Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 października 2020 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Stanisław Pilarczyk

Protokolant: sekr.sądowy Anna Sobańska

po rozpoznaniu w dniu 13 października 2020 r. w Kaliszu

odwołania J. T.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 29 maja 2020 r. Nr (...)

w sprawie J. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o świadczenie postojowe

Zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 29 maja 2020 r. znak (...) w ten sposób, że przyznaje odwołującemu J. T. prawo do świadczenia postojowego za miesiąc marzec 2020 roku.

SSO Stanisław Pilarczyk

Sygn. akt VU 749/20

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 maja 2020r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił odwołującemu się J. T. prawa do świadczenia postojowego z uwagi na to, że na dzień złożenia wniosku posiadał on inny tytuł ubezpieczenia- zatrudnienie od 1 kwietnia 2020r. w (...) sp. z o.o.

Z decyzją tą nie zgodził się ubezpieczony J. T., wnosząc do tutejszego Sądu odwołanie.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

J. T. od dnia 1 marca 2018r. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Przedmiotem działalności jest sprzedaż ubezpieczeń.

Odwołujący się od dnia 1 marca 2020r. zawiesił działalność gospodarczą.

Z dniem 1 kwietnia 2020r. został zatrudniony na podstawie umowy o pracę, na stanowisku serwisanta w pełnym wymiarze czasu pracy w spółce (...) sp. z o.o. z siedzibą w P..

W dniu 21 kwietnia 2020r. J. T. złożył w ZUS Oddział w O. wniosek o świadczenie postojowe w związku z przeciwdziałaniem skutkom wywołanym C.-19 dla osób prowadzących działalność gospodarczą. We wniosku tym odwołujący się wskazał, że prowadzi działalność gospodarczą i osiągnął z tego tytułu w miesiącu lutym przychód w wysokości 450 zł, a w marcu w wysokości 0 zł.

Poza sporem jest, że od miesiąca kwietnia 2020r. odwołujący się posiada drugi tytuł ubezpieczenia jako pracownik. Jego roszczenie dotyczy wyłącznie miesiąca marca 2020r.

Na wstępie należy zaznaczyć, że świadczenie postojowe nie jest przyznawane za określone miesiące, ale na skutek rozpoznania konkretnego wniosku. Świadczenia postojowe dla samozatrudnionych można otrzymać maksymalnie 3 razy. Wystarczy wykazać w oświadczeniu, że sytuacja materialna wskazana we wniosku w kolejnych miesiącach nie uległa poprawie. Co do odwołującego się złożony został tylko jeden wniosek i tylko w tym zakresie sprawa podlegała badaniu.

W myśl art. 15zq ustawy z dnia 2 marca 2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U.2020.374 ze zm.) świadczenie postojowe przysługuje osobie, która prowadziła działalność gospodarczą na zasadach wynikających z ustawy z dnia 6 marca 2018r. Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, i u której w następstwie wystąpienia C.-19 doszło do przestoju w prowadzeniu tej działalności. Przez przestój w rozumieniu tego artykułu należy zatem rozumieć każdy brak możliwości prowadzenia działalności odpowiednio przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą, w taki sposób, w jaki byłoby to możliwe, gdyby nie sytuacja epidemiologiczna wywołana przez (...)19.

Ponadto osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą świadczenie postojowe przysługuje, jeżeli rozpoczęła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej przed dniem 1 kwietnia 2020 r. i:

1) nie zawiesiła prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz jeżeli przychód z prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe był o co najmniej 15% niższy od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc;

2)zawiesiła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej po dniu 31 stycznia 2020 r;

3)nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu, chyba że podlega ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Ustawą z dnia 31 marca 2020r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2020.568) został dodany art. 15zs ust. 7 stanowiący, że wnioski o świadczenie postojowe mogą być złożone do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych najpóźniej w terminie 3 miesięcy od miesiąca, w którym został zniesiony ogłoszony stan epidemii.

Nie ulega wątpliwości, że pandemia miała znaczący wpływ na sytuację ekonomiczną całej gospodarki. Wprowadzenie 12 marca 2020r. stanu zagrożenia epidemicznego na obszarze całego kraju oraz środki następcze zastosowane przez Ministra Zdrowia oraz Radę Ministrów znacznie utrudniły funkcjonowanie większości przedsiębiorstw. Zakazane zostały zgromadzenia powyżej 50 osób, zalecano było pozostawanie w domu i maksymalne ograniczenie kontaktu z innymi osobami, zamknięto szkoły, instytucje kultury, obiekty sportowe, zawieszony został międzynarodowy ruch pasażerski (lotniczy i lądowy). Zamknięto centra i galerie handlowe, restauracje i punkty gastronomiczne mogły wydawać posiłki tylko w dostawie. Nieczynne były kina, teatry, parki rozrywki, ośrodki sportu. Większość firm- w miarę możliwości- przeszło na pracę zdalną. Dla wielu branż działania służące zwalczaniu epidemii oznaczały de facto całkowite lub częściowe zawieszenie działalności. Panowała przy tym jednocześnie niejasność co do dalszej sytuacji związanej z ogłoszeniem pandemii, a jednocześnie w środkach masowego przekazu zapewniano, że państwo zadba o swoich obywateli, wprowadzając tarczę ochronną, w szczególności co do osób, którym decyzje władz co do ograniczenia gospodarki uniemożliwiły zarobkowanie w dotychczasowy sposób.

Odnosząc powyższe co realiów niniejszej sprawy bezsprzecznie należy uznać, że u odwołującego się spadek przychodów przekraczający wielkość wymaganą ustawą wystąpił w przypadku porównania przychodów z miesiąców lutego 2020r. i marca 2020r., skoro przychody z marca 2020r. stanowiły 0 % przychodów z lutego 2020r.

