Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 lutego 2018 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodnicząca: S S.R. Kinga Grzegorczyk

Protokolant: sekr. sąd. Małgorzata Pierzgalska

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2018 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa Miasta Ł. – Prezydenta Miasta Ł.

przeciwko P. P.

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

oddala powództwo.

Sygn. akt I C 649/17

UZASADNIENIE

W dniu 26 września 2017 r. Miasto Ł. reprezentowane przez Prezydenta Miasta Ł. wystąpiło przeciwko P. P. z pozwem o uznanie za bezskuteczną wobec strony powodowej czynności prawnej, tj. umowy darowizny środków pieniężnych w kwocie 774139,50 zł, dokonanej pomiędzy pozwaną a S. P., z pokrzywdzeniem powoda, celem zaspokojenia wierzytelności przysługujących Miastu Ł. względem S. P. w łącznej kwocie 6574,38 zł szczegółowo opisanych w petitum pozwu oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz strony powodowej zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik strony powodowej podniósł, że w stosunku do dłużnika S. P. było prowadzone przez Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. postępowania egzekucyjne na podstawie wskazanych tytułów wykonawczych. Egzekucja okazała się częściowo bezskuteczna i do zapłaty pozostała kwota 6574,38 zł. Zgodnie z pisemnym oświadczeniem dłużnika należne mu odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia w kwocie 774139,50 zł zostało przekazane na rachunek bankowy pozwanej, która tą kwotę przyjęła, a zatem doszło do zawarcia umowy darowizny.

[pozew k.2-8]

Pozwana nie uznała powództwa, wskazując, że tymczasowo użyczyła swojemu ojcu S. P. swojego rachunku bankowego, aby przyspieszyć i usprawnić cały proces odszkodowawczy. Dłużnik posiadał pełnomocnictwo do tego rachunku, aby mógł swobodnie dysponować środkami, które na nim się znajdowały. W dniu 8 kwietnia 2015 r. dłużnik osobiście wypłacił kwotę 770000 zł, pozostawiając pozwanej kwotę 4139,50 zł tytułem zaległych alimentów. Nie można zatem mówić, aby między pozwaną a jej ojcem doszło do zawarcia umowy darowizny jakiejkolwiek kwoty.

[odpowiedź na pozew k.110 i 124]

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ojciec pozwanej jest dłużnikiem Miasta Ł.. Powodowi przysługują następujące wierzytelności w stosunku do S. P. z tytułu:

- podatku od nieruchomości i podatku leśnego od działek nr (...) położonych w Ł. przy ul. (...) w wysokości 4246,08 zł na podstawie tytułu wykonawczego (...)- (...) z dnia 6 listopada 2009 r. i (...) (...)- (...) z dnia 15 grudnia 2009 r.,

- kosztów postępowań egzekucyjnych prowadzonych przeciwko S. P. w wysokości 2284,30 zł na podstawie tytułów wykonawczych:

(OF) (...)- (...) z dnia 6 listopada 2009 r.,

(OF) (...)- (...) z dnia 15 grudnia 2009 r.,

(...)- (...) z dnia 1 lipca 2010 r.,

(...)-R/373/010-B z dnia 7 grudnia 2010 r.,

(...).2162.6.26.2011-B z dnia 26 października 2011 r.,

(...). (...).65.74.2012 z dnia 13 grudnia 2012 r.,

(...). (...).65.75.2012 z dnia 13 grudnia 2012 r.,

(...). (...).65.76.2012 z dnia 13 grudnia 2012 r.,

(...). (...).65.77.2012 z dnia 13 grudnia 2012 r.,

(...). (...).65.79.2012 z dnia 13 grudnia 2012 r.,

(...). (...).65.398.2013 z dnia 9 września 2013 r.,

(...). (...).65.676.2014 z dnia 5 listopada 2014 r.,

(...). (...).65.677.2014 z dnia 5 listopada 2014 r.,

(...). (...).65.678.2014 z dnia 5 listopada 2014 r.,

(...). (...).65.344.2015 z dnia 24 sierpnia 2015 r.,

(...). (...).65.421.2015 z dnia 22 października 2015 r.,

(...). (...).65.62.2016 z dnia 27 stycznia 2016 r.,

- opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dotyczącymi nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...) w wysokości 44 zł na podstawie deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za rok 2016.

