Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lipca 2018 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodnicząca: SSR Katarzyna Malinowska

Protokolant: sekretarz sądowy Katarzyna Domańska

po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2018 r. w Toruniu

sprawy z powództwa J. R.

przeciwko Teatrowi im. W. H. w T.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1400 zł (tysiąc czterysta złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 27 września 2017r. do dnia zapłaty;

II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 30 zł (trzydzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania;

III. zasądza od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa- (...) kwotę 216 zł (dwieście szesnaście złotych) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

SSR Katarzyna Malinowska

Sygn. X C 1386/18

UZASADNIENIE

Dnia 29 marca 2018 r. powód J. R. wniósł do tutejszego Sądu pozew przeciwko Teatrowi im. W. H. w T.. Domagał się w nim zapłaty kwoty 1400 zł wraz z odsetkami za opóźnienie wynikającej ze zrealizowanej przez powoda umowy zlecenia. Dotyczyła ona przygotowania i obsługi akustycznej jednego ze spektakli podczas organizowanego przez pozwanego festiwalu teatralnego. W piśmie wskazano, że pozwany Teatr odmówił wypłaty wynagrodzeń członkom zespołu technicznego z uwagi na przerwanie spektaklu, pomimo iż przyczyny tego zdarzenia nie obciążały powoda. Do pozwu załączono przedmiotową umowę, zapis korespondencji stron oraz dokumentację fotograficzną mającą dowieść wykonania umowy w części dotyczącej powoda.

Następnie dnia 7 maja 2018 r. Sąd wydał w niniejszej sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, orzekając zgodnie z żądaniem pozwu. Orzeczenie to utraciło jednak swą moc wobec wniesienia przez stronę pozwaną skutecznego sprzeciwu. W piśmie z dnia 21 maja 2018 r. pełnomocnik pozwanego wskazywał, że umowa zawarta z powodem w istocie stanowiła element szerszego porozumienia z wystawiającym spektakl Teatrem (...) im. D. B. w G. (dalej „Teatr w G.”). Z uwagi na fakt, że przedstawienie nie doszło do skutku (zostało przerwane mniej więcej w połowie czasu trwania), umowa z powodem utraciła dla pozwanego znaczenie z uwagi na właściwość zobowiązania. Argumentowano, że spektakl w istocie nie został zrealizowany, a w konsekwencji zobowiązanie powoda stało się niemożliwe do wykonania i jako takie nie zostało wykonane. Do sprzeciwu dołączono umowę pomiędzy pozwanym a Teatrem (...) w G. oraz zapis korespondencji elektronicznej pomiędzy tymi podmiotami wskazującej na przebieg ustaleń dotyczących warunków umowy i umów pochodnych.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwany Teatr im. W. H. w T. był organizatorem odbywającego się w maju 2017 roku Festiwalu Debiutantów „(...)”. Po kilku miesiącach negocjacji pozwany ustalił z Teatrem w G., że ten dnia 22 maja 2017 r. wystawi w hali sportowej O.w T. spektakl pt. (...). W umowie zawartej 7 kwietnia 2017 r. ustalono, że Teatr w G. wystawi całkowicie przygotowany spektakl, którego koszt wyniesie 62 602 zł. Kwota ta w części miała zostać wypłacona samemu Teatrowi w G. (17 117 zł). Pozostała część miała zostać przekazana innym osobom (w tym kilkunastu członkom obsługi technicznej) zatrudnionym na podstawie odrębnych umów cywilnoprawnych. W § 5 przewidziano, ze za zapewnienie obsługi technicznej niezbędnej do realizacji spektaklu odpowiadać będzie zleceniobiorca, a wiec Teatr w G.. W umowie przewidziano możliwość odstąpienia od umowy w przypadku wystąpienia siły wyższej, jednak z pojęcia tego wykluczono chorobę (poza chorobą aktora niezastąpionego; § 7).

Okoliczność bezsporna, ponadto dowód:

– zapis korespondencji elektronicznej pomiędzy pozwanym a Teatrem w G. z dni 6.12.2016 r.–30.03.2017 r., k. 38–48,

– umowa nr (...) z dnia 7.04.2017 r., k. 34–37.

W konsekwencji pierwotnej umowy pozwany zawarł umowy zlecenia z poszczególnymi członkami zespołu technicznego wskazanego przez teatr w G., w tym z powodem. W umowie tej wskazano, że „Organizator powierza, a Wykonawca zobowiązuje się do wykonania: (FUNKCJA Akustyk) niezbędna do wystawienia spektaklu”. Termin realizacji przewidziano na dni 21–23 maja 2017 r. Wynagrodzenie z tytułu przedmiotowej umowy określono na 1400 zł brutto; miało ono zostać wypłacone „niezwłocznie po wystawieniu spektaklu”. Umowa nie przewidywała dodatkowych obostrzeń, nie zawierała też regulacji szczególnych pozwalających na pozaustawowe jej rozwiązanie.

