Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 grudnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSO Natalia Lipińska

Protokolant: stażysta Sylwia Dymańska

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2013 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania K. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 15 kwietnia 2013 roku nr (...)

w sprawie K. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o wysokość emerytury

I.  umarza postępowanie w zakresie uwzględnionym decyzjami z dnia 21 maja 2013 roku, 26 czerwca 2013 roku i 8 lipca 2013 roku;

II.  w pozostałym zakresie oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 1337/13

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 4 grudnia 2013 r.

Decyzją z dnia 15 kwietnia 2013 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie art. 27a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), przyznał K. K. od (...)tj. od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego
(65 lat i 1 miesiąc), emeryturę z urzędu. Przy obliczeniu emerytury Zakład uwzględnił ubezpieczonej ustalony na dzień (...) wymiar 16 lat i 5 miesięcy okresów składkowych oraz 10 miesięcy okresów nieskładkowych. Do ustalenia wysokości emerytury przyjął dotychczasową podstawę wymiaru renty ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru na poziomie 30,43%. Podstawa wymiaru ustalona na dzień wyniosła 744,05 zł.

Odwołanie od tej decyzji wniósł K. K., domagając się jej zmiany
i przeliczenia emerytury przy uwzględnieniu w podstawie wymiaru świadczenia rzeczywistych okresów zatrudnienia oraz zarobków osiąganych od 6 września 1966 r. do
24 listopada 1970 r. w Przedsiębiorstwie (...)
w K., od 30 grudnia 1970 r. do 28 lipca 1973 r. w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w K. i od 3 sierpnia 1973 r. do 14 kwietnia 1978 r. w Przedsiębiorstwie (...) w K.- w oparciu o zeznania świadków, podnosząc, że decyzja ZUS z dnia 8 lipca 2013 r. w dalszym ciągu nie uwzględnia najkorzystniejszego wariantu przeliczenia świadczenia. W uzasadnieniu odwołujący zakwestionował przyjęty przez organ rentowy sposób ustalenia wysokości należnej mu emerytury, podnosząc, że jest on niekorzystny, gdyż uwzględnia podstawę wymiaru renty, nie zaś rzeczywiste okresy zatrudnienia. Na rozprawie w dniu 4 grudnia 2013 r. odwołujący oświadczył, że nie posiada dokumentów potwierdzających jego zarobki poza tymi, które złożył do akt ZUS oraz legitymacją ubezpieczeniową złożoną do akt sprawy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że wysokość emerytury wnioskodawcy ustalona została według najkorzystniejszego wariantu w oparciu o zalegające w aktach sprawy zaświadczenia o zatrudnieniu
i wynagrodzeniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący K. K. urodził się (...)

dowód:

-

wniosek o rentę z dnia 15.12.1998 r.- k. 1 akt ZUS,

Od 6 września 1966 r. do 18 września 1968 r. i od 28 września 1970 r. do 24 listopada 1970 r. odwołujący był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w K. w pełnym wymiarze czasu pracy w charakterze pomocnika maszynisty spycharki i maszynisty spycharki. Od 19 września 1968 r. do 16 września 1970 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową. Od 25 listopada 1970 r. do 14 grudnia 1970 r. i od
8 maja 1971 r. do 1 stycznia 1972 r. pracował w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w K. w niepełnym wymiarze czasu pracy w charakterze kierowcy autobusowego i była to jego dodatkowa praca. Od 30 grudnia 1970 r. do 28 lipca 1973 r. wnioskodawca był zatrudniony w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w K.
w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy samochodu, od 3 sierpnia 1973 r. do 14 kwietnia 1978 r. w Przedsiębiorstwie (...) w K. w pełnym wymiarze czasu pracy, ostatnio na stanowisku kierowcy, od 1 kwietnia 1993 r. do 15 marca 1994 r. w Gminnej Spółdzielni (...)
w I. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku sprzedawcy- ajenta PSP, od
16 marca 1994 r. do 30 czerwca 1994 r. w Wytwórni (...) w I. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy, zaś od 1 lipca 1994 r. do 22 stycznia 1999 r. w Gminnej Spółdzielni (...) w I. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku ajenta PSP. Od 3 marca 1964 r. do 5 września 1966 r. i od 10 czerwca 1979 r. do 31 grudnia 1982 r. odwołujący pracował w gospodarstwie rolnym. Od 1 stycznia 1983 r. do 31 marca 1993 r. podlegał zaś ubezpieczeniu społecznemu rolników.

dowód:

-

kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych z dnia 11.12.1998 r.- k. 4 akt ZUS,

