Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 czerwca 2016 roku

Sąd Rejonowy w Inowrocławiu I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2016 roku w Inowrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa Ł. C.

przeciwko Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w I.

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  kosztami od których zwolniony był powód obciąża Skarb Państwa,

3.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 120,00 zł (sto dwadzieścia złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSR Marcin Sroczyński

UZASADNIENIE

Powód Ł. C. pozwem z dnia 28 stycznia 2013 roku wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa – Aresztu Śledczego w I. kwoty 70.000,00 zł. W uzasadnieniu pozwu wskazał, iż w trakcie przebywania w Areszcie Śledczym w I. został umieszczony w celi jednoosobowej o powierzchni mniejszej niż 3 m ². W celi tej brakowało kącika sanitarnego zabudowanego przez co nie miał poczucia intymności podczas załatwiania potrzeb fizjologicznych. W celi takiej przebywał trzy miesiące. Potem został osadzony w innych celach, które również nie spełniały wszystkich norm przyjętych przez Unię Europejską. Wskazał również, iż po zmianie podgrupy z R1 na R2 został osadzony w celi dla palących w której przebywał pod przymusem groźby zdjęcia podgrupy klasyfikacyjnej. Następnie w piśmie z dnia 1 maja 2014 roku wskazał, iż umieszczenie go we celi pojedynczej z nieodgrodzonym kącikiem sanitarnym i korzystanie z niego było upokarzające. Korzystanie z wc wywoływało u niego dyskomfort i przyczyniło się do powstania stresu chronicznego, który pozostał do dziś. Łóżko nie spełniało norm atestowych tzn. dwie deski łączone metalowym wspornikiem bez zabezpieczeń. Sypiący się tynk z ścian powodował u powoda pogłębienie alergii. Cele pojedyncze nie miały przypisanego metrażu 3 m ² co powodowało u powoda kolejny dyskomfort. Nie miał miejsca na torbę turystyczną w której by mógł trzymać swoje rzeczy co powodowało, iż musiał pozostawić je w różnych miejscach. Nie korzystał z zajęć kulturalno – oświatowych, nie było świetlicy. Nie mógł swobodnie praktykować swojej religii buddyzmu zen , gdyż był szykanowany ze strony administracji . Przeszkadzano mu w czasie medytacji i wyśmiewano go. Na oddziale III był umieszczony w celi z osoba palącą na okres jednego tygodnia.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa. Podniósł, iż powód przebywał w pozwanym Areszcie Śledczym w I. od dnia 27 marca 2012 roku do dnia 6 kwietnia 2012 roku oraz od dnia 7 maja 2012 roku do dnia 15 stycznia 2013 roku. Zaprzeczył, aby powód był osadzony w celi w której powierzchnia przypadająca na jednego osadzonego wynosiła poniżej 3 m ². Pozwany wskazał, iż warunki jakie miał zapewnione powód nie spowodowały nigdy cierpienia i upokorzenia w stopniu przekraczającym nieunikniony element związany z odbywaniem kary pozbawienia wolności wiążącej się z naturalnymi dolegliwościami pogorszenia standardu życia i nie pozostaje to obojętne dla samopoczucia psychicznego osadzonego, bowiem sam fakt przebywania w izolacji więziennej jest dolegliwością. Z takimi dolegliwościami i ograniczeniami osadzony musi sie liczyć trafiając do zakładu karnego. Odbywanie kary pozbawienia wolności przez powoda wiąże się z izolacją w jednym pomieszczeniu i brakiem swobody poruszania się poza celą, zatem część czynności życia codziennego osadzeni muszą wykonywać w tej celi. Wskazał, iż każda cela ma wydzielony kotarą, zapewniający intymność kącik sanitarny. W ramach prowadzonych kompleksowych remontów, tam gdzie warunki techniczno – budowlane pozwalają kąciki sanitarne wykonywane są z materiałów pełnych. Również pozwany wskazał, iż nie ma żadnych podstaw do przyjęcia, że pozom wyposażania cel i ich stan techniczny oraz normy przydziału środków higieny osobistej i czystości zmuszają skazanych w tym powoda do egzystowania w warunkach uwłaczających ich godności, choć niewątpliwie nie są to warunki komfortowe, ale na pewno zabezpieczają podstawowe warunki i potrzeby bytowe. Warunki w jakich powód odbywał karę pozbawienia wolności i na które skarży się w niniejszym procesie dotyczyły wszystkich osadzonych, a zatem nie były one formą indywidualnej dyskryminacji. Pozwany wskazał, iż nieuprawnione są zarzuty powoda dotyczące bezprawnego osadzenia go w celi z osobami palącymi wyroby tytoniowe. Zaprzeczył by kiedykolwiek zostały wobec powoda naruszone zasady osadzenia według kryterium palenia wyrobów tytoniowych i by jako osoba niepaląca był osadzony w celi z osobą palącą.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

