Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 472/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 03 marca 2023 roku

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SA Małgorzata Janicz (spr.)

Sędziowie: SA Dorota Tyrała

SA Rafał Kaniok

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Rucińska

przy udziale prokuratora Renaty Śpiewak

po rozpoznaniu na rozprawie 03 marca 2023 r.

sprawy z wniosku D. O.

w przedmiocie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikłą z niewątpliwie niesłusznego zatrzymania

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora i przedstawiciela Skarbu Państwa- Komendanta Stołecznego Policji

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z 28 września 2021 r. sygn. akt XVIII Ko 90/21

1.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

2.  kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IIAKa 472/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Sygn.. akt XVIII Ko 90 /21 Sąd Okręgowy w Warszawie

Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny Przedstawiciel Skarbu Państwa

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do wysokości zadośćuczynienia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Obrazy art. 7 kpk,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok SO w Warszawie, sygn. akt XVIII Ko90/21

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje: obie wywiedzione w tej sprawie apelacje uznać należało za nieskuteczne albowiem kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia nie wykazała zasadności postawionych orzeczeniu Sądu I instancji zarzutów.

Na wstępie przypomnieć skarżącym należy, iż odpowiedzialność Skarbu Państwa z tytułu niewątpliwie niesłusznego zatrzymania opiera się na zasadzie ryzyka. W ocenie Sądu Apelacyjnego niewątpliwie niesłuszne, w rozumieniu art. 552 § 4 k.p.k., jest takie zatrzymanie, które było stosowane z obrazą przepisów dotyczących zatrzymania oraz w sytuacji, gdy zatrzymanie powoduje dolegliwość, których dana osoba nie powinna doznać, w świetle całokształtu okoliczności ustalonych w sprawie. Co do uznania zatrzymania wnioskodawcy za niezasadne, nielegalne i nieprawidłowe, to kwestia ta nie budzi wątpliwości w świetle postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie z dnia 07 01 2021r (sygn. akt II Kp 2335/20). W tym kontekście nie znajdują uzasadnienia polemiczne twierdzenia skarżącego -przedstawiciela Skarbu Państwa, dotyczące kwestionowania oceny zatrzymania, a Sąd Apelacyjny, podobnie jak i drugi skarżący, w pełni podziela argumenty Sądu meriti zawarte w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia w części formularza dotyczącej podstawy prawnej rozstrzygnięcia. Przechodząc do drugiej kwestii, której zarzuty obu złożonych w sprawie apelacji dotyczą, a mianowicie wysokości przyznanego zadośćuczynienia, uznać należy, iż są one niezasadne. W ocenie Sądu Odwoławczego zasądzona kwota 8000 (ośmiu tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie D. O. od dnia 07 08 2020r do dnia 08 08 2020r w sprawie Prokuratury Rejonowej Warszawa Śródmieście – Północ w Warszawie w sprawie o sygn. akt 4 Ds. 1067.2020.II, jest kwotą odpowiednią. Przypomnieć w tym miejscu należy iż, zarzut niewłaściwego ustalenia kwoty zadośćuczynienia może być skuteczny tylko wtedy, gdy zaskarżone orzeczenie w sposób oczywisty narusza zasady ustalania tego zadośćuczynienia, a więc gdy uwzględniono niewłaściwe lub nie uwzględniono właściwych elementów mających istotne znaczenie dla określenia wysokości kwoty zadośćuczynienia. Tymczasem, w ocenie Sądu Apelacyjnego zasądzona kwota zadośćuczynienia rekompensuje w wyważony sposób wszystkie okoliczności zatrzymania jak i pobytu na Komendzie Policji. Ma charakter kompensacyjny, przedstawia wartość ekonomicznie odczuwalną, jest adekwatna i słuszna, uwzględnia także fakt zatrzymania w trakcie pokojowej manifestacji, której uczestnicy, w tym wnioskodawca, nie powinni być narażeni na takie właśnie zatrzymania, które później, w skutek orzeczeń sądu okazują się być niezasadnymi. Nie ulega wątpliwości, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, iż wobec wnioskodawcy, osoby wcześniej nie karanej, o nieposzlakowanej opinii, wykonującej na miejscu zdarzenia czynności dziennikarskie w ramach (...) (...) zastosowano w trakcie zatrzymania środki przymusu bezpośredniego w postaci długotrwałego, niczym nie uzasadnionego procesowo, zakucia w kajdanki. Dodać należy, iż wnioskodawca, będąc po raz pierwszy w takiej sytuacji, sygnalizował swój zły stan psychiczny, który , jak wynika z akt sprawy już w dacie zatrzymania , nie był dobry, zaś pogorszył się znacznie w związku z faktem zatrzymania (vide dokumentacja medyczna, zeznania świadków E. O., K. K., depozycje wnioskodawcy), kwestie dotyczące reakcji środowiska jak i stanu zdrowia wnioskodawcy, niewątpliwie miały wpływ na poczucie krzywdy spowodowane niezasadnym zatrzymaniem. Dodać w tym miejscu należy, iż Sąd I instancji miarkował żądanie wniosku, dochodząc do przekonania, iż kwota zadość uczynienia w wysokości 12000 zł lub innej ponad 8000 zł - byłaby niewspółmiernie wysoka w stosunku do doznanej przez wnioskodawcę krzywdy. Sąd ustalał bowiem kwotę zadośćuczynienia ważąc siłę nabywczą pieniądza, czas zatrzymania wnioskodawcy (24 godziny), doznane krzywdy i konsekwencje dla życia wnioskodawcy, co wykazał w swoim uzasadnieniu. Miał też sąd meriti na uwadze toczące się i wszczęte przeciwko wnioskodawcy postępowanie karne, które jednak nie miało i nie powinno mieć wpływu na ustaloną kwotę zadośćuczynienia w tej sprawie, jak też na ocenę cierpień wnioskodawcy związanych stricte z samym zatrzymaniem. Lektura pisemnych motywów zaskarżonego orzeczenia wskazuje, iż Sąd Okręgowy, uniknął zrównania sytuacji prawnej wnioskodawcy wynikającej z tych dwóch kwestii, a także ich konsekwencji, między innymi dla zdrowia i samopoczucia wnioskodawcy. Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł, jak w wyroku.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

7.  PODPIS

Rafał Kaniok Małgorzata Janicz Dorota Tyrała