Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 10/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lutego 2021 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Elżbieta Kosecka - Sobczak

Protokolant: stażysta Joanna Deręgowska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Elblągu Barbary Kamińskiej

po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2021 r. w Elblągu sprawy

R. K. (1) s. S. i T. ur. (...) w C.

oskarżonego o czyn z art. 284 § 2 kk

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Działdowie

z dnia 30 września 2020 r. sygn. akt II K 309/19

I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II. zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie przed sądem II instancji.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 10/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Działdowie z 30 września 2020r. sygn. akt II K 309/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Obrazy przepisów postępowania tj. art. 4kpk,7kpk,410kp,424 kpk, art. 191§1kpk art. 391 kpk

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Dot. obrazy art. 4 kpk

Należy przypomnieć, że w orzecznictwie konsekwentnie przyjmuje się, że naruszenie tego przepisu nie może w ogóle stanowić samodzielnej podstawy apelacyjnej (zob. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2012 r., IV KK 211/12, LEX nr 1220924). Podnosząc zarzut naruszenia art. 4 k.p.k. nie jest wystarczające odwołanie się w apelacji jedynie do zasady obiektywizmu, bez podania, jakie przepisy ją konkretyzujące zostały naruszone przez sąd I instancji (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2007 r., V KK 390/07, LEX nr 353329). Przepis ten wyraża bowiem ogólną dyrektywę postępowania karnego, która jest konkretyzowana poprzez treść odpowiednich przepisów kodeksu postępowania karnego, nakazujących lub zakazujących organom prowadzącym postępowanie karne dokonanie określonych czynności w przewidzianych tymi przepisami sytuacjach procesowych (np. art. 40 k.p.k., art. 170 § 2 k.p.k.). Powyższego wymogu analizowana apelacja nie spełnia. Stawiający ten zarzut skarżący wskazuje na błędną w jego mniemaniu ocenę wyjaśnień oskarżonego i zeznań świadków, a zatem zarzut ten stanowi w istocie zdublowanie zarzutów dotyczących oceny dowodów.

Dot. obrazy art. 424 kpk

Należy zgodzić się z poglądem, że samo niespełnienie wymogów z art. 424 kpk nie może stanowić samodzielnej podstawy zmiany lub uchylenia wyroku, a braki w zakresie elementów składowych uzasadnienia wyroku tylko wówczas uzasadniają jego uchylenie, gdy prowadzą do wniosku, że sąd pierwszej instancji nieprawidłowo wydał wyrok (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2010 r., IV KK 315/10, LEX nr 653737). W niniejszej sprawie takiego wniosku sformułować nie można, co czyni także ten zarzut niezasadnym. Ponadto skoro pisemne uzasadnienie wyroku jest sporządzone po tym jak wyrok zapadł, to nawet stwierdzenie naruszenia art. 424§1kpk nie stanowi o wykazaniu względnej przyczyny odwoławczej z art. 438 pkt.2 kpk tj. takiej obrazy przepisu postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku. Nadto zgodnie z art. 455a kpk nie jest możliwe uchylenie zaskarżonego apelacjami wyroku sądu pierwszej instancji z tego powodu, że jego uzasadnienie nie spełnia wymogów określonych w art. 424 kpk, przy czym należy zaakcentować, że tego rodzaju uchybienia nie stwierdzono w poddanej kontroli sprawie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 września 2017 r., IV KK 130/17, LEX nr 2382427, Prok.i Pr.-wkł. 2017/12/12).

Dot. obrazy art. 191§1 kpk i art. 391 kpk

Nie sposób stwierdzić, że doszło do obrazy art. 191§1kpk i to takiej obrazy tego przepisu, która by mogła mieć wpływ na treść orzeczenia (patrz: art. 438 pkt. 2 kpk), skoro przepis ten tylko porządkuje rozpoczęcie czynności przesłuchania świadka poprzez wskazanie danych jakie świadek powinien podać co do swojej osoby. Ponadto nie sposób też stwierdzić obrazy art. 391 kpk, w którym to artykule wskazano warunki odczytania protokołów zeznań, gdy sąd I instancji odczytywał wcześniejsze zeznania świadków z wykorzystaniem tego przepisu. Natomiast uzasadnienie zarzutu obrazy ww przepisów tak naprawdę stanowi zdublowanie zarzutu dotyczącego oceny dowodów.

Dot. obrazy art. 7 kpk i art. 410 kpk.

Oceniając całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, to należy przyjąć, że to nie sąd I instancji, tylko skarżący – dla wykazania zasadności wniesionej apelacji- oparł się tylko na pewnych dowodach czy okolicznościach ujawnionych w sprawie. I o ile można się zgodzić, że H. S. czy K. R. podawali co do szczegółów różny opis zdarzenia z udziałem oskarżonego, to przecież ww spójnie relacjonowali okoliczności mające znaczenie dla rozpoznania sprawy a dot. tego, że H. S. zapłacił oskarżonemu w gotówce kwotę 8.500zł za produkty, które miały być zakupione na raty, po czym oskarżony zabrał pokrzywdzonemu „dokumenty kredytowe”. Przy czym – co skarżący pomija-H. S. zeznał też i o tym, że pomimo przekazania całej kwoty za towar w gotówce oskarżonemu, to oskarżony zniechęcał go do wizyty w banku żeby anulować kredyt, że otrzymał on później- po tym jak doszło do przekazania kwoty 8.500zł oskarżonemu- smsa z banku z informacją o tym, że H. S. nie zapłacił raty, że H. S. zawiadomił o sytuacji firmę, której przedstawicielem był oskarżony, a firma ta zawiadomiła policję o podejrzeniu popełnienia przez oskarżonego przestępstwa. Trzeba też skarżącemu wskazać, że z ww wynika iż oskarżony nie przekazał nawet do firmy (...) czy do banku udzielającego kredytu na zakup towaru przez H. S. informacji dot. tego, że cała kwota za towar przez H. S. została zapłacona, a nadto, że po tym zdarzeniu oskarżony porzucił stanowisko pracy i nie odpowiadał ani na telefony ani na maile. A takie zachowanie oskarżonego wynikające z ww okoliczności, zawartych w pismach pokrzywdzonej firmy i zeznaniach H. S. czy A. S., to wskazuje na to, że oskarżony dopuścił się przypisanego mu czynu. Gdyby bowiem oskarżony był upewniony co do tego, że może zatrzymać kwotę otrzymaną od H. S. na poczet wynagrodzenia, to nie zacząłby się ukrywać przed pracodawcą i H. S., a nadto zawiadomiłby bank iż H. S. nie będzie korzystał z kredytu na zakup ratalny towaru. Ponadto powinien też zgłosić pracodawcy, że H. S. zapłacił cała kwotę gotówką za zakupiony towar po to by okoliczność ta uległa właściwemu zaksięgowaniu, a nie zatajać taką informację i porzucać pracę.

A te okoliczności, ocenione przez pryzmat doświadczenia życiowego, to przekonują, że oskarżony popełnił przypisany mu czyn, a jego wersja o dokonaniu „potrącenia” zaległego wynagrodzenia z kwoty 8.500zł otrzymanej od H. S. stanowi tylko przyjętą linię obrony. Tym bardziej, że wymowa zeznań I. P. i R. S.- na które to osoby powołał się w apelacji skarżący- nie wskazuje na to by świadkowie ci potwierdzili w pełni depozycje oskarżonego. I tak I. P. zeznała w postępowaniu przygotowawczym w sposób kategoryczny, że nie spotkała się z praktyką odbierania gotówki od klienta na poczet należnego wynagrodzenia, sama nigdy tak nie robiła i nie wie czy ktokolwiek inny tak robił. Natomiast na rozprawie świadek zaczęła łagodzić swoje poprzednie zeznania, przy czym ostatecznie stwierdziła, że do czasu złożenia zeznań na policji, to było tak jak zeznała, w kolejnych zeznaniach stwierdziła, że można było brać gotówkę od klienta i odebrać z tych pieniędzy wynagrodzenie, ale po uprzedniej zgodzie przełożonego; ostatecznie zaś podała, że pracowała w różnych spółkach i że w spółce (...) nie spotkała się z praktyką odbierania gotówki od klienta na poczet wynagrodzenia. A w świetle takiej relacji I. P., to nie można było przyjąć za wykazaną tezy z apelacji obrońcy by zeznania tej świadek potwierdziły wersję oskarżonego o aprobowanej przez spółkę (...) praktyce „potrącania” wynagrodzenia z wpłat klientów. Odnośnie zeznań R. S. (2), na które też powołał się skarżący, to i relacje tego świadka nie mogą być uznane za jednoznaczne potwierdzenie wyjaśnień oskarżonego o możliwości potrącania wynagrodzenia z wpłat przekazywanych przez klientów w spółce (...), gdyż świadek, wskazywał na zatrudnienie w innych spółkach niż C. i opisywał panujące w innych spółkach zwyczaje. Nadto opisał, że można było potrącać sobie wynagrodzenie z wpłat klientów, ale wyraźnie zaznaczył, że musiała być na to wyrażona zgoda przez przedstawiciela firmy. Przesłuchany zaś na taką okoliczność przedstawiciel firmy (...) tj. A. S. (2) podał, że nie dawał zgody oskarżonemu na zatrzymanie pobranej od klienta przez niego gotówki na poczet zaległego wynagrodzenia. A wobec takiej wymowy zeznań ww świadków, to wersja oskarżonego nie mogła być uznana za wiarygodną, a zeznania I. P. i R. S. uznane za dowody wystarczające do uwolnienia oskarżonego od stawianego mu zarzutu, tym bardziej, że oskarżony po odebraniu kwoty 8.500zł od klienta, to porzucił stanowisko pracy, nie rozliczył się z ww kwoty pobranej od klienta, nie odpowiadał na telefony i maile, co stało się powodem wypowiedzenia mu umowy zlecenia w trybie natychmiastowym. Ocena więc całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy w myśl art.410 kpk , a nie tylko tych przywołanych w apelacji (przy czym wbrew stanowisku skarżącego i oskarżonego, to zeznania R. S., a w szczególności I. P. nie potwierdziły wersji R. K.), to przekonuje, że sąd I instancji ocenę taka przeprowadził zgodnie z art. 7 kpk i słusznie odrzucił wiarygodność wyjaśnień oskarżonego co do tego, że dokonał on dopuszczalnego „potrącenia” wynagrodzenia z kwoty uzyskanej od klienta spółki (...). A w konsekwencji tego nie doszło też do błędnych ustaleń faktycznych będących podstawą zaskarżonego wyroku.

Wniosek

o uchylenie wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z powodów dla których nie stwierdzono zasadności zarzutów obrazy przepisów postępowania tj. art. 4kpk,7kpk,410kp,424 kpk, art. 191§1kpk art. 391 kpk, mającej wpływ na treść orzeczenia.

Ponadto z art. 437§2 zdanie drugie kpk wynika, że uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić wyłącznie w przypadkach wskazanych w art. 439§1, art. 454 kpk lub jeżeli jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości, a takie sytuacje nie wystąpiły w rozpoznawanej sprawie.

Lp.

Zarzut

2.

błędu w ustaleniach faktycznych, który miał wpływ na treść orzeczenia, a polegający na błędnej ocenie zebranego materiału dowodowego i w oparciu o tą ocenę zastosowaniu przepisu art. 284§2kk

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Jak to wskazano przy ocenie zasadności zarzutu obrazy przepisów postępowania, to sąd I instancji zgromadził materiał dowodowy wystarczający do rozpoznania sprawy i dokonał jego analizy zgodnie z treścią art. 7 kpk i art. 410 kpk; nie dopuścił się zarzucanej obrazy przepisów postępowania tj. art. 4kpk,7kpk,410kp,424 kpk, art. 191§1kpk art. 391 kpk, mającej wpływ na treść orzeczenia.

Ustalenia faktyczne w tej sprawie zostały dokonane na podstawie przeprowadzonych dowodów w sposób zgodny z przepisami prawa procesowego, które oceniono nie naruszając swobodnej oceny dowodów z art. 7 kpk. Mimo podniesienia w apelacji pięciu zarzutów, to ich uzasadnienie z apelacji odwołuje się głównie do próby wykazania nieprawidłowej oceny dowodów osobowych, a z takim argumentem z apelacji nie sposób się zgodzić, co omówiono przy ocenie zarzutów z pkt. 1.

A w świetle tego nie można było zgodzić się ze skarżącym by sąd I instancji, w oparciu o prawidłowo przecież uznane za wiarygodne dowody i okoliczności obciążające oskarżonego, błędnie ustalił fakty dot. znamion strony przedmiotowej i podmiotowej przestępstwa, co znalazło swój wyraz w sentencji wyroku zawierającej opis przypisanego R. K. czynu zakwalifikowanego z art. 284§2kk.

Wniosek

o uchylenie wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z powodów dla których nie stwierdzono zasadności zarzutów obrazy przepisów postępowania i błędu w ustaleniach faktycznych, mającej wpływ na treść orzeczenia.

Ponadto z art. 437§2 zdanie drugie kpk wynika, że uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić wyłącznie w przypadkach wskazanych w art. 439§1, art. 454 kpk lub jeżeli jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości, a takie sytuacje nie wystąpiły w rozpoznawanej sprawie.

Lp.

Zarzut

3.

obrazy przepisów prawa materialnego czyli art. 284§2 kk w zw. z art. 37a§1kk w zw. z art. 33§1i3 kk oraz art. 284§1kk poprzez błędną interpretację i ich niewłaściwe zastosowanie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Po pierwsze należy zauważyć, że sąd I instancji w zaskarżonym wyroku nie posłużył się przepisem art. 284§1kk, dlatego zarzut obrazy tego przepisu nie podlega rozpoznaniu.

Po wtóre, to podobnie jak przy zarzucie błędu w ustaleniach faktycznych, to należy podkreślić, że mimo podniesienia w apelacji pięciu zarzutów, to ich uzasadnienie z apelacji odwołuje się głównie do próby wykazania nieprawidłowej oceny dowodów osobowych, a z takim argumentem z apelacji nie sposób się zgodzić, co omówiono przy ocenie zarzutów z pkt. 1. Nie stwierdzono też by sąd I instancji błędnie ustalił fakty dot. znamion strony przedmiotowej i podmiotowej przestępstwa przypisanego oskarżonemu. Sam skarżący stawiając zarzut obrazy prawa materialnego tj. art. 284§2 kk nie zaproponował nawet w apelacji innego przepisu prawa materialnego niż z kwalifikacji prawnej czynu, co utwierdza w przekonaniu, że zarzut obrazy prawa materialnego w zakresie dot. kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu stanowi zdublowanie zarzutu dot. nieprawidłowej oceny materiału dowodowego i błędu w ustaleniach faktycznych, jeżeli mogły mieć wpływ na treść orzeczenia. Podobnie należy też ocenić zarzut obrazy przepisów prawa materialnego zawartych w podstawie prawnej rozstrzygnięcia o wymierzonej karze grzywny, gdy sąd I instancji prawidłowo przywołał przepisy art. 37a§1kk i art. 33§1i3 kk, a skarżący nie przedstawił w pisemnym uzasadnieniu apelacji żadnego argumentu na poparcie tego zarzutu i nie wskazał nawet innych przepisów prawa materialnego, które należałoby przywołać w podstawie prawnej skazania R. K., zamiast tych które zastosował sąd orzekający w sprawie.

Wniosek

o uchylenie wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z powodów dla których nie stwierdzono zasadności zarzutów obrazy przepisów postępowania i błędu w ustaleniach faktycznych, mającej wpływ na treść orzeczenia oraz nie stwierdzono zasadności obrazy art. 284§2 kk w zw. z art. 37a§1kk w zw. z art. 33§1i3 kk oraz art. 284§1kk poprzez błędną interpretację i ich niewłaściwe zastosowanie.

Ponadto z art. 437§2 zdanie drugie kpk wynika, że uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić wyłącznie w przypadkach wskazanych w art. 439§1, art. 454 kpk lub jeżeli jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości, a takie sytuacje nie wystąpiły w rozpoznawanej sprawie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Cały zaskarżony wyrok

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z przyczyn dla których sąd odwoławczy nie uwzględnił zarzutów apelacyjnych i nie stwierdził by wymierzona kara grzywny była rażąco surowa; gdy obowiązek naprawienia szkody stanowi konsekwencję przypisanego oskarżonemu czynu i tego, że oskarżony nie zwrócił pieniędzy spółce (...).

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt. II

z uwagi na nieuwzględnienie zarzutów z apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego to kosztami za postępowanie odwoławcze należało obciążyć oskarżonego (art. 636§1 kpk), ale z uwagi na konieczność naprawienia przez niego wysokiej szkody i zapłaty grzywny oraz aktualną trudną sytuację rodzinno-majątkową oskarżonego, który ma nastoletnie dziecko a z powodu pandemii nie osiąga dochodu, to zwolniono R. K. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie przed sądem II instancji.

7.  PODPIS