Powód Ł. C. przebywał w Areszcie Śledczym w I. od 27 marca 2012 roku do dnia 6 kwietnia 2012 roku i od 7 maja 2012 roku do 15 stycznia 2013 roku. W tym czasie przebywał od dnia 27 marca 2012 roku do dnia 28 marca 2012 roku w celu nr 115 – trzyosobowej o powierzchni 6,70 m ² , od dnia 28 marca 2012 roku do 6 kwietnia 2012 roku w celi 119- dwuosobowej o powierzchni 6,30 m ². Od dnia 7 maja 2012 roku do dnia 9 maja 2012 roku przebywał w celi 243- jednoosobowej o powierzchni 4,73 m ², od dnia 9 maja 2012 roku do dnia 1 sierpnia 2012 roku przebywał w celi 224- jednoosobowej o powierzchni 4,01 m ². Od dnia 1 sierpnia 2012 roku do dnia 11 sierpnia 2012 roku przebywał w celi 205- trzyosobowej o powierzchni 7,10 m ². Od dnia 11 sierpnia 2012 roku do dnia 10 września 2012 roku przebywał w celi 209- trzyosobowej o powierzchni 7,45 m ². Od dnia 10 września 2012 roku do dnia 13 września 2012 roku przebywał w celi 313- trzyosobowej o powierzchni 7,48 m ². Od dnia 13 września 2012 roku do dnia 31 października 2012 roku przebywał w celi 307 –sześcioosobowej o powierzchni 15,39 m ². Od dnia 31 października 2012 roku do dnia 5 listopada 2012 roku przebywał w celi 304- dwuosobowej o powierzchni 6,26 m ². Od dnia 5 listopada 2012 roku do dnia 7 listopada 2012 roku przebywał w celi 23- siedmioosobowej o powierzchni 21,09 m ². Od dnia 17 listopada 2012 roku do dnia 19 listopada 2012 roku przebywał w celi 330- dwuosobowej o powierzchni 6,20 m ². Od dnia 19 listopada 2012 roku do dnia 17 grudnia 2012 roku przebywał w celi 224 –jednoosobowej o powierzchni 4,01 m ² i od dnia 17 grudnia 2012 roku do dnia 15 stycznia 2013 roku przebywał w celi 225- jednoosobowej o powierzchni 4,01 m ².

Dowód: notatka służbowa z dnia 17 lipa 2013 roku k.35, historia rozmieszczenia k.71

W trakcie pobytu w pozwanej jednostce penitencjarnej powód miał zapewnioną kodeksowa normę powierzchni mieszkalnej. W stosunku do powoda dyrektor aresztu nie wydał decyzji o umieszczeniu jego w celi niezapewniającej kodeksowej normy 3 m ² powierzchni mieszkalnej. Powód będąc rozmieszczonym w celach miał zapewnioną kodeksową normę powierzchni mieszkalnej.

Dowód: zeznania świadka M. S. k.167, przesłuchanie świadka J.

J. k. 57, notatka służbowa z dnia 17 lipca 2013 roku k.34

W czasie przebywania powoda w Areszcie Śledczym w I. miał zapewnione warunku bytowe zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi w tym zakresie. W celach znajdował się sprzęt kwatermistrzowski w postaci łóżka dla osadzonego, taboretu, stołu dla osadzonych w celi. Kącik sanitarny zasłaniany był nieprześwitującą kotarą płócienną. Tym samym była zachowana intymność. Oświetlenie cel zapewniają dwie 40 watowe świetlówki. Jeśli chodzi o wentylację w celach to były w tym zakresie przeprowadzone coroczne kontrole. Respektowana była również religia osadzonego i związana z tym dieta żywieniowa.

Dowód: zeznania świadka M. S. k.167-168, zeznania świadka J.

J. k. 56-57, 165-167, protokół (...) z dnia 24 października

2011 roku k. 218, protokół z dnia 18 października 2012 roku k.219, pismo z

dnia 10 lipca 2013 roku k.36, zarządzenie nr 58/12 Dyrektora Aresztu

Śledczego w I. z dnia 10 maja 2012 roku k.216-217,

przesłuchanie powoda w charakterze strony k. 258

Sąd zważył co następuje

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przedłożone dokumenty i częściowo w oparciu o zeznania świadków. W tym przedmiocie zeznania składali funkcjonariusze służby więziennej M. S. k. 167-168 i J. J. (2) k. 56-57, 165-167. Sąd dał wiarę tym zeznaniom. Świadkowie ci w jasny i logiczny sposób prezentowali swą szeroką wiedzę w zakresie objętym przedmiotowym pozwem. Odnosząc się natomiast do zeznań J. P. k.164-165 i M. K. k.237-238 to wiedza tych świadków miała bardzo ogólny charakter i zeznania te nie odnosiły się warunków odbywania kary przez powoda. W tym zakresie Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom także powoda. Relacjom powoda i świadków w tym zakresie przeczą nie tylko wymienione wyżej dokumenty, ale też zeznania świadków M. S. i J. J. (2), którym Sąd przyznał w całości walor wiarygodności. Natomiast w zakresie przestrzegania diety związanej z wyznawaną religią to powód sam przyznał, iż nie odczuwał dyskomfortu k. 258.

