Sygn. akt II AKa 472/21
Dnia 03 marca 2023 roku
Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SA Małgorzata Janicz (spr.)
Sędziowie: SA Dorota Tyrała
SA Rafał Kaniok
Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Rucińska
przy udziale prokuratora Renaty Śpiewak
po rozpoznaniu na rozprawie 03 marca 2023 r.
sprawy z wniosku D. O.
w przedmiocie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikłą z niewątpliwie niesłusznego zatrzymania
na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora i przedstawiciela Skarbu Państwa- Komendanta Stołecznego Policji
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z 28 września 2021 r. sygn. akt XVIII Ko 90/21
1. zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
2. kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IIAKa 472/21 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
|||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Sygn.. akt XVIII Ko 90 /21 Sąd Okręgowy w Warszawie |
Podmiot wnoszący apelację |
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☒ inny Przedstawiciel Skarbu Państwa |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☒ |
co do wysokości zadośćuczynienia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji. |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać fakt. |
Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód. |
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać fakt. |
Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód. |
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Wskazać fakt |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu. |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Wskazać fakt |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu. |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
Obrazy art. 7 kpk, |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny. |
||
Wniosek |
||
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny. |
||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności. |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1 |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Wyrok SO w Warszawie, sygn. akt XVIII Ko90/21 |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy. |
|
Sąd Apelacyjny zważył co następuje: obie wywiedzione w tej sprawie apelacje uznać należało za nieskuteczne albowiem kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia nie wykazała zasadności postawionych orzeczeniu Sądu I instancji zarzutów. Na wstępie przypomnieć skarżącym należy, iż odpowiedzialność Skarbu Państwa z tytułu niewątpliwie niesłusznego zatrzymania opiera się na zasadzie ryzyka. W ocenie Sądu Apelacyjnego niewątpliwie niesłuszne, w rozumieniu art. 552 § 4 k.p.k., jest takie zatrzymanie, które było stosowane z obrazą przepisów dotyczących zatrzymania oraz w sytuacji, gdy zatrzymanie powoduje dolegliwość, których dana osoba nie powinna doznać, w świetle całokształtu okoliczności ustalonych w sprawie. Co do uznania zatrzymania wnioskodawcy za niezasadne, nielegalne i nieprawidłowe, to kwestia ta nie budzi wątpliwości w świetle postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie z dnia 07 01 2021r (sygn. akt II Kp 2335/20). W tym kontekście nie znajdują uzasadnienia polemiczne twierdzenia skarżącego -przedstawiciela Skarbu Państwa, dotyczące kwestionowania oceny zatrzymania, a Sąd Apelacyjny, podobnie jak i drugi skarżący, w pełni podziela argumenty Sądu meriti zawarte w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia w części formularza dotyczącej podstawy prawnej rozstrzygnięcia. Przechodząc do drugiej kwestii, której zarzuty obu złożonych w sprawie apelacji dotyczą, a mianowicie wysokości przyznanego zadośćuczynienia, uznać należy, iż są one niezasadne. W ocenie Sądu Odwoławczego zasądzona kwota 8000 (ośmiu tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie D. O. od dnia 07 08 2020r do dnia 08 08 2020r w sprawie Prokuratury Rejonowej Warszawa Śródmieście – Północ w Warszawie w sprawie o sygn. akt 4 Ds. 1067.2020.II, jest kwotą odpowiednią. Przypomnieć w tym miejscu należy iż, zarzut niewłaściwego ustalenia kwoty zadośćuczynienia może być skuteczny tylko wtedy, gdy zaskarżone orzeczenie w sposób oczywisty narusza zasady ustalania tego zadośćuczynienia, a więc gdy uwzględniono niewłaściwe lub nie uwzględniono właściwych elementów mających istotne znaczenie dla określenia wysokości kwoty zadośćuczynienia. Tymczasem, w ocenie Sądu Apelacyjnego zasądzona kwota zadośćuczynienia rekompensuje w wyważony sposób wszystkie okoliczności zatrzymania jak i pobytu na Komendzie Policji. Ma charakter kompensacyjny, przedstawia wartość ekonomicznie odczuwalną, jest adekwatna i słuszna, uwzględnia także fakt zatrzymania w trakcie pokojowej manifestacji, której uczestnicy, w tym wnioskodawca, nie powinni być narażeni na takie właśnie zatrzymania, które później, w skutek orzeczeń sądu okazują się być niezasadnymi. Nie ulega wątpliwości, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, iż wobec wnioskodawcy, osoby wcześniej nie karanej, o nieposzlakowanej opinii, wykonującej na miejscu zdarzenia czynności dziennikarskie w ramach (...) (...) zastosowano w trakcie zatrzymania środki przymusu bezpośredniego w postaci długotrwałego, niczym nie uzasadnionego procesowo, zakucia w kajdanki. Dodać należy, iż wnioskodawca, będąc po raz pierwszy w takiej sytuacji, sygnalizował swój zły stan psychiczny, który , jak wynika z akt sprawy już w dacie zatrzymania , nie był dobry, zaś pogorszył się znacznie w związku z faktem zatrzymania (vide dokumentacja medyczna, zeznania świadków E. O., K. K., depozycje wnioskodawcy), kwestie dotyczące reakcji środowiska jak i stanu zdrowia wnioskodawcy, niewątpliwie miały wpływ na poczucie krzywdy spowodowane niezasadnym zatrzymaniem. Dodać w tym miejscu należy, iż Sąd I instancji miarkował żądanie wniosku, dochodząc do przekonania, iż kwota zadość uczynienia w wysokości 12000 zł lub innej ponad 8000 zł - byłaby niewspółmiernie wysoka w stosunku do doznanej przez wnioskodawcę krzywdy. Sąd ustalał bowiem kwotę zadośćuczynienia ważąc siłę nabywczą pieniądza, czas zatrzymania wnioskodawcy (24 godziny), doznane krzywdy i konsekwencje dla życia wnioskodawcy, co wykazał w swoim uzasadnieniu. Miał też sąd meriti na uwadze toczące się i wszczęte przeciwko wnioskodawcy postępowanie karne, które jednak nie miało i nie powinno mieć wpływu na ustaloną kwotę zadośćuczynienia w tej sprawie, jak też na ocenę cierpień wnioskodawcy związanych stricte z samym zatrzymaniem. Lektura pisemnych motywów zaskarżonego orzeczenia wskazuje, iż Sąd Okręgowy, uniknął zrównania sytuacji prawnej wnioskodawcy wynikającej z tych dwóch kwestii, a także ich konsekwencji, między innymi dla zdrowia i samopoczucia wnioskodawcy. Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł, jak w wyroku. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Zwięźle o powodach zmiany. |
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||
Zwięźle o powodach uchylenia. |
||||
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||||
Zwięźle o powodach uchylenia. |
||||
Konieczność umorzenia postępowania |
||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia. |
||||
4. |
Konieczność warunkowego umorzenia postępowania |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania. |
||||
5. |
||||
Zwięźle o powodach uchylenia. |
||||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||
5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku |
||||
Lp. |
Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku. |
Przytoczyć okoliczności. |
||
6. Koszty Procesu |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku. |
Przytoczyć okoliczności. |
7. PODPIS |
Rafał Kaniok Małgorzata Janicz Dorota Tyrała |