Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 stycznia 2014 r.

Sąd Rejonowy w Bolesławcu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie :

Przewodniczący : SSR Grażyna Słotwińska

Protokolant : Ewelina Wołoszyn

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 stycznia 2014 r. w B.

sprawy z powództwa P. G. (1)

przeciwko P. G. (2)

o alimenty

I-  powództwo oddala;

II-  nie obciąża powódki obowiązkiem zwrotu pozwanemu poniesionych przez niego kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt III RC 69/13

UZASADNIENIE

Powódka P. G. (1), w pozwie złożonym w dniu 08 lutego 2013r., skierowanym przeciwko P. G. (2), domagała się zasądzenia na jej rzecz od pozwanego alimentów w kwocie po 1.000 zł miesięcznie poczynając od 10 lipca 2011r. (praktycznie od uprawomocnienia orzeczenia rozwodowego). Wnosiła również o obciążenie pozwanego obowiązkiem zwrotu poniesionych przez nią kosztów procesu.

W uzasadnieniu powództwa powódka podnosiła, że po rozwodzie, który został orzeczony z winy pozwanego, w sposób istotny pogorszyła się jej sytuacja materialna. Wskazując na znaczące dochody pozwanego z tytułu prowadzonej działalności – z. f. (przynajmniej 5.000 zł miesięcznie), oczekiwała ze strony byłego męża znaczącego wsparcia finansowego. Na dalszym etapie postępowania P. G. (1) wykazywała, że koszty gospodarstwa domowego, które prowadzi wraz z trójką dzieci, a przede wszystkim wydatki na ochronę zdrowia dzieci i jej samej, są dla niej obciążeniem przekraczającym jej możliwości, gdy tymczasem pozwany żyje na wysokim poziomie.

Pozwany P. G. (2) wnosił o oddalenie powództwa i nieobciążanie go kosztami procesu.

W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazywał, że z powodu konkurencji na rynku usług f. osiąga niewysokie dochody. Przeszkodą do większego osobistego zaangażowania w prowadzoną działalność, według pozwanego, był jego stan zdrowia. Dodatkowo, w ostatnim okresie, z powodu ciężkiego stanu zdrowia ojca, musiał zaangażować się osobiście w sprawowanie nad nim bieżącej opieki. Sprzeciwiając się ustaleniu alimentów na rzecz byłej żony, P. G. (2) powoływał się także na zadłużenia jakie ciążą na nim z tytułu rozliczenia majątku wspólnego.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd ustalił w sprawie, co następuje:

Małżeństwo stron zostało rozwiązane wyrokiem Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze z dnia 18 kwietnia 2011r przez rozwód z winy pozwanego P. G. (2). Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad pochodzącymi z małżeństwa dziećmi stron: M. ur. (...), S. ur. (...) i H. ur. (...) powierzono matce P. G. (1), ograniczając władzę rodzicielską ojca do współdecydowania o istotnych sprawach dzieci oraz obciążono ojca obowiązkiem alimentowania dzieci w łącznej kwocie po 1.600 zł miesięcznie (po 500 zł na rzecz każdego z synów i 600 zł na rzecz córki).

Wyrok ten - w części dotyczącej orzeczenia o winie i wysokości świadczeń alimentacyjnych na rzecz dzieci - zaskarżył apelacją P. G. (2). Sąd Apelacyjny we Wrocławiu wyrokiem z dnia 15 lipca 2011r. obniżył alimenty o 200 zł miesięcznie ( po 100 zł na rzecz najmłodszego syn i córki), w pozostałym zakresie apelacja pozwanego została oddalona.

W sprawie zostało ustalone, że P. G. (2) prowadził własną działalność gospodarczą w postaci dwóch s. f. i uzyskiwał z tego tytułu dochód nie niższy niż ok. 2.800 zł miesięcznie. Sam pracował jako f. i dodatkowo zatrudniał trzech pracowników. P. G. (1) nigdzie nie pracowała zawodowo. Utrzymywała się z alimentów otrzymywanych od męża. Obie strony miały problemy zdrowotne: P. G. (2) cierpiał na przewlekłe zapalenie tarczycy, u P. G. (1) stwierdzono skoliozę i dyskopatię, co wymagało połączonych z kosztami zabiegów rehabilitacyjnych. Ojciec małoletnich mieszkał z rodzicami i nie ponosił z tego tytułu kosztów, opłacał natomiast koszty utrzymania mieszkania zajmowanego przez P. G. (1) i dzieci (500 zł czynszu, 300 zł miesięcznie za energię elektryczna i gaz) oraz spłacał kredyt zaciągnięty na nabycie wspólnej nieruchomości (800-900 zł miesięcznie). Córka stron miała rozpoznaną wadę kręgosłupa i wymagała rehabilitacji. Synowie byli zdrowi, poza tym, że najmłodszy syn nosił okulary.

