Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 2 czerwca 2021 roku

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący : SSO Cezary Olszewski

po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2021 roku w Suwałkach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. C.

przeciwko (...) S.A. V. (...) w W.

o zapłatę

na skutek wniosku powódki o zwolnienie od kosztów sądowych

p o s t a n a w i a:

zwolnić powódkę od opłaty sądowej od pozwu w połowie, zaś dalej idący wniosek oddalić.

SSO Cezary Olszewski

Z: odpis pełnomocnikowi powódki – bez pouczenia.

SSO Cezary Olszewski

Sygn. akt I.C 387/21

UZASADNIENIE

Powódka reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika domagając się zwolnienia od kosztów wskazywała, że nie jest w stanie ponieść kosztów bez uszczerbku utrzymania dla siebie i rodziny. Wskazała, iż nie pracuje gdyż opiekuje się dziećmi. Przedłożyła jednocześnie oświadczenie majątkowe potwierdzające jej sytuację.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Zgodnie z obowiązującą w polskim procesie cywilnym zasadą, postępowanie sądowe jest odpłatne, a sąd nie podejmuje żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie została uiszczona należna oplata. W art. 100 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 300, ze zm., zw. dalej: ustawą) o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, ustawodawca wprowadził odstępstwo od tej zasady, kierując się w tym zakresie interesem osób słabszych ekonomicznie, umożliwiając im realizację konstytucyjnego prawa do sądu. Artykuł 102 w/w ustawy stanowi natomiast, iż zwolnienia od kosztów sądowych może domagać się osoba fizyczna, która złożyła oświadczenie, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych powinno być dołączone oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów.

Podkreślić w tym miejscu należy, że zwolnienie od kosztów postępowania stanowi sytuację wyjątkową, gdyż stanowi ono uszczuplenie należności Skarbu Państwa i ma zastosowanie w stosunku do osób bardzo ubogich, które wykażą, że mimo starań nie były w stanie, ze względu na niezależną od nich, złą sytuację majątkową, zgromadzić bez uszczerbku dla utrzymania siebie i rodziny odpowiednich środków na prowadzenie procesu sądowego (tak m. in. Sąd Najwyższy w orzeczeniach z dnia 24 lipca 1980 r. w sprawie sygn. akt I CZ 99/80, z dnia 24 września 1984 r. w sprawie sygn. akt II CZ 104/84, niepubl., z dnia 24 września 1984 r. sygn. akt II CZ 104/84 LEX nr 8623, z dnia 04 kwietnia 2012 r. w sprawie sygn. akt I CZ 7/12 LEX nr 1164724).

Jak wynika z wniosku o zwolnienie od kosztów oraz oświadczenia majątkowego, powódka jest właścicielką działki z domem, dwu samochodów tj. B. i M.. Pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z mężem, którego wynagrodzenie wynosi ok. 3500 zł miesięcznie, otrzymuje zasiłki na dzieci w kwocie 2566 zł, zaś mieszkająca wspólnie pełnoletnia córka ze swoim synem uzyskuje świadczenia z tytułu zasiłku i alimentów w kwocie 1145zł. Przedstawione także zostały wydatki szczegółowo wskazane w pkt. 7 oświadczenia.

Na wstępie podnieść należy, iż nie ma podstaw do tego, by wliczać pełnoletnią córkę, nie uczącą się i posiadającą własne dziecko do kosztów utrzymania innej rodziny jaką tworzy powódka z mężem i małoletnimi dziećmi.

Oceniając zaś sytuację majątkową powódki nie można przyjąć, iż jest ona na tyle zła, że uzasadnia zwolnienie od kosztów w całości. Jak wskazano na wstępie zwolnienie od kosztów jest instytucją wyjątkową, zaś zasadą jest ponoszenie kosztów sądowych przez stronę inicjującą postepowanie.

Powódka z mężem oprócz tego, że są właścicielami nieruchomości utrzymują dwa samochody dobrej marki – co już samo w sobie pozwala przyjąć, że skoro stać ich na ponoszenie opłat związanych z ich ubezpieczeniem i eksploatacją to nie są osobami ubogimi. Jeżeli nawet przyjąć, że powódka z mężem i dorosłą córką wszystkie uzyskiwane dochody przeznaczają na utrzymanie całej wspólnie zamieszkującej rodziny – to i tak po poniesieniu wskazanych w oświadczeniu wydatków pozostaje nadwyżka dochodów nad wydatkami – w kwocie ponad 800 zł miesięcznie. Zatem na pokrycie kosztów sądowych w ustalonej postanowieniem z dnia 2 czerwca 2021r. wysokości wystarczy przeznaczyć nieco ponad dwumiesięczną nadwyżkę z budżetu domowego, nie wspominając już o braku potrzeby zaciągania na ten cel jakichkolwiek zobowiązań.

Od dawna utrwalony jest w orzecznictwie sądowym pogląd, że jeżeli opłata sadowa nie przekracza jednomiesięcznego dochodu strony wnioskującej o zwolnienie od kosztów – to nie ma podstaw by uznawać, że nie jest ona w stanie ponieść kosztów sądowych (tak np. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 14.10.1983r. OSNCP 1984r. poz. 82).

Jednocześnie w związku z aktualną sytuacją powódki i wystąpieniem przeciwko pozwanemu na drogę sądową – która to sytuacja nie ma charakteru nagłego, winna ona poczynić wszelkie starania, aby koszty z tym związane móc uiścić we własnym zakresie. Nie ma zatem przeszkód, do tego by z roszczeniem przeciwko pozwanemu wystąpić po zgromadzeniu odpowiednich środków na pokrycie kosztów sądowych.

W oparciu o powyższe, nie znajdując wskazanych w art. 102 ust. 1 ustawy podstaw do całkowitego zwolnienia powódki od kosztów sądowych, jej wniosek w tym zakresie należało uwzględnić jedynie w części i oddalić w pozostałym zakresie jako niezasadny.

SSO Cezary Olszewski

Z: odpis pełnomocnikowi powódki – bez pouczenia.

SSO Cezary Olszewski