Sygn. akt II AKa 392/20
Dnia 5 maja 2021r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie, II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: SSA - Jerzy Leder (sprawozdawca)
Sędziowie: SA - Rafał Kaniok
SA - Dorota Radlińska
Protokolant sekr. sąd. Aleksandra Duda
przy udziale Prokuratora Stanisława Wieśniakowskiego
po rozpoznaniu w dniu 5 maja 2021 roku
sprawy z wniosku M. B.
o zadośćuczynienie i odszkodowanie za doznaną krzywdę – art. 8 ust. 1 i art. 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r
na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 9 września 2020 r. sygn. akt VIII Ko 53/20
uchyla wyrok w zaskarżonej części i na podstawie art. 17 par. 1 pkt. 5 k.p.k. postępowanie umarza, kosztami postępowania obciążając Skarb Państwa.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II AKa 392/20 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
|||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Sąd Okręgowy w Warszawie VIII Wydział Karny |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
Śmierć wnioskodawczyni M. B. w dniu 23.01.2021 r. |
Odpis skrócony aktu zgonu w dniu 23.01.2021 r. (...) |
||||
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, które miały wpływ na jego treść polegający na niezasadnym przyjęciu, że zasądzona od Skarbu Państwa na rzecz M. B. kwota 642.500 zł (sześciuset czterdziestu dwóch tysięcy pięciuset złotych) tytułem zadośćuczynienia jest sumą odpowiednią i adekwatną do doznanych przez jej ojca A. C. krzywd w związku i w następstwie zatrzymania go w dniu 18 stycznia 1949 r., a następnie pozbawienia wolności i izolacji więziennej wynikłej z odbycia do dnia 16 marca 1954 r. kary więzienia orzeczonej wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie z dnia 12 stycznia 1949 r. w sprawie sygn. akt Sr. 1811/48 podczas gdy prawidłowa analiza materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że kwota ustalonego zadośćuczynienia jest rekompensatą nadmiernie wygórowaną w odniesieniu do wielkości dowiedzionej krzywdy (osobistej szkody niemajątkowej). |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Wniosek |
||
- o zmianę rozstrzygnięcia w punktu I zaskarżonego wyroku poprzez obniżenie wysokości przyznanego zadośćuczynienia do kwoty 455.000 zł (czterystu pięćdziesięciu pięciu tysięcy złotych). |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Zwięźle o powodach zmiany |
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
Wnioskodawczyni M. B. w dniu 23 stycznia 2021 roku zmarła, co wynika z załączonego do akt sprawy odpisu skróconego aktu zgonu. Wnioskodawczyni była jedynym następcą prawnym represjonowanego A. C.. Stąd też, po śmierci osoby represjonowanej, uprawnienie do odszkodowania za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę przechodzi jedynie na osoby ściśle wymienione w art. 8 ust. 1 ustawy lutowej, a więc na małżonka, dzieci i rodziców. Skoro małżonka i rodzice represjonowanego nie żyją, zaś z dzieci jedynie M. B., zatem krąg osób uprawnionych do żądania i otrzymania odszkodowania jest ograniczony jedynie do wnioskodawczyni. Z kręgu tego wyłączone są zaś kolejne osoby, które ewentualnie są spadkobiercami wyżej powołanych małżonka, dzieci i rodziców. Norma art. 8 ust. 1 ustawy lutowej jest przepisem szczególnym, wskazującym precyzyjnie krąg osób uprawnionych do dochodzenia roszczeń po zmarłej osobie represjonowanej. Z przepisu tego nie wynika, że roszczenie to przechodzi na innych spadkobierców osoby zmarłej. W zaistniałej sytuacji procesowej, zważywszy na śmierć córki represjonowanego w trakcie postępowania apelacyjnego co do wyroku sądu pierwszej instancji w zaskarżonej części w zakresie zasądzonego zadośćuczynienia ponad kwotę 455.000 zł, koniecznym było umorzenie postępowania w tej części w trybie art. 17 par. 1 k.p.k. Oznacza to, że po ujawnieniu się spadkobierców M. B., będą oni uprawnieniu do otrzymania odszkodowania i zadośćuczynienia w uprawomocnionej części wyroku to jest 296.125,44 zł odszkodowania i 455.000 zł zadośćuczynienia ze stosownymi odsetkami, o ile jeszcze Skarb Państwa, reprezentowany przez Sąd Okręgowy w Warszawie nie wypłacił odszkodowania. |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
Na podstawie art. 13 ustawy lutowej kosztami postępowania należało obciążyć Skarb Państwa |
7. PODPIS |
Dorota Radlińska Jerzy Leder Rafał Kaniok |
1.3 Granice zaskarżenia |
|||||||
Wpisać kolejny numer załącznika 1 |
|||||||
Podmiot wnoszący apelację |
|||||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
|||||||
1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||
☐ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||||
☐ |
co do kary |
||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||
1.3.2 Podniesione zarzuty |
|||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji. |
|||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||
☐ |
|||||||
☐ |
brak zarzutów |
||||||
1.4. Wnioski |
|||||||
☐ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |