Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 marca 2021 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I1 Wydział Cywilny Sekcja d/s rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2021 r. w Gdyni na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Gminy M. G.

przeciwko A. G.

o zapłatę

1. umarza postępowanie w sprawie co do kwoty 359,10 zł. (trzysta pięćdziesiąt dziewięć złotych dziesięć groszy);

2. zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 13 965, 70 zł. (trzynaście tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt pięć złotych siedemdziesiąt groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 grudnia 2019r do dnia 26 marca 2021r;

3. zasądzoną w punkcie 2 wyroku należność rozkłada na 140 rat; 139 równych rat w kwotach po 100 zł. (sto złotych) każda, 140 rata w kwocie 65,70 zł. powiększona o odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 13 965,70 zł. od dnia 4 grudnia 2019r do dnia 26 marca 2021r; raty płatne będą miesięcznie do 20 dnia każdego miesiąca, poczynając od miesiąca następującego po uprawomocnieniu się wyroku w sprawie;

4. nie obciąża pozwanej kosztami procesu.

Sygn. akt I 1 C 1112/20

Uzasadnienie pkt 3 wyroku

Powódka Gmina M. G. wniosła pozew przeciwko A. G. o zapłatę kwoty 14.324,80 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania sądowego, w tym kosztami zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że pozwana jest użytkownikiem lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w G. przy ul. (...), do którego nie ma tytułu prawnego. Z uwagi na zaległości w opłatach, powód jako właściciel lokalu z dniem 30 kwietnia 2010r. rozwiązał z pozwaną umowę najmu. W ocenie powoda, za bezumowne użytkowanie lokalu pozwana była zobowiązana do uiszczania odszkodowania oraz innych opłat niezależnych od właściciela lokalu. Zaległości z tego tytułu obejmują kwotę 12.554,35 zł tytułem należności głównej za okres bezumowny od 1 maja 2016r. do 30 września 2019r., oraz kwotę 1.770,45 zł tytułem odsetek, których powód domaga się za okres od 11 stycznia 2017r. do 30 września 2019r., z uwagi na upływ terminu przedawnienia roszczenia za okres wcześniejszy. Powód wskazał, że opłaty za korzystanie z lokalu zostały wyliczone zgodnie z aktami prawa miejscowego, enumeratywnie wskazanymi w pozwie. Pozwana pomimo wezwań do zapłaty i upomnień nie uregulowała należności.

(pozew, k. 3-6)

W dniu 27 grudnia 2019 r. w sprawie o sygnaturze akt I 1 Nc 7140/19 Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, orzekając zgodnie z żądaniem pozwu.

(nakaz zapłaty, k. 51)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła o odroczenie terminu spełnienia świadczenia lub umorzenie należności, wskazując, że jest osobą samotną, nie posiada żadnego majątku, zaś jej wynagrodzenie za pracę jest równe najniższej krajowej. Po potrąceniach i opłatach pozwanej pozostaje około 400 zł, z której to kwoty musi jeszcze czasami wykupić lekarstwa i brakuje jej na jedzenie.

(sprzeciw od nakazu zapłaty, k. 54)

W toku procesu powód ograniczył powództwo o kwotę 359,10 zł.

(pismo procesowe powoda z dnia 5 stycznia 2021r., k. 92-92v)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 23 kwietnia 2003r. Gmina M. G., jako właściciel, zawarła z pozwaną A. G. i R. G. jako najemcami, umowę najmu lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w G., o powierzchni 26,20 m ². Umowę zawarto na czas nieoznaczony od dnia 1 maja 2003r.

(okoliczność bezsporna, nadto dowód: umowa najmu lokalu mieszkalnego z dn. 23.04.2003 r., k. 10-11v)

Umowa została rozwiązana z dniem 30 kwietnia 2010r. na skutek wypowiedzenia przez właściciela lokalu wobec powstałych zaległości czynszowych.

(okoliczność bezsporna, nadto dowód: pismo powódki z dnia 25 stycznia 2010r. k. 12, wypowiedzenie umowy najmu wraz z dowodem doręczenia k. 13-13v)

Wyrokiem z dnia 13 stycznia 2011 r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt I C 838/10 Sąd Rejonowy w Gdyni orzekł eksmisję pozwanej z ww. lokalu oraz ustalił, że przysługuje jej prawo do lokalu socjalnego.

(okoliczność bezsporna, nadto dowód: wyrok SR w Gdyni z dnia 13 stycznia 2011r., I C 838/10, k. 101 akt sprawy I C 838/10)

Mimo wypowiedzenia umowy najmu, pozwana nadal zamieszkuje w przedmiotowym lokalu.

(okoliczność bezsporna)

Pozwana nie regulowała odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu w okresie od 1 maja 2016r. do 30 września 2019r. W tym okresie stawka czynszu najmu za lokal gminny, który zajmuje pozwana, wynosiła 3,57 zł/m ². Gmina kierowała do pozwanej zawiadomienia o zmianie wysokości pozostałych opłat, w których każdorazowo wskazywała również wysokość odszkodowania, równego kwocie czynszu najmu za przedmiotowy lokal, tj. 93,53 zł miesięcznie (3,57 zł x 26,20 = 93,53 zł), a także wysokość opłat za media. Równolegle Gmina kierowała do pozwanej bezskuteczne upomnienia o zapłatę zaległości.

(okoliczność bezsporna, nadto dowód: zarządzenie nr (...) Prezydenta Miasta G. z dnia 20 września 2011 r. w sprawie stawek czynszu najmu w lokalach mieszkalnych tworzących mieszkaniowy zasób Gminy wraz z załącznikiem, k. 14-15; zarządzenie nr (...) Prezydenta Miasta G. w sprawie zmiany zarządzenia nr (...) Prezydenta Miasta G. z dnia 20 września 2011 r. dotyczącego stawek czynszu najmu w lokalach mieszkalnych tworzących mieszkaniowy zasób Gminy, k. 16; zarządzenie nr (...) Prezydenta Miasta G. z dnia 7 lutego 2017 r. w sprawie stawek czynszu najmu w lokalach mieszkalnych tworzących mieszkaniowy zasób Gminy wraz z załącznikiem, k. 17-18; zawiadomienia o zmianie wysokości opłat, k. 19-29; historia zadłużenia, k. 30-33; upomnienia o zapłatę zaległości, k. 34-48)

Pismem z dnia 22 października 2019r. powód wezwał pozwaną do zapłaty należności za lokal za okres od 1 maja 2016 r. do 30 września 2019 r. w łącznej kwocie 14.395,72 zł, w tym 12.554,35 zł tytułem odszkodowania i innych opłat oraz 1.841,37 zł tytułem odsetek ustawowych. Jednocześnie powód zaproponował pozwanej spłatę zadłużenia bez wszczynania postępowania sądowego, w tym omówienie warunków spłaty zadłużenia i podpisanie odpowiednich uzgodnień.

W dniu 31 października 2019r. pozwana zwróciła się do powoda z wnioskiem o rozłożenie wskazanej zaległości na raty miesięczne w wysokości po 30 zł każda, począwszy od listopada 2019r. W uzasadnieniu wniosku pozwana wskazała na swoje problemy finansowe i zdrowotne oraz fakt, że nie mogła w regulowaniu opłat liczyć na pomoc byłego męża, a przy tym zamieszkiwała z dziećmi.

W odpowiedzi na wniosek powód wskazał, że nie może on mieć wpływu na wstrzymanie prowadzonych obecnie działań windykacyjnych, nadto deklarowana przez pozwaną miesięczna rata w wysokości 30 zł jest zbyt niska w stosunku do całości roszczenia obciążającego pozwaną.

(okoliczność bezsporna, nadto dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 22 października 2019r. wraz z zpo, k. 49-49v; wniosek pozwanej z dnia 31 października 2019r., k. 64; pismo powoda z dnia 4 listopada 2019r., k. 65)

Pozwana w styczniu 2020 roku doznała w wyniku upadku ze schodów urazu odcinka szyjnego kręgosłupa, w związku z czym cierpi na dolegliwości bólowe. Pozwana jest pod opieką poradni ortopedycznej i neurologicznej i jest w trakcie diagnostyki odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa z powodu dolegliwości bólowych i objawów korzeniowych. Na leki wydaje około 100-150 zł. Pozwana nie otrzymała odszkodowania w związku z wypadkiem.

Od 2 listopada 2016 r. pozwana jest zatrudniona na czas nieokreślony w (...) Spółdzielni Mieszkaniowej jako sprzątaczka, za wynagrodzeniem w kwocie średnio 2.195,24 zł netto miesięcznie. Jednak w związku z wypadkiem, od stycznia do sierpnia 2020r. pozwana pobierała zasiłek chorobowy. Od września 2020 r. pozwana otrzymuje natomiast zasiłek rehabilitacyjny w kwocie 650 zł netto miesięcznie.

Pozwana w lokalu gminnym mieszka sama. Od około dwóch lat uiszcza regularnie czynsz w wysokości 380 zł. Raz na dwa miesiące pozwana płaci także opłaty za prąd około 150 zł oraz za gaz około 45 zł. Nadto pozwana płaci za media około 100 zł miesięcznie. Pozwana korzysta z pomocy finansowej sąsiadów w zakresie zakupu żywności. Pozwana ma dwoje dzieci, z którymi ma sporadyczny kontakt i które jej nie pomagają. Czasami pozwanej pomaga najmłodszy syn, który przynosi pieniądze, zakupy lub pomaga w pracach domowych.

(dowód: zaświadczenie lekarskie, k. 72; zaświadczenie o wynagrodzeniu, k. 73-76; zeznania pozwanej - nagranie 00:01:48-00:13:31, k. 87)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił po rozważeniu całego zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego w postaci dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony oraz zeznań pozwanej.

Oceniając zebrany materiał dowodowy Sąd nie znalazł podstaw, aby kwestionować autentyczność przedstawionych przez strony dokumentów. Zważyć bowiem należało, że żadna ze stron nie podniosła w toku niniejszego postępowania zarzutów co do autentyczności tych dokumentów, a nadto wymienione powyżej dokumenty zostały podpisane i nie noszą żadnych znamion podrobienia czy przerobienia. Dodatkowo, Sąd miał na uwadze, że pozwana nie zaprzeczyła, iż osoby podpisane pod wyżej wskazanymi dokumentami nie złożyły oświadczeń w nich zawartych.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia w zawartego w pkt 3 wyroku stanowił art. 320 kpc, zgodnie z którym w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia - wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia. Jak wskazuje się w judykaturze uprawnienie przewidziane w art. 320 kpc przysługuje sądowi w szczególnie uzasadnionych wypadkach, a więc w sytuacjach, w których ze względu na stan majątkowy, rodzinny czy zdrowotny spełnienie zasądzonego świadczenia byłoby dla pozwanego niemożliwe do wykonania lub w każdym razie bardzo utrudnione i narażałoby jego lub jego bliskich na niepowetowane szkody. Rozłożenie świadczenia na raty ma w szczególności na celu uchronienia pozwanego od postępowania egzekucyjnego poprzez umożliwienie mu wykonania wyroku w sposób dobrowolny (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 3 października 2019r., I ACa 459/19, L.). Podkreślić należy, iż ocena dotycząca zastosowania art. 320 kpc nie może być oderwana od realnych możliwości wypełnienia zobowiązania przez dłużnika w zmodyfikowanym zakresie, a tym samym od potrzeby ochrony usprawiedliwionego interesu wierzyciela. Wierzyciel winien mieć pewność, że świadczenie, jakkolwiek odsunięte w czasie, zostanie spełnione w przewidzianym terminie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 3 czerwca 2020r., I ACa 845/19, L.). Stąd też obowiązkiem sądu jest - w ramach uwzględnienia słusznego interesu wierzyciela - zbadanie, czy faktycznie dłużnik, mając na uwadze jego uwarunkowania majątkowe i życiowe, będzie w stanie regulować deklarowane raty zadłużenia w proponowanej wysokości i częstotliwości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 16 listopada 2020r., I ACa 364/20, L.).

Badając szczegółowo sytuację finansową, rodzinną i zdrowotną pozwanej, a także jej możliwości spłaty należności Sąd uznał za uzasadnione rozłożenie zasądzonej w pkt w 2 wyroku kwoty 13.965,70 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 grudnia 2019r. do dnia 26 marca 2021r. na raty w wysokości po 100 zł każda. Z zebranego materiału dowodowego wynika, że pozwana nie jest aktualnie w stanie jednorazowo spłacić całej zasądzonej należności. Jak bowiem wynika z jej niekwestionowanych zeznań nie posiada żadnego wartościowego majątku ruchomego i nieruchomego, ani żadnych oszczędności i obecnie utrzymuje się z zasiłku rehabilitacyjnego w kwocie 650 zł, a także nieregularnej pomocy sąsiadów i syna. Jednocześnie pozwana ponosi wydatki związane z utrzymaniem (w tym średnio miesięcznie - opłaty za lokal w kwocie 380 zł, prąd w kwocie 75 zł, gaz w kwocie 23 zł, media w kwocie 100 zł, koszty leczenia w kwocie 150 zł), które w całości finansuje z aktualnych dochodów. Podkreślić należy, iż aktualna sytuacja pozwanej jest skutkiem wypadku losowego, gdyż w styczniu 2020 roku A. G. doznała urazu odcinka szyjnego kręgosłupa, co wiązało się z koniecznością podjęcia stosownego leczenia. W okresie leczenia pozwana najpierw utrzymywała się z zasiłku chorobowego, a następnie rehabilitacyjnego. Odniesiony uraz spowodował obniżenie dochodów pozwanej, albowiem wcześniej na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony uzyskiwała wynagrodzenie wynoszące średnio około 2.200 zł netto miesięcznie. Niemniej przy uwzględnieniu dochodów oraz wydatków stałych, a także mając na względzie, że pozwana może również liczyć na pomoc syna, Sąd uznał, że będzie w stanie płacić raty w kwocie 100 zł.

Ponadto, zdaniem Sądu, w przyszłości możliwa jest zmiana sytuacji pozwanej. Przede wszystkim po zakończeniu leczenia w bliżej nieokreślonym czasie możliwy będzie powrót pozwanej do pracy, zaś uzyskiwane przez nią wynagrodzenie, nawet przy uwzględnieniu stałych wydatków, pozwoli na spłatę zarówno bieżących należności za zajmowany lokal, jak również na spłatę rat zadłużenia, stanowiącego przedmiot niniejszego postępowania. Ponadto, w związku z tym, że wypadek, w wyniku którego pozwana odniosła uraz skutkujący aktualnymi problemami zdrowotnymi, stanowił – w świetle zeznań pozwanej – wypadek w drodze z pracy – możliwe jest uzyskanie przez pozwaną stosownego odszkodowania. Wreszcie, pozwana wskazała, że odwołała się od decyzji ZUS co do wysokości zasiłku rehabilitacyjnego. Jednocześnie, z zeznań pozwanej wynika, że płaci ona bieżące należności w kwocie 380 zł miesięcznie. Wskazane powyżej okoliczności stanowią – w ocenie Sądu – dostateczną rękojmię, że pozwana będzie w stanie spłacać zasądzone raty.

Zdaniem Sądu, we wskazanych powyżej okolicznościach, skorzystanie z możliwości przewidzianej w art. 320 kpc nie spowodowuje szkody dla powoda. Zważywszy, iż powodem w niniejszej sprawie jest miasto na prawach powiatu, brak natychmiastowej spłaty całości zadłużenia nie wpłynie na kondycję finansową i wypłacalność powoda. Ponadto, z uwagi na wysokość aktualnych dochodów pozwanej wierzyciel nie byłby i tak w stanie w krótkim czasie uzyskać zaspokojenia w drodze egzekucji. Zważyć należy, iż pozwana nie ma – poza dochodami – żadnych innych składników majątkowych, z których można by prowadzić egzekucję. Nadto, możliwe jest, że wysokość dochodów pozwanej po zajęciu komorniczym będzie na tyle niska, że pozwana będzie mogła starać się o świadczenia pomocy społecznej, a zatem finalnie i tak powódka zostanie obarczona kosztami utrzymania pozwanej, albowiem stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990r. pomoc społeczna należy do zadań własnych gminy. Natomiast, niewątpliwie konieczność jednorazowej spłaty całej należności mogłaby spowodować szkodę po stronie pozwanej, albowiem w przypadku prowadzenia egzekucji z jednej strony zostałaby obciążona dodatkowo kosztami egzekucji, a z drugiej w dalszym ciągu naliczane byłyby odsetki od całości zadłużenia, co zwiększałoby rozmiar długu. W takiej sytuacji dokonywane przez pozwaną wpłaty zaliczane byłyby na poczet rosnącego zadłużenia z tytułu odsetek, a dopiero w dalszej kolejności na poczet kapitału należności głównej. Z tych względów na mocy art. 320 kpc zasądzoną kwotę Sąd rozłożył na 140 rat, w tym 139 rat po 100 zł każda i jedną (ostatnią) w kwocie 65,70 zł, powiększoną o odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 13.965,70 zł od dnia 4 grudnia 2019 roku do dnia 26 marca 2021 roku, przy czym raty płatne będą miesięcznie do dnia 20. każdego miesiąca, poczynając od miesiąca następującego po uprawomocnieniu wyroku w sprawie – z uwagi na szczególną sytuację materialną pozwanej.

Sąd orzekający miał na względzie pogląd prawny mający charakter zasady prawnej wyrażony przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 września 1970 roku w sprawie III PZP 11/70 (OSNC 1971, nr 4, poz. 61), że rozkładając z mocy art. 320 kpc zasądzone świadczenia pieniężne na raty, Sąd nie może – na podstawie tego przepisu – odmówić przyznania wierzycielowi żądanych odsetek za okres do dnia wydania wyroku zasądzającego świadczenie; rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty ma jednak ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat. W związku z tym Sąd zasądził odsetki umowne oraz ustawowe za opóźnienie do dnia wyrokowania tj. dnia 26 marca 2021 roku.