Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 5 lutego 2019 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny – Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Izabella Stawicka (sprawozdawca)

Sędziowie: SO Anna Koźlińska

SO Beata Kurdziel

po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 2019 roku w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi A. M.

na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, dotyczącej postępowania przed Sądem Rejonowym w Olkuszu, sygnatura akt I Nc 1216/18

postanawia:

1.  stwierdzić przewlekłość postępowania w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym w Olkuszu do sygn. akt I Nc 1216/18,

2.  przyznać na rzecz skarżącej A. M. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Olkuszu sumę pieniężną w kwocie 2000 zł (dwa tysiące złotych),

3.  oddalić skargę w pozostałym zakresie,

4.  zarządzić na rzecz skarżącej zwrot kwoty 100 zł (sto złotych) tytułem opłaty sądowej od skargi.

SSO Anna Koźlińska SSO Izabella Stawicka SSO Beata Kurdziel

UZASADNIENIE

Skarżąca A. M. domagała się stwierdzenia, że w postępowaniu toczącym się przed Sądem Rejonowym w Olkuszu pod sygn. akt I Nc 1216/18 nastąpiło z naruszeniem prawa powódki do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Wniosła również o wydanie Sądowi rozpoznającemu sprawę zaleceń podjęcia w wyznaczonym terminie odpowiednich czynności oraz o zasądzenie na swoją rzecz od Skarbu Państwa sumy pieniężnej w kwocie 5000 zł.

W uzasadnieniu skargi A. M. wskazała, że w dniu 13 lipca 2018 r. wniosła do Sądu Rejonowego w Olkuszu pozew o zapłatę łącznie kwoty 14 309,82 zł wraz z ustawowymi odsetkami przeciwko pozwanym J. W. i R. W.. Od tego momentu Sąd nie wyda nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, nie wyznaczył terminu rozprawy, nie doręczył pozwanym odpisu pozwu ani też nie wykonał żadnej czynności.

Skarb Państwa – Prezes Sądu Rejonowego w Olkuszu nie zgłosił swojego udziału w sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Analiza akt sprawy sygn. I Nc 1216/18 wskazuje, że w sprawie w okresie od 16 lipca 2018 r. (data wpływu do Sądu) do 29 stycznia 2019 r. (wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym) nie podejmowano żadnych czynności zmierzających do rozstrzygnięcia sprawy, mimo obiektywnych możliwości ich podjęcia.

Sąd Okręgowy ma wzgląd na braki kadrowe, z jakimi borykają się Sądy Rejonowe w okręgu krakowskim. Trzeba jednak zaznaczyć, że ilość spraw nie może zwalniać państwa, jako podmiotu odpowiedzialnego za zapewnienie sprawności postępowania, bez względu na to jakie jego organy odpowiedzialne są za taki stan rzeczy. Wprowadzenie do polskiego porządku prawnego skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki było skutkiem przyjętych przez państwo polskie zobowiązań międzynarodowych i orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Istotna jest treść art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności określającego prawo człowieka do rzetelnego procesu, a zwłaszcza tego jego aspektu, który dotyczy prawa do rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie oraz rozumienie przesłanek przewlekłości postępowania prezentowane w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Obowiązek przestrzegania przyjętych zobowiązań międzynarodowych i zapewnienia obywatelom ochrony w celu ich dochodzenia spoczywa na państwie jako takim. Dlatego też obowiązek zorganizowania warunków należytego sprawowania władzy jurysdykcyjnej spoczywa na wszystkich jego władzach (organach). Państwo ma więc obowiązek takiego zorganizowania warunków sprawowania władzy jurysdykcyjnej (w tym zapewnienia optymalnej obsady kadrowej), aby nie dochodziło do przewlekłości postępowania (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2005 r., III SPP 34/05, OSNP 2005 nr 20, poz. 327 oraz z dnia 3 czerwca 2005 r., III SPP 109/05, OSNP 2006 nr 1-2, poz. 33). Dlatego argument braków kadrowych nie może usprawiedliwiać państwa, jako podmiotu naruszającego postanowienia Konwencji. Wzrost liczby spraw określonej kategorii przy jednoczesnej małej ilości osób zatrudnionych, który powoduje niemożność ich rozpoznania w rozsądnym terminie w konkretnym sądzie, nie usprawiedliwia władz państwowych, jeżeli nie ma charakteru nagłego, nieprzewidywalnego i przejściowego, a nie zostały podjęte przedsięwzięcia (legislacyjne, organizacyjne, finansowe), które pozwoliłyby na rozpoznanie spraw bez nieuzasadnionej zwłoki (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 2006 r. III SPP 154/05). Z tego też względu, nawet jeśli za zaistniałą sytuację w sprawie skarżącej nie ponosi wprost odpowiedzialności Sąd Rejonowy, to niewątpliwie ponosi ją państwo, a to jest wystarczające dla stwierdzenia przewlekłości postępowania.

Z uwagi na powyższe, Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie 1 sentencji na podstawie art. 12 ust. 2 powołanej ustawy, zgodnie z którym uwzględniając skargę, sąd stwierdza, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiła przewlekłość postępowania.

Stosownie do treści art. 12 ust. 4 powołanej ustawy uwzględniając skargę, sąd na żądanie skarżącego przyznaje od Skarbu Państwa sumę pieniężną w wysokości od 2000 do 20 000 złotych. Wysokość sumy pieniężnej, w granicach wskazanych w zdaniu pierwszym, wynosi nie mniej niż 500 złotych za każdy rok dotychczasowego trwania postępowania, niezależnie od tego, ilu etapów postępowania dotyczy stwierdzona przewlekłość postępowania. Sąd może przyznać sumę pieniężną wyższą niż 500 złotych za każdy rok dotychczasowego trwania postępowania, jeżeli sprawa ma szczególne znaczenie dla skarżącego, który swoją postawą nie przyczynił się w sposób zawiniony do wydłużenia czasu trwania postępowania. Mając na uwadze czas trwania postępowania, a także aspekt materialny przedłużania się postępowania sądowego wyrażający się wysokością kwoty pieniężnej w nim dochodzonej, Sąd Okręgowy uznał, że kwota 2000 zł jest adekwatna do warunków rozpoznawanej sprawy. W pozostałym zakresie żądanie skarżącego podlegało oddaleniu.

Sąd Okręgowy nie wydał żadnych zaleceń co czynności koniecznych do podjęcia w sprawie, albowiem po wniesieniu skargi w dniu 29 stycznia 2019 r. Sąd Rejonowy w Olkuszu wydał w sprawie sygn. akt I Nc 1216/18 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Wobec uwzględnienia skargi zwrotowi na rzecz skarżącej, w trybie art. 17 ust. 3 ustawy, podlegała uiszczona opłata sądowa od skargi.

SSO Anna Koźlińska SSO Izabella Stawicka SSO Beata Kurdziel