Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 stycznia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodniczący – Sędzia S.O. Lucyna Krawczyk - Nazar

Protokolant sekr. sąd. Monika Zięba

po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2014 roku w Lublinie

sprawy A. Z.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o wysokość emerytury rolniczej

na skutek odwołania A. Z.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 12 marca 2012 roku i 13 marca 2013 roku, znak: (...)

oddala odwołanie

Sygn. akt VIII U 2096/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 marca 2012 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego dokonał waloryzacji świadczenia przysługującego A. Z. i ustalił od 1 marca 2012 r. nową wysokość emerytury w ten sposób, że kwotę świadczenia przysługującą w dniu 29 lutego 2012 r. podwyższył o 71 zł.

W odwołaniu wniesionym w dniu 5 marca 2013 r. A. Z. zarzuciła, że wysokość emerytury po uwzględnieniu kwoty waloryzacji jest błędnie obliczona i zaniżona o kwotę 65,43 zł (k. 2 a.s.).

Organ rentowy wnosił o odrzucenie odwołania, bowiem złożone zostało z uchybieniem ustawowego terminu do jego wniesienia. Jednocześnie w odpowiedzi przedstawił sposób waloryzacji świadczenia i obliczenia jego wysokości na dzień 1 marca 2012 r. (k. 3 a.s.).

Postanowieniem z dnia 3 lipca 2012 r. Sąd Okręgowy odrzucił odwołanie na podstawie art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. (k. 24 a.s.). Wskutek wniesionego zażalenia Sąd Apelacyjny w Lublinie postanowieniem z dnia 20 sierpnia 2013 r. uchylił zaskarżone postanowienie i sprawę przekazał sądowi I instancji do ponownego rozpoznania (k. 44 a.s.).

Rozpoznając ponownie sprawę Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W toku postępowania sądowego pełnomocnik wnioskodawczyni W. Z. wyjaśnił, że odwołanie dotyczy dwóch decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 12 marca 2012 r. i 11 marca 2013 r. o waloryzacji emerytury rolniczej przysługującej jego żonie. Podnosił, że waloryzacja została błędnie przeprowadzona, bowiem nie uwzględnia zatrudnienia A. Z. poza rolnictwem. Zdaniem pełnomocnika skarżącej już w decyzji z dnia 16 czerwca 1994 r. organ rentowy błędnie ustalił wysokość świadczenia przyjmując do jego obliczenia jedynie okresy pracy w gospodarstwie rolnym i prowadzenia gospodarstwa rolnego, pomijając okres zatrudnienia poza rolnictwem wynoszący 5,47 lat. Odnośnie decyzji waloryzacyjnej z dnia 11 marca 2013 r. (k. 16 a.s.) zarzucił, że kwota emerytury wskazana w części I decyzji w wysokości 838,75 zł jest zawyżona o 7,60 zł w stosunku do kwoty emerytury podstawowej wykazanej w części II wynoszącej 831,15 zł kosztem budżetu państwa (k. 85-86 a.s.).

Pełnomocnik organu rentowego wnosił ostatecznie o oddalenie odwołania.

Jest poza sporem, że decyzją z dnia 16 czerwca 1994 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przyznał A. Z. prawo do emerytury rolniczej od dnia 16 czerwca 1994 r. (k. 14 a.e.) na podstawie art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn. Dz. U. 2013, poz. 1403).

A. Z. urodzona (...) w dacie przyznania emerytury miała ukończone 55 lat życia.

Zgodnie z art. 24 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, emerytura rolnicza składa się z części składkowej i części uzupełniającej, ustalonych zgodnie z art. 25 i 26 przy czym dla każdej z tych części ustala się wskaźnik wymiaru.

Część składkowa jest zależna od okresów pracy w gospodarstwie rolnym, prowadzenia gospodarstwa rolnego, okresów podlegania ubezpieczeniu rolniczemu oraz okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu przed dniem
1 stycznia 1999 r. (art. 25 ust. 1 ust. 2 i ust. 2a cyt. ustawy).

W myśl art. 26 ust. 1 i ust. 3 cyt. ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, część uzupełniająca wynosi 95% emerytury podstawowej z zastrzeżeniem, że jeżeli rolnik nabywa prawo do emerytury rolniczej, o której mowa w art. 19 ust. 2, część uzupełniającą świadczenia zmniejsza się o 5% emerytury podstawowej z za każdy pełny rok dzielący uprawnionego od wieku emerytalnego (wynoszącego dla kobiet 60 lat). Tak ustaloną część uzupełniającą zwiększa się o 5 % emerytury podstawowej po upływie każdego pełnego roku dzielącego uprawnionego od wieku emerytalnego.

Do obliczenia części składkowej organ rentowy uwzględnił:

1)  okres pracy w gospodarstwie rolnym od 1 lipca 1969 r. do 30 czerwca 1977 r. wynoszący 8 lat,

2)  okres prowadzenia gospodarstwa rolnego za który była opłacona składka na Fundusz Emerytalny Rolników od 1 lipca 1977 r. do 31 grudnia 1982 r. (5 lat 6 miesięcy co równa się liczbie lat 5,50),

3)  okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin od 1 stycznia 1983 r. do 31 grudnia 1990 r. (8 lat a po przeliczeniu rocznych składek na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników zgodnie z art. 25 ust. 3 ustawy 8,15 lat),

4)  okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu rolników od
1 stycznia 1991 r. do 30 czerwca 1994 r. (3 lata 6 miesięcy co równa się liczbie lat 3,50),

5)  okres zatrudnienia w Gromadzkiej Radzie Narodowej w S. od
1 sierpnia 1956 r. do 20 stycznia 1962 r. na stanowisku referenta d/s meldunkowych (5 lat 5 miesięcy 20 dni, co równa się liczbie lat 5,47).

Zgodnie z art. 25 ust. 1 i ust. 2 pkt. 1 i pkt. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników część składkową ustala się przyjmując po 1% emerytury podstawowej za każdy rok podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. Do ustalonej liczby lat podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu dolicza się liczbę lat opłacania składek na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników od 1 stycznia 1983 r. do 31 grudnia 1990 r. i prowadzenia gospodarstwa rolnego od 1 lipca 1977 r. do 31 grudnia 1982 r., za który była opłacana składka na Fundusz Emerytalny Rolników.

Jak wskazano wyżej liczba lat podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu wynosi 3,50 lat (pkt. 4), liczba lat opłacania składek na FUSR wynosi 8,15 lat (pkt. 3) i liczba lat prowadzenia gospodarstwa rolnego za które opłacone zostały składki na FER wynosi 5,50 lat (pkt. 2). Łącznie 17,15%.

Okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. jednak nie wcześniej niż 25 lat przed spełnieniem warunków nabycia prawa do emerytury rolniczej (art. 25 ust. 2 pkt. 4 cyt. ustawy o u.s.r.) co w niniejszej sprawie obejmuje 8 lat od 1 lipca 1969 r. do 30 czerwca 1977 r. (pkt. 1) przelicza się po 0,5% emerytury podstawowej (art. 25 ust. 5 ustawy o u.s.r.). W związku z tym ten składnik części składkowej wynosi 4% (8 x 0,5% = 4%).

Wnioskodawczyni pozostawała w zatrudnieniu od 1 sierpnia 1956 r. do 20 stycznia 1962 r. co stanowi liczbę lat 5,47 (pkt. 5). Te okresy dla celów części składkowej przelicza się w wymiarze półtorakrotnym zgodnie z art. 25 ust. 4 ustawy o u.s.r. wobec czego liczba lat podlegająca uwzględnieniu do części składkowej wynosi 8,21 (5,47 x 1,5 = 8,205 po zaokrągleniu 8,21). Tak ustaloną liczbę lat do części składkowej przyjmuje się po 1% emerytury podstawowej, a więc w niniejszej sprawie wynosi to 8,21%.

Obliczone wskaźniki procentowe sumuje się i dla wysokości części składkowej emerytury przysługującej wnioskodawczyni wskaźnik ten wynosi 29,36% (17,15% + 4% + 8,21%).

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że organ rentowy prawidłowo wyliczył wskaźnik procentowy części składkowej i wbrew twierdzeniom pełnomocnika wnioskodawczyni uwzględnił okres jej zatrudnienia poza rolnictwem. Dla porządku należy wskazać, że w decyzji z dnia 16 czerwca 1994 r. przyznającej A. Z. prawo do emerytury rolniczej (k. 14 a.e.) organ rentowy dla jasności wyliczenia wysokości świadczenia zamiast faktycznej liczby 5,47 lat powinien podać liczbę lat po półtorakrotnym przeliczeniu a więc 8, 21 lat.

To uchybienie nie ma jednak żadnego wpływu na sumę procentowego wskaźnika części składkowej, bowiem jednoznacznie z treści decyzji wynika, że przyjęto prawidłowo 29,36%.

Pozostaje do omówienia obliczenie procentowego wskaźnika części uzupełniającej. Stosownie do powołanego art. 26 ust. 1 ustawy o u.s.r. część uzupełniająca wynosi 95% emerytury podstawowej z tym, że jeżeli liczba lat przyjęta do ustalenia części składkowej jest wyższa niż 20 lat, to przy każdym pełnym roku od 20 lat część uzupełniającą zmniejsza się o 0,5% emerytury podstawowej. Do części składkowej przyjęto 33 pełne lata.

