Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 czerwca 2014 roku

Sąd Okręgowy – V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Główczyński

Protokolant: Magdalena Pańków

po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2014 roku w Legnicy

sprawy z wniosku B. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o ponowne przeliczenie emerytury

na skutek odwołania B. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 23 maja 2013 roku

znak (...)

I. zmienia decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z dnia 23 maja 2013 roku, znak (...) w ten sposób, że do ustalenia podstawy wymiaru emerytury B. P., poza już uwzględnionymi, przyjmuje dodatkowo stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dalsze kwoty:

- 93.239 zł, wypłaconą w 1984 r. tytułem funduszu premiowego,

- 12.355 zł, stanowiącą wypłacone w 1985 r. wyrównanie wynagrodzenia

z tytułu podwyżki płac,

II. w pozostałej części odwołanie oddala.

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. decyzją z dnia 23 maja 2013 r. przeliczył podstawę wymiaru emerytury B. P., przyjmując do obliczenia podstawy wymiaru tego świadczenia przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych, z lat 1973 – 1982 i 1987, wybranych z całego okresu ubezpieczenia, ze wskaźnikiem wwpw 116,60 %. Organ rentowy wskazał, że tak obliczona emerytura jest mniej korzystna od dotychczas wypłacanej.

W odwołaniu od powyższej decyzji B. P. nie zaakceptowała przyjętej na podstawie kart zarobkowych podstawy wymiaru świadczenia z lat 1977 – 1987. Ostatecznie żądanie sprecyzowała na rozprawie i w piśmie procesowym z dnia 22 kwietnia 2014 r. Ubezpieczona wniosła o przyjęcie do ustalenia podstawy wymiaru emerytury zarobków jakie uzyskała w latach 1983 – 1986, w wysokości wynikającej z kartotek zarobkowych i list płac, poprzez uwzględnienie:

- wypłaconej w styczniu 1983 r. tytułem premii za IV kwartał 1983 r. kwoty 7.875 zł,

- będącego w istocie funduszem premiowym mobilizacyjnym, funduszu premiowego w kwocie 93.239 zł, wypłaconego w 1984 r.,

- wypłaconych w 1985 r., wyrównania wynagrodzenia w kwocie 12.355 zł oraz kwoty 44.568 zł, wypłaconej z funduszu bezosobowego tytułem wynagrodzenia za opracowanie dokumentacji budynku mieszkalnego (...).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wniósł o oddalenie odwołania. Odnosząc się do sprecyzowanego żądania w piśmie z dnia 02 kwietnia 2014 r. wskazał, iż nie przyjęto:

- wykazanej w kartotece ze stycznia 1983 r. kwoty 7.875 zł, opisanej w liście płac jako premia za IV kwartał 1982 r.,

- wypłaconego w 1984 r. funduszu premiowego w kwocie 93.239 zł,

- wypłaconych w 1985 r., wyrównania wynagrodzenia w kwocie 12.355 zł, gdyż nie wiadomo jakiego okresu i jakiego składnika dotyczy oraz kwoty 44.568, za wykonanie dokumentacji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy.

Decyzją z dnia 25 grudnia 1993 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. przyznał B. P. prawo do renty inwalidzkiej. Do ustalenia podstawy wymiaru tego świadczenia organ rentowy przyjął wynagrodzenie z lat 1983 – 1986 wraz ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru wynoszącym 176,03 %.

d o w ó d: decyzja, k. 37 akt rentowych,

zaświadczenie ZUS Rp-7, k. 35.

Decyzją z dnia 01 stycznia 2006 r. organ rentowy przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury, przyjmując do ustalenia jej wysokości dotychczasową podstawę wymiaru renty.

d o w ó d: decyzja, k. 197.

B. P. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) w Z.. Przeliczając na jej wniosek emeryturę, Oddział ZUS nie uwzględnił w podstawie wymiaru świadczenia:

- wykazanej w kartotece z 1983 r., w styczniu tego roku, kwoty 7.875 zł, opisanej w liście płac jako premia za IV kwartał 1982 r.,

- wypłaconego w 1984 r. funduszu premiowego w kwocie 93.239 zł,

- wypłaconych w 1985 r., wyrównania wynagrodzenia w kwocie 12.355 zł, gdyż nie wiadomo jakiego okresu i jakiego składnika dotyczy oraz kwoty 44.568, za wykonanie dokumentacji.

