Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 września 2018 r.

Sąd Rejonowy w Szczytnie IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2018 r. w Szczytnie

sprawy P. K.

przeciwko Zespołowi Szkół (...) w R.

o uchylenie kary z tytułu odpowiedzialności porządkowej pracowników

I.  uchyla karę porządkową upomnienia z dnia nałożoną na powoda P. K. przez pozwanego Zespół Szkół (...) w R. w dniu 13 kwietnia 2018 roku,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Rejonowy w Szczytnie koszty sądowe tj. 30 ( trzydzieści ) złotych tytułem opłaty, od uiszczenia której powód był zwolniony oraz kwotę 41,79 ( czterdzieści jeden 79/100 ) złotych tytułem zwrotu poniesionych wydatków

Sygn. akt: IV P 28/18

UZASADNIENIE

Powód P. K. wniósł o uchylenie nałożonej wobec niego przez pozwanego Zespół Szkół (...) w R. kary porządkowej upomnienia.

W uzasadnieniu wskazał, że nałożenie kary porządkowej nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa i bezpodstawnie za, jak wskazano w zawiadomieniu o nałożeniu kary, niezgłoszenie się do pracy na lekcję 3 z klasą I TL C i niepoinformowanie o tym pracodawcy.

Pozwany Zespół Szkół (...) w R. wniósł o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu wskazał, iż powodowi przydzielono na 5 kwietnia 2018 roku 2 zastępstwa za nieobecną nauczycielkę, a polegało to na przeniesieniu zajęć z lekcji 7 i 8 na 3 i 4. Powód po godzinie 15, w czasie przydzielania zastępstw powinien być w szkole prowadząc zajęcia w ramach kursu. Jeśli był w szkole miał możliwość zapoznania się z zastępstwami zarówno poprzez e-dziennik, jak i ogłoszenia papierowego w pokoju nauczycielskim, a nawet, jeśli powoda nie było miał możliwość zapoznania się z zastępstwami po zalogowaniu się do e-dziennika. Wg planu w dniu 5 kwietnia powód zaczynał zajęcia od 5 godziny, a w związku z zastępstwem miał przyjść już na 3 godzinę, na którą nie stawił się i nie zawiadomił o tym przełożonego. Nad niepełnoletnimi uczniami opiekę musiała zapewnić pedagog szkolny. Wicedyrektor zwróciła się do powoda o wyjaśnienia, a gdy ich nie otrzymała, zawiadomiła dyrektora szkoły. W rozmowie z dyrektorem szkoły powód nie poczuwał się do winy twierdząc, że nie miał możliwości sprawdzenia zastępstw.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód P. K. jest zatrudniony w pozwanym Zespole Szkół (...) w R. jako nauczyciel mianowany.

( akta osobowe powoda)

W dniu 4 kwietnia 2018 roku wicedyrektor szkoły M. W. oraz dyrektor szkoły H. P. były w godzinach do około 15 nieobecne w pracy z uwagi na udział w trwającym przez kilka kolejnych dni szkoleniu.

Wicedyrektor przybyła po godzinie 15.00 do budynku szkoły i zaczęła dokonywać zmian w planie lekcji, tak, by zabezpieczyć opiekę nad uczniami w dniu następnym w związku z trwającą od kilku tygodni nieobecnością jednej z nauczycielek poprzez zapewnienie zastępstwa na godziny lekcyjne, na których były przewidziane jej zajęcia.

Następnego dnia zgodnie ze stałym planem lekcji powód miał przewidziane zajęcia w jednej z klas I TL na 8 godzinie lekcyjnej, a wicedyrektor w ramach zaplanowania zastępstwa przeniosła jego zajęcia w tej klasie na 3 godzinę lekcyjną, na której w związku z nieobecnością nauczycielki powstawało „okienko”, a ponadto zaplanowała powodowi także w ramach zastępstwa zajęcia w innej klasie na 4 godzinie lekcyjnej. Zgodnie ze stałym planem w tej klasie powód miał odbywać zajęcia na 7 godzinie, a lekcje generalnie zaczynać tego dnia od 5 godziny lekcyjnej.