Wyliczenie lat uwzględnionych do części składkowej przedstawia się następująco: 8 lat pracy w gospodarstwie rolnym, 5 lat 6 miesięcy opłacania składek na FER, 8 lat opłacania składek na FUSR, 3 lata 6 miesięcy ubezpieczenia emerytalno-rentowego i 8 lat zatrudnienia poza rolnictwem (część II pkt. 1 – 5 decyzji z 16 czerwca 1994 r.). Łącznie 33 lata. W związku z tym 13 lat należało pomniejszyć o 0,5% za każdy rok co daje 6,50%.
W konsekwencji procentowy wskaźnik części uzupełniającej wyniósł 88,50%.

Ponieważ A. Z. nabyła prawo do emerytury rolniczej w wieku
o 5 lat niższym niż wymagany wiek emerytalny (60 lat dla kobiet) dlatego zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy o u.s.r. część uzupełniająca podlegała zmniejszeniu o 5% za każdy pełny rok dzielący ją od wieku emerytalnego, a więc o 25%. W związku z tym do obliczenia wysokości emerytury rolniczej w decyzji z dnia 16 czerwca 1994 r. prawidłowo przyjęto 63,50% części uzupełniającej.

Reasumując wyliczenie wysokości emerytury rolniczej przysługującej A. Z. w analizowanej decyzji z 16 czerwca 1994 r. (k. 14 a.e.) jest prawidłowe.

Należy dodać, że od 1 czerwca 1999 r. wnioskodawczyni ma wypłacaną pełną emeryturę rolniczą z uwzględnieniem 29,36% emerytury podstawowej jako część składkowa i 88,50% emerytury podstawowej jako część uzupełniająca (k. 24 a.e.). Wyliczenie należnej wnioskodawczyni emerytury rolniczej przedstawione zostało szczegółowo w piśmie procesowym organu rentowego z dnia 17 października 2013 r. (k. 66 – 67 a.s.). Zaznaczyć trzeba, że dla celów waloryzacji świadczenia wskaźniki części składkowej (0, 29) i części uzupełniającej (po zaokrągleniu 0,89) wynoszą 1,18 .

Waloryzacja emerytury A. Z. przeprowadzona decyzją z 12 marca 2012 r. (k. 42 a.e. i k. 15 a.s.) jest prawidłowa i polegała co jednoznacznie wynika z treści decyzji na dodaniu kwoty waloryzacyjnej 71 zł do kwoty świadczenia przysługującego wnioskodawczyni w dniu 29 lutego 2012 r. w wysokości 859,25 zł brutto. Po waloryzacji od 1 marca 2012 r. wnioskodawczyni przysługiwała emerytura w wysokości 930,25 zł brutto a po odliczeniu składek na ubezpieczenie zdrowotne i zaliczki na podatek (49,00 zł + 72,09 zł + 11,91 zł = 133 zł) wysokość emerytury do wypłaty wynosiła 797,25 zł. W marcu 2012 r. organ rentowy wypłacił kwotę 799,25 zł zawierającą zwrot nadpłaty zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 2 zł.

Również decyzja waloryzacyjna z 11 marca 2013 r. jest prawidłowa. Waloryzacja polegała na pomnożeniu emerytury podstawowej (831,15 zł) przez indywidualny wskaźnik wymiaru części składkowej wynoszący w przypadku wnioskodawczyni 0,29 i wskaźnik wymiaru części uzupełniającej wynoszący 0,89. Na kwotę emerytury brutto po waloryzacji składała się część składkowa wynosząca 241,03 zł i część uzupełniająca wynosząca 739,72 zł - łącznie 980,75 zł. Po odliczeniu kwoty zaliczki na podatek dochodowy oraz kwot na składki zdrowotne (szczegółowo podane w decyzji) do wypłaty przysługiwała A. Z. emerytura w wysokości 838,75 zł (k. 16 a.s.).

Wysokość świadczenia należna wnioskodawczyni od 1 marca 2013 r. jest istotnie wyższa o 7,60 zł od emerytury podstawowej, a to z tego prostego względu, że suma wskaźników części składkowej i uzupełniającej wynosi 1,18 (0,29 + 0,89). Waloryzacja w 2013 r. polegała na pomnożeniu kwoty emerytury podstawowej wynoszącej 831,15 przez wskaźnik wymiaru części składkowej
i wskaźnik wymiaru części uzupełniającej.

W świetle powyższego zarzuty pełnomocnika wnioskodawczyni
o zaniżeniu świadczenia, nieuwzględnieniu okresu zatrudnienia poza rolnictwem, a także o bezpodstawnym zawyżeniu przez organ rentowy emerytury od 1 marca 2013 r. o kwotę 7,60 zł są bezzasadne.

Z tych wszystkich względów i na mocy powołanych przepisów Sąd Okręgowy oddalił odwołanie – art. 477 ¹⁴ § 1 kpc.

(...)/sj