Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 października 2018 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny w składzie:

Przewodniczący: SSO Lech Dłuski (spr.)

Sędziowie: SO Jolanta Biernat - Kalinowska

SR del do SO Grzegorz Olejarczyk

Protokolant: st. sekr. sądowy Sylwia Łastowska

po rozpoznaniu w dniu 17 października 2018 roku w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. Ż.

przeciwko P. Ż. i K. Ż.

o uchylenie obowiązku alimentacyjnego

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie

z dnia 28 maja 2018 roku

sygn. akt III RC 1043/17

oddala apelację.

Sygn. akt VI RCa 227/18

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem z 28 maja 2018r. w sprawie III RC 1043/17 uchylił z dniem 1 lutego 2012r. alimenty zasądzone od powoda M. Ż. na rzecz pozwanego P. Ż. ustalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z 21 czerwca 2000r. w sprawie VI RC 1284/98. Oddalił powództwo w pozostałym zakresie obejmującym żądanie uchylenia obowiązku alimentacyjnego również wobec pozwanej K. Ż.. Sąd nie obciążył stron kosztami sądowymi i kosztami procesu.

Sąd uzasadnił wyrok podając, że pozwany od 1 lutego 2012r. jest samodzielny, uzyskuje dochód, w związku z tym nie potrzebuje wsparcia od powoda, zwłaszcza, że powód utrzymuje się od tego czasu dzięki świadczeniom opieki społecznej.

Wskazał jednocześnie, że pozwana nie jest samodzielna, kontynuuje edukację, nie ma możliwości samodzielnie zabezpieczyć swoich potrzeb. W konsekwencji obowiązek alimentacyjny wobec niej, według Sądu Rejonowego, pozostaje aktualny.

Apelację od wyroku złożył pozwany zaskarżając wyrok w części obejmującej datę uchylenia obowiązku alimentacyjnego. Zarzucił błędne ustalenie stanu faktycznego oraz nieuwzględnienie jego argumentów zaprezentowanych w toku postępowania.

Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez ustalenie, że datą uchylenia obowiązku alimentacyjnego jest 1 kwietnia 2015r. i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadnił swoje stanowisko podając, że sytuacja ustalona przez Sąd Rejonowy odbiega od rzeczywistości. Przyznał istnienie trudnych relacji w rodzinie. Wskazał, że faktycznie jest właścicielem mieszkania, jednak jest to mieszkanie znacznie zadłużone, a korzysta z niego wyłącznie powód.

Powołał się również na zasady współżycia społecznego wskazując, że ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego na moment, gdy nie był w stanie utrzymać się samodzielnie i wraz z pozostałymi członkami rodziny, czyli matką i siostrą pozostawali w niedostatku, a powód nie wywiązywał się z obowiązku alimentacyjnego wobec nich jest nieetyczne.

Sąd odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja pomimo uznania szeregu argumentów za trafione nie mogła skutkować ingerencją w zaskarżone orzeczenie.

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec pełnoletnich dzieci wygasa w momencie ich usamodzielnienia się, czyli nabycia zdolności do zabezpieczenia własnych usprawiedliwionych potrzeb bez pomocy innych osób. Odnosząc tą zasadę do sytuacji pozwanego dostrzec należy uzyskiwanie przez niego dochodu pozwalającego na utrzymanie się od 1 lutego 2012r. Dochód ten niewątpliwie nie był wysoki, jednak odnieść go należy do sytuacji rodziny i dotychczasowego standardu zabezpieczania materialnych potrzeb. Uzyskiwanie więc wynagrodzenia za pracę w wysokości 1400 zł miesięcznie w sytuacji rodziny pozwanego było kwotą, którą uznać należy za wystarczającą do zabezpieczenia potrzeb na poziomie zbliżonym do tego, jaki byli w stanie zapewnić mu rodzice przed usamodzielnieniem się.

Analizując więc możliwości zarobkowe pozwanego przyjąć należy, że na dzień 1 lutego 2012r. miał on możliwość samodzielnego funkcjonowania. To ustalenie determinuje rozstrzygnięcie o obowiązku alimentacyjnym.

Pozostałe okoliczności są istotne w sytuacji stron, jednak w postępowaniu o alimenty nie mają istotnego znaczenia. Mogły bowiem znaleźć swoje odzwierciedlenie w innych postępowaniach. Dobrowolna rezygnacja przez pozwanych z ochrony prawnej ich interesów nie może mieć bezpośredniego przełożenia na to postępowanie. Dotyczy to chociażby kwestii korzystania przez powoda z mieszkania będącego własnością pozwanych, którzy są zobowiązani do ponoszenia z tego tytułu kosztów. Pozwany nie wskazał na inicjowanie postępowania o eksmisję, czy zobowiązanie powoda do partycypowania w kosztach utrzymania tego mieszkania. Sąd zatem nie miał podstaw do przyjęcia, że pozwany wyczerpał możliwości w zakresie ochrony swoich praw i interesów. Badaniu w postępowaniu podlegają kwestie prawne. Normy etyczne mają jedynie poboczne znaczenie i nie mogą zastępować przepisów prawa w toku postępowania sądowego.

Pozwany niewątpliwie odczuwa dyskomfort wynikający z postawy powoda wobec niego, jednak ochrona prawna opierać się musi na przepisach prawa. Powołane przez pozwanego zasady współżycia społecznego w tej sytuacji nie mogą skutkować zmianą orzeczenia. Pozwany bowiem nie wykorzystał prawnych możliwości zabezpieczenia swoich interesów, które mogły podlegać ochronie prawnej. Wskazywanie na negatywne konsekwencje niepodjęcia działań przeciwko powodowi nie mogło być uznane za wystarczające do oparcia orzeczenia na zasadach współżycia społecznego i tym samym zignorowania przesłanek do uchylenia obowiązku alimentacyjnego powoda wobec pozwanego z dniem usamodzielnienia się pozwanego.

W konsekwencji Sąd odwoławczy po analizie postępowania przeprowadzonego przez Sąd Rejonowy i argumentów przedstawionych przez powoda w apelacji uznał, że zaskarżony wyrok nie może zostać zmieniony, albowiem odzwierciedla przepisy prawa i przeprowadzone dowody. Orzekł więc na podstawie art. 385 k.p.c. o oddaleniu apelacji.