Dowód: akta Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze syg. I C 1620/10.

Obecnie powódka P. G. (1) pracuje w D. P. S. w B. j. i. t. z. na jedną zmianę. Pobierane przez nią wynagrodzenie za pracę wynosi netto 1.500 zł miesięcznie (do niedawna było to 1.400 zł). Powódka nadal wychowuje trójkę dzieci z małżeństwa stron w wieku 17, 15 i 7 lat.

Z uwagi na stan zdrowia, córka stron - S. G. (1) została uznana za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym. Dziecko cierpi na niedobór wzrostu, chorobę H., bielactwo, niedoczynność przysadki mózgowej, niedoczynność tarczycy, skrzywienie kręgosłupa. Wymaga, rehabilitacji i leczenia, również poza miejscem zamieszkania (Klinika we W.). Dodatkowo ma dużą wadę wzroku, wymagającą korekcji okularami, co zwiększa koszty jej utrzymania (ostatni zakup okularów dla S. i dla brata kosztował ok. 750 zł). Zlecane S. naświetlania lampą to jednorazowy koszt 15 zł. Zalecana maść kosztuje 170 zł (dawka na tydzień do 10 dni). Przejazdy na wizyty kontrolne do W., średnio co 3 miesiące, to wydatek ok. 60 -70 zł.

Problemy ze zdrowiem ma też dwójka pozostałych dzieci. M. G. ma płaskostopie i musi nosić wkładki ortopedyczne. Ma źle ustawioną miednicę i wymaga z tego tytułu rehabilitacji, na którą powódki nie stać. Prawdopodobnie z powodu silnego wzrostu ma nawracające krwotoki z nosa (jest obecnie diagnozowany). H. G. w związku z ropnym zapaleniem migdałków przypodniebiennych i przerostu migdałka gardłowego był leczony laryngologicznie i miał je usunięte operacyjnie jesienią ubiegłego roku. Również chłopcy noszą okulary. Zakup leków dla dzieci stanowi stałą pozycję w wydatkach rodziny i jest to 150-200 zł miesięcznie.

Powódka cierpi na skrzywienie kręgosłupa. P. G. (1) ma ustalony lekki stopień niepełnosprawności. Ubiega się o zaliczenia do osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

W wyniku podziału majątku, wspólne mieszkanie stron przypadło pozwanemu. Powódka otrzymała spłatę w wysokości ponad 138.000 zł, z której 120.000 zł ulokowała na rachunkach bankowych w A. Banku ( z przeznaczeniem na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych swoich i dzieci).

Po podziale majątku, w marcu 2013r., P. G. (1) opuściła mieszkanie, które przypadło pozwanemu i zamieszkała w wynajętym mieszkaniu. Opłata eksploatacyjna za to mieszkanie wynosi aktualnie ok. 600 zł miesięcznie. Opłaty za media to dalsze ok. 300 zł miesięcznie. Mieszkanie należy do znajomego powódki (pozwany twierdzi, ze właściciel mieszkania T. H. jest konkubentem powódki). Jest to osoba bardzo pomocna powódce np. odprowadza do przedszkola najmłodszego syna stron. P. G. (1) po wprowadzeniu się do jego mieszkania odświeżyła je, wyposażyła kuchnię.

Na dzieci P. G. (2) płaci od rozwodu alimenty w niezmienionej wysokości łącznie 1.400 zł miesięcznie. W inny sposób w utrzymaniu dzieci nie pomaga. Nie ma kontaktu z dziećmi. Strony obwiniają się wzajemnie o doprowadzenie do takiej sytuacji.

Do października 2013r. P. G. (1) otrzymywała znaczące wsparcie finansowe ze środków pomocy społecznej (zasiłki rodzinne na dzieci, zasiłki z tytułu wielodzietności, zasiłek na rehabilitację, dofinansowanie do wyposażenia do szkoły, zasiłek pielęgnacyjny na najstarszą córkę). W związku z przekroczeniem dochodu uprawniającego do świadczeń pomoc ta (z wyłączeniem zasiłku pielęgnacyjnego w kwocie 153 zł) została wstrzymana.

Najmłodszy syn stron - H. G. uczęszczał do przedszkola, za które oplata wynosi niespełna 170 zł miesięcznie.

Dowód: umowa o pracę z dnia 17 grudnia 2012 r. k. 61, pismo z dnia 29 marca 2013r. dot. przeniesienia P. G. (1) na inne stanowisko k. 63, zaświadczenia o zarobkach powódki za okres od stycznia do maja 2013r. k. 150-154, zeznanie podatkowe powódki za rok 2012 k. 269-271, informacja Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w B. z dnia 01 lipca 2013r. k. 126-127, decyzja Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w B. z dnia 11 grudnia 2013r. k. 388-389, umowa najmu lokalu mieszkalnego z dnia 30.03.2013r. k. 55, wyliczenia opłaty eksploatacyjnej za wynajmowane mieszkanie: z dnia 29 marca 2013r. k. 64, z dnia 11 października 2013r. k. 285, z dnia 20 grudnia 2013r. k. 390, dowód dokonania przelewu należno ści za gaz z dnia 15 września 2013r. k. 286, dowody dokonania przelewu należności za energię elektryczną z dnia 15 września 2013r. k. 287 i z dnia 10 grudnia 2013r. k. 391, dowód dokonania przelewu należności za telewizję kablową z dnia 11 stycznia 2014r. k. 392,

