Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 października 2019 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący sędzia Maria Sałacińska

Protokolant: Rafał Karpiński

po rozpoznaniu w dniu 20 września 2019 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko (...) W.-G. w W.

o ustalenie prawa do równoważnika pieniężnego z tytułu braku mieszkania, zapłatę równoważnika pieniężnego z tytułu braku mieszkania

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza na rzecz pozwanego (...) W.-G. w W. od powódki M. P. kwotę 1.470 zł (jeden tysiąc czterysta siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VI P 216/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 30 maja 2017 roku (data na kopercie) powódka M. P. wniosła odwołanie od decyzji nr (...) D. (...)w W. G. z dnia 15 maja 2017 roku, wnosząc o zmianę tej decyzji poprzez przyznanie prawa do pobierania równoważnika pieniężnego z tytułu braku mieszkania. Powódka wniosła również o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego D. (...) w W. G. kwoty 1.440,00 zł tytułem zwrotu wstrzymanego równoważnika pieniężnego od dnia 10 stycznia 2017 roku wraz z ustawowymi odsetkami.

W uzasadnieniu pozwu powódka podała, że w rzeczywistości ani ona, ani jej małżonek nie posiadają w miejscowości pełnienia służby lub w miejscowości pobliskiej tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego lub domu.

(pozew – k. 1 – 6, pismo z dnia 19.06.2017r. – k. 25)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu swego stanowiska pozwany podał, że powódka nie spełnia warunków niezbędnych do przyznania jej równoważnika pieniężnego z tytułu braku mieszkania.

(odpowiedź na pozew – k. 31 – 31 verte)

Na rozprawie w dniu 12 października 2018 roku powódka sprecyzowała, że wnosi o ustalenie, że jest uprawniona do pobierania równoważnika pieniężnego z tytułu braku mieszkania w miejscu pełnienia służby od dnia 10.01.2017r., a także o zasądzenie na jej rzecz równoważnika pieniężnego z tytułu braku mieszkania za okres od dnia 10 stycznia 2017 roku wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi:

- od kwoty 240,00 zł od dnia 10 stycznia 2017 roku,

- od kwoty 240,00 zł od dnia 10 lutego 2017 roku,

- od kwoty 240,00 zł od dnia 10 marca 2017 roku,

- od kwoty 240,00 zł od dnia 10 kwietnia 2017 roku,

- od kwoty 240,00 zł od dnia 10 maja 2017 roku.

(protokół rozprawy z dnia 12.10.2018r. – k. 52 – 52 verte)

Na rozprawie w dniu 27 lutego 2019 roku powódka ostatecznie sprecyzowała powództwo w zakresie roszczenia o zapłatę, wnosząc o zasądzenie na jej rzecz następujących kwot: za rok 2017r. - 3.368,95 zł, a za rok 2018r. – 3.445,60 zł.

(protokół rozprawy z dnia 27.02.2019r. – k. 59 verte)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka M. P. została przyjęta do S. (...)z dniem 2 lutego 2007 roku. Decyzją z dnia 24 lutego 2009 roku, nr 20/Kw/09, (...)w W. G. potwierdził spełnienie przez powódkę warunków do otrzymania równoważnika pieniężnego z tytułu braku mieszkania z dniem mianowania na stałe, tj. od 2 lutego 2009 roku w wysokości 8,00 zł dziennie.

(dowód: decyzja personalna nr 5 z dnia 02.02.2007r. – k. 33, decyzja z dnia 24.02.2009r. – k. 35)

Średnie miesięczne wynagrodzenie powódki liczone jak ekwiwalent za urlop wynosi 4.437,00 zł brutto. Z kolei w roku 2017 wysokość równoważnika z tytułu braku mieszkania funkcjonariusza (...)wynosiła 9,23 zł za dzień, a w roku 2018 była to kwota 9,44 zł za dzień.

(dowód: zaświadczenie o wynagrodzeniu – k. 58, informacja – k. 57)

Dnia 10 stycznia 2017 roku powódka złożyła pozwanemu raport, w którym zwróciła się z prośbą o wstrzymanie wypłaty równoważnika pieniężnego za brak mieszkania, bowiem jej małżonek odziedziczył nieruchomość, w związku z czym świadczenie to już jej nie przysługuje.

Kolejnym raportem z dnia 18 stycznia 2017 roku powódka wniosła o uchylenie skutków prawnych oświadczenia woli w sprawie wstrzymania równoważnika za brak mieszkania, z dnia 10 stycznia 2017 roku złożonego pod wpływem błędu, do którego doprowadziła M. C.. Powódka w tym raporcie dodała, że od dnia 11 lutego 2013 roku posiada z mężem rozdzielność majątkową, wskutek czego nieruchomość, której jej mąż stał się właścicielem stanowi jego odrębny majątek. Powódka wskazała również, że w dalszym ciągu zamieszkuje wraz z dziećmi w domu jej rodziców i nie posiada własnego mieszkania.

(dowód: raport z dnia 10.01.2017r. – k. 8, raport z dnia 18.01.2017r. – k. 9)

Decyzją z dnia 15 maja 2017 roku, nr 7/Kw(...), D. (...) w W. G. postanowił cofnąć powódce z dniem 10 stycznia 2017 roku uprawnienia do pobierania równoważnika pieniężnego z tytułu braku mieszkania. W uzasadnieniu tej decyzji pozwany podał, że w dniu 10 stycznia 2017 roku powódka złożyła wniosek o wstrzymanie wypłaty równoważnika z tytułu braku mieszkania w związku z odziedziczeniem przez jej małżonka nieruchomości. Pozwany dodał, że w związku z faktem, iż powódka nie złożyła informacji od kiedy jej małżonek wszedł w posiadanie tej nieruchomości, równoważnik z tytułu braku mieszkania wstrzymuje się z dniem złożenia wniosku o jego wstrzymanie.

(dowód: decyzja z dnia 15.05.2017r. – k. 7)

Dnia 11 lutego 2013 roku powódka i jej mąż ustanowili rozdzielność majątkową. Mąż powódki odziedziczył po zmarłej matce nieruchomość położoną w J., przy ul. (...). Powódka wraz z rodziną zamieszkuje w W. w domu swojej matki.

(bezsporne, a nadto dowód: umowa o ustanowienie rozdzielności majątkowej – k. 10 – 11, oświadczenie z dnia 29.05.2017r. – k. 22)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wskazane wyżej dokumenty, których wiarygodność nie była skutecznie zakwestionowana przez strony w toku postępowania.

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie było roszczenie powódki o ustalenie istnienia prawa do równoważnika pieniężnego z tytułu braku mieszkania oraz o zasądzenie odpowiedniej kwoty z tytułu posiadania uprawnienia do równoważnika pieniężnego.

Na wstępie należy zauważyć, że podstawą prawną dla powództw o ustalenie istnienia prawa bądź stosunku prawnego jest regulacja z art. 189 KPC. Zgodnie z tym przepisem powód musi wykazać dodatkowo istnienie interesu prawnego uzasadniającego jego roszczenie. Interes ten stanowi więc podstawową przesłankę materialnoprawną powództwa o ustalenie, a jednocześnie jest on kryterium zasadności wyboru tej formy ochrony praw podmiotowych. Przez „interes” należy rozumieć potrzebę wynikającą z sytuacji, w jakiej powód się znalazł, natomiast „prawny” dotyczy szeroko rozumianych praw i stosunków prawnych podmiotu. Powództwo o ustalenie zmierza do usunięcia stanu niepewności w łączącym strony stosunku prawnym. W niniejszej sprawie przede wszystkim Sąd miał na uwadze, że powódki z pozwanym nie łączy stosunek pracy, ale stosunek służby. Jednak zgodnie z art. 220 ustawy o (...) (t.j. - Dz. U. z 2019r., poz. 1427) spory o roszczenia ze stosunku służbowego funkcjonariuszy w sprawach niewymienionych w art. 218 ust. 1 i art. 219 ust. 1 i 2 rozpatruje sąd właściwy w sprawach z zakresu prawa pracy. Wobec powyższego Sąd uznał, że powódka ma interes prawny w ustaleniu istnienia prawa do pobierania równoważnika pieniężnego z tytułu braku mieszkania, jest to bowiem uprawnienie, którego ustalenie, może rodzić obowiązki stron stosunku służby na przyszłość.

Wobec powyższego należało rozważyć, czy faktycznie powódce przysługuje po dniu 10 stycznia 2017 roku prawo do równoważnika pieniężnego z tytułu braku mieszkania. Zgodnie z art. 178 ust. 1 ustawy o (...)funkcjonariuszowi w służbie stałej przysługuje równoważnik pieniężny z tytułu braku mieszkania, jeżeli on sam lub jego małżonek nie posiada w miejscowości pełnienia służby lub miejscowości pobliskiej tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego lub domu. Jeśli chodzi o pobliską miejscowość to należy sięgnąć do art. 170 ust. 4 ustawy o (...), zgodnie z którym za miejscowość pobliską uważa się miejscowość, do której czas dojazdu publicznymi środkami transportu przewidziany w rozkładzie jazdy, łącznie z przesiadkami, nie przekracza w obie strony dwóch godzin, licząc od stacji (przystanku) najbliższej miejsca pełnienia służby do stacji (przystanku) najbliższej miejsca zamieszkania. Do czasu tego nie wlicza się dojazdu do i od stacji (przystanku) w obrębie miejscowości, z której funkcjonariusz dojeżdża, oraz miejscowości, w której wykonuje obowiązki służbowe.