Zmiany w planie lekcji, w tym zaplanowane zastępstwa wicedyrektor umieściła w elektronicznym dzienniku lekcji. Nauczyciel po zalogowaniu się do tego dziennika otrzymuje powiadomienie o umieszczonych tam wiadomościach dotyczących go indywidualnie.

Ponadto informacja o zmianach i zaplanowanych zastępstwach w późnych godzinach popołudniowych lub porannych następnego dnia została wywieszona w pokoju nauczycielskim na tablicy ogłoszeń.

Powód w dniu 4 kwietnia 2018 roku prowadził zajęcia z uczniami szkoły najpóźniej do godziny 15, po tej godzinie prowadził w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez siebie na terenie szkoły w związku z udostępnieniem na te cele salą kurs z uczestnikami spoza szkoły. W związku z tymi zajęciami nie logował się do dziennika elektronicznego, bowiem dane z tego kursu nie były w tym dokumencie umieszczane. Nie został inną drogą – ani osobiście przez wicedyrektora szkoły, ani telefonicznie, czy tez przez wiadomość tekstową - zawiadomiony o zaplanowanym zastępstwie i zmianach w planie lekcji na następny dzień. Po zakończeniu tego dnia zaplanowanej pracy powód wyjechał poza R. N. z zamiarem powrotu następnego dnia w godzinach dopołudniowych.

Po rozpoczęciu 3 godziny lekcyjnej, gdy powód nie przybył na tę lekcję, uczniowie klasy I TL C poinformowani, że w ramach zastępstwa jego zajęcia zostały przeniesione z godziny 8 lekcyjnej na 3 udali się do pedagoga szkolnego z tą informacją. J. T. zadzwoniła do powoda z informacją, że klasa na niego oczekuje, ten odpowiedział, że nie wiedział o zastępstwie, że nie jest w stanie dojechać natychmiast, bo jest w domu, ale poinformowany, że na następnej godzinie ta klasa ma także okienko i na prośbę klasy, zgodził się na odbycie swojej lekcji na 4 godzinie lekcyjnej.

Powód niezwłocznie zjawił się na terenie szkoły, po wejściu do pokoju nauczycielskiego zapoznał się z wywieszonym już planem zastępstw na ten dzień i dowiedział się o zaplanowanych w ramach zastępstwa na 4 godzinę lekcyjną zajęciach w klasie I A. W związku z tym poinformował klasę I C, że ustalenia telefoniczne są nieaktualne i lekcja z nim odbędzie się jak w pierwotnym planie na 8 godzinie lekcyjnej. Obie lekcje przeprowadził.

Tego dnia również dyrektor i wicedyrektor szkoły przybyły do budynku szkoły po szkoleniu w godzinach popołudniowych i dowiedziały się o zaistniałej sytuacji i wicedyrektor Zespołu (...) zwróciła się do powoda na piśmie o pisemne wyjaśnienie nieobecności na 3 lekcji. Powód nie odpowiedział na to pismo, wobec czego wicedyrektor poinformowała na piśmie dyrektor szkoły o zdarzeniu. Ta wezwała powoda, poprosiła o wyjaśnienia i powód stwierdził, że nie miał możliwości zapoznania się z zastępstwami ustalonymi na dzień 5 kwietnia 2018 roku.

Następnie w dniu 13 kwietnia 2018 roku pozwany wręczył powodowi pismo o udzieleniu kary upomnienia w związku z nieprzestrzeganiem ustalonej organizacji i porządku pracy, które miało miejsce 5 kwietnia 2018 roku, a które polegało na niezgłoszenie się do pracy na lekcję 3 z klasą I TL C i niepoinformowanie o tym pracodawcy.