orzeczenie o stopniu niepełnosprawności S. G. (1) k. 54, faktura na zakup wkładek ortopedycznych dla M. G. z dnia 17 czerwca 2013r. k. 159, faktura za leki wystawiona na P. G. (1) z dnia 27 maja 2013r. k. 162, faktura za leki wystawiona na P. G. (1) z dnia 27 maja 2013r. k. 163, faktura za leki wystawiona na P. G. (1) z dnia 10 czerwca 2013r. k. 164, faktura za leki wystawiona na P. G. (1) z dnia 17 czerwca 2013r. k. 165, faktura za leki wystawiona na P. G. (1) z dnia 24 czerwca 2013r. k. 166, faktura za okulary korekcyjne z dnia 24 czerwca 2013r. k. 167, faktura za wkładki dziecięce z dnia 27 maja 2013r. k. 168, zlecenie na wykonanie okularów dla M. G. z dnia 17 czerwca 2013r. k. 169, wyniki badań H. G.: z dnia 10 czerwca 2013r. k. 172, z dnia 24 czerwca 2013r. k. 173, z dnia 03 lipca 2013r. k. 174, skierowanie do szpitala wystawione dla H. G. z dnia 03 lipca 2013r. k. 175, zlecenie na wykonanie okularów dla S. G. (1) z dnia 17 czerwca 2013r. k. 177, karty informacyjne z leczenia szpitalnego S. G. (1): w okresie 10-13 września 2011r. k. 178, w dniu 03 kwietnia 2012r. k. 179, w okresie 11-14 października 2011r. k. 180,z dnia 02 sierpnia 2012r. k. 181, w okresie 27 listopada-04 grudnia 2012r. k. 182, skierowanie do poradni specjalistycznej wystawione dla S. G. (1) w dniu 08 sierpnia 2013r. k. 184, bilety na przejazd pociągiem w dniu 05 maja 2013r. na trasie B. - W. k. 184, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności P. G. (1) k. 185, wynik badania RTG P. G. (1) k. 186, wynik badania diagnostycznego P. G. (1) w dniu 17 sierpnia 2010r. k. 187 i w dniu 08 lipca 203r. k. 333, skierowanie do pracowni diagnostycznej P. G. (1) z dnia 17 czerwca 2013r. k. 188, karta choroby P. G. (1) z Poradni Neurologicznej k 189, faktura za leki wystawiona na P. G. (1) z dnia 11 lipca 2013r. k. 272, faktura za leki wystawiona na S. G. (1) z dnia 07 września 2013r. k. 273, faktura za leki wystawiona na H. G. z dnia 19 września 2013r. k. 274, faktury za zabiegi (naświetlanie lampą) wystawione na S. G. (1): z dnia 25 września 2013r. k. 275, z dnia 27 września 2013r. k. 276, z dnia 14 października 2013r. k. 277, z dnia 30 października 2013r. k. 326, z dnia 20 grudnia 2013r. k. 397, z dnia 18 grudnia 2013r. k. 398, z dnia 29 listopada 2013r. k. 403, faktura wystawiona na H. G. z dnia 26 lipca 2013r. k. 278, faktura wystawiona na H. G. z dnia 29 sierpnia 2013r. k. 279, faktura za usługi laboratoryjne wystawiona na H. G. z dnia 02 lipca 2013r. k. 280, bilety na przejazd pociągiem w dniach 08 i 31 sierpnia 2013r. k. 281, zaświadczenie lekarskie dot. S. G. (1) z dnia 23 września 2013r. k. 289, recepta wystawiona na M. G. w dniu 19 listopada 2013r. k. 319, skierowanie do poradni specjalistycznej dla M. G. z dnia 19 listopada 2013r. k. 320, karty informacyjne z leczenia szpitalnego H. G.: w okresie 29 października-01 listopada 2013r. k. 321, w okresie 19-20 września 2013r. k. 322-323, recepta wystawiona na H. G. w dniu 31 października 2013r. k. 324, faktura za leki wystawiona na H. G. z dnia 31 października 2013r. k. 325, faktura za leki wystawiona na P. G. (1) z dnia 19 listopada 2013r. k. 334, karta informacyjna z leczenia szpitalnego S. G. (1) w dniu 08 sierpnia 2013r. k. 335, recepta wystawiona na S. G. (1) w dniu 13 stycznia 2014r. k. 393 i faktura za wykupione leki k. 394, recepta wystawiona na H. G. w dniu 23 grudnia 201 r. k. 395 i faktura za wykupione leki k. 396, recepta wystawiona na S. G. (1) w dniu 17 grudnia 2013r. k. 399 i faktura za wykupione leki k. 400, recepta wystawiona na S. G. (1) w dniu 29 listopada 2013r. k. 401 i faktura za wykupione leki k. 402, faktura za leki wystawiona na P. G. (1) z dnia 15 listopada 2013r. k. 404, potwierdzenia doładowania telefonów małoletnich k. 57, 160 i 161, dowody uiszczenia opłaty za przedszkole H. G. k. 60 i 406, zaświadczenie Zespołu Szkół nr (...) w B. z dnia 12 maja 2013r. dot. koszów wycieczki M. G. k. 157, zaświadczenie Liceum Ogólnokształcącego w B. z dnia 11 czerwca 2013r. dot. koszów wycieczki S. G. (1) k. 158, faktury na zakup podręczników: z 27 sierpnia i 05 września 2013r. k. 283, z dnia 11 września 2013r. k. 284, z dnia 08 grudnia 2013r. k. 405 faktura za leki wystawiona na H. G. z dnia 31 października 2013r. k. 325, pismo Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w B. z dnia 01 lipca 2013r. k 126-127,potwierdzenie założenia lokat w A. Banku k. 155 i 156, informacja A. Banku o wysokości należnych odsetek z dnia 09 stycznia 2014r. k. 408, zeznania P. G. (1) k. 337-338verte.

Pozwany P. G. (2) prowadzi z. f. w B. na ulicy (...). Pozwany sam pracuje w zakładzie oraz zatrudnia 2 pracowników na 1/2 etatu i uczennicę opłacaną przez Cech. Swój dochód tytułu prowadzonej działalności wylicza na ok. 2.000 zł miesięcznie. Zeznanie podatkowe za rok 2012 ujawnia dochód roczny pozwanego w wysokości 23.277 zł, natomiast za rok 2011 - 35.106 zł. Z powodu swojej niepełnosprawności i niepełnosprawności jednego z pracowników P. G. (2) otrzymuje dofinansowanie z (...)u: na siebie 360-380 zł miesięcznie i na pracownika 520-550 zł miesięcznie. Dopłaty te liczone są jako dochód firmy i podlegają opodatkowaniu. Przez pewien czas pozwany prowadził drugi z. f. w wynajmowanym lokalu przy ul. (...). Zakład ten przejął po matce, która prowadziła go wcześniej. W zakładzie nadal pracowała G. G.. Nie było innych pracowników. Zakład był - wg relacji pozwanego – nierentowny. Poza wypłatą wynagrodzenia matce, pozwanego obciążały koszty związane z ubezpieczeniem społecznym matki. Ponieważ pozwany jest płatnikiem podatku VAT od świadczonych usług odprowadzany był też ten podatek. Po nabyciu prawa do emerytury G. G. przejęła z. f. na ul. (...), prowadzi go osobiście i uzyskuje z tego tytułu dochód w granicach 1.000 -1.200 zł miesięcznie. Ponosi mniejsze koszty pracy. Bez zwiększonych konsekwencji finansowych (potrzeby zamontowania kasy fiskalnej czy ograniczenia emerytury), może rocznie nie zarobić do 19.000-20.000 zł. Przekazanie przez G. G. zakładu pozwanemu faktycznie było podyktowane chęcią przejścia na emeryturę po ukończeniu 55 lat. Prowadząc zakład i podlegając opodatkowaniu w formie karty podatkowej matka pozwanego nie spełniała kryteriów do nabycia tego świadczenia.

Czynsz za mieszkanie, które przypadło pozwanemu w wyniku podziału majątku wynosi ok. 500 zł miesięcznie. Średnio 50-60 zł miesięcznie płaci pozwany za energię elektryczną. Podobnie za gaz. P. G. (2) spłaca kredyt zaciągnięty w okresie trwania małżeństwa na zakup mieszkania. Miesięczna rata wynosi od 800 do 1.000 zł (w zależności od kursu (...)).

Pozwanemu finansowo pomagają jego rodzice: ojciec S. G. (2), którego źródłem utrzymania jest renta w wysokości 710 zł miesięcznie i matka G. G. otrzymująca emeryturę 1.259 zł oraz uzyskująca 1.000-1.200 zł tytułem dochodu z prowadzonego z. f.. Pomoc ta polega na regulowaniu rat kredytu mieszkaniowego. Z oszczędności i otrzymanych spadków rodzice pozwanego przekazali od 20.000 do 65.000 zł (rozbieżne relacje w wysłuchaniu informacyjnym pozwanego i w zeznaniach pozwanego oraz świadka G. G.) na obciążającą pozwanego spłatę z tytułu podziału majątku wspólnego.

P. G. (2) ma ustalony umiarkowany stopień niepełnosprawności. Leczy się na nadczynność tarczycy. Ma problemy z oczami i ze słuchem. Pozwany leczy się też w (...) z powodu zaburzeń depresyjno-lekowych. Miesięczny koszt przyjmowanych leków to 20-30 zł. P. G. (2) chodzi przeciętnie raz na trzy miesiące do lekarza, prywatnie. Koszt takiej wizyty to 80-120 zł. W trakcie trwania niniejszej sprawy, niemal co miesiąc, pozwany przebywał na zwolnieniu lekarskim.

Dowód: wyciąg z C. E. i. I. o. D. G.z dnia 07 maja 2012r. k. 24, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 25 stycznia 2013r. k. 13, postanowienia Sądu Rejonowego w B.: dot. podziału majątku wspólnego stron z dnia 21 czerwca 2012r. k. 14-15 i 14 marca 2013r. k. 16, potwierdzenia zapłaty rat kredytu: z 25 marca 2013r.k.18, umowa kredytu na finansowanie bieżącej działalności gospodarczej pozwanego z dnia 05 grudnia 2012r. k.19-21, faktura za gaz z dnia 31 grudnia 2012r. k. 22, informacje o wysokości opłaty eksploatacyjnej: z dnia 27 marca 2013r. k. 25, z dnia 24 kwietnia 2013r. k. 76 z dnia 20 grudnia 2013r. k. 361, zeznania podatkowe: za rok 2012k. 26-30i za rok 2011k. 89-94, potwierdzenie przelewu na rzecz pozwanego od ojca 20.500 zł z dnia 08 marca 2013r. k. 32, informacje dla lekarza kierującego: z dnia 16 maja 2013r. k. 68, bez daty k. 69, wyniki badań laboratoryjnych: z dnia 13 maja 2013r. k. 70, z dnia 30 września 2013r. k. 259, dowody uiszczenia opłaty za poradę lekarską k. 71i 260, recepty wystawione na P. G. (2): z dnia 16 maja 2013r. k. 72, z dnia 19 lipca 2013r. k. 211 i 212, z dnia 02 września 2013r. k. 229, z dnia 03 października 2013r. k. 261, z dnia 02 grudnia 2013r. k. 353, zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy: z dnia 20 maja 2013r. k. 73, z dnia 22 lipca 2013r. k. 216, z dnia 02 września 2013r. k. 228, z 25 października k. 307, z 29 października 2013r. k. 305, z dnia 02 grudnia 2013r. k. 354, faktury za leki: z dnia 20 maja 2013r. k. 74, z dnia 27 lipca 2013r. k. 215, z dnia 03 września 2013r. k. 227, z dnia 04 października 2013r. k. 262, z dnia 28 października 2013r. k. 308, z dnia 02 grudnia 2013r. k. 352, przelew z tytułu czynszu za mieszkanie z dnia 15 kwietnia 2013r. k. 77, zasiarczenie o wysokości należnego podatku dochodowego za rok 2011 k. 97, zaświadczenie z US o formie opodatkowania z 22 czerwca 2012r. k. 98, deklaracja o wysokości składki na ubezpieczenie społeczne w roku 2012 k. 99, protokół rozprawy przed SR we Lwówku Śląskim w sprawie III R Nsm 167/12 k. 103-109, zaświadczenie o wysokości renty S. G. (2) k. 110, zaświadczenie o wysokości renty G. G. k. 111, zaświadczenie lekarskie dot. pozwanego z dnia 31 lipca 2013r. k. 210, dowody wpłaty z konta S. G. (2) rat kredytu mieszkaniowy pozwanego: za czerwiec i lipiec 2013r. k. 213 i 214, za sierpień 2013r. k. 237, za wrzesień 2013r. k. 263, za październik 2013r. k. 309, za listopad i grudzień 2013r. k. 355 i 356, informacja Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych z dnia 09 września 2013r. k. 246-249, informacja dla lekarza kierującego z dnia 03 października 2013r. k. 258, zaświadczenie lekarskie z dnia 25 października 2013r. k. 304, paragon za wizytę lekarską z dnia 25 października 2013r. k. 306, karta informacyjna z leczenia szpitalnego S. G. (2) k. 314-315, skierowanie do poradni specjalistycznej k. 350, zeznania świadka G. G. k. 294verte-295verte, zeznania pozwanego P. G. (2) k. 338verte-340

Mając powyższe na uwadze Sąd zważył co następuje:

Materialnoprawną podstawą roszczenia powódki jest przepis art. 60 § 2 kro, który stanowi, że jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Obciążenie małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia jest obowiązkiem alimentacyjnym nieograniczonym w czasie (o ile małżonek niewinny nie wstąpi w nowy związek małżeński).

Zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie, wyrażany jest powszechnie pogląd, że alimenty porozwodowe są konsekwencją obowiązków wynikających z zawarcia małżeństwa, nie zaś konsekwencją rozwodu (czyli sankcją za rozwód). Rozwód nie stwarza nowego obowiązku alimentacyjnego, lecz powoduje zmodyfikowanie obowiązku już istniejącego w czasie małżeństwa. Rozwód oczywiście zmniejsza zakres obowiązków małżeńskich tak zwykły jak i kwalifikowany. Kwalifikowany obowiązek alimentacji małżonka winnego rozkładu pożycia jest mniejszy niż obowiązek między małżonkami, którego celem jest wyrównanie stopy życiowej małżonków.

Gdyby nie doszło do rozwodu, małżonkowie mieliby prawo oczekiwania od siebie nawzajem wsparcia, jak również pomocy materialnej w zaspokajaniu swoich uzasadnionych potrzeb. Regulacja prawna sytuacji rozwiedzionych małżonków winna to oczekiwanie chronić. Ustawodawca, wprowadzając instytucje rozwodu i separacji, uwzględnia potrzebę ochrony usprawiedliwionych potrzeb byłego małżonka.

Prawo do nieograniczonego w czasie żądania alimentów od małżonka winnego rozkładu pożycia stanowi również realizację obowiązku opieki i ochrony małżeństwa, w zakresie zapewnienia jego trwałości. Świadczenia alimentacyjne ze strony byłego małżonka służą bowiem zaspokojeniu potrzeb materialnych, które - gdyby nie doszło do rozwodu - byłyby zaspokajane w ramach rodziny.

Dla Sądu nie ulega wątpliwości, że oceniając żądanie w przedmiotowej sprawie należało odnieść się do tego, jak wyglądałaby sytuacja, gdyby rozwodu nie było, gdyby strony nadal były razem. Nie jest to proste porównanie sytuacji małżonka niewinnego sprzed rozwodu, do jego sytuacji obecnej, czyli coś jak zmiana okoliczności w przypadku ustalonego już obowiązku alimentacyjnego. Strony w zależności od tego, co jest dla nich wygodne raz podnoszą okoliczności korespondujące z tak rozumianą konstrukcją obowiązku alimentacyjnego pomiędzy rozwiedzionymi małżonkami, innym razem porównują sytuację powódki sprzed rozwodu do obecnej.

Zasadniczą trudnością w sprawie, mającą fundamentalne znaczenie dla rozstrzygnięcia, było ustalenie jakie dochody ma pozwany z tytułu prowadzonej działalności. Wg. zeznania podatkowego za rok 2012 jest to niespełna 2.000 zł miesięcznie, (rozliczenia miesięczne przygotowane przez pozwanego i obsługującego go biura rachunkowego nie są dla Sądu w pełni miarodajne). Fakt wieloletniego prowadzenia działalności - nierezygnowanie z niej, skalę wydatków jakie dokumentuje pozwany (nawet jeżeli przyjąć, że korzysta z pomocy rodziny), pozwalają, również w oparciu o doświadczenie życiowe przyjąć, że jest to poziom 2.500 a nawet tak jak przy rozwodzie 2.800 zł miesięcznie. Jeżeli z. f. pracuje średnio 26 dni roboczych w miesiącu, to trudno przyjąć za wiarygodne, że na czysto zarabia dziennie ok. 77 zł, przy znanych stawkach za usługi fryzjerskie. Lokal jest własnością pozwanego a więc nie ponosi z tego tytułu znacznych obciążeń, jednego pracownika - jak sam przyznał - z powodu dopłat z PFRON ma praktycznie za darmo. Podobnie uczennicę. Do tego dochodzą opłaty za media, obsługę rachunkową i koszt zużytych kosmetyków oraz amortyzacja sprzętu. Jeżeli nie ma dużego „przerobu”, to nie powinny być to koszty znaczące. Tak rozumując – w oparciu o doświadczenie życiowe - Sąd przyjął, że realny jest dzienny dochód pozwanego netto ok. 110 zł, dający w skali miesiąca dochód na poziomie zbliżonym do kwoty 2.800 zł.

Gdyby strony były razem ich miesięczny budżet wynosiłby 4.150 - 4.450 zł:

- 2.500 -2.800 zł - dochód pozwanego,

- 1.500 zł wynagrodzenie powódki,

- 150 zł zasiłek pielęgnacyjny na córkę,

łącznie 4.150-4.450 zł.

Pomniejszały by go:

-

opłata za mieszkanie ok. 550 zł,

-

opłaty za media ok. 300 zł,

-

spłata kredytu mieszkaniowego średnio 800 zł,

co łącznie stanowi kwotę 1.650 zł.

Pomniejszony o tą kwotę dochód rodziny daje 2.500 - 2.800 zł netto miesięcznie /4.150 (4.450) zł - 1.650 zł/. Kwota ta podzielona na pięciu członków rodziny (na zaspokojenie ich potrzeb w zakresie opieki zdrowotnej, wyżywienia, ubrania, wydatków szkolnych) daje 500 - 560 zł na osobę.

Powódka wraz z dziećmi dysponuje na chwilę obecną (wcześniej jak miała prawo do świadczeń socjalnych było to więcej) kwotą 3.050 zł miesięcznie netto (wynagrodzenie 1.500 zł, 1.400 zł alimenty na dzieci, zasiłek pielęgnacyjny na córkę 150 zł). Pomniejszając to o 650 zł czynszu i 200-300 zł za media (850- 950 zł) otrzymamy ok. 2.000 zł, co dzieląc na 4 członków rodziny daje ok. 500 zł na osobę. Nie sposób przy tej okazji nie zasygnalizować wątpliwości jakie się rodzą, co do relacji powódki z właścicielem mieszkania (przeprowadzony przez powódkę remont i wyposażenie kuchni, odprowadzanie dziecka do przedszkola, rezygnacja przez właściciela mieszkania z dochodu jaki dawałoby wynajęcie tego mieszkania, wspólne zakupy). Powyższe czyni wiarygodnym twierdzenie pozwanego, że powódka pozostaje w związku z T. H. i prowadzi z nim wspólne gospodarstwo domowe. Wskazują na to powołane wyżej okoliczności, nie tylko zeznania świadka S. M., który jako znajomy pozwanego mógłby zostać uznany za nie w pełni wiarygodnego. Podobnie jak świadkowie powołani na tą okoliczność przez powodkę.

Z dokonanego powyżej porównania wynika, że aktualna sytuacja powódki (nawet zakładając, że nie pozostaje ona w faktycznym związku) nie odbiega znacząco o tego, co byłoby, gdyby małżeństwo stron nadal trwało.

Kwoty jakimi dysponuje powódka to nie są duże kwoty. Stanowczo stwierdzić należy, że w obliczu potrzeb członków rodziny borykających się z niepełnosprawnością i licznymi schorzeniami są to środki niewystarczające. Z uznaniem należy ocenić starania powódki o godziwe warunki życia dla dzieci i troskę o ich zdrowie - często okupioną rezygnacją z zaspokojenia własnych potrzeb. Ale, czy gdyby strony były razem, to finansowo byłoby powódce lżej? To w sprawie nie zostało wykazane.

Spekulacją byłoby założenie, że pozwany osiąga wyższe dochody niż przyjęte powyżej np. że jest to 5.000 zł miesięcznie. Przyjęcie tego - jak chce powódka - tylko na podstawie wskazywanego wcześniejszego zaangażowania pozwanego w utrzymanie rodziny swojej partnerki, braku po stronie rodziców pozwanego środków na takie wsparcie jak deklarują (nieprawda, bo mają razem 3.200 zł i są w stanie przekazać synowi ok. 800 zł miesięcznie, bez pozbawienia się środków na własne utrzymanie), byłoby działaniem dowolnym.

Sprawą budzącą duże emocje było w tym postępowaniu, czy sąd powinien badać i brać przy orzekaniu pod uwagę potrzeby dzieci stron. Zdaniem Sądu należało - na tak postawiony problem - odpowiedzieć twierdząco. Powódka prowadzi wspólnie z dziećmi gospodarstwo domowe, jest zobowiązana partycypować w kosztach ich utrzymania, które przewyższają otrzymywane alimenty, szczególnie teraz po cofnięciu jej prawa do świadczeń rodzinnych i to pozostaje w ścisłym związku z jej sytuacją. Nie zmienia to toku rozumowania zaprezentowanego powyżej i dokonanej przez Sąd oceny roszczenia.

Strony bardzo instrumentalnie traktowały wskazywane przez siebie fakty, nie do końca rzetelnie prezentowały okoliczności, do których się odwoływały. Np. dość perfidną była teza prezentowana przez pozwanego, że koleżanki powódki mają coraz to nowe fryzury, a więc powódka na pewno je czesze i ma z tego dochody - bo stałe klientki są wierne (!). Pozwany wskazuje nieewidencjonowane dochody po stronie powódki, uznając, że pracując zawodowo i wychowując trójkę dzieci z problemami zdrowotnymi, powódka dysponuje czasem żeby dorobić. Co w takim razie z wiernością klientek pozwanego?

Nie mniej argumenty natury emocjonalnej nie mogły stanowić podstawy rozstrzygnięcia w sprawie. Raz jeszcze wypada podkreślić, że alimenty nie są sankcją za rozpad małżeństwa, ale kontynuacją – jakkolwiek w zmienionym zakresie – obowiązku alimentacyjnego istniejącego w związku małżeńskim.

Reasumując, w oparciu o ustalony w sprawie stan faktyczny i powołaną podstawę prawną powództwo zostało oddalone. W sprawie przyjęto, że orzeczenie rozwodu nie pogorszyło w sposób istotny materialnej sytuacji powódki.

Sąd uznał, że w sprawie występują szczególne okoliczności uzasadniające odmowę obciążenia powódki – pomimo nieuwzględnienia powództwa - obowiązkiem zwrotu pozwanemu poniesionych przez niego kosztów procesu.