[okoliczność bezsporna]

Na podstawie przedmiotowych tytułów wykonawczych przeciwko S. P. została wszczęta egzekucja administracyjna.

[okoliczność bezsporna]

Na podstawie decyzji Wojewody (...) z dnia 12 lutego 2015 r. nr GN.VII/IV. (...)-1/08/KG S. P. zostało przyznane odszkodowanie w wysokości 774139,50 zł tytułem wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa części nieruchomości przeznaczonej na pas drogowy autostrady A-1, oznaczonej jako działka o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni 1,5713 ha, dla której w XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzona jest księga wieczysta KW (...).

[dowód: decyzja k.84-90, zeznania pozwanej e-protokół rozprawy 00:04:33-00:17:05 CD k.136]

W dniu 12 marca 2015 r. S. P. w toku postępowania wywłaszczeniowego złożył pisemne oświadczenie, aby kwotę należną mu tytułem odszkodowania organ wywłaszczający przekazał na wskazany przez niego rachunek bankowy, którego właścicielem jest jego córka - P. P.. Wcześniej poprosił pozwaną o zgodę, aby mógł chwilowo zdeponować tą kwotę na należący do niej rachunek bankowy. Pozwana wyraziła na to zgodę i udzieliła swemu ojcu pełnomocnictwa do swojego rachunku bankowego, aby mógł on swobodnie dysponować należnym mu odszkodowaniem. W dniu 23 marca 2015 r. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Ł., zgodnie z dyspozycją wypłaty S. P. dokonała przelewu kwoty 774139,50 zł na rachunek P. P. nr (...) w (...) Bank Spółce Akcyjnej w W..

[dowód: oświadczenie k.91, potwierdzenie k.92, historia rachunku bankowego k.112-114 odwr. i 125-127 odwr., zeznania pozwanej e-protokół rozprawy 00:04:33-00:17:05 CD k.136]

Kilka dni później, tj. w dniu 8 kwietnia 2015 r., ojciec pozwanej wypłacił z jej konta kwotę 770000 zł. Pozostałą część przyznanego mu odszkodowania pozostawił pozwanej tytułem należnych jej alimentów. Wypłacone pieniądze spożytkował i nie dysponuje już tymi środkami.

[dowód: protokół o stanie majątkowym zobowiązanego k.96 odwr., potwierdzenie wypłaty k.111 i 128, historia rachunku bankowego k.112-114 odwr. i 125-127 odwr., zeznania pozwanej e-protokół rozprawy 00:04:33-00:17:05 CD k.136]

W dniu 9 października 2015 r. S. P. złożył w Urzędzie Skarbowym Ł. w Ł. pisemne oświadczenie o swoim stanie majątkowym, z którego wynika, że utrzymuje się z diety z tytułu posiedzeń Rady Miejskiej, która to należność jest zajęta w toku postępowania egzekucyjnego. Mieszka w lokalu należącym do W. Towarzystwa Budownictwa (...) w Ł., którego głównym najemcą jest jego konkubina – M. G., do której należy również wyposażenie mieszkania. Dłużnik posiada jedynie rzeczy osobiste. Posiadał nieruchomość, którą sprzedał wraz z byłą żoną ok. 20 lat temu. Jest współwłaścicielem nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...). Zamieszkuje z konkubiną M. G., która jest zatrudniona w Urzędzie Miasta Ł. oraz małoletnimi córkami J. i H.. Nie posiada żadnego własnego środka transportu. Posiada rachunek w Banku (...), z którego nie korzysta. Nie posiada żadnych innych praw majątkowych.

[dowód: protokół o stanie majątkowym zobowiązanego k.96-96 odwr.]

Sąd Rejonowy zważył, co następuje :

Podstawę prawną roszczenia strony powodowej stanowi przepis art. 527 k.c., zgodnie z którym gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności. Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli korzyść majątkową uzyskała osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Stosownie do treści art. 529 k.c., jeżeli w chwili darowizny dłużnik był niewypłacalny, domniemywa się, iż działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. To samo dotyczy wypadku, gdy dłużnik stał się niewypłacalny wskutek dokonania darowizny.