Powód od tej kary upomnienia w dniu 20 kwietnia 2018 roku złożył pismo, w którym m.in. odniósł się do nałożonej kary upomnienia i zostało potraktowane jako sprzeciw, wskazał tam, że z dziennikiem elektronicznym miał możliwość zapoznawać się 4 kwietnia na 8 godzinie lekcyjnej, gdy odbywał ostatnią tego dnia lekcję i zmiana w planie zajęć nie była tam wówczas widoczna, kolejną lekcję miał mieć 5 kwietnia na 5 godzinie lekcyjnej i dopiero wówczas mógł dowiedzieć się o zmianie w planie lekcji po zalogowaniu się do dziennika. Wskazał, że mimo, że jego numer telefonu, a nadto prywatny adres e-mail był znany, nikt z dyrekcji nie powiadomił go o zmianach w planie zajęć. Zaznaczył też, że przybył do szkoły zaraz po uzyskaniu informacji, że zostały mu wyznaczone zastępstwa, a dyrekcji nie powiadomił o zdarzeniu, bowiem dzieci miały czas zapewnioną fachową opiekę pedagoga.

Wskutek rozpatrzenia sprzeciwu, po przeprowadzeniu konsultacji ze związkami zawodowymi pracodawca utrzymał w mocy nałożoną karę. / kara upomnienia K5 , sprzeciw K 3-4, zawiadomienie o odrzuceniu sprzeciwu K 28, pismo o udzielenie wyjaśnień K 22, pismo do dyrektora szkoły K 23, stanowisko związków zawodowych K 27, plan kursów prowadzonych przez powoda K 21, plan zastępstw K 20, zeznania świadków – J. T. K 33-34, M. W. K 34-35, przesłuchanie stron- powoda P. K. K 46-47, H. P. w imieniu pozwanego K 47

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 108 §1 kp pracodawca może stosować karę porządkową za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.

Najistotniejsze okoliczności dotyczące wydarzeń, które stały się powodem zastosowania wobec powoda przepisów o odpowiedzialności porządkowej są bezsporne. Niewątpliwym jest, że powód nie odbył wyznaczonej mu w ramach zastępstwa lekcji na 3 godzinie w dniu 5 kwietnia 2018 roku, natomiast przeprowadził wyznaczone mu na 4 godzinie zajęcia po uzyskaniu wiedzy, że takie zastępstwo zostało mu przydzielone, a także ostatecznie przeprowadził na 8 godzinie lekcyjnej zajęcia z przedmiotu, które pierwotnie w planie na tę porę były przewidziane, a których nie przeprowadził w przeniesionym mu w ramach zastępstwa terminie.

Bezspornym jest też, że zmiany w planie lekcji zostały przeprowadzone w dniu poprzednim po godzinie 15 i wicedyrektor nie zastosowała żadnej indywidualnej formy zawiadomienia powoda o tych zmianach, naniosła je jedynie w dzienniku lekcyjnym oraz wywiesiła w pokoju nauczycielskim. Powód poddawał w wątpliwość, czy miało to miejsce w godzinach popołudniowych w dniu, czy też w dniu w godzinach porannych, jednak w związku z tym, że moment umieszczenia tej informacji w tych dwóch miejscach nie miał żadnego znaczenia dla przebiegu zdarzeń, bowiem powód nie logował się do dziennika, ani też nie przebywał w pokoju nauczycielskim w żadnym z tych dwóch terminów, Sąd uznał, że przeprowadzanie dowodów na tę okoliczność nie ma istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

W świetle zeznań powoda oraz świadka J. T., pedagog szkolnej, Sąd uznał za niewątpliwe, że powód nie przybył na zajęcia wyznaczone w ramach zastępstwa na godzinę 3 lekcyjną, albowiem nie wiedział, że takie zastępstwo zostało mu wyznaczone. Brak jakichkolwiek podstaw do czynienia ustaleń, iż jego działanie było świadome i wynikało ze zlekceważenia wyznaczonych mu obowiązków, świadek opisał wyraźne zaskoczenie powoda i jego deklarację, że nie może natychmiast zajęć zacząć, bo jest w domu, ale przybędzie jak najszybciej.

