazanie konkretnych uchybień w ocenie materiału dowodowego, jakich dopuścił się sąd w świetle zasad logicznego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 06.09.2012r., II AKa 329/12).

Inaczej mówiąc zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku może się okazać trafnym tylko wówczas, gdy podnoszący go w apelacji zdoła wykazać sądowi orzekającemu w pierwszej instancji uchybienia przy ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, polegającego na nieuwzględnieniu przy jej dokonywaniu zasad logiki, wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego, jak również całokształtu ujawnionych w sprawie okoliczności.

Skarżący podniósł, iż chybione są wywody Sądu I instancji w zakresie niedoświadczenia oskarżonej w sprawach bankowych i finansowych, jako, że oskarżona legitymuje się wyższym wykształceniem, ukończyła bowiem Wyższą Szkolę Bankowości i Finansów w K., wobec czego posiada ona dużą wiedzę w sprawach bankowych jak i finansowych. Skarżący wskazał także, iż przed zatrudnieniem w (...) oskarżona była zatrudniona w placówce franczyzowej A. Banku, a więc prowadziła taką samą działalność jak we wskazanym domu finansowym. Zdaniem skarżącego wykonując polecenia przełożonych w świetle swojego wykształcenia i doświadczenia życiowego wiedziała, iż wprowadza klientów w błąd.

Odnosząc się do tak stawianego zarzutu wskazać należy, iż oskarżona Wyższą Szkołę (...) w K. na kierunku Finanse i Rachunkowość ukończyła w dniu 15 października 2014 roku (k-422), zaś umowę o pracę z S (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zawarła dnia 1 października 2013 roku.

Oskarżonej zarzucono popełnienie czynów z art. 286 § 1 k.k. na przestrzeni od marca 2001 roku do września 2011 roku. Już tylko proste porównanie przywołanych dat wskazuje, iż oskarżona w dacie czynów nie miała wyższego wykształcenia, nadto praca w (...) była jej pierwszą pracą.

Słusznie zatem Sąd Rejonowy ustalił, że oskarżona w chwili czynów, mając 21 lat była osobą niedoświadczoną w zakresie sprzedaży usług finansowych. To wywody skarżącego w tym zakresie są chybione.

Należy domniemywać, iż skarżący powołał się na wyższe wykształcenie oskarżonej jak i pracę w podobnej placówce bankowej, bowiem na takie wskazuje protokół przesłuchania A. G. (poprzednio N.) w charakterze podejrzanej. Przesłuchanie, w toku którego oskarżona wskazywała na te okoliczności miało jednakże miejsce dnia 25 kwietnia 2016 (k-229 akt), a więc w kilka lat po datach zarzucanych czynów. Dokumentacja przedłożona przez obrońcę oskarżonej wraz z odpowiedzią na apelację w sposób jednoznaczny wskazuje, iż twierdzenia zawarte w apelacji są błędne. W świetle naprowadzonych wyżej okoliczności, w realiach niniejszej sprawy trudno również uznać, by zeznania J. Z. mogły stanowić dowód obciążający oskarżoną. To, że J. Z. zeznała, iż była świadoma tego, że klienci nie muszą opłacać ubezpieczenia, a więc miała świadomość niewłaściwej praktyki stosowanej w (...) nie może automatycznie świadczyć o winie oskarżonej. W żadnym fragmencie swych zeznań J. Z. nie wskazała na oskarżoną, a wręcz zeznała, iż jej nie kojarzy.

Nie ma również racji skarżący zarzucając Sądowi I instancji w uzasadnieniu apelacji dopuszczenie się „poważnego uchybienia proceduralnego”, poprzez nie odniesienie się do wniosku dowodowego o przesłuchanie świadka M. S..

Istotnie na rozprawie dnia 2 lutego 2017 roku obrońca oskarżonej złożył wniosek o przesłuchanie w charakterze świadka M. S. na okoliczność sposobu załatwiania spraw z klientami przez oskarżoną jak również informacji udzielanych osobom ubiegającym się o kredyt przez oskarżoną. Jednocześnie obrońca zobowiązał się do nadesłania adresu świadka w terminie 7 dni. Następnie do Sądu złożone zostało pismo datowane na dzień 6 luty 2017 roku, w którym obrońca wniósł o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka M. L.. Świadek została wezwana i przesłuchana na rozprawie dnia 7 marca 2017 roku. Sąd Rejonowy w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia wskazał, iż nie czynił ustaleń w oparciu o zeznania M. L. albowiem świadek ta nie posiadała wiedzy istotnej dla oceny odpowiedzialności karnej oskarżonej. Z zaświadczenia z systemu (...)-SAD, pozyskanego przez sąd odwoławczy z urzędu wynika, iż świadek przesłuchana na rozprawie dnia 7 marca 2017 roku to świadek zawnioskowany przez obrońcę na rozprawie dnia 6 lutego 2017 roku. Nazwisko rodowe M. L. brzmi S..

Reasumując Sąd I instancji nie dopuścił się wskazanych przez skarżącego uchybień. Mając na względzie powyższe okoliczności, uznając zaskarżony wyrok za słuszny, utrzymano go w mocy.

SSO Lucyna Pradelska-Staniczek