Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lipca 2014 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2014 roku sprawy

wnioskodawcy Z. N. s. T. i J.

w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia za niesłuszne wykonanie zastępczej kary aresztu

na skutek apelacji pełnomocnika wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie

z dnia 25 marca 2014 roku, sygn. akt II Ko 204/13

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację pełnomocnika wnioskodawcy za oczywiście bezzasadną;

2.  kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt II AKa 176/14

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Częstochowie wyrokiem z dnia 25 marca 2014 roku – sygn. akt II Ko 204/13 powołując się a contrario na przepis art. 114 § 1 kpw oddalił wniosek wnioskodawcy Z. N.o zasądzenie od Skarbu Państwa odszkodowania i zadośćuczynienia za niesłuszne wykonanie zastępczej kary aresztu w sprawie Sądu Rejonowego w M.VII Zamiejscowy Wydział Grodzki w K.z dnia 5.04.2005r, sygn. (...)

Kosztami postępowania w tej sprawie obciążył Skarb Państwa.

Apelację od tego wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawcy na jego korzyść, w zakresie punktu 1 wyroku, tj. oddalenia wniosku, zarzucając zaskarżonemu wyrokowi naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art. 114 § 1 kpw poprzez przyjęcie przez Sąd , iż przepis ten nie znajduje zastosowania do wniosku złożonego przez wnioskodawcę, gdyż stan faktyczny sprawy wskazuje, że umorzenie postępowania w wyniku zastosowania nadzwyczajnego środka nastąpiło z przyczyn, które nie istniały uprzednio, a powstały dopiero później oraz z uwagi na fakt, że w wyniku nadzwyczajnego środka zaskarżenia nie wznowiono postępowania rozpoznawczego i nie uchylono prawomocnego wyroku zaocznego, a jedynie uchylono prawomocne postanowienie, które zapadło w toku postępowania wykonawczego, a sam fakt niesłusznego odbycia kary zastępczej nie daje podstaw do uzyskania odszkodowania i zadośćuczynienia w trybie tego przepisu.

Tak precyzując zarzut apelacyjny, pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o:

1) uchylenie wyroku co do zaskarżonego punktu 1 i orzeczenie co do istoty sprawy, ewentualnie

2) uchylenie wyroku co do zaskarżonego punktu 1 i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy nie zasługiwała na uwzględnienie i to w stopniu świadczącym o jej oczywistej bezzasadności.

W pierwszej kolejności podkreślić należy, czego nie dostrzega skarżący, iż wnioskodawca Z. N.został skazany prawomocnym wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego w M.VII Zamiejscowy Wydział Grodzki w K.z dnia 5 kwietnia 2005 roku – sygn. akt (...), za czyn z art. 51 § 2 kw i z art. 65 § 2 kw w zw. z art. 9 § 2 kw na karę grzywny w wysokości 800 złotych oraz obciążony został kosztami postępowania. Wyrok ten nigdy nie został wzruszony, a tym samym nie może być mowy o tym, że spełnione zostały przesłanki z art. 114 § 1 kpw, który to przepis wyraźnie i jednoznacznie wskazuje, że odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, wynikłą z wykonania w całości lub części kary lub środka karnego, których obwiniony nie powinien był ponieść, przysługuje od Skarbu Państwa wyłącznie temu obwinionemu, który w wyniku kasacji lub wznowienia postępowania został następnie uniewinniony albo wobec którego umorzono postępowanie wskutek okoliczności nieuwzględnionych we wcześniejszym postępowaniu. Natomiast w niniejszej sprawie wydany wobec wnioskodawcy wyrok był słuszny, stał się prawomocny i nigdy w wyniku rozpoznania kasacji lub też wznowienia postępowania nie został uchylony i jako prawomocny został skierowany do wykonania. Ponieważ wnioskodawca nie uiścił orzeczonej kary grzywny, kara ta na jego wniosek została zmieniona na pracę społecznie użyteczną, zaś wykonanie tej kary było następnie również na jego wniosek odraczane. Ponieważ w międzyczasie wnioskodawca został w innej sprawie tymczasowo aresztowany kurator sądowy wniósł o orzeczenie wobec niego zastępczej kary aresztu. Sąd Rejonowy w M.rozpoznając ten wniosek nie dostrzegł, że z uwagi na upływ 3 lat od daty uprawomocnienia się rozstrzygnięcia orzeczona kara nie podlega już wykonaniu (art. 45 § 3 kw) i wydał w dniu 24.08.2010r. postanowienie w przedmiocie wykonania zastępczej kary areszty w wymiarze 16 dni w miejsce nieziszczonej kary grzywny w kwocie 800 złotych. Wyłącznie w tym zakresie, tj. postępowania wykonawczego zostało wznowione postępowanie i Sąd Okręgowy w C.wyrokiem z dnia 5 września 2012 r. – sygn. akt (...)uchylił wyżej cytowane prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego w M. z dnia 24.08.2010 roku i umorzył postępowanie w przedmiocie wykonania wobec Z. N.zastępczej kary aresztu w wymiarze 16 dni w miejsce nieziszczonej grzywny w kwocie 800 złotych.

Słusznie zatem Sąd Okręgowy w Częstochowie zaskarżonym wyrokiem oddalił wniosek Z. N.o zasądzenie od Skarbu Państwa odszkodowania i zadośćuczynienia za niesłusznie wykonaną zastępczą karę aresztu, albowiem brak jest podstaw prawnych umożliwiających uwzględnienie tego wniosku. Jak wyżej przedstawiono, w niniejszej sprawie wyniku rozpoznania nadzwyczajnego środka zaskarżenia nie wznowiono postępowania w zakresie popełnienia przypisanego wnioskodawcy prawomocnym wyrokiem wykroczenia i nie uchylono wyroku go skazującego, a jedynie uchylono prawomocne postanowienie, które zostało wydane w toku postępowania wykonawczego. Natomiast podstawy odszkodowawcze – zgodnie z brzmieniem art. 114 § 1 kpw zostały ograniczone do tych sytuacji, gdy doszło do prawomocnego skazania na karę lub wymierzono środek karny osobie, która w ogóle nie powinna ponosić odpowiedzialności za wykroczenie. Z tego rodzaju sytuacją nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Roszczenie wnioskodawcy byłoby zasadne wyłącznie w sytuacji, gdyby przedawnienie karalności popełnionego wykroczenia nastąpiło już w chwili orzekania przez sądy obu instancji, to jest zachodziło już w chwili skazania i było okolicznością uzasadniającą umorzenie postępowania w wyniku rozpoznania kasacji lub wznowienia postępowania. Niczym nieuzasadnione jest twierdzenie skarżącego, jakoby przepis art. 114 §1 kpw „posługiwał się pojęciem ogólnym umorzenia postępowania” i w każdej sytuacji powodