Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 stycznia 2020 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi Widzewa w Łodzi I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Emilia Racięcka

Protokolant: staż. Marcin Kurcbuch

po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2020 roku w Łodzi

sprawy z powództwa Z. S., W. S.

przeciwko Gminie Ł. – Zarządowi Lokali Miejskich

o ustalenie:

1.  oddala powództwo;

2.  nie obciąża strony powodowej obowiązkiem zwrotu kosztów procesu pozwanemu;

3.  przyznaje r. pr. K. K. wynagrodzenie w kwocie 738 złotych (siedemset trzydzieści osiem) obejmującej należny podatek VAT , tytułem udzielonej powodom pomocy prawnej z urzędu i nakazuje wypłacić tę kwotę ze Skarbu Państwa – kasy Sądu Rejonowego dla Łodzi - Widzewa w Łodzi.

Sygn. akt I C 1568/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 14 kwietnia 2017 r. powodowie Z. S. i W. S. wystąpili przeciwko Gminie Ł. - Zarządowi Lokali Miejskich o ustalenie prawa do lokalu socjalnego. Wnieśli także o wstrzymanie postępowania eksmisyjnego a także o zwolnienie w całości z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych i przyznanie pomocy prawnej z urzędu.

W uzasadnieniu podano, że przeciwko powodom toczy się postępowanie eksmisyjne prowadzone z wniosku nabywcy licytacyjnego lokalu mieszkalnego, będącego uprzednio własnością powodów. Wskazano, że nabywca licytacyjny zapewnił powodom lokal tymczasowy na okres 6 miesięcy, w najniższym standardzie. Powodowie podali, iż są osobami z orzeczoną niepełnosprawnością i ze względu na stan zdrowia nie są w stanie podjąć pracy w celu poprawy swojej sytuacji finansowej. Natomiast stan finansów powodów nie pozwala im na zapewnienie innego lokalu mieszkalnego. W ocenie strony powodowej powyższe okoliczności uzasadniają roszczenie o przydzielenie lokalu socjalnego.

/pozew k. 2-3, pismo k. 110, pismo k. 112/

Postanowieniem z dnia 19 maja 2017 r. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi zwolnił powodów od kosztów sądowych w całości i ustanowił dla nich pełnomocnika z urzędu, którego wyznaczy Okręgowa Izba Radców Prawnych.

/postanowienie k. 26/

W odpowiedzi na pozew z dnia 19 maja 2017 r. (data nadania w urzędzie pocztowym) pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie zwrotu kosztów procesów według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwany podniósł, powództwo jest niezasadne, gdyż nie ma podstaw prawnych do przyznania powodom lokalu socjalnego.

/odpowiedź na pozew k. 28-29/

W dalszym toku postępowania strony podtrzymywały dotychczas zajęte stanowiska.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Postanowieniem z dnia 24 sierpnia 2016 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi o sygn. akt II 1Co 1212/14 w sprawie egzekucyjnej z wniosku wierzycieli R. B., Spółdzielni Mieszkaniowej im. (...) w Ł., Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. w G. przeciwko dłużnikom Z. S. i W. S. przysądził na rzecz A. W., za cenę 111.825 zł, uiszczoną w całości gotówką prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego położonego w Ł., przy ulicy (...) wraz z udziałem we współwłasności części budynku nie służących wyłącznie do użytku właścicieli lokali oraz udziałem w prawie własności działki gruntu, na której posadowiony jest budynek, dla którego to prawa Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) oraz stwierdził obowiązek wydania przez Z. S. i W. S. na rzecz A. W. wyżej opisanej nieruchomości. Powyższe orzeczenie stało się prawomocne z dniem 12 grudnia 2016 r.

/postanowienie – w aktach sprawy Km 136/17/

Na podstawie powyższego postanowienia, w dniu 8 lutego 2017 r. A. W. złożył wniosek o wszczęcie egzekucji w celu opróżnienia wyżej opisanego lokalu mieszkalnego, zajmowanego przez powodów. Postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikom było prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi M. K. pod sygn. akt Km 136/17. Postanowieniem z dnia 9 stycznia 2018 r. Komornik umorzył postępowanie egzekucyjne na wniosek wierzyciela.

/wniosek – akta sprawy Km 136/17 k. 1, zawiadomienie o wszczęciu egzekucji – akta sprawy Km 136/17 k. 6, postanowienie – akta sprawy Km 136/17 k. 102/

Powódka W. S. posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym, wydane na stałe od dnia 1 października 2004 r., natomiast powód Z. S. posiada orzeczenie o stopniu niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym na stałe od dnia 31 lipca 2006 r. Powodowie nie posiadają prawa do innego lokalu mieszkalnego ani środków finansowych na pokrycie opłat za wynajem mieszkania na wolnym rynku.

/orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 10, k. 11, zeznania powódki k. 124v-125 znacznik czasowy 00:07:18 – 00:17:52/

Powodowie byli właścicielami lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w Ł. przy ulicy (...) na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia własności, sporządzonej dnia 28 grudnia 2009 r. w formie aktu notarialnego przed notariuszem w Ł. K. T. (Rep. A 19166/2009).