-

protokoły oświadczenia wnioskodawcy i zeznań świadków- k. 5-7 akt ZUS,

-

zaświadczenie KRUS z dnia 07.12.1998 r.- k. 12 akt ZUS,

-

świadectwa pracy z dnia: 03.12.1998 r., 27.07.1973 r., 15.03.1994 r., 11.07.1994 r., 22.01.1999 r.- k. 8, 11, 13-14, 23 akt ZUS,

-

kserokopia książeczki wojskowej- k. 9-10 akt ZUS,

-

zaświadczenie zakładu pracy z dnia 18.12.1998 r.- k. 22 akt ZUS,

-

zaświadczenia zakładu pracy- k. 120,127 akt ZUS,

Decyzją z dnia 1 lutego 1999 r. ZUS Oddział w T. przyznał odwołującemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 23 stycznia 1999 r., tj. od zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego. Do ustalenia podstawy wymiaru przyjął dochód, który stanowił podstawę wymiaru składek z 9 lat kalendarzowych od stycznia 1989 r. do grudnia 1997 r. ze wskaźnikiem podstawy wymiaru na poziomie 30,43%, uwzględniając wnioskodawcy 11 lat i 9 miesięcy okresów składkowych, 10 miesięcy okresów nieskładkowych oraz 9 lat i 3 miesiące okresów uzupełniających. Decyzją z dnia 23 lutego 1999 r. organ rentowy przeliczył należną odwołującemu rentę, uwzględniając staż pracy
w wymiarze 16 lat i 5 miesięcy okresów składkowych, 10 miesięcy okresów nieskładkowych oraz 7 lat i 9 miesięcy okresów uzupełniających.

dowód:

-

decyzje ZUS z dnia: 01.02.1999 r. i 23.02.1999 r.- k. 21, 24 akt ZUS,

Decyzją z dnia 15 kwietnia 2013 r. ZUS Oddział w T. przyznał odwołującemu od 3 kwietnia 2013 r., tj. od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego (65 lat i 1 miesiąc) emeryturę z urzędu. Przy obliczeniu emerytury uwzględnił ubezpieczonemu ustalony na dzień(...) wymiar 16 lat i 5 miesięcy okresów składkowych oraz 10 miesięcy okresów nieskładkowych. Do ustalenia wysokości świadczenia przyjął dotychczasową podstawę wymiaru renty ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru na poziomie 30,43%. Podstawa wymiaru ustalona na dzień (...) wyniosła 744,05 zł.

dowód:

-

decyzja ZUS z dnia 15.04.2013 r.- k. 94 akt ZUS,

Decyzją z dnia 21 maja 2013 r. ZUS Oddział w T. przeliczył odwołującemu wysokość emerytury od daty jej przyznania, przyjmując najkorzystniejszy wariant. Przy obliczeniu świadczenia uwzględnił ustalony na dzień (...) wymiar 16 lat
i 5 miesięcy okresów składkowych, 10 miesięcy okresów nieskładkowych oraz 10 lat
i 3 miesiące okresów pracy w gospodarstwie rolnym. Do ustalenia podstawy wymiaru przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych od stycznia 1993 r. do grudnia 2002 r. ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru na poziomie 27,39%. Podstawa wymiaru ustalona w dniu 1 czerwca 2013 r. wyniosła 843,84 zł, a wysokość emerytury 781,70 zł. Za okres od 1 stycznia 1998 r. do
22 stycznia 1999 r. odwołujący nie udokumentował wysokości osiąganego wynagrodzenia za pracę.

dowód:

-

decyzja ZUS z dnia 21.05.2013 r.- k. 105 akt Z

W dniu 11 czerwca 2013 r. odwołujący złożył wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia, przedkładając zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia
11 maja 2013 r., wystawione przez Gminną Spółdzielnię (...)
w I., obejmujące rok 1998 oraz część roku 1999. Na tej podstawie, decyzją z dnia
26 czerwca 2013 r. ZUS Oddział w T. ponownie przeliczył wysokość należnej odwołującemu emerytury od dnia 1 czerwca 2013 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek, ustalając wskaźnik wysokości podstawy wymiaru na poziomie 34,14%. Wysokość podstawy wymiaru po przeliczeniu na dzień 1 czerwca 2013 r. wyniosła 1.051,80 zł,
a emerytura od tego dnia 827,61 zł.

dowód:

-

wniosek z dnia 11.06.2013 r. wraz załącznikiem- k. 109-111 akt ZUS,

-

decyzja ZUS z dnia 11.06.2013 r.- k. 115 akt ZUS,

W kolejnych wnioskach skierowanych do ZUS z dnia: 27 czerwca 2013 r. i 1 lipca 2013 r. ubezpieczony domagał się przeliczenia świadczenia, przedkładając kserokopie zaświadczeń potwierdzających zatrudnienie w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w K. od 25 listopada 1970 r. do 14 grudnia 1970 r. i od 8 maja 1971 r. do 1 stycznia 1972 r. Również w tym wypadku, decyzją z dnia 8 lipca 2013 r. (...) Oddział w T. przeliczył należną odwołującemu emeryturę. Przeliczenia tego dokonał od dnia 1 czerwca 2013 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek, według najkorzystniejszego wariantu. Przy obliczeniu emerytury Zakład uwzględnił ustalony na dzień 1 czerwca 2013 r. wymiar
16 lat i 6 miesięcy okresów składkowych- po doliczeniu do stażu pracy okresu zatrudnienia ubezpieczonego od 25 listopada 1970 r. do 14 grudnia 1970 r., gdyż okres od 8 maja 1971 r. do 1 stycznia 1972 r. został już przez organ rentowy uwzględniony w dotychczasowym stażu ubezpieczeniowym i jak poprzednio 10 miesięcy okresów nieskładkowych oraz 10 lat
i 3 miesiące okresów pracy gospodarstwie rolnym. Do ustalenia podstawy wymiaru przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych od stycznia 1993 r. do grudnia 2002 r. ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru na poziomie 34,14%. Podstawa wymiaru ustalona na dzień 1 czerwca 2013 r. wyniosła 1.051,80 zł, a wysokość emerytury 831,20 zł.

dowód:

-

wnioski z dnia: 27.06.2013 r. i 01.07.2013 r.- k. 119, 126 akt ZUS,

-

decyzja ZUS z dnia 11.06.2013 r.- k.

W aktach organu rentowego znajdują się następujące dokumenty potwierdzające wysokość osiąganych przez odwołującego zarobków: zaświadczenie o zatrudnieniu
i wynagrodzeniu (druk Rp-7) z dnia 11 grudnia 1998 r. uwzględniające zarobki uzyskane
w roku 1994 w Wytwórni (...) w I., zaświadczenie o zatrudnieniu
i wynagrodzeniu (druk Rp-7) z dnia 11 grudnia 1998 r. uwzględniające zarobki uzyskane
w latach 1993-1997 w Gminnej Spółdzielni (...) w I. oraz zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (druk Rp-7) z dnia 11 maja 2013 r. uwzględniające zarobki uzyskane w latach 1998-1999 w Gminnej Spółdzielni (...) w I.. W toku postępowania sądowego, w dniu 23 sierpnia 2013 r. odwołujący złożył kserokopię legitymacji ubezpieczeniowej (a następnie oryginalną legitymację) zawierającą wpisy dotyczące zarobków osiąganych w okresie zatrudnienia
w Przedsiębiorstwie (...) w K. za lata:
1966-1970. W toku postępowania Sąd z urzędu zwrócił się do (...) Urzędu Wojewódzkiego w K. o przedłożenie akt osobowych i dokumentacji płacowej odwołującego. W konsekwencji uzyskał dwie kartoteki zarobkowe z okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie (...)
w K. za lata 1977-1978. Brak jest w aktach sprawy dokumentacji zarobkowej za następujące okresy zatrudnienia: od 25 listopada 1970 r. do 14 grudnia 1970 r. w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w K., od 30 grudnia 1970 r. do 28 lipca 1973 r.
w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w K. oraz od 3 sierpnia 1973 r. do
31 grudnia 1976 r. w Przedsiębiorstwie (...) w K., tj. za lata 1971-1976. Odwołujący udowodnił zarobki z 13 lat (1966-1968, 1970, 1977-1978, 1993-1999).

dowód:

-

zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia: 11.12.1998 r.
i 11.05.2013 r.- k. 15-16, 110 akt ZUS,

-

kserokopia legitymacji ubezpieczeniowej- k. 16-19,

-

legitymacja ubezpieczeniowa,

-

kartoteki zarobkowe za lata 1977-1978,

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego. Dokumenty urzędowe stanowiły zatem dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 k.p.c.), zaś dokumenty prywatne dowód tego, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie zawarte
w dokumencie (art. 245 k.p.c.).

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie od zaskarżonej decyzji ZUS Oddział w T. z dnia 15 kwietnia
2013 r. spowodowało ten skutek, że postępowanie wywołane jego wniesieniem zostało
w części umorzone, w pozostałej zaś części odwołanie podlegało oddaleniu.

W pierwszej kolejności podnieść należy, że wnosząc odwołanie od decyzji z dnia
15 kwietnia 2013 r. i domagając się przeliczenia świadczenia odwołujący zauważył, że decyzja z dnia 8 lipca 2013 r.- trzecia z kolei przeliczająca świadczenie wydana po dacie
15 kwietnia 2013 r.- w dalszym ciągu nie uwzględnia najkorzystniejszego wariantu ustalenia wysokości należnego mu świadczenia.