Okoliczność bezsporna, ponadto dowód:

– umowa o zlecenie nr (...) z dnia 12.05.2017 r., k. 5–6.

Powód w celu wykonania umowy przygotował w siedzibie Teatru w G. niezbędne oprzyrządowanie a po przewozie do T. rozpoczął jego montaż w dniu 21 maja 2017 r. Powód uczestniczył w rozstawianiu scenografii, przygotowując sprzęt dźwiękowy niezbędny do obsługi akustycznej spektaklu, przeprowadził próbę sprawności, wyposażył aktorów w mikrofony bezprzewodowe. Obsługiwał także poranną próbę w dniu 22 maja 2017 r. oraz sam spektakl.

Przedstawienie zostało przerwane po około 50 minutach z uwagi na nagłe problemy zdrowotne jednej z aktorek i nie zostało już wznowione. W tej sytuacji powód brał udział w demontażu aparatury dźwiękowej.

Okoliczność bezsporna, ponadto dowód:

– dokumentacja fotograficzna, k. 7–9,

– zeznania świadka K. P. złożone na rozprawie w dniu 5 lipca 2018 r., k. 68 v.,

– zeznania świadka M. N. złożone na rozprawie w dniu 5 lipca 2018 r., k. 68 v.–69,

– zeznania powoda złożone na rozprawie w dniu 5 lipca 2018 r., k. 69.

Z uwagi na przyczynę przerwania spektaklu leżącą po stronie Teatru w G. pozwany uznał umowę łączącą go z tymże Teatrem za niewykonaną, dlatego też nie uregulował wynikającej z niej należności. W konsekwencji nie opłacił także umów wiążących go z członkami ekipy technicznej, w tym powoda.

Okoliczność bezsporna

Powód pismem z dnia 12 września wezwał pozwany Teatr do polubownego rozwiązania sporu i zapłatę kwoty 1400 zł zrzekając się w tych okolicznościach odsetek za zwłokę. W odpowiedzi pozwany oświadczył, że roszczenie powoda jest w jego ocenie bezzasadne – powód swojego świadczenia nie wykonał, ponieważ stało się ono niemożliwe do wykonania wobec nieukończenia spektaklu.

W kolejnym piśmie, z dnia 1 października 2017 r. powód podkreślił, że dochodzi wynagrodzenia na podstawie umowy zawartej bezpośrednio z pozwanym, w związku z czym niewykonanie głównej umowy z przyczyn od powoda niezależnych nie powinno wpływać na skuteczność umowy powoda z pozwanym. W odpowiedzi z dnia 9 października 2017 r. pozwany podtrzymał swoje stanowisko w sprawie.

Dowód:

– pismo powoda z dnia 12.09.2017 r. wraz z dowodem doręczenia, k. 10–11,

– pismo pozwanego z dnia 25.09.2017 r., z dnia 25.09.2017 r., k. 15,

– pismo powoda z dnia 1.10.2017 r. wraz z dowodem doręczenia, k. 12–13,

– pismo pozwanego z dnia 9.10.2017 r., k. 16.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszym postępowaniu stan faktyczny sprawy był co do zasady bezsporny, zaś różnice stanowisk stron polegały na postrzeganiu skutków prawnych zawartych umów. Sytuację tę potwierdzały w pełni dowody z dokumentów, spośród których wszystkie w ocenie Sądu należało uznać za w pełni wiarygodne. Jako całość były one spójne, logiczne i znajdowały potwierdzenie w innych dowodach, w tym zeznaniach świadków. Żadna ze stron nie kwestionowała ich prawdziwości; strony nie kwestionowały także wywodzonych z nich wydarzeń.

Zeznania świadków, K. P. oraz M. N., pracujących wspólnie z powodem podczas przedmiotowego spektaklu należało jednakowo ocenić jako w pełni wiarygodne, ich wywody były rzeczowe i konsekwentne, ponadto spójne z przedstawionymi dokumentami.

W ramach dowodu z przesłuchania stron zeznania złożyli powód oraz działający za pozwany Teatr dyrektor A. C.. Zeznania powoda należało uznać za w pełni wiarygodne jako w całości zgodne z przedłożonymi dokumentami i zeznaniami świadków. Zeznania A. C. Sąd także ocenił jako wiarygodne, choć ich przydatność dla sprawy należało uznać za stosunkowo mniejszą, jako że nie uczestniczył on w pracach ekipy technicznej Teatru w G., zaś pozostałe okoliczności ustalono w oparciu o przedłożone umowy.