Powodzenie roszczenia pauliańskiego zależy od wykazania przez wierzyciela, że spełnione zostały kumulatywnie następujące przesłanki:

1) wierzyciel-powód posiada prawnie chronioną wierzytelność w stosunku do dłużnika,

2) dłużnik dokonał czynności prawnej z pokrzywdzeniem wierzyciela-powoda,

3) po stronie dłużnika istniała świadomość pokrzywdzenia wierzyciela,

4) w wyniku kwestionowanej czynności dłużnika osoba trzecia, działająca w złej wierze, uzyskała korzyść majątkową.

Pełnomocnik powoda wskazywał, że dłużnik S. P., będący ojcem pozwanej, dokonał na jej rzecz darowizny kwoty 774139,50 zł, którą otrzymał tytułem odszkodowania za wywłaszczenie części należącej do niego nieruchomości, przez co pokrzywdził swojego wierzyciela – powoda, albowiem w wyniku dokonanej czynności prawnej stał się niewypłacalny w większym stopniu, aniżeli przed dokonaniem przedmiotowej darowizny.

Zgodnie z art. 888 § 1 k.c. przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

W ocenie Sądu Rejonowego zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie zezwala na przyjęcie, aby między pozwaną a dłużnikiem doszło do zawarcia jakiejkolwiek umowy darowizny. Bezsporny między stronami był fakt złożenia przez ojca pozwanej oświadczenia w toku postępowania wywłaszczeniowego, aby należną mu kwotę odszkodowania w kwocie 774139,50 zł przelać na rachunek bankowy jego córki – P. P.. Zgodnie z tą dyspozycją pieniądze te zostały przelane na konto pozwanej. Nie nabyła ona jednak żadnych praw do przedmiotowej kwoty, albowiem – jak wynika z ustaleń Sądu – jedynie zezwoliła swojemu ojcu na skorzystanie ze swojego rachunku bankowego w celu przelania należnej mu kwoty odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość, stanowiącą jego własność. Nie dysponowała w żaden sposób tą kwotą. Co więcej, udzieliła swemu ojcu pełnomocnictwa do swojego rachunku, aby mógł on w sposób swobodny dysponować kwotą 774139,50 zł, przekazaną mu na mocy decyzji administracyjnej o wywłaszczeniu. Po dwóch tygodniach od wpływu tej kwoty na przedmiotowy rachunek należący do pozwanej, dłużnik, korzystający z pełnomocnictwa udzielonego przez pozwaną, osobiście wypłacił z konta swojej córki kwotę 770000 zł., stanowiącą jego własność. Pozostałą część odszkodowania w kwocie 4139,50 zł pozostawił na koncie córki, tytułem przysługujących jej od niego alimentów.

Podkreślić należy, że o powyższych okolicznościach dłużnik informował Urząd Skarbowy Ł. w Ł. już w dniu 9 października 2015 r., składając pisemne oświadczenie o stanie majątkowym, zgodnie z którym należne mu odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia zostało przekazane na rachunek bankowy jego córki P. P., który to rachunek został mu przez nią użyczony, a pozwana nie posiadała żadnego tytułu prawnego do tych środków (k.96 odwr.).

Reasumując, należało uznać, że przelanie kwoty (...),50 tytułem odszkodowania za wywłaszczenie przysługującego dłużnikowi S. P., na rachunek bankowy należący do jego córki – pozwanej P. P. było czynnością wyłącznie techniczną. Pozwana nie miała prawa dysponować tymi środkami i w rzeczywistości nimi nie dysponowała, co wynika z historii rachunku bankowego, skoro pieniądze te wypłacił osobiście jej ojciec, bowiem stanowiły one jego własność. Dopiero w dniu wypłaty kwoty 770000 zł dłużnik zdecydował o pozostawieniu na koncie córki kwoty 4139,50 zł tytułem alimentów, a więc także ta kwota nie stanowiła darowizny na rzecz pozwanej. W rozpoznawanej sprawie strona powodowa nie wykazała, że pozwana została obdarowana jakąkolwiek kwotą przez swego ojca, będącego dłużnikiem strony powodowej. Nie zostały zatem spełnione wszystkie przesłanki roszczenia pauliańskiego.

Mając powyższe na uwadze, Sąd oddalił powództwo.