W ocenie Sądu okoliczność ta jest wystarczająca, aby przyjąć, że odwołujący się spełnia kryteria uzyskania świadczenia postojowego w zakresie złożonego przez niego wniosku, który obejmował stan za pierwsze miesiące pandemii. W marcu 2020r., gdy wprowadzono „lockdown” (izolacja i nakaz pozostawania w domach), odwołujący się nie posiadał innego tytułu ubezpieczeń, a porównanie przychodów we wskazanych we wniosku miesiącach wskazuje, że bezsprzecznie odczuł skutki pandemii.

Ponadto w ocenie Sądu, wbrew stanowisku organu rentowego, sytuacja odwołującego się warunkująca przyznanie przedmiotowego świadczenia powinna być oceniana na stan istniejący w pierwszym miesiącu do jakiego odnosi się wniosek o świadczenie postojowe, a nie jak twierdzi ZUS w dacie złożenia wniosku.

Trzeba mieć na względzie, że ustawodawca wprowadzając przepisy cytowanej wcześniej „ustawy covidowej” nie uregulował wyżej wymienionej kwestii precyzyjnie. Przepisy te były tworzone w pośpiechu, pod presją czasu, przez to nie są do końca jasne i jednoznaczne. Szczególnie w czasie bezpośrednio po ich uchwaleniu było bardzo dużo problemów z ich zrozumieniem i wykładnią, a do tego nie było możliwości osobistej konsultacji pracownikami ZUS wobec zamknięcia w tego typu instytucjach bezpośredniej obsługi interesantów. A uruchomienie w tym czasie dodatkowych numerów telefonicznych do obsługi telefonicznej było niewystarczające i nieskuteczne w zakresie uzyskania jakiejkolwiek informacji.

Zadaniem Sądu, w interpretacji powyższych przepisów należy stosować wykładnię celowościową i nie odczytywać ich ściśle i literalnie- jak czyni to organ rentowy. Biorąc pod uwagę cel przedmiotowej regulacji -ochrona i pomoc państwa, a także forma rekompensaty dla osób, które poniosły straty w wyniku pandemii, wydaje się, że takie wąskie rozumienie należy kategorycznie odrzucić, przyjmując, że ustawodawca nie uzależnia przyznania świadczenia postojowego od dalszej dezaktywacji zawodowej tych osób. W tym kontekście wystraczające jest zatem zaistnienie przesłanki obiektywnej- ocena spadku przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe w stosunku do przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podchodzi do sprawy w sposób niezwykle formalny, zapominając w jakich warunkach społeczeństwo funkcjonowało, zwłaszcza w pierwszych miesiącach pandemii (marzec-kwiecień 2020r.). Praktycznie nie było żadnych informacji o wymogach formalnych wniosków, a tym bardziej o ich interpretacji czy wykładni, która zresztą do dnia dzisiejszego nie została przez ustawodawcę jednoznacznie określona.

Nadto należy mieć na względzie także to, że odwołujący się nie mógł złożyć wniosku już w miesiącu marcu 2020r., kiedy nie podlegał jeszcze innemu tytułowi ubezpieczenia, skoro przepisy regulujące i wprowadzające możliwość ubiegania się o świadczenie postojowe zostały wprowadzone ustawą z dnia 31 marca 2020r. Fakt podjęcia zatrudnienia z dniem 1 kwietnia 2020r. nie może pozbawiać odwołującego się prawa do świadczenia co do sytuacji za czas poprzedzający uzyskanie drugiego tytułu ubezpieczenia.

Nie można wymagać od osób, które ubiegały się o wypłatę świadczeń postojowych, które z powodu pandemii (...)19, narażone były na niestabilność, a nawet całkowitą uratę przychodów, aby do czasu rozpoznania tych wniosków lub nawet do końca miesiąca, w którym zostały one złożone, nie mogły podejmować działań mających na celu poprawę ich już i tak trudnej sytuacji finansowej, działań które pozwolą im na uzyskanie środków utrzymania dla siebie i ich rodzin. Gdyby tak było prowadziłoby to do wymuszonej dezaktywacji zawodowej tych osób, czego skutkiem byłoby powstanie zatorów płatniczych i upadłość, jak również brak środków finansowych na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych. Zaznaczyć przy tym należy, że uzyskanie drugiego tytułu ubezpieczenia nie od razu wiąże się z uzyskaniem przychodów z tego tytułu, albowiem podjęcie zatrudnienia na podstawie np.: umowy o pracę wynagrodzenie wypłacane jest „z dołu”, czyli pod koniec miesiąca lub dopiero w przyszłym miesiącu od podjęcia zatrudnienia.

Zatem biorąc pod uwagę przede wszystkim cel wprowadzenia przedmiotowych przepisów, których było utrzymanie miejsc pracy oraz umożliwienie firmom przetrwania, należy uznać, że data wpływu wniosku do organu rentowego w czasie uzyskania drugiego tytułu ubezpieczenia, nie może eliminować prawa tych osób do świadczenia postojowego, albowiem pozbawia te osoby prawa do zrekompensowania utraty przychodu z czasu zanim ten inny tytuł uzyskały, choć wynikało to z sytuacji od nich niezależnej, a narzuconej decyzją władz państwa. A zastrzyki środków w postaci chociażby wypłaty świadczeń postojowych- mimo faktycznego zawieszenia działalności- są warunkiem dalszego ich funkcjonowania.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzje i przyznał odwołującemu się J. T. prawo do świadczenia postojowego za miesiąc marzec 2020r.

SSO Stanisław Pilarczyk