Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XII K 51/20

ORZECZENIE

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

22 lutego 2022 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XII Wydział Karny w składzie:

Przewodnicząca: sędzia Katarzyna Stasiów

Sędziowie:Konrad Mielcarek

Arletta Mierzwiak (spr.)

Protokolant: Paulina Powązka-Płóciennik

przy udziale prokuratora Instytutu Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu B. T.

po rozpoznaniu na rozprawie 22 lutego 2022 roku

sprawy L. P. syna J. i A. urodzonego (...)

w przedmiocie stwierdzenia zgodności z prawdą oświadczenia lustracyjnego

1.  na podstawie art. 21a ust. 2 ustawy z 18 października 2006 roku o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów stwierdza, że osoba lustrowana L. P. złożył 15 września 2018 roku niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne;

2.  na podstawie art. 21a ust. 2a ustawy z 18 października 2006 roku o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów orzeka wobec osoby lustrowanej L. P. utratę prawa wybieralności w wyborach do Sejmu, Senatu i Parlamentu Europejskiego oraz w wyborach powszechnych organu i członka organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organu jednostki pomocniczej jednostki samorządu terytorialnego, której obowiązek utworzenia wynika z ustawy, na okres 5 (pięciu) lat;

3.  na podstawie art. 21a ust. 2b ustawy z 18 października 2006 roku o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów orzeka wobec osoby lustrowanej L. P. zakaz pełnienia funkcji publicznej, o której mowa w art. 4 pkt 2-57 i 61 ww. ustawy, na okres 5 (pięciu) lat;

4.  zasądza od osoby lustrowanej L. P. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 684,40 zł (sześciuset osiemdziesięciu czterech złotych czterdziestu groszy) tytułem kosztów sądowych.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

XII K 51/20

1.USTALENIE FAKTÓW

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Lustrowany

Czyn przypisany lustrowanemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

L. P.

L. P. złożył 15 września 2018 r, niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

25 stycznia 1967 r. L. P. został zarejestrowany pod numerem (...) przez (...) jako tajny współpracownik o pseudonimie (...), zwerbowany na zasadzie dobrowolności przez starszego pomocnika szefa Wydziału (...) w H. kpt. J. M.. W tym czasie L. P. pełnił zasadniczą służbę wojskową i służył w marynarce jako radiotelegrafista. Przed jednym z zagranicznych rejsów oficer kontrwywiadu J. M. polecił L. P. aby w trakcie tego rejsu zwrócił uwagę na prowokacje i inne podejrzane wydarzenia, jednocześnie nakazał mu dyskrecję. Po rejsie oficer kontrwywiadu ponownie przyszedł do L. P. i pytał o jego przebieg. L. P. powiedział, że nic się nie wydarzyło. 22 września 1967 r. L. P. został wyeliminowany z ewidencji z powodu „braku potrzeby”, a materiały jego dotyczące zniszczono w 1984 r.

karty, akt zniszczenia

25-26, 27-32, 33, 35, 52-53 (t. I), 282 (t. II)

życiorys i ankiety lustrowanego

83-84, 87, 90-91, 109-116 (t. I)

opinia o lustrowanym

123 (t. I)

wyjaśnienia L. P.

102 (t. III)

26 października 1971 r. L. P. zobowiązał się do utrzymywania w ścisłej tajemnicy wszystkich informacji, które pozyska w związku z czynnościami służbowymi w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (Milicji Obywatelskiej). Następnie, 21 listopada 1971 r. został przyjęty do służby w Milicji Obywatelskiej na stanowisku dzielnicowego w Komisariacie w R.. 15 października 1972 r. został mianowany na stanowisko oficera na etacie inspektora operacyjnego w Służbie Bezpieczeństwa w (...) P.. 21 listopada 1974 r. został mianowany funkcjonariuszem stałym. Od 01 czerwca 1975 r. został inspektorem w Wydziale (...) Komendy Stołecznej Milicji Obywatelskiej w W.. 01 lipca 1978 r. przeszedł do Wydziału (...) (...). 01 maja 1983 r. L. P. został mianowany na stanowisko starszego inspektora SB Rejonowego Urzędu Spraw Wewnętrznych w P.. Od 01 lipca 1987 r. został na własną prośbę przeniesiony do Wydziału(...) Departamentu (...) MSW. 15 kwietnia 1989 r. L. P. został zwolniony ze służby.

przebieg służby lustrowanego

156-163 (t. I)

oświadczenie i wnioski dotyczące lustrowanego

166-168,

176-177,

184-185,

196-197 (t. I),

204-205 (t. II)

zaświadczenie i przeniesienie

174, 191 (t. I)

opinie służbowe

182-183 (t. I),

246-249 (t. II)

notatki służbowe

212-213, 218,

245 (t. II)

karta zwolnienia

266-269 (t. II)

W ramach służby w SB L. P., oprócz zwykłych obowiązków operacyjnych, początkowo utrzymywał kontakt z trzema tajnymi współpracownikami oraz pozyskał do współpracy tajnego współpracownika z własnej inicjatywy. 11 sierpnia 1978 r. przyznano mu wyróżnienie - nagrodę pieniężną za udział w udaremnieniu kolportażu ulotek o treści antysocjalistycznej. Otrzymał również dodatek specjalny za pilność, zdyscyplinowanie i sumienność. W ramach pracy prowadził działania wymierzone w kontrolowanie wystąpień duchownych wrogich komunizmowi. W czerwcu 1987 r. współpracował z 24 osobowymi źródłami informacji, z których kilka pozyskał sam, jednocześnie opracowywał kilku kandydatów do werbunku. Był aktywnym funkcjonariuszem SB w pracy operacyjnej.

opinie służbowe

182-183,

188-189 (t. I)

rozkaz o wyróżnieniu

198-199 (t. I)

wnioski personalne

200-201 (t. I),

202-203 (t. II)

notatki służbowe

230-231,

232 (t. II)

karta przeglądu kadrowego

252-253 (t. II)

15 września 2018 r. L. P., ubiegając się o objęcie funkcji publicznej w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów, tj. funkcji radnego, złożył nieprawdziwe oświadczenie lustracyjne, w którym oświadczył, że nie pracował, nie pełnił służby, ani nie był współpracownikiem organów bezpieczeństwa państwa w rozumieniu art. 2 powołanej ustawy.

oświadczenie lustracyjne

2 (t. I)

wyjaśnienia L. P.

102 (t. III)

L. P. w czasie składania oświadczenia lustracyjnego nie miał objawów choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego ani też innych zakłóceń czynności psychicznych, które miałyby znaczenie przy ocenie jego poczytalności, mógł rozpoznać znaczenie dokonywanej czynności i pokierować swoim postępowaniem.

opinia sądowo-psychiatryczna

53-56 (t. III)

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Lustrowany

Czyn przypisany lustrowanemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

L. P.

L. P. złożył 15 września 2018 r. niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

-----------------------------

--------

-------

1.OCena DOWOdów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

wyjaśnienia L. P., oświadczenie lustracyjne oraz dowody z dokumentów IPN

Wszystkie wskazane dowody korespondują ze sobą oraz wzajemnie się uzupełniają. Lustrowany L. P. częściowo przyznał się do złożenia nieprawdziwego oświadczenia lustracyjnego wskazując na wykonywanie pracy w MSW, jednocześnie tłumacząc, że nie zapoznał się z treścią ustawy lustracyjnej oraz że jego praca w SB nie wyrządziła nikomu szkody. Zaprzeczył podpisaniu deklaracji o współpracy. Lustrowany opisał przebieg spotkań z oficerem kontrwywiadu, który zarejestrował go jako tajnego współpracownika.

Fakt, że lustrowany od 25 stycznia 1967 r. do 29 września 1967 r. był świadomym i tajnym współpracownikiem (...), będącego organem bezpieczeństwa państwa w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990, a następnie wieloletnim - od 15 października 1972 r. do 15 kwietnia 1989 r., świadomym funkcjonariuszem SB, także będącym organem bezpieczeństwa państwa w rozumieniu art. 2 ww. ustawy, potwierdza treść dokumentów znajdujących się w archiwach IPN, wskazanych powyżej (w tym w szczególności w postaci kart ewidencyjnych, tajnych dokumentów, opinii przełożonych o lustrowanym, życiorysu oraz ankiet personalnych, dokumentów zgromadzonych w teczce akt osobowych – IPN BU (...)), których prawdziwość nie została zakwestionowana przez lustrowanego. Jednocześnie nie ma znaczenia waga czy znaczenie przekazywanych danych, a jedynie fakt, że przekazywanie odbyło się w ramach zleconych zadań – w sposób tajny i świadomie. Ponadto, w stosunku do działalności lustrowanego w SB, z akt osobowych L. P. wynika, iż współpracował i pozyskiwał on tajnych współpracowników, co potwierdza działanie w zamiarze naruszenia wolności i praw człowieka i obywatela.

opinia sądowo-psychiatryczna

Sąd podzielił wnioski opinii biegłych lekarzy psychiatrów, gdyż opinia ta jest jasna, kompletna, rzeczowa, sporządzona została przez osoby posiadające niezbędną wiedzę w tym zakresie. Na podstawie tej opinii sąd ocenił stan zdrowia psychicznego lustrowanego w momencie składania oświadczenia lustracyjnego.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-------

--------

-----------------------------

1.PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Lustrowany

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1.

L. P.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów ustanawia obowiązek złożenia oświadczenia, dotyczącego pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z tymi organami w okresie od 22 lipca 1944 r. do 31 lipca 1990 r. - "oświadczenia lustracyjnego", ciążący na osobach, o których mowa w art. 4, urodzonych przed 01 sierpnia 1972 r. Obowiązek złożenia takiego oświadczenia, stosownie do art. 4 ust. 17 w zw. z art. 7 ust. 2 wskazanej ustawy, mają m.in. osoby, które pełnią funkcje publiczne bądź ubiegają się o pełnienie funkcji w organie jednostki samorządu terytorialnego lub są bądź ubiegają się o stanie się członkiem organu jednostki samorządu terytorialnego.

