Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2022 roku.

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący Sędzia Katarzyna Powalska

po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2022 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa S- (...) Spółki z o.o. w Ł.

przeciwko (...) SA z siedzibą w L.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu

z dnia 22 czerwca 2021 roku, sygn. akt IC 472/20

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda S- (...) Spółki z o.o. w Ł. na rzecz pozwanego (...) SA z siedzibą w L. 2700 ( dwa tysiące siedemset ) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie poczynając od dnia następnego po upływie tygodnia od doręczenia powodowi odpisu wyroku do dnia zapłaty;

3.  przyznaje radcy prawnemu D. D. (...) ( dwa tysiące dwieście czternaście ) złotych brutto tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu powodowi w postępowaniu apelacyjnym, które nakazuje wypłacić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Wieluniu.

Sygn. akt I Ca 590/21

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sądu Rejonowego w Wieluniu z 22 czerwca 2021 r. wydanym w sprawie I C 472/20 z powództwa S- (...) Sp. z o. o. z siedzibą w Ł. przeciwko (...) S.A. z siedzibą w L. o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności oddalono powództwo (pkt 1. wyroku), zasądzono od powoda na rzecz pozwanego 5.417,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego (pkt 2.), zasądzono od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Wieluniu na rzecz pełnomocnika powoda 9.417,65 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu (pkt 3.) zaś nieuiszczone koszty sądowe postanowiono przejąć na rachunek Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Wieluniu (pkt 4.).

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia i wnioski:

Z uwagi na brak zapłaty należności z kontraktu strona pozwana wystąpiła do Sądu Rejonowego w Bytomiu (sygn. akt VI GC 545/17) przeciwko powodowi z pozwem o zapłatę. Strona pozwana na potwierdzenie swoich twierdzeń przedłożyła dokumenty WZ wraz z fakturami VAT. W dniu 10 lutego 2017 roku Sąd Rejonowy w Bytomiu wydał nakaz zapłaty. Strona powoda złożyła od niego sprzeciw, wskazując iż powództwo jest przedwczesne. W toku procesu strona powodowa nie kwestionowała prawdziwości dokumentów, na podstawie których zostało wytoczone powództwo o zapłatę. W toku postepowania przed Sądem Rejonowym w Bytomiu powód od dnia 10 lutego 2017 roku (data wydania nakazu) do czasu nadania klauzuli wykonalności wyrokowi Sądu Rejonowego w Bytomiu z dnia 17 sierpnia 2017 roku także nie podnosił zarzutów w tym względzie.

Strona pozwana na podstawie tytułu wykonawczego uzyskanego w sprawie VI GC 545/17 wystąpiła w 2019 roku przeciwko powodowi z wnioskiem o wszczęcie egzekucji do Komornika przy Sądzie Rejonowym w Wieluniu Ł. K. i postępowanie takie zostało wszczęte w sprawie GKm 41/19 przeciwko dłużnikowi w dniu 31 maja 2019 roku.

Strona powodowa w lutym 2020 roku złożyła do Prokuratury Rejonowej w Lublińcu zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę (...) Ł. poprzez sfałszowanie dokumentów dostawy towarów WZ na podstawie których, został w Sądzie Rejonowy Bytomiu w sprawie (sygn. akt VI GC 545/17) wydany przeciwko niej wyrok z dnia 17 sierpnia 2017 roku. Sąd Rejonowy w Lublińcu w sprawie II Kp 175/20 postanowieniem z dnia 16 lutego 2021 roku utrzymał w mocy postanowienie Prokuratury Rejonowej w Lublińcu o umorzeniu dochodzenia, zmieniając jedynie podstawę prawną umorzenia tj. na brak danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia przestępstwa.

Rozpoznając powyższe powództwo, Sąd I instancji doszedł do wniosku, ze żadna z podstaw wymienionych w art. 840 § 1 k.p.c. nie zachodzi. Sąd ten zważył, że z uwagi na prawomocne postanowienie o umorzeniu dochodzenia w sprawie podejrzenia popełnienia przestępstwa na szkodę strony powodowej (na bazie której strona ta formułowała swoje żądanie) brak jest jakichkolwiek podstaw do uznania, iż po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane.