Powód domagał się zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych wywodzonych z treści art. 417, 23, 24 i 448 k.c. przez osadzenie w jednostce penitencjarnej w warunkach naruszających jego zdaniem godność człowieka.

Zgodnie z art. 23 k.c. dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. W myśl art. 24 i 448 k.c. ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on żądać ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może również zadać zadośćuczynienia pieniężnego. W razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Natomiast art. 417 k.c. wskazuje na odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną niezgodnym z prawem wykonywaniem władzy publicznej.

Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zatem ciężar wykazania, że nastąpiło naruszenie dobra osobistego spoczywał na powodzie. Odnosząc się do kwestii naruszenia dóbr osobistych w postaci prawa do intymności wskazać należy, iż postępowanie dowodowe wykazało, że w celach w których przebywał powód w pozwanej jednostce kąciki sanitarne odgrodzone były kotarami zasłaniającymi osoby tam przebywające. A zatem kącik sanitarny był odgrodzony, a kotara zapewniała intymność. Zapewniony był sprzęt kwatermistrzowski. Sąd ustalił, iż była sprawna wentylacja grawitacyjna podlegająca corocznym przeglądom kominiarskim. Ponadto powód nie udowodnił aby oświetlenie w celach było wadliwe. Stwierdzić należy, iż odczuwany przez powoda dyskomfort codziennego życia w izolacji więziennej jest elementem odbywania kary pozbawienia wolności, z którym powód powinien się liczyć popełniając przestępstwo.

Warunki, w jakich powód odbywał karę pozbawienia wolności w Areszcie Śledczym w I. w zakresie możliwości korzystania z celi wyposażonej w podstawowy sprzęt: stoły, odpowiednie łóżka do spania, wygrodzona toaleta, możliwość uczestniczenia w programach kulturalno-oświatowych, korzystania z biblioteki, świetlicy nie mogą być oceniane jako niegodziwe, upokarzające czy poniżające traktowanie, a w konsekwencji uzasadniające żądanie zasądzenia zadośćuczynienia pieniężnego. Jak wynika z powyższego pozwany zapewnił powodowi w czasie odbywania kary pozbawienia wolności w Areszcie Śledczym w I. warunki bytowe i sanitarne, w których godności i prawo do intymności powoda nie doznały uszczerbku. Wszystkie podniesione wyżej okoliczności nie dają też podstaw do uznania, iż pozwany w czasie odbywania kary traktowany był w sposób nieludzki czy z naruszeniem godności. W ocenie pozwanego powód nie wykazał aby odbywał karę pozbawienia wolności w warunkach przeludnienia, przy nieodpowiednich warunkach bytowych czy sanitarnych. Również powód nie wykazał w jakim okresie i w jakiej celi przebywał z osobą palącą. Natomiast pozwany zaprzeczył tej okoliczności. Również powód przyznał, iż w zakresie medytacji związanej z jego religią to sam dokonał ustaleń kiedy jest ona możliwa w czasie przebywania w pozwanej jednostce penitencjarnej k. 258. Nadto w aktach sprawy brak jest informacji, aby powód składał skargi w przedmiocie dyskryminacji związanej z praktykowaniem jego religii. Powód nie wykazał aby poniósł krzywdę na skutek naruszenia dóbr osobistych. W ocenie Sądu subiektywne przeświadczenie powoda o doznanej krzywdzie nie może rodzić, po stronie pozwanego obowiązku zapłaty zadośćuczynienia pieniężnego. Reasumując, postępowanie dowodowe nie wykazało, bezprawności pozwanego, wobec czego Sąd oddalił powództwo wobec Skarbu Państwa- Zakładu Karnego w I., albowiem z dniem 1 maja 2014 roku na podstawie Zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 8 kwietnia 2014 roku został zniesiony Areszt Śledczy w I. i utworzony Zakład Karny w I.. Zgodnie z § 4 wskazanego wyżej Zarządzenia należności i zobowiązania Aresztu Śledczego w I. przejął Zakład Karny w I..

Sąd, mając na uwadze sytuacje materialną powoda, kosztami od których był zwolniony obciążył Skarb Państwa.

Pomimo tego, że powód korzystał ze zwolnienia od kosztów sądowych Sąd uznał, że brak jest możliwości zwolnienia go od kosztów procesu należnych pozwanemu. Na koszty te składały się koszty zastępstwa procesowego radcy prawnego w kwocie 120 zł zgodnie z § 10 ust.1 pkt. 25 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2003 roku o opłatach za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Bezzasadnie wytoczone przez powoda powództwo spowodowało konieczność podjęcia obrony przez pozwanego, a to wywołało konieczność poniesienia przez niego określonych kosztów związanych z przedmiotowym procesem.

SSR Marcin Sroczyński