Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SA – Krzysztof Tucharz (spr.)

Sędzia SA – Irena Piotrowska

Sędzia SA – Jacek Sadomski

Protokolant: – sekr. sądowy Beata Pelikańska

po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2014 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa E. M.

przeciwko M. M.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 28 maja 2013 r.

sygn. akt XXV C 484/12

I zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)w punkcie trzecim zasądza od M. M. na rzecz E. M. kwotę 5.184 (pięć tysięcy sto osiemdziesiąt cztery) złote;

b)uchyla rozstrzygnięcie zawarte w punkcie czwartym;

c)nadaje punktowi „5” oznaczenie „4”;

II w pozostałej części oddala apelację;

III zasądza od E. M. na rzecz M. M. kwotę 1.200 (jeden tysiąc dwieście) złotych tytułem częściowego zwrotu zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 maja 2013 r. Sąd Okręgowy w Warszawie uwzględnił częściowo powództwo E. M. skierowane przeciwko M. M. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w ten sposób, że pozbawił wykonalności postanowienia Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy z dnia 23 marca 2005 r. sygn. akt IV Ns 188/04, zaopatrzone w klauzulę wykonalności nadaną, co do jego punktu 3, ponad kwotę 29.981,28 zł, oddalił powództwo w pozostałej części, zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.440 zł a od powoda na rzecz pozwanej kwotę 5.760 zł, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okresowego w Warszawie kwotę 2.339 zł tytułem części nieuiszczonych kosztów sądowych.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne.

W wyniku dokonanego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy podziału majątku wspólnego stron została zasądzona, powołanym wyżej postanowieniem, od E. M. na rzecz M. M. spłata w wysokości 210.575 zł, płatna w ośmiu równych ratach wymagalnych z końcem każdego kolejnego kwartału kalendarzowego, poczynając od pierwszego kwartału, po uprawomocnieniu się tego orzeczenia z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, liczonymi od kwoty zaległej należności za czas od jej wymagalności do dnia zapłaty.

Po uprawomocnieniu się powyższego postanowienia została mu nadana klauzula wykonalności (w dniu 23 marca 2005 r.).

W piśmie z dnia 29 sierpnia 2008 r. powód złożył pozwanej oświadczenie o potrąceniu jej wierzytelności z wierzytelnościami, jakie przysługiwały powodowi wobec M. M. tj. z kwotą 2.350 zł wraz z odsetkami ustawowymi, zasądzona wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 15 lipca 2004 r. sygn. akt I C 82/04 (łącznie 2.555,45 zł) i kwotę 82.649,98 zł zasądzona postanowieniem Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 31 stycznia 2008 r. w sprawie o sygn. akt I NS 424/06.

Następnie oświadczeniem z dnia 20 kwietnia 2009 r. powód dokonał dalszego potrącenia wierzytelności pozwanej o kwotę 26.379 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu tj. łącznie w wysokości 35.510 zł, które to należności wynikały z wyroku Sadu Rejonowego dla m. st. Warszawy z dnia 4 lipca 2008 r. sygn. akt II C 520/06, zmienionego wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 11 stycznia 2009 r. sygn. akt V Ca 80/09.

Następnie powód odliczył jeszcze od posiadanego zadłużenia koszty wstawienia nowych zamków do drzwi domu położonego na nieruchomości przy ul. (...) w W. (1.037 zł), koszty przechowywania niezabranych stamtąd przez pozwaną rzeczy (3.500 zł) oraz poniesione przez niego koszty postępowania egzekucyjnego, prowadzonego przeciwko pozwanej (11.000 zł).

Pozostałą należność jaką był zobowiązany uregulować na rzecz pozwanej – 138.255,63 zł powód wpłacił do depozytu sądowego uzyskując na to zezwolenie Sądu Rejonowego dla Warszawy Woli postanowieniem z dnia 1 lutego 2010 r. w sprawie o sygn. akt I Ns 1059/09.

Wobec wszczęcia przez pozwaną egzekucji przeciwko powodowi wystąpił on do Sądu z niniejszym powództwem.

Strona pozwana wnosiła o oddalenie żądania powoda w całości i zasądzenie na jej rzecz, kosztów zastępstwa procesowego, kwestionując zgodność dokonanych potrąceń z przepisami prawa.

W ocenie Sądu Okręgowego powództwo przeciwegzekucyjne zasługiwało na częściowe uwzględnienie, w oparciu o przepis art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.

W celu wyliczenia ewentualnego zadłużenia powoda wobec pozwanej Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłego ds. księgowości.

