Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 03.10.2018 r., wydaną z upoważnienia Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, stwierdzono że E. P. nienależnie pobrała część uzupełniającą renty rolniczej, w okresie od dnia 01.02.2014 r. do dnia 31.07.2018 r., w kwocie 41.659,09 zł. Odwołująca została zobowiązana do zwrotu kwoty 29.749,50 zł za nieprzedawniony trzyletni okres. / decyzja w aktach KRUS/

W dniu 7 listopada 2018 roku wnioskodawczyni złożyła odwołanie od powyższej decyzji. W uzasadnieniu odwołania wskazała między innymi ,że nie została pouczona przez organ rentowy, że w przypadku pobrania nienależnego świadczenia ciąży na niej obowiązek jego zwrotu jak również o obowiązku powiadamiania organu o zaistnieniu okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymania wypłaty świadczeń w całości lub w części w terminie 14 dni. Brak takiego pouczenia powoduje brak obowiązku zwrotu pobranych świadczeń. Wnioskodawczyni jest osobą starą i schorowaną i nie miała świadomości jakie konsekwencje niesie dla niej fakt zatrudnienia jej małżonka / odwołanie k-3-5/.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie . W uzasadnieniu podniesiono ,że wnioskodawczyni we wniosku zataiła okoliczności dotyczące jej męża i jego podleganie innemu ubezpieczeniu społecznemu, co doprowadziło do pobierania nienależnie przyznanej części uzupełniającej świadczenia. Wnioskodawczyni była pouczona o okolicznościach mających wpływ na prawo doświadczenia, utratę tego prawa i obowiązek zwrotu, w sytuacji gdy świadczenie zostało pobrane nienależnie. Pouczenia znajdują się na odwrocie doręczanych wnioskodawczyni decyzji/ odpowiedź na odwołanie w aktach ZUS/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Wnioskodawczyni E. P. decyzją z dnia 7 września 2011 roku od dnia 1 sierpnia 2011 r. nabyła prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Część uzupełniająca świadczenia została zawieszona z uwagi na prowadzenie działalności rolniczej ( decyzja k-38a akt KRUS ).

Decyzją z dnia 11 grudnia 2012 r., przyznano wnioskodawczyni prawo do wypłaty części uzupełniającej świadczenia w pełnej wysokości od dnia 1 stycznia 2013 r. z uwagi na wejście w życie art. 28 ust. 11 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników ( decyzja k-74 akt KRUS ).

Wnioskodawczyni w dniu 2 września 2015 r. złożyła w Kasie wniosek o przyznanie prawa do renty rolniczej z tytuły niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym na dalszy okres. We wniosku podała że mąż nie jest zatrudniony ( wniosek k-118akt KRUS ). Decyzją z dnia 20 października 2015 r. przyznała skarżącej prawo świadczenia na stałe, w pełnej wysokości (decyzja k-185 akt KRUS ).

Prawomocną decyzją z dnia 2 sierpnia 2018 roku organ rentowy stwierdził ustanie ubezpieczenia społecznego rolników P. P., męża wnioskodawczyni, od dnia 13 stycznia 2014 r.. z uwagi na podleganie innemu ubezpieczeniu społecznemu z tytuły zatrudnienia. ( decyzja k- 203 akt KRUS).

Prawomocną decyzją z dnia 13 sierpnia 2018 r. wstrzymano wnioskodawczyni wypłatę części uzupełniającej świadczenia, ponieważ mąż wnioskodawczyni P. P. nie podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników, a wnioskodawczyni prowadzi działalność rolniczą. Wysokość świadczenia do wypłaty ustalono na kwotę 228,22 zł miesięcznie/ decyzja k- 205 akt KRUS/.

Prawomocna decyzją z dnia 13 sierpnia 2018 roku organ rentowy z urzędu odmówił wnioskodawczyni prawa do wypłaty 100% części uzupełniającej świadczenia od dnia 1 sierpnia 2018 roku / decyzja k- 207 akt KRUS/.

Organ rentowy ustalił nadpłatę części uzupełniającej świadczenia za okres od dnia 1 lutego 2014 roku do dnia 31 lipca 2018 roku w łącznej kwocie 41 659, 09 zł . Za okres od dnia 1 sierpnia 2015 roku do dnia 31 lipca 2018 roku kwota nienależnie pobranego świadczenia wyniosła 29 749,50 zł. / wyliczenie k- 208 akt KRUS/.

Zaskarżoną decyzją z dnia 03 października 2018 r. stwierdzono, że wnioskodawczyni nienależnie pobrała część uzupełniającą renty rolniczej, w okresie od dnia 1 lutego 2014 r. do dnia 31 lipca 2018 r. i zobowiązano do zwrotu kwoty 29.749,50 zł za nieprzedawniony trzyletni okres tj od dnia 1 sierpnia 2015 roku do dnia 31 lipca 2018 roku ./ decyzja w aktach KRUS k-311/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie opierając się na dokumentach zawartych w aktach KRUS. Podnieść należy ,że decyzje wydawane w stosunku do ubezpieczonej nie były przez nią kwestionowane i uprawomocniły się , a co za tym idzie wiążą Sąd. Zwrócić uwagę należy ,że wnioskodawczyni odwołała się wyłącznie od decyzji dotyczącej obowiązku zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, natomiast poza sporem pozostaje wysokość kwoty do zwrotu, której wnioskodawczyni nie zakwestionowała w toku procesu. Wnioskodawczyni podnosiła wyłącznie ,że nie została pouczona przez organ rentowy o ewentualnym obowiązku zwrotu nienależnie pobranych świadczeń oraz o okolicznościach wyłączających prawo do świadczeń. W tym zakresie Sad odmówił wiary twierdzeniom wnioskodawczyni zawartych w odwołaniu. Wnioskodawczyni w żaden sposób nie udowodniła powyższego. Pomimo prawidłowego powiadomienia o terminie rozprawy w dniu 7 marca 2019 roku, nie stawiła się i w żaden sposób nie wyjaśniła przyczyn swojej nieobecności. Podkreślić należy ,że wezwanie odebrała osobiście. Nie przedłożyła żadnych dowodów potwierdzających jej twierdzenia, natomiast sam wiek wnioskodawczyni urodzonej w (...) roku nie może świadczyć o jej nieporadności.

