Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 kwietnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSR del. Jacek Liszka

Protokolant: st.sekr.sądowy Małgorzata Houda

po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2013 roku w Tarnowie na rozprawie

odwołania I. K.

od decyzji Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Placówka Terenowa w T.

z dnia 8 czerwca 2012 roku nr (...)

w sprawie I. K.

przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Placówka Terenowa w T.

o rentę rolniczą

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 706/12

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 23 kwietnia 2013 r.

Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego decyzją z dnia 8 czerwca 2012 r. odmówił I. K. przyznania prawa do renty rolniczej w oparciu o przepisy ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50 poz. 291 z póź. zm.). W uzasadnieniu swej decyzji organ rentowy powołując się na treść art. 21 cytowanej ustawy stwierdził, że w/w nie przysługuje prawo do renty rolniczej, ponieważ orzeczeniem komisji lekarskiej KRUS z dnia 5.06.2012 r. nie została uznana za całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym.

I. K. w odwołaniu od powyższej decyzji domagała się jej zmiany i przyznania prawa do renty. Podniosła, iż nie zgadza się z powyższą decyzją i z uwagi na szereg schorzeń nie nadaje się do ciężkiej pracy fizycznej w gospodarstwie rolnym.

W odpowiedzi na odwołanie Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Placówka Terenowa w T. wniosła o jego oddalenie, podnosząc argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

I. K. urodziła się w dniu (...)

Ubezpieczona pobierała rentę rolniczą w okresie od 30.08.2004 r. do 30.04.2012 r. i posiada wymagany ustawowo okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników.

Dowód:

- akta KRUS

Zarówno orzeczeniem lekarza rzeczoznawcy KRUS z dnia 17.05.2012 roku, jak i orzeczeniem komisji lekarskiej KRUS z dnia 5.06.2012 roku ubezpieczona nie została uznana za całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym.

W konsekwencji powyższego Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego decyzją z dnia 8.06.2012 roku odmówił ubezpieczonej przyznania prawa do renty rolniczej w oparciu o przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Dowód:

- akta KRUS

W toku niniejszego postępowania sądowego u odwołującej się stwierdzono:

- astmę oskrzelową bez cech upośledzenia sprawności wentylacyjnej,

- przewlekłą obturacyjną chorobę płuc – zespół nakładania,

- alergiczny nieżyt nosa,

- niedoczynność tarczycy w przebiegu choroby Hashimoto wyrównaną metabolicznie,

- nadwagę,

- agorafobię z lękiem napadowym,

- upośledzenie umysłowe lekkie.

Odwołująca od 1994 r. była systematycznie leczona na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, a od 2004 r. na astmę oskrzelową. Z tego powodu od 2004 r. jest pod stałą kontrolą Poradni Alergologicznej w T.. Choroba objawia się złą tolerancją wysiłku, napadami duszności spoczynkowej z kaszlem. Wielokrotnie z tego powodu była hospitalizowana, ostatni raz w 2005 r. Biorą pod uwagę przebieg choroby można ustalić rozpoznanie astmy oskrzelowej oraz POCHP, jako zespołu nakładania. Ubezpieczona systematycznie zażywa leki rozszerzające oskrzela, steroidy wziewne. W sumie od 2007 r. choroba ustabilizowała się, badana nie wymagała hospitalizacji. Brak progresji choroby, jej stabilizacja przy systematycznym zażywaniu leków nie pozwala uznać wnioskodawczyni za całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym. Nie obserwuje się również patologii w wykonywanych na przełomie lat badaniach spirometrycznych, co z kolei dobrze rokuje w przypadku rozpoznawanej przewlekłej obturacynej choroby płuc. Badana jest również zdolna do samodzielnej egzystencji.

Opiniowana była leczona psychiatrycznie od 1998 r. z powodu zaburzeń nerwicowych. Dotychczas nie była hospitalizowana psychiatrycznie. Nie stwierdza się u opiniowanej objawów choroby psychicznej w rozumieniu endogennego zespołu depresyjnego, ani psychozy. Aktualne objawy mają łagodne nasilenie, pozostają na poziomie nerwicowym o obrazie łagodnym, nie powodują znacznego ograniczenia sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym podjęcie pracy w gospodarstwie rolnym.

Prawidłowo suplementowana lekami doustnymi nabyta niedoczynność tarczycy w przebiegu choroby immunologicznej nie ogranicza sprawności odwołującej do wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Niedobór hormonów wyrównuje się codziennymi odpowiednimi dawkami hormonów tarczycy. Schorzenie wymaga stałego leczenia, nie wpływa negatywnie na inne układy narządowe.

Dowód:

- opinia sądowo-lekarska z dnia 22.08.2012 r., k. 10-13,

- opinia sądowo-psychiatryczna z dnia 27.11.2011 r., k. 22–23,

- opinia sądowo-lekarska z dnia 29.01.2013 r., k. 27-30,

- dokumentacja lekarska – akta KRUS.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zalegających w aktach organu rentowego dokumentów oraz wydanych w trakcie postępowania sądowego opinii biegłych specjalistów.

W całości podzielił Sąd wnioski i tezy wypływające z tych dokumentów. Ich autentyczność oraz wiarygodność nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Brak więc było jakichkolwiek podstaw – także takich, które należałoby uwzględnić z urzędu – by dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego. Stąd stosownie do treści art. 244 § 1 kpc dokumenty urzędowe stanowiły dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone, a dokumenty prywatne, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 kpc).

W toku postępowania sądowego powstała również potrzeba powołania biegłych lekarzy z zakresu pulmonologii, endokrynologii oraz psychiatrii. Przedstawione przez biegłych sądowych opinie w pełni zasługują na uwzględnienie, bowiem zaprezentowane wnioski zostały poprzedzone rzetelną analizą dokumentacji medycznej odwołującej się, jak również bezpośrednim badaniem. Ponadto nie zawierały sprzeczności z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, były spójne i rzeczowe. Biegli odpowiedzieli na stawiane im pytania. Także kwalifikacje i doświadczenie powołanych biegłych wskazują, iż przedstawione opinie zasługują na uwzględnienie.

Wnioski przedmiotowych opinii zostały właściwie sformułowane i umotywowane, zaś sposób dojścia do przedstawionych przez biegłych stanowisk w ocenie Sądu zezwala uznać opinie za jasne, przejrzyste i w pełni wiarygodne dowody sądowo - lekarskie. Spełniają wobec tego wymogi przewidziane dla tego rodzaju środków dowodowych w art. 278 kpc i art. 285 kpc, zaś odwołująca się nie zgłosiła do nich żadnych merytorycznych zarzutów.

Należy jeszcze wspomnieć, iż odwołująca w piśmie z dnia 5.04.2013 r. przedłożyła kartę informacyjną ze szpitalnej ogólnej izby przyjęć z dnia 25-26 marca 2013 r. W tym kontekście trzeba podkreślić, że w niniejszym postępowaniu ocena stanu zdrowia odwołującej dokonywana jest przez Sąd na dzień wydania zaskarżonej decyzji ZUS. Zatem przedłożenie przez stronę wyników badań, jak i wszelkich innych dokumentów medycznych datowanych później, tj. po czasie wydania zaskarżonej decyzji Prezesa KRUS pozostają bez znaczenia dla sprawy. Gdyby bowiem nawet wystąpiło pogorszenie stanu zdrowia ubezpieczonej po tym czasie możliwe jest złożenie kolejnego wniosku o przedmiotowe świadczenie. Sąd natomiast w niniejszym postępowaniu ocenia prawidłowość rozstrzygnięć organu rentowego według stanu faktycznego z chwili ich wydania.

W tym kontekście warto zwrócić uwagę na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2012 r. (II UK 79/11), gdzie między innymi stwierdzono, iż sąd nie ma obowiązku przeprowadzenia dowodów w celu ustalenia niezdolności do pracy, która miała powstać po wydaniu zaskarżonej odwołaniem decyzji odmawiającej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Biegli sądowi, przeprowadzający na zlecenie sądu badanie stanu zdrowia ubezpieczonego, nie zastępują lekarza orzecznika ani komisji lekarskiej organu rentowego. Jedynie zgodnie z posiadaną przez nich wiedzą specjalistyczną poddają merytorycznej ocenie trafność wydanego orzeczenia o zdolności do pracy lub jej braku.

W art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. mowa o "nowych okolicznościach", które, choć powstałe po wniesieniu odwołania, mają znaczenie dla oceny stanu zdrowia do dnia decyzji. Nie było podstaw do uchylenia zaskarżonej decyzji, przekazania sprawy organowi rentowemu i umorzeniu postępowania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 4 kpc. „Nowe okoliczności" o których mowa w tym przepisie to schorzenia istniejące przed wydaniem decyzji, lecz wykazane przez ubezpieczonego dopiero po wniesieniu odwołania do sądu albo ujawnione na podstawie badań lekarskich w trakcie postępowania sądowego i których nie oceniał ani lekarz orzecznik, ani komisja lekarska organu rentowego. Tymczasem przedłożona przez ubezpieczoną dokumentacja nie dotyczy nowych schorzeń.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 21 ust.1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 z późn. zm.) renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

1)  podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres, o którym mowa w ust.2,

2)  jest trwale lub okresowo całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym,

3)  całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu lub w okresach, o których mowa w art.20 ust.1 pkt.1 i 2, lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Warunek podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres uważa się za spełniony stosownie do treści ust. 2 omawianego przepisu art. 21 ustawy, jeżeli okres ubezpieczenia emerytalno-rentowego ubezpieczonego wynosi co najmniej:

1)rok - jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku do 20 lat;

2)2 lata - jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 20 lat do 22 lat;

3)3 lata - jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 22 lat do 25 lat;

4)4 lata - jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 25 lat do 30 lat;

5)5 lat - jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 30 lat.

Za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym uważa się ubezpieczonego, który z powodu naruszenia sprawności organizmu utracił zdolność do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym. Uznaje się ją za trwałą, jeżeli ubezpieczony nie rokuje odzyskania zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym, natomiast jeżeli ubezpieczony rokuje odzyskanie zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym wówczas taką niezdolność uznaje się za okresową (art. 21 ust. 5, 6 i 7 ustawy).

Przedmiotem postępowania było ustalenie, czy odwołująca ze względu na stan zdrowia jest całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym, czy też jest do wykonywania tej pracy zdolna, jak to wynika z zakwestionowanej opinii komisji lekarskiej i wydanej na tej podstawie decyzji Prezesa KRUS.

W świetle powyższych wywodów i przeprowadzonego postępowania dowodowego – w tym przede wszystkim opinii biegłych – stwierdzono, że odwołująca nie jest całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym.

Cierpi ona wprawdzie na astmę oskrzelową bez cech upośledzenia sprawności wentylacyjnej, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc – zespół nakładania, alergiczny nieżyt nosa, niedoczynność tarczycy w przebiegu choroby Hashimoto wyrównaną metabolicznie, nadwagę, agorafobię z lękiem napadowym, upośledzenie umysłowe lekkie, jednakże schorzenia te nie dają podstaw do uznania odwołującej za całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym. Tylko bowiem całkowita niezdolność do pracy determinuje przyznanie prawa do renty rolniczej w myśl powołanych na wstępie przepisów.

Odwołująca od 1994 r. była systematycznie leczona na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, a od 2004 r. na astmę oskrzelową. Z tego powodu od 2004 r. jest pod stałą kontrolą Poradni Alergologicznej w T.. Brak progresji choroby, jej stabilizacja przy systematycznym zażywaniu leków nie pozwala uznać wnioskodawczyni za całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym. Nie obserwuje się również patologii w wykonywanych na przełomie lat badaniach spirometrycznych, co z kolei dobrze rokuje w przypadku rozpoznawanej przewlekłej obturacynej choroby płuc. Badana jest również zdolna do samodzielnej egzystencji.

Opiniowana była leczona psychiatrycznie od 1998 r. z powodu zaburzeń nerwicowych. Dotychczas nie była hospitalizowana psychiatrycznie. Nie stwierdza się u opiniowanej objawów choroby psychicznej w rozumieniu endogennego zespołu depresyjnego, ani psychozy. Aktualne objawy mają łagodne nasilenie, pozostają na poziomie nerwicowym o obrazie łagodnym, nie powodują znacznego ograniczenia sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym podjęcie pracy w gospodarstwie rolnym.

Prawidłowo suplementowana lekami doustnymi nabyta niedoczynność tarczycy w przebiegu choroby immunologicznej nie ogranicza sprawności odwołującej do wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym.

Dlatego też reasumując brak jest u odwołującej się podstaw, aby uznać ją za całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym. Wobec powyższych okoliczności, na mocy powołanych wyżej przepisów prawa materialnego i art. 477 ¹⁴§ 1 kpc, należało orzec jak w sentencji.