W sporządzonej opinii biegły W. B. wskazał, że łączna należność dla pozwanej wynosi obecnie 29.891,28 zł, przy czym nie zostały rozliczone przez niego trzy pozycje tj. koszty wymiany zamków (1.037 zł), przechowywanie rzeczy pozwanej (3.500 zł) i kosztów egzekucyjnych 11.000 zł wyjaśniając, że nie jest kompetentny do rozstrzygania sposobu załatwiania tych spraw.

Sąd Okręgowy podzielił w całości wnioski opinii biegłego, podnosząc, że została ona sporządzona w sposób rzetelny i fachowy. Z tych też względów oddalił wniosek strony powodowej o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego.

Odnosząc się do dokonanego przez powoda potrącenia przedstawionej przez niego wierzytelności – 11.000 zł Sąd wskazał, że nie mogło ono być uznane za skuteczne skoro powód nie wykazał nawet, iż postępowanie egzekucyjne (dotyczące eksmisji pozwanej) zostało w ogóle przeprowadzone. Również w odniesieniu do dwóch pozostałych pozycji: 1.037 zł i 3.500 zł powód nie udowodnił tych wierzytelności.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w oparciu o przepis art. 100 k.p.c. stosując zasadę ich stosunkowego rozdzielenia przy przyjęciu ustalenia, że powodu wygrał sprawę w 20% a pozwana w 80%.

Od tego wyroku apelację wniósł powód zaskarżając go w pkt 1 tj. pozbawiającym wykonalności sporny tytuł wykonawczy ponad kwotę 29.891,28 zł oraz w pkt 3 i 4 tj. rozstrzygającym o kosztach postępowania.

W apelacji podniesione zostały następujące zarzuty:

1)  naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, tj.:

a)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną, wybiórczą i sprzeczną z zasadami logiki oraz doświadczenia życiowego ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego bez wszechstronnego jego rozważenia i przyjęcie, że opinia biegłego została sporządzona w sposób rzetelny i fachowy a biegły w opinii uzupełniającej ustosunkował się do zastrzeżeń podnoszonych przez stronę powodową,

b)  art. 227 k.p.c. w zw. z art. 286 k.p.c. przez oddalenie wniosku powoda o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego w sytuacji, gdy opinia biegłego W. B. wraz z opinią uzupełniającą były mało przejrzyste, niejasne i nie nadawały się do weryfikacji,

2)  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że powód wygrał sprawę w 20% podczas, gdy w rzeczywistości wygrał ją w 86% co w konsekwencji doprowadziło do błędnego, stosunkowego rozdzielenia na strony kosztów procesu, na podstawie art. 100 k.p.c.

Wskazując na powyższe zarzuty powód wnosił o uchylenie wyroku w zaskarżonej części tj. co do kwoty 25.355 zł oraz kosztów procesu i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz o zasądzenie od pozwanej, na rzecz powoda, kosztów postępowania w instancji odwoławczej a jako ewentualny zgłosił wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej rozstrzygniecie o kosztach zastępstwa procesowego poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 6.192 zł a także kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.

W apelacji zgłoszono również wniosek o dopuszczenie dowodu z:

a)  wniosku egzekucyjnego powoda z dnia 12 sierpnia 2005 r. w sprawie o sygn. KM 2046/05 wraz z potwierdzeniem wpłaty kwoty 11000 zł,

b)  postanowienia komornika z dnia 2 lutego 2009 r. w sprawie KM 2046/05,

c)  postanowienia komornika o ustaleniu kosztów w sprawie j.w., na okoliczność prowadzenia przez powoda przeciwko pozwanej egzekucji oraz na okoliczność wysokości poniesionych przez niego kosztów egzekucyjnych, związanych z przedmiotową egzekucją.

Pozwana wnosiła o oddalenie apelacji wraz z zawartymi w niej wnioskami dowodowymi i o zasądzenie od powoda, na jej rzecz, kosztów postępowania przed Sądem II instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powoda w części dotyczącej merytorycznego rozstrzygnięcia Sądu nie może odnieść zamierzonych skutków prawnych.

Przede wszystkim należy zauważyć, że wyrok Sadu I instancji został zaskarżony w wadliwy sposób.

Powód domagając się zmiany orzeczenia w punkcie 1 poprzez zwiększenie zakresu pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności (o 25.355 zł) nie zaskarżył rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 2, gdzie Sąd oddalił powództwo w pozostałej części.

W tej sytuacji niedopuszczalne stało się jakiekolwiek wzruszenie orzeczenia w punkcie 1 wyroku, pomijając już nawet kwestię zasadności podniesionych w apelacji zarzutów.

Pozbawiając przedmiotowy tytuł wykonawczy wykonalności ponad kwotę 29.891,28 zł Sąd Okręgowy odmówił uwzględniania dalej idącego roszczenia powoda dając temu wyraz w pkt 2 wyroku poprzez oddalenie powództwa w pozostałym zakresie.

Autorem apelacji był profesjonalny pełnomocnik i tego rodzaju uchybienie nie może być uznane za nieistotne.

Niezależnie od powyższego, gdyby nawet wyrok Sądu I instancji został zaskarżony prawidłowo to i tak nie zachodziłyby podstawy do podzielnia stanowiska powoda o wadliwości ustaleń Sądu Okręgowego w kwestii wysokości istniejącego nadal zadłużenia, jakie skarżący ma w stosunku do pozwanej.

Powoływana w apelacji okoliczność, że istniała duża różnica pomiędzy wyliczeniem należności dokonanym przez biegłego a kalkulacją przestawioną przez powoda nie stanowiła wystarczającego argumentu, który uzasadniałby konieczność powołania w spawie kolejnego biegłego.

Powód w apelacji ograniczył się do przedstawienia ogólnikowych zarzutów, kierowanych pod adresem opinii biegłego nie wskazując – w czym konkretnie upatruje on wadliwości przyjętych tam wniosków.

Prawidłowo postąpił również Sąd Okręgowy wskazując, że powód nie udowodnił iż przysługuje mu należność od pozwanej, związana z podniesionymi przez niego kosztami postępowania egzekucyjnego w wysokości (11.000 zł.), która to kwota była też objęta dokonanym przez powoda potrąceniem wierzytelności.

W apelacji powód przyznaje, że nie istniały żadne obiektywne przeszkody uniemożliwiające mu złożenie wnioskowanych obecnie dokumentów w postępowaniu pierwszoinstancyjnym.

Argumentacja skarżącego, że nie dołączył tych dowodów wskutek przeoczenia nie może stanowić uzasadnienia dla stosowania, w takiej sytuacji, przepisów art. 381 k.p.c. przez Sąd odwoławczy, zwłaszcza jeśli się zważy, że postępowanie przed Sądem I instancji toczyło się przez okres 2 lat.

Poza tym, jak już była o tym mowa rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego odnoszące się do meritum sporu i tak nie mogłoby zostać zmienione, na skutek niniejszej apelacji.

Zgodzić się natomiast należy z zarzutem skarżącego, że było dotknięte wadą zawarte w zaskarżonym wyroku postanowienie o kosztach postępowania (pkt 3 i 4) i w tej części apelacja okazała się w przeważającej mierze zasadna.

Słusznie podnosi powód, że Sąd Okręgowy błędnie ustalił proporcje, w jakich każda ze stron wygrała sprawę.

W rzeczywistości roszczenie powoda zostało uwzględnione w około 86%, jeśli się zważy, że tytuł wykonawczy nie został pozbawiony wykonalności jedynie co do kwoty 29.891,28 z, przy wartości przedmiotu sporu wynoszącej 210.575 zł (210.575 zł – 29.891,28 = 180.683,72 zł).

Rozstrzygnięcie Sądu było również wadliwe pod względem formalnoprawnym.

Prawidłowe zastosowanie zasady stosunkowego rozdzielenia kosztów powinno polega na zestawieniu z sobą kosztów każdej ze stron, w takim zakresie w jakim powód i pozwany wygrali sprawę a następnie zasądzenie powstałej różnicy na rzecz jednej ze stron, a nie orzekanie o kosztach w dwóch osobnych punktach wyroku (od pozwanego na rzecz powoda i odwrotnie).

Skoro powód wygrał sprawę w 86% to z poniesionych przez niego kosztów zastępstwa procesowego (7.200 zł) należałaby mu się kwota 6.192 zł a pozwanej przy takich samych kosztach kwota 1.008 zł (7.200 zł x 14%). Po wzajemnym ich zbilansowaniu, powodowi przypada od pozwanej kwota 5.184 zł (6.192 zł – 1.008 zł) i do tej wysokości należało podwyższyć zasądzone na jego rzecz koszty w punkcie 3 wyroku, przy jednoczesnym uchyleniu rozstrzygniecie zawartego w pkt 4 (zasądzającego koszty od powoda na rzecz pozwanej).

Mając to wszystko na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji, na podstawie art. 386 § 1 i 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego rozstrzygnięto zgodnie z art. 100 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 108 p 1 k.p.c.

Pozwanej należały się od powoda koszty zastępstwa procesowego w kwocie 1.800 zł (§ 6 ust. 5 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych …). Z kolei powód wygrał sprawę w zakresie odpowiadającym kosztom związanym z postępowaniem zażaleniowym (§ 6 ust. 4 w zw. z § 13 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokacie ….) tj. w wysokości 600 zł.

W ostatecznym wyniku zasądzona została od powoda na rzecz pozwanej kwota 1.200 zł (1.800 z – 600 zł) tytułem częściowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.