Apelację od tego orzeczenia wywiódł pełnomocnik strony powodowej, zaskarżając je w zakresie oddalającym powództwo (pkt 1.). Wyrokowi temu zarzucił:

- naruszenie prawa procesowego, mające istotny wpływ na rozstrzygnięcie:

a) art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędne uznanie, iż w sprawie nie zachodzą przesłanki do pozbawienia w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Rejonowego w Bytomiu z dnia 17.08.2017 r., sygn. akt VI GC 545/17 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 08.12.2017 r., wobec dokonania przez Sąd nieprawidłowej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego z uwagi na fakt, że przedmiotowy materiał był niekompletny wobec nieuwzględnienia uzasadnionego wniosku powódki o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu badań porównawczych pisma celem ustalenia, czy na zakwestionowanych dokumentach WZ widnieją podpisy K. M. lub S. M. (tj. osób uprawnionych do reprezentacji powódki), czy też podpisy te zostały nakreślone przez osobę trzecią, jak również ustalenia daty sporządzenia dokumentów,

b) art. 278 § 1 k.p.c. w zw. z art. 217 § 1 i 2 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku dowodowego powódki o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu badań porównawczych pisma celem ustalenia, czy na zakwestionowanych dokumentach WZ widnieją podpisy K. M. lub S. M. (tj. osób upoważnionych do reprezentacji powódki), czy też podpisy te zostały nakreślone przez osobę trzecią, jak również ustalenia daty sporządzenia dokumentów.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżący wniósł o:

zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez uwzględnienie powództwa, tym samym pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Rejonowego w Bytomiu z dnia 17.08.2017 r., sygn. akt VI GC 545/17 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 08.12.2017 r., ewentualnie przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu,

przyznanie pełnomocnikowi powódki zwrotu kosztów pomocy prawnej świadczonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym, podnosząc, iż koszty te nie zostały uiszczone w całości ani w części.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o oddalenie apelacji w całości z uwagi na jej bezzasadność oraz zasądzenie od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego w obu instancjach, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Kontrola instancyjna nie wykazała żadnych uchybień przepisom prawa. Dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne dotyczące okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy znajdują odzwierciedlenie w przytoczonych na ich poparcie dowodach. Stąd ustalenia te oraz wyprowadzone na ich podstawie wnioski prawne Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje
za własne w myśl art. 387 § 2 ¹ pkt 1 i 2 k.p.c.

Ustosunkowując się do zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. zwrócić uwagę należy,
iż przepis ten stanowi zasadniczą podstawę prawną, określającą kompetencje sądu w zakresie oceny materiału procesowego. Na tej podstawie sąd porównuje i waży walor wiarygodności poszczególnych dowodów oferowanych przez strony i ich wartość (moc dowodową)
dla poczynienia ustaleń istotnych dla sprawy.

Przypomnieć należy, iż Sąd Najwyższy wielokrotnie wskazywał, że postawienie zarzutu obrazy art. 233 § 1 k.p.c. nie może polegać na zaprezentowaniu przez stronę skarżącą stanu faktycznego przyjętego przez nią na podstawie własnej oceny dowodów; strona skarżąca może tylko wykazywać, posługując się wyłącznie argumentami jurydycznymi, że sąd rażąco naruszył ustanowione w wymienionym przepisie zasady oceny wiarygodności i mocy dowodów oraz że naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy (por.m.in. wyroki Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2000 r., I CKN 1169/99, OSNC 2000/7-8 poz. 139 i z 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/2000, OSNC 2000/10 poz. 189). Strona musi wykazać, że ocena ta nie da się pogodzić z zasadami logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego lub też jest oceną niepełną, niebiorącą pod rozwagę w ramach jej dokonywania, istotnej części materiału procesowego.