Wobec powyższego, ewentualnego zawinienia powoda i naruszenia obowiązków można byłoby upatrywać wyłącznie w tym, że nie zapoznał się ze zmianami w planie zajęć zamieszczonymi w dzienniku. Sąd uznał jednak, że w okolicznościach tej sprawy nie można mówić o naruszeniu obowiązków przez P. K.. Trzeba bowiem szczególnie podkreślić przebieg czasowy tych wydarzeń. Niewątpliwym jest, że zmiany w planie zajęć zostały wprowadzone już po godzinach pracy powoda w pozwanej szkole w ramach etatu. Dotyczyły one z kolei przyśpieszenia godzin pracy następnego dnia- z godziny 5 na 3 lekcyjną. Wydaje się, że pozwany wywodzi, że skoro nauczyciele mają dostęp do dziennika online, to powód winien po godzinach swojej pracy, w późnopopołudniowych bądź wczesnoporannych zalogować się tam i w ten sposób uzyskać wiedzę o tych zmianach.

W ocenie sądu taki wniosek nie jest uzasadniony. Bezspornym jest, że w żadnych dokumentach szkoły nie został zapisany obowiązek logowania się co wyznaczony czas do dziennika szkoły, czy też logowania się poza godzinami, gdy nauczyciel prowadzi lekcje, czy z innego powodu musi dokonać tam jakichś zapisów. Tym bardziej trudno wywodzić, że powinien on poza godzinami pracy szkoły, czy czasem pracy związanym z realizacją zadań w ramach wyznaczonego pensum, czy innych obowiązkowych zajęć na terenie szkoły docierać do pokoju nauczycielskiego i zapoznawać się z tablicą ogłoszeń. Oczywistym jest, że nauczyciela dotyczy czas pracy nie tylko w ramach pensum, ale w ramach 40-tygodniowego tygodnia pracy, jednak czas ten przeznaczony jest także na przygotowanie do zajęć, sprawdzanie prac, przygotowanie pomocy dydaktycznych i w żaden sposób nie da się wywieść z tego 40-tygodniowego tygodnia pracy obowiązku nauczyciela sprawdzania w tym czasie dziennika i ustalania, czy nie zostały tam wprowadzone zmiany jego dotyczące w jego czasie wolnym od zajęć lekcyjnych, w szczególności np. w godzinach popołudniowych, czy przebywania na terenie szkoły.

Pozwany wywodził też, że nauczyciel jest na wskazany przez siebie adres e-mail zawiadamiany o wiadomościach, czy zmianach w planie lekcji umieszczanych w dzienniku poprzez alert sygnalizujący, że w dzienniku jest wiadomość. Sporna jest kwestia o zakresie takich zawiadomień przesyłanych na adres e-mail, powód twierdzi, że przesyłane są tam tylko informacje o konkretnych wiadomościach umieszczonych w dzienniku elektronicznym skierowanych do nauczyciela, nie zaś o zmianach w planie lekcji, o których informacja pojawia się tylko w chwili logowania się do dziennika, tym razem też nie dostał żadnych wiadomości dotyczących szkoły na e-mail, a w świetle zeznań J. T., która podała, że żadnych tego typu powiadomień nie dostaje i zeznań wicedyrektor szkoły takich twierdzeń powoda pozwanemu nie udało się podważyć. Gdyby jednak nawet taki alert także w odniesieniu do informacji o zmianie w planie lekcji rzeczywiście był przesyłany, to nadal pozostaje tu kwestia związana z czasem, kiedy te zmiany w planie lekcji zostały dokonane i jakiego terminu dotyczyły. Należy wskazać, że powód twierdził, że z uwagi na zaplanowane w dniu 5 kwietnia 2018 roku później lekcje, po zajęciach w dniu poprzedzającym wydarzenia wyjechał poza miejsce zamieszkania i wracał następnego dnia. Nie da się, zdaniem sądu, postawić zarzutu niewłaściwego wypełniania obowiązków polegającego na tym, że powód nie korzystał z poczty e-mail, czy nie korzystał z internetu przez taki czas i w czasie prywatnego wyjazdu.