W ocenie Sądu wątpliwości nie budził fakt, że wyłączną podstawą roszczenia powoda względem pozwanego Teatru była „umowa o zlecenie” z dnia 12 maja 2017 r. Dlatego też to, czy powód wykonał swoje zobowiązania, czy też nie ocenić należało właśnie przez pryzmat zapisów tej umowy. Na jej podstawie powodowi powierzono pełnienie funkcji akustyka podczas czynności niezbędnych do wystawienia określonego spektaklu. Pomimo argumentacji przedstawianej konsekwentnie przez stronę pozwaną, nie sposób uznać, by powód nie wykonał ciążących na nim zobowiązań umownych. W ocenie Sądu podjęte przez powoda czynności: przygotowanie sprzętu do transportu, jego montaż, kontrola sprawności, bieżąca opieka w trakcie próby oraz spektaklu, a następnie demontaż sprzętu i jego rozładunek w miejscu docelowym wypełniają w całości obowiązki powoda. Faktu tego nie zmienia to, że przedstawienie zostało przerwane, a organizator był zobowiązany do zwrotu ceny zakupionych biletów. Okoliczność ta w ocenie Sądu nie przekreśla pracy faktycznie wykonanej przez powoda, nie sprawia też, że z mocą wsteczną uznać można wszystkie działania powoda za podjęte bez zlecenia, z własnej inicjatywy.

Strona pozwana kilkakrotnie podnosiła, że umowy zawarte z członkami obsługi technicznej stanowiły przedłużenie głównej umowy wiążącej ją z Teatrem w G., w konsekwencji zaś niewykonanie umowy głównej doprowadziło do wygaśnięcia umów pochodnych. Problematyczne w tej sytuacji jest jednak to, że przedmiotowa umowa zlecenia nie zawiera stosownego zapisu wiążącego jej ważność z innym porozumieniem. Fakt funkcjonalnego powiązania obu umów jest bezsporny. W umowie z Teatrem w G. określona została cena wystawienia spektaklu z jednoczesnym zastrzeżeniem, że odpowiednia jej część ma zostać przekazana poszczególnym zleceniobiorcom najętym na podstawie odrębnych umów. W istocie można zatem stwierdzić, że cena za wystawienie spektaklu wyniosła 17 117 zł, zaś kwota 45 485 zł (o ile taka była ostateczna wartość wszystkich umów dodatkowych) stanowiła odwołanie do dalszych porozumień. W gestii Teatru w G. pozostawało zapewnienie stosownej obsługi poprzez wskazanie konkretnych osób oraz ewentualne ryzyko ich niewłaściwego działania. Niemniej w ocenie Sądu nie można stąd wywieść, by niewykonanie umowy przez Teatr w G. przy właściwym wykonaniu umów przez obsługę techniczną powodowało, że obsłudze technicznej nie przysługiwało wynagrodzenie wynikające z odrębnych umów. Wniosek taki wydaje się Sądowi zbyt daleko idący.

Ponadto podkreślić należy, że powód, choć współpracuje z Teatrem w G., to jednak nie jest jego etatowym pracownikiem. W analizowanym przypadku czynności podjęte przez powoda wykonane zostały wyłącznie w ramach umowy łączącej go z pozwanym.

Z kolei gdyby umowa pomiędzy pozwanym Teatrem a Teatrem w G. zakładała, że całe wynagrodzenie za wystawienie spektaklu przekazane zostanie drugiemu z wymienionych podmiotów, który następnie rozliczy się z członkami obsługi technicznej zatrudnionymi na podstawie odrębnych umów, wówczas ryzyko odwołania spektaklu i opłacenia wynagrodzenia obsługi obciążałoby w całości teatr wystawiający przedstawienie.

W niniejszym stanie rzeczy Sąd uznał powództwo za uzasadnione. Pozwany zawarł z powodem umowę, która nie wiązała jej ważności z inną umową, a jedynie przewidywała wykonanie określonych czynności za uzgodnioną cenę. Powód w ocenie Sądu dopełnił wszelkich starań mających doprowadzić do realizacji umowy, nie otrzymując przy tym zapłaty. W sytuacji tej znaczenia nie miały motywy, jakimi kierował się pozwany podczas podpisywania umowy z powodem. Nawet jeżeli odrębne umowy z członkami obsługi technicznej były skutkiem sugestii ze strony Teatru w G. a także prowadzić miały do obniżenia kosztów spektaklu, w konsekwencji doszło do zawarcia wiążącego strony porozumienia, które została zrealizowana wyłącznie przez powoda.

Dlatego też na podstawie art. 734 i 735 k.c. w zw. z art. 750 kc zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1400 zł wraz z odsetkami od dnia następującego po upływie terminu zakreślonego w piśmie z dnia 12 września 2017 r., o czym orzeczono w pkt. I.

Jednocześnie na podstawie art. 98 § 1 i 2 orzeczono o obowiązku zwrotu powodowi kosztów postępowania, to jest opłaty sądowej w wysokości 30 zł.

Dodatkowo na mocy art. 85 ustawy o kosztach cywilnych w sprawach cywilnych orzeczono o zwrocie kosztów podróży świadków, jakie w trakcie procesu tymczasowo poniósł Skarb Państwa.

SSR Katarzyna Malinowska