Określonej tymi granicami rzeczowej polemiki z oceną sądu nie może więc zastąpić przedstawienie oceny własnej przeprowadzonych w sprawie dowodów i wynikających z niej wniosków w zakresie ustaleń, które to ustalenia (uznawane przez autora zarzutu
za odpowiadające rzeczywistemu stanowi rzeczy) są przeciwne konstatacjom faktycznym dokonanym przez sąd.

Zarzut ten nie jest usprawiedliwiony nawet wówczas, gdy wnioski w zakresie ustaleń sformułowane przez apelującego - oparte na dowodach zgromadzonych w postępowaniu rozpoznawczym były równie usprawiedliwione jak te, które chociaż odmienne, sformułował sąd na potrzeby orzeczenia poddanego kontroli instancyjnej. Swobodna ocena dowodów
jest bowiem jednym z podstawowych atrybutów kompetencji jurysdykcyjnej sądu rozstrzygającego sprawę.

Analizując natomiast uzasadnienie zarzutów apelacji nie można dopatrzeć się w nich wskazania przyczyn, dla których ocena dowodów i wyciągnięte z nich wnioski powinny zostać uznane za wadliwe. Skarżący wskazuje, że materiał dowodowy zgromadzony przez Sąd I instancji był „niekompletny” albowiem Sąd nie dopuścił dowodu z opinii biegłego z zakresu badań porównawczych pisma. Analiza zgromadzonego przez Sądem I instancji materiału dowodowego w żaden sposób jednak nie daje podstaw do uznania, iż skorzystanie z takiego środka dowodowego byłoby uzasadnione. Strona powodowa, będąc pozwanym w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w Bytomiu nie kwestionowała prawdziwości rzeczonych dokumentów. Wątpliwości co do ich autentyczności nie miał również prokurator, a w ślad za nim Sąd Rejonowy w Lublińcu, który podzielił decyzję umorzenia postępowania z uwagi na brak danych dostatecznie uzasadniających popełnienie przestępstwa. Prawdą jest, iż jak wskazuje skarżący w uzasadnieniu apelacji – sąd cywilny nie jest związany z oceną wyrażoną przez sąd karny w niniejszej sprawie, jednakże strona powodowa nie zaproponowała jakiegokolwiek racjonalnego argumentu, który wskazywałby na konieczność powzięcia wątpliwości co do prawdziwości rzeczonych dokumentów. Z tych względów, słusznie Sąd I instancji pominął tak zgłaszany dowód, a decyzję tę zresztą ponowił również Sąd Okręgowy w postępowaniu apelacyjnym.

Zgodnie z art. 840 § 1 k.p.c., dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli:

1) przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście;

2) po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne, a także na zarzucie potrącenia;

Uważna lektura powyższego przepisu wraz z zestawieniem go z ustalonym w sprawie stanem faktycznym absolutnie nie daje podstaw do pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności. Zastrzeżenia powoda do jakości dokumentów stanowiących podstawę wydanego wyroku stanowią kategorię zarzutu na etapie postępowania rozpoznawczego, ale wówczas nie były podnoszone. Nie podlegają zaś kwalifikacji w płaszczyźnie zdarzeń zaistniałych po zamknięciu rozprawy. Wobec powyższego apelacja, jako całkowicie bezzasadna, na podstawie art. 385 k.p.c. podlegała oddaleniu, o czym orzeczono jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

Ponieważ powód przegrał w całości sprawę w postępowaniu odwoławczym, w myśl art. 98 § 1 k.p.c. w punkcie 2. wyroku zasądzono od powoda na rzecz pozwanego 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym wraz z odsetkami ustalonymi od dnia następnego po upływie tygodnia od doręczenia powodowi odpisu wyroku do dnia zapłaty (art. 98 § 1 ¹ in fine k.p.c.). Wysokość zwracanych pozwanemu kosztów zastępstwa procesowego ustalono zaś w oparciu o regulacje § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu
w postępowaniu apelacyjnym orzeczono w punkcie 3. wyroku, przyznając ustanowionemu dla powoda radcy prawnemu wynagrodzenie w kwocie 2.214 zł (w tym VAT) ustalone na podstawie § 8 pkt 4 w zw. z § 16 ust. 1 pkt 1 i § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.