W ocenie sądu, w takiej dość nietypowej sytuacji, jaka tu ma miejsce, gdy zmiany zostały zaplanowane po godzinach pracy szkoły, a jednocześnie znacznie przyśpieszały godzinę rozpoczęcia lekcji przez powoda następnego dnia, to osoba planująca zastępstwa winna zadbać o skuteczne zawiadomienie nauczyciela- poprzez wykonanie telefonu, czy choćby wysłanie wiadomości sms wskazującej na same zmiany, czy konieczność zapoznania się z nimi poprzez wejście do dziennika. Warto też zauważyć, że powód w tym czasie prawdopodobnie był na terenie szkoły i prowadził kurs dla osób spoza szkoły i była możliwość osobistego przekazania mu tej informacji. Tu wicedyrektor wskazywała, że nie kontaktowała się z powodem, bowiem ten nie zawsze odbierał wiadomości, czy telefony, tak od niej, jak z sekretariatu. Taka postawa ze strony nauczyciela, czy jakiegokolwiek pracownika zakładu pracy, w którym może zachodzić konieczność szybkiej i skutecznej reakcji na zaistniałe nagłe sytuacje jeśli miała miejsce nie jest prawidłowa. Jednakże w tym przypadku nie miała o tyle znaczenia, że nie podjęto żadnej próby kontaktu z nauczycielem z wykorzystaniem tej najszybszej i najbardziej skutecznej drogi kontaktu, z zeznań świadka M. W. wyraźnie dało się odczuć swego rodzaju urazę z powodu postawy powoda, gdy wyjaśniała, dlaczego nie skorzystała z telefonu. I o ile opisywane przez świadka podejście pracownika nie zasługuje na aprobatę, to także zachowanie osoby zarządzającej zakładem pracy, która dokonuje zmian w czasie pracy pracownika w takich okolicznościach, w których nie jest oczywiste i naturalne, że pracownik powinien mieć możliwość się z nimi zapoznać i nie wykorzystuje naturalnej drogi kontaktu, by zawiadomić o tym pracownika także nie jest prawidłowe.

Podkreślenia wymaga tu także to, że powód, gdy tylko dowiedział się, że wyznaczono mu zastępstwo od razu zadeklarował przybycie do szkoły- najpierw, by odbyć lekcje z klasą pierwszą C w najbardziej dogodnym terminie, gdy zaś dowiedział się, ze wyznaczono mu także inne zastępstwo- lekcje te odbył, a także w uzgodnieniu z uczniami klasy I C przeprowadził zaplanowaną lekcję. To wskazuje, że nastawienie powoda do realizacji jego obowiązków było prawidłowe.

Mając te okoliczności na uwadze Sąd uznając, iż nie nastąpiło zawinione przez powoda naruszenie przepisów upoważniających pracodawcę do nakładania kar porządkowych wymienionych w art. 108§1 kp i z uwagi na treść powoływanych przepisów powództwo uwzględnił uchylając nałożoną karę.

Sąd w oparciu o treść art. 113§1 ustawy dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Szczytnie stosowną tytułem kosztów sądowych tj. opłaty i poniesionych tymczasowo w toku postępowania wydatków, bowiem zgodnie z treścią art. 96 ust.1 pkt. 4 ustawy dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, powód nie miał obowiązku ich uiszczenia.