W toku postępowania nie było między stronami sporne, że mąż powódki odziedziczył mieszkanie położone w J. przy ul. (...). Powódka wskazywała również, że pozostaje z mężem w ustroju rozdzielności majątkowej, jednak w ocenie Sądu nie ma to znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Regulacja z art. 178 ust. 1 wyraźnie bowiem mówi o sytuacji, gdy funkcjonariusz lub jego małżonek nie posiada w miejscowości pełnienia służby lub miejscowości pobliskiej tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego lub domy. Ustawodawca nie wskazał tu jednocześnie na ustrój małżeński majątkowy funkcjonujący pomiędzy małżonków, co oznacza, iż nie ma on znaczenia dla spełniani przesłanki z art. 178 ust. 1. Istotne jest jedynie, czy funkcjonariusz lub jego małżonek posiada tytuł prawny do lokalu. W niniejszej sprawie bezspornym było, że mąż powódki posiada mieszkanie odziedziczone po swojej zmarłej matce, które jest położone w J.. Wobec tego istotnym jest jedynie zbadanie, czy nieruchomość ta znajduje się w miejscowości pobliskiej w stosunku do miejsca pełnienia służby przez powódkę. W toku postępowania powódka argumentowała, że dojazd od przystanku znajdującego się najbliżej tej nieruchomości położonej w J. do przystanku położonego najbliżej samego miejsca pracy powódki wynosi około 1,5 godziny w jedną stronę, a więc przekracza czas dwóch godzin w obie strony, co wskazywałoby na spełnienie przesłanki z art. 178 ust. 1 ustawy o (...), bowiem nieruchomość w J. byłaby wówczas położona w miejscowości innej niż miejscowość sąsiednia. W tym jednak miejscu należy wskazać na wyrok WSA w Gdańsku z dnia 23 listopada 2017 roku, sygn. akt III SA/Gd 778/17, nie można podzielić stanowiska polegającego na przyjęciu, że również dojazd komunikacją publiczną w obrębie miejscowości pełnienia służby oraz miejscowości zamieszkania należy wliczyć do czasu przejazdu publicznymi środkami transportu. Stanowisku temu przeczy art. 170 ust. 4 ustawy z 2010 r. o (...), który definiując "miejscowość pobliską", nie pozwala przy ustalaniu czasu dojazdu do miejsca pełnienia służby uwzględniać czasu dojazdu do i od stacji/przystanku w obrębie miejscowości z której funkcjonariusz dojeżdża oraz miejscowości w której wykonuje obowiązki służbowe. Przy ustalaniu czasu dojazdu do i z miejsca pełnienia służby mogą być bowiem uwzględniani jedynie przewoźnicy publiczni zapewniający transport między dwoma miejscowościami (pobliską i pełnienia służby) i tylko ich położone najbliżej miejsca zamieszkania i pełnienia służby stacje/przystanki mogą być brane pod uwagę. Z istoty tego przepisu wynika, że miejscowość pobliska (w której funkcjonariusz zamieszkuje) i miejsce pełnienia przez niego służby, to dwie różne miejscowości. Innymi słowy chodzi tu o takie przystanki danego przewoźnika, które znajdują się już na terenie kolejnej miejscowości i są najbliżej położone miejsca pracy, bądź miejsca położenia lokalu. Jednocześnie nie można doliczyć czasu przejazdu wykonanego przez kolejnych przewoźników po przesiadkach w ramach danej miejscowości. Wobec tego skoro trasa poranna powódki z J. wymagałaby jazdy autobusem linii 739, to istotny będzie przystanek tego autobusu najbliżej miejsca pracy powódki, którym będzie przystanek Aleja (...), ewentualnie M. Wilanowska, na którym już następowała przesiadka do kolejnego autobusu, poruszającego się już w ramach tej samej miejscowości, czyli W.. Wobec tego istotne będą jedynie czasy przejazdu linią 739 z przystanku Komety w J. do przystanku Aleja (...) albo M. Wilanowska w W. i z powrotem. Czas ten wynosi w jedną stronę między 22 minuty a 32 minuty, co daje razem pomiędzy 44 minuty a 1 godzinę i 4 minuty w obie strony, a więc poniżej dwóch godzin, o których mowa w art. 170 ust. 4 ustawy o (...). Oznacza to więc, że małżonek powódki posiada tytuł prawny do lokalu położonego w miejscowości sąsiedniej, o której mowa w art. 178 ust. 1 ustawy o (...). Wobec tego powódce nie przysługuje prawo do równoważnika pieniężnego z tytułu braku mieszkania. Powództwo o ustalenie podlega więc oddaleniu. Oddaleniu podlega również powództwo o zasądzenia kwot owego równoważnika wyliczonego za okres po 10 stycznia 2017 roku, powódka bowiem po tym dniu nie miała już prawa do przedmiotowego równoważnika.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

W kwestii kosztów postępowania Sąd orzekł na podst. art. 98 i 99 KPC oraz §9 ust. 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. - Dz. U. z 2018r., poz. 265), zasądzając na rzecz pozwanego od powódki kwotę 1.470,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Powódka dochodziła bowiem w niniejszej sprawie roszczenia niemajątkowego związanego z ustaleniem prawa oraz majątkowego związanego z zapłatą. Wobec powyższego koszty zastępstwa procesowego którymi jest obciążona powódka wynoszą łącznie 1.470,00 zł (120,00 zł + 1.350,00 zł = 1.470,00 zł).