/wydruk księgi wieczystej nr (...) – w aktach/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych dowodów w postaci dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz w aktach postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi M. K. pod sygn. akt Km 136/17 oraz uzupełniająco – na podstawie dowodu z zeznań powódki W. S.. Wobec braku kwestionowania przez strony postępowania przedstawionych dokumentów, Sąd nie znalazł podstaw do odmówienia im waloru autentyczności i prawdziwości. Natomiast, w odniesieniu do zeznań powódki, Sąd nie zaobserwował jakichkolwiek zachowań, które mogłyby wzruszyć zaufanie do przedstawionego stanowiska. Co więcej, znajduje ono odzwierciedlenie w załączonych do akt sprawy dokumentach.

Sąd zważył, co następuje:

W przedmiotowej sprawie powodowie W. i Z. S., kierując powództwo przeciwko Gminie Ł. – Zarządowi Lokali Miejskich, domagali się ustalenia prawa do lokalu socjalnego na podstawie art. 189 k.p.c. oraz art. 14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego z dnia 21 czerwca 2001 r. (Dz.U. Nr 71, poz. 733 ze zm.) – dalej: ustawa o ochronie praw lokatorów.

Żądanie powodów jest bezzasadne, gdyż nie są oni i nie byli lokatorami w rozumieniu ustawy o ochronie praw lokatorów.

Wskazać należy, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie praw lokatorów stanowi, że lokatorem jest najemca lokalu lub osoba używająca lokal na podstawie innego tytułu niż prawo własności. Wobec powyższego przymiotu lokatora nie posiadają osoby, których jedynym tytułem do używania lokalu było prawo własności, jak również osoby, które nigdy nie dysponowały żadnym tytułem prawnym do zajmowanego lokalu (por. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z 22 marca 2017 r, III CZP 64/16, wyrok Sądu Najwyższego z 26 lipca 2004 r., V CA 1/04, uchwałę Sądu Najwyższego z 15 listopada 2001 r., III CZP 66/01; uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 21 grudnia 2010 r., III CZP 109/10).

Bezsporne jest, iż powodowie byli właścicielami na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej lokalu mieszkalnego podlegającego opróżnieniu. Podkreślenia wymaga, że prawomocne postanowienie o przysądzeniu prawa własności tego lokalu na rzecz A. W., nie uczyniło z powodów lokatorów w rozumieniu cytowanej ustawy - pozbawiło ich ono prawa własności lokalu, nie dając im jednocześnie żadnego innego niż własność tytułu do używania tego lokalu. Uprawnienie do lokalu socjalnego, o którym mowa w art. 14 ustawy o ochronie praw lokatorów, przysługuje wyłącznie osobom, które były lokatorami w rozumieniu tej ustawy. Natomiast powodowie nie byli i nie są lokatorami w rozumieniu ustawy o ochronie praw lokatorów, więc nie przysługuje im przewidziane w tej ustawie uprawnienie do lokalu socjalnego.

Warto wskazać, że oddalenie powództwa nie pozbawia powodów możliwości złożenia w Gminie wniosku o zawarcie umowy najmu lokalu socjalnego ani nie wyklucza pozytywnego rozstrzygnięcia tego wniosku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o przepis art. 102 k.p.c., zgodnie z którym w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Wskazana norma prawna ustanawia zasadę słuszności, będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik procesu, jest rozwiązaniem szczególnym, niepodlegającym wykładni rozszerzającej, wykluczającym stosowanie wszelkich uogólnień, wymagającym do swego zastosowania wystąpienia wyjątkowych okoliczności. Nie konkretyzuje on pojęcia "wypadków szczególnie uzasadnionych", pozostawiając ich kwalifikację, przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności danej sprawy, sądowi (por. m.in. postanowienie SN z dnia 20 grudnia 1973 r., II CZ 210/73, Lex, nr 7366). Zastosowanie przez sąd art. 102 k.p.c. powinno być oceniane w całokształcie okoliczności, które by uzasadniały odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu.

W niniejszej sprawie stroną przegrywającą są powodowie. Jednakże, ich roszczenie dotyczyło ustalenia uprawnienia do lokalu socjalnego w związku z eksmisją z dotychczas zajmowanego lokalu. Zaważywszy na to można przyjąć, że pozostawali oni w subiektywnym, aczkolwiek usprawiedliwionym przeświadczeniu o słuszności dochodzonych roszczeń. Z pola widzenia nie można również tracić trudnej sytuacji życiowej powodów (niepełnosprawność powodów, ciężkiej sytuacji finansowej). Wobec tego, Sąd uznał, że w okolicznościach niniejszej sprawy mamy do czynienia z „wypadkiem szczególnie uzasadnionym”, o którym mowa w art. 102 k.p.c. Mając to na uwadze zadecydowano o nieobciążaniu powodów kosztami procesu.

Z uwagi na to, iż powodowie byli reprezentowani w niniejszym postępowaniu przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu, Sąd przyznał i nakazał wypłacić z funduszy Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi na rzecz radcy prawnego K. K. tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną z urzędu wraz z należnym podatkiem VAT kwotę 738 zł – na podstawie § 8 pkt 3 w zw. z § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu z dnia 3 października 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1715) tj. z dnia 30 listopada 2018 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 68).