Jak wynika z akt organu rentowego, po dacie zaskarżonej decyzji organ rentowy przeliczał należne wnioskodawcy świadczenie w oparciu o przedkładaną przez niego dokumentację płacową. Pierwszą z takich decyzji wydał w dniu 21 maja 2013 r. Następną
w dniu 26 czerwca 2013 r., po przedłożeniu przez ubezpieczonego zaświadczenia
o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 11 maja 2013 r., uwzględniającego zarobki uzyskane
w latach 1998-1999 w Gminnej Spółdzielni (...) w I.. Kolejną zaś w dniu 8 lipca 2013 r. po przedłożeniu przez wnioskodawcę kserokopii zaświadczeń potwierdzających zatrudnienie w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w K. od 25 listopada 1970 r. do 14 grudnia 1970 r. i od 8 maja 1971 r. do 1 stycznia 1972 r.

Postępowanie w zakresie uwzględnionym decyzjami z dnia 21 maja 2013 r.,
26 czerwca 2013 r. i 8 lipca 2013 r. przeliczającymi należną odwołującemu emeryturę podlegało zatem umorzeniu na podstawie art. 355 § 1 k.p.c.

W pozostałej natomiast części odwołanie od zaskarżonej decyzji należało oddalić.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z FUS (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok,
w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę.

Stosując ten właśnie przepis organ rentowy przeliczał należne odwołującemu świadczenie, przyjmując do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę, tj. od stycznia 1993 r. do grudnia 2002 r.

Taki sposób działania był jak najbardziej prawidłowy.

W toku niniejszego postępowania odwołujący domagał się przeliczenia emerytury przy uwzględnieniu w podstawie wymiaru świadczenia rzeczywistych okresów zatrudnienia oraz zarobków osiąganych od 6 września 1966 r. do 24 listopada 1970 r. w Przedsiębiorstwie (...) w K., od 30 grudnia 1970 r. do 28 lipca
1973 r. w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w K. i od 3 sierpnia 1973 r. do
14 kwietnia 1978 r. w Przedsiębiorstwie (...) w K.- w oparciu o zeznania świadków.

Aby takiego przeliczenia dokonać, w sprawie musiałby znaleźć zastosowanie przepis art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Zgodnie z jego treścią, na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Analiza dokumentów złożonych w aktach organu rentowego i w aktach sprawy prowadzi do wniosku, że w sprawie niniejszej brak jest możliwości przeliczenia należnej wnioskodawcy emerytury w oparciu o powołany wyżej art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.

Wnioskodawca na przestrzeni całej swojej aktywności zawodowej udowodnił bowiem zarobki z 13 lat (1966-1968, 1970, 1977-1978, 1993-1999), podczas, gdy dla zastosowania powołanego wyżej przepisu wymaga się wykazania zarobków z lat 20.

Odwołujący domagał się co prawda wykazania zeznaniami świadków wysokości osiąganego wynagrodzenia w latach 1971-1976 (za 6 lat), jednak wniosek jego nie zasługiwał na uwzględnienie. Nawet bowiem gdyby Sąd przeprowadził ten dowód, a na jego podstawie ustalił wysokość wynagrodzenia w poszczególnych latach, ich doliczenie do udowodnionego już okresu 13 lat dawałoby okres lat 19. Dalej zatem zastosowanie art. 15 ust. 6 ustawy nie byłoby możliwe.

Z tego też powodu Sąd nie prowadził postępowania dowodowego zmierzającego do ustalenia wysokości osiąganych przez odwołującego zarobków w spornych, nieudokumentowanych okresach, ponieważ niczego do sprawy by to nie wniosło. Oddalił zatem wnioski dowodowe odwołującego o dopuszczenie w sprawie dowodu z zeznań świadków.

W tym miejscu wskazać jedynie należy, że w przypadku ubezpieczonego możliwość przeliczenia świadczenia istniałaby tylko w przypadku udokumentowania przez niego dodatkowych dochodów przynajmniej z jednego roku kalendarzowego. Obecnie zaś jedyną prawidłową podstawą prawną do wyliczenia podstawy wymiaru świadczenia jest przepis
art. 15 ust. 1 ustawy, pozwalający na ustalenie przeciętnej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok,
w którym zgłoszono wniosek o emeryturę. W przypadku ubezpieczonego jest to okres od 1993 r. do 2002 r.

Mając to wszystko na uwadze, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego oraz art. 355 § 1 k.p.c. i art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

SSO Natalia Lipińska

(...)

-

(...)

-

(...)

-

(...)

(...)