Dokumenty zawarte w aktach rentowych przeczą prawdziwości twierdzeń wnioskodawczyni w zakresie rzekomego braku udzielanych jej pouczeń w decyzjach. Decyzje są wydawane na standardowych drukach i z urzędu zawierają stosowne pouczenia. Są formułowane w sposób pozwalających na ich zrozumienie przez przeciętnego ubezpieczonego. Ubezpieczony powinien natomiast się z nimi zapoznać a w przypadku wątpliwości ma możliwość wyjaśnienia ich w organie rentowym. Jak zasadnie podniósł organ rentowy kserokopia decyzji z dnia 13 sierpnia 2018 roku zawiera tylko jej pierwszą stronę , natomiast pouczenia i informacje zawarte są na kolejnych stronach. Zwrócić uwagę należy ,że decyzja ta zawiera własna numerację stron, w dolnym prawym rogu, która następuje kolejno. Wnioskodawczyni posiada oryginał, z którego nie skopiowała kolejno następujących po sobie stron. Kopie zawierające kolejne idące po sobie numery są załączone do akt rentowych. Ponadto wskazać należy ,że we wniosku z września 2015 roku wnioskodawczyni udzieliła nieprawdziwej odpowiedzi na oczywiste pytanie – czy jej mąż jest gdzieś zatrudniony- gdzie odpowiedź polegała na wskazaniu „ tak/nie”.

Sąd zważył , co następuje :

Odwołanie wnioskodawczyni nie jest zasadne i podlega oddaleniu. Wydana w sprawie decyzja odpowiada prawu.

Przede wszystkim wskazać należy ,że wnioskodawczyni w odwołaniu wskazała wyłącznie okoliczności dotyczące braku , w jej ocenie stosownego pouczenia dotyczącego obowiązku zwrotu nienależnie pobranych świadczeń i okoliczności powodujących utratę prawa do świadczenia.

W myśl art. 138 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, w związku z treścią art. 52 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu. Za nienależnie pobrane świadczenia uważa się:

1)  świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2)  świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenia.

Zgodnie z art. 28 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, wypłata części uzupełniającej emerytury lub renty rolniczej z ubezpieczenia ulega zawieszeniu w całości lub w części, jeżeli emeryt lub rencista prowadzi działalność rolniczą. Uznaje się, że emeryt lub rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego. W przypadku, gdy rencista prowadzi działalność rolniczą z małżonkiem podlegającym ubezpieczeniu emerytalno- rentowemu z mocy ustawy, wypłata nie ulega zawieszeniu. W sprawie nie jest okolicznością sporną, iż wnioskodawczyni pobrała nienależne jej świadczenie z tytułu części uzupełniającej renty rolniczej. W ocenie Sądu organ rentowy zasadnie podnosi, że wnioskodawczyni ponosi winę za wypłatę jej nienależnego świadczenia. Wnioskodawczyni w 2015 roku niezgodnie z prawdą wskazała ,że jej mąż nie pozostaje w zatrudnieniu. Wnioskodawczyni w decyzjach była informowana o obowiązku zgłaszania okoliczności istotnych z punktu widzenia prawa do pobieranych świadczeń . W tym miejscu wskazać należy ,że na podstawie art. 37 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników., osoba pobierająca świadczenia z ubezpieczenia jest obowiązana, nie czekając na wezwanie, w ciągu 14 dni zgłaszać Kasie okoliczności mające wpływ na wysokość i prawo pobierania tych świadczeń. Ponadto podkreślenie wymaga okoliczność ,że wypłata nienależnego świadczenia nastąpiła z uwagi na wskazanie niezgodnej ze stanem faktycznym informacji przez wnioskodawczynię. Nawet gdyby przyjąć ,że wnioskodawczyni nie miała świadomości skutków wskazania nieprawdziwych danych bo nie została w tym zakresie pouczona to w ocenie Sądu ma obowiązek podawania informacji prawdziwych. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 20 lutego 2019 roku w sprawie o sygnaturze akt III AUa 469/2018 (LEX nr 2631407) do podania prawdziwych danych we wniosku o emeryturę nie jest potrzebne żadne pouczenie. Podanie natomiast nieprawdziwej informacji dotyczącej okoliczności , od której zależy przyznanie świadczenia powoduje uznanie świadczenia za nienależne w świetle art. 138 ust 2 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Sąd orzekający w pełni podziela zaprezentowany powyżej pogląd.

Mając powyższe na uwadze odwołanie podlegało oddaleniu.