Zgodnie z treścią art. 21a ust. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów, sąd wydaje orzeczenie stwierdzające fakt złożenia przez osobę lustrowaną niezgodnego z prawdą oświadczenia lustracyjnego albo stwierdzające, że oświadczenie było prawdziwe. Jednocześnie art. 3a ust. 1 i 2 wskazanej wyżej ustawy wskazuje, że współpracą w rozumieniu ustawy jest świadoma i tajna współpraca z ogniwami operacyjnymi lub śledczymi organów bezpieczeństwa państwa w charakterze tajnego informatora lub pomocnika przy operacyjnym zdobywaniu informacji. Współpracą jest również świadome działanie, którego obowiązek wynikał z ustawy obowiązującej w czasie tego działania w związku z pełnioną funkcją, zajmowanym stanowiskiem, wykonywaną pracą lub pełnioną służbą, jeżeli informacje przekazywane były organom bezpieczeństwa państwa w zamiarze naruszenia wolności i praw człowieka i obywatela.

15 września 2018 r. L. P., z uwagi na to, że ubiegał się o objęcie funkcji radnego, złożył oświadczenie lustracyjne, w którym podał, że nie pracował, nie pełnił służby ani nie był współpracownikiem w rozumieniu art. 3a ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 – 1990 oraz treści tych dokumentów, organów bezpieczeństwa państwa w rozumieniu art. 2 powołanej ustawy w okresie od 22 lipca 1944 r. do 31 lipca 1990 r. Powyższe oświadczenie było nieprawdziwe, ponieważ L. P. w sposób świadomy i tajny współpracował z (...) kontrwywiadem wojskowym PRL oraz w sposób świadomy pracował w Służbie Bezpieczeństwa PRL, gdzie zajmował się m.in. współpracą z tajnymi współpracownikami oraz pozyskiwaniem ich do współpracy. Z powierzonych mu zadań operacyjnych wywiązywał się z zaangażowaniem, o czym świadczą przede wszystkim opinie jego przełożonych, a także wyróżnienia, które otrzymywał.

1.KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Lustrowany

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

L. P.

2. i 3.

1.

Zgodnie z treścią art. 21a ust. 2a ustawy lustracyjnej, wydając orzeczenie stwierdzające fakt złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia lustracyjnego, sąd orzeka utratę prawa wybieralności w wyborach do Sejmu, Senatu i Parlamentu Europejskiego oraz w wyborach powszechnych organu i członka organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organu jednostki pomocniczej jednostki samorządu terytorialnego, której obowiązek utworzenia wynika z ustawy, na okres od 3 do 10 lat. Stosownie zaś do dyspozycji art. 21a ust. 2b wskazanej ustawy, wydając orzeczenie stwierdzające fakt złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia lustracyjnego, sąd orzeka zakaz pełnienia funkcji publicznej, o której mowa w art. 4 pkt 2-57 i 61 ustawy, na okres od 3 do 10 lat.

W związku z tym, że sąd orzekł, że L. P. złożył nieprawdziwe oświadczenie lustracyjne, to miał także obowiązek orzec utratę prawa wybieralności do wskazanych w ww. przepisie organów, jak również zakaz pełnienia określonych funkcji. Wskazana norma ma charakter obligatoryjny.

Sąd orzekł wymienioną wyżej utratę praw i zakaz pełnienia funkcji na okres 5 lat mając na uwadze wiek lustrowanego, w związku z czym nie ukształtował ww. środków na dłuższy czas. Sąd miał jednak również na względzie długi okres pracy lustrowanego w Służbie Bezpieczeństwa, a także fakt, że według oświadczenia należy on do struktur politycznych i nieodległy czas, jaki upłynął od złożenia oświadczenia lustracyjnego, w wyniku czego określił ww. środki na wyższy niż najniższy przewidziany ustawą okres.

1.Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Lustrowany

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

---------

---------

---------

------------------------

1.inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

------------------------------------

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1.4.

Zgodnie z art. 19 ustawy lustracyjnej w zakresie nieuregulowanym przepisami tej ustawy do postępowania lustracyjnego, stosuje się odpowiednio przepisy k.p.k. Na podstawie art. 627 k.p.k. od skazanego (w tym przypadku lustrowanego) w sprawach z oskarżenia publicznego sąd zasądza koszty sądowe na rzecz Skarbu Państwa oraz wydatki na rzecz oskarżyciela posiłkowego. Sąd obciążył lustrowanego kosztami postępowania w sprawie w kwocie 684,40 zł. Na zasądzoną kwotę składają się koszty poniesione w związku z wydaniem opinii o stanie zdrowia psychicznego lustrowanego w wysokości 644,40 zł, a także koszty poniesione w toku postępowania przygotowawczego i sądowego w postaci ryczałtu za doręczanie pism – po 20 zł za każde z postępowań.

1.Podpis

Katarzyna Stasiów

Arletta Mierzwiak Konrad Mielcarek