W styczniu 1983 r. pracodawca wypłacił wnioskodawczyni tytułem premii kwartalnej za IV kwartał 1982 r. kwotę 7.875 zł.

(n i e s p o r n e)

W sierpniu 1985 r. wypłacono jej tytułem wyrównania wynagrodzenia łączną kwotę 12.355 zł. Angażem z 15 stycznia 1985 r. (...) w Z. podwyższyło z dniem 01 stycznia 1985 r. wynagrodzenie zasadnicze z przysługującej dotychczas kwoty 9.500 zł (7.500 zł + 2.000 zł) miesięcznie do kwoty 10.600 zł (8.600 zł + 2.000 zł) oraz dodatek specjalny z kwoty 3.200 zł do kwoty 2.800 zł.

d o w ó d: angaże z 01 lipca 1984 r. i 15 stycznia 1986 r. – w aktach osobowych.

Pomimo zwiększenia z dniem 01 stycznia 1985 r. wynagrodzenia zasadniczego i dodatku specjalnego, okresie od stycznia 1985 r. do lipca 1985 r. B. P. otrzymywała wynagrodzenie zasadnicze w wysokości przysługującej do końca 1984 r., w kwotach po 9.500 zł miesięcznie oraz dodatek specjalny w kwocie po 3.200 zł miesięcznie, zamiast należnych w tym czasie kwot - odpowiednio – po 10.600 zł i 3.600 zł miesięcznie.

d o w ó d: kartoteka zarobkowa za 1985 r.

Na podstawie listy płac za grudzień 1985 r. pracodawca wypłacił z funduszu bezosobowego za opracowanie dokumentacji budynku mieszkalnego (...) kwotę 54.130 zł M. H., kwoty po 44.568 zł – E. P., R. H. i B. P. oraz Z. K. kwotę 10.000 zł.

d o w ó d: lista płac za opracowanie dokumentacji, za grudzień 1985 r.

(...) w Z. naliczył składki 43 % od wypłaconych w 1985 r. z bezosobowego funduszu płac kwot: 2.500 zł, 30.796 zł, 2.500 zł i 12.300 zł.

d o w ó d: w listach płac wykazy podstaw opodatkowania z: VII, IX, XI 1985 r. oraz za sierpień.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Niespornie Przedsiębiorstwo (...) w Z. wypłaciło B. P. kwoty, których uwzględnienia w podstawie wymiaru wnioskodawczyni się domaga. Istota sporu sprowadza się do oceny zasadności odmowy uwzględnienia w podstawie wymiaru świadczenia spornych kwot.

Niespornie w 1984 r. wypłacono wnioskodawczyni tytułem funduszu premiowego kwotę 93.239 zł. Będąc pracownikiem (...) w Z. ubezpieczona była objęta postanowieniami obowiązującego w tym przedsiębiorstwie Układu Zbiorowego Pracy dla Państwowych Przedsiębiorstw Rolnych. Jednym z wielu przewidzianych w tym Układzie składników wynagrodzenia były premie indywidualne z funduszu premiowego. Jak wynika bowiem z poczynionych w sporządzonej w sprawie VU 332/05 przez biegłą D. K. opinii, na którą powołuje się B. P., pracownikom wynagradzanym na podstawie przepisów do UZP przysługują premie indywidualne z funduszu premiowego (str. 14 opinii, k. 60 akt sprawy). Należy zatem przyjąć, że sporną kwotę 93.239 zł wypłacono właśnie z takiego funduszu.

W świetle całokształtu zebranego w sprawie materiału nie może budzić wątpliwości fakt, że z dniem 1 stycznia 1985 r. wynagrodzenie zasadnicze i dodatek specjalny zostały podwyższone oraz, że w okresie od 01 stycznia 1985 r. do daty wypłaty spornej kwoty „wyrównania” 12.355 zł ubezpieczona otrzymywała wynagrodzenie w zaniżonej, obowiązującej jedynie do końca 1984 r. wysokości. Uzasadnione są zatem argumenty ubezpieczonej, która zasadnie twierdziła, że stanowiąca wyrównanie należnego wynagrodzenia kwota 12.355 zł powinna być uwzględniona w podstawie wymiaru emerytury.

We wskazanym wyżej zakresie odwołanie zasługiwało zatem na uwzględnienie i wobec tego na podstawie art. 477 ¹⁴ par. 2 k.p.c. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł co do istoty sprawy.

W pozostałym zakresie odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Prawidłowo bowiem w ocenie Sądu organ rentowy nie uwzględnił wypłaconej w styczniu 1983 r. należnej za IV kwartał 1982 r. premii w kwocie 7.875 zł. Zgodnie bowiem z wnioskiem ubezpieczonej do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia przyjęto podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 1983 r. Kwota 7.875 zł stanowiła premię za IV kwartał 1982 r. Skoro podstawa wymiaru emerytury nie obejmuje podstawy wymiaru składek za 1982 r., roszczenie o uwzględnienie w podstawie wymiaru należnej za ten rok premii nie może być uwzględnione. W tym zakresie należy wskazać na pogląd wyrażony w sporządzonej w sprawie VU 332/05 opinii biegłej D. K., który Sąd w pełni podziela, iż „niezależnie od roku, w którym wypłacono przychód (wynagrodzenie, dochód), zawsze jest on doliczany do roku, za który przysługuje, np. premia z zysku lub tzw. trzynastka.” (por. str. 3 opinii, k. 49 akt sprawy VU 332/05). Skoro więc kwota 7.875 zł przysługiwała tytułem premii kwartalnej za IV kwartał 1982 r., to jakkolwiek jej wypłata nastąpiła w 1985 r., to może być doliczona jedynie do dochodu uzyskanego w roku, za który przysługuje, czyli może być doliczona wyłącznie do roku 1982.

Zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 17 grudnia 1983 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego, w okresach wskazanych w tym przepisie. Pomimo delegacji zawartej w art. 22 ustawy emerytalnej dotychczas nie ukazało się rozporządzenie Rady Ministrów, określające szczegółowe zasady ustalania podstawy wymiaru emerytury i renty. Z tego też względu na podstawie art. 194 tej ustawy w tym zakresie mają nadal zastosowanie przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 01 kwietnia 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent, w takim zakresie, w jakim nie pozostają w sprzeczności z ustawą z dnia 17 grudnia 1998 r. Sąd podziela także pogląd wymienionej biegłej co do tego, że w okresie „do końca 1998 r. składki były odprowadzane od funduszu wynagrodzeń podlegającego oskładkowaniu, a nie od wynagrodzeń indywidualnych. Generalnie rzecz biorąc – w myśl obowiązujących do 1990 r. przepisów podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne stanowiły te składniki wynagrodzenia, które w myśl przepisów o klasyfikacji wynagrodzeń zaliczane były do osobowego funduszu płac.” (str. 3 opinii, k. 50 akt sprawy VU 332/05). Jakkolwiek w realiach rozpoznanej sprawy listy płac wskazują na przypadki naliczania przez byłego pracodawcę wnioskodawczyni składek na ubezpieczenie społeczne od kwot wypłaconych z funduszu bezosobowego, to w świetle zebranego w sprawie materiału brak jest dowodu na stwierdzenie faktu, że także od wypłaconych z funduszu bezosobowego na podstawie listy płac z grudnia 1985 r. kwot, w tym także wypłaconej B. P. kwoty 44.568 zł, płatnik składek naliczył składki na ubezpieczenie społeczne. Faktu naliczenia składek od wypłaconych z funduszu bezosobowego kwot nie potwierdzają wskazywane przez wnioskodawczynię przypadki naliczenia takich składek.

Uwzględniając powyższe, Sąd na podstawie art.477 ¹⁴ par. 1 k.p.c. pozbawione we wskazanej wyżej części uzasadnionych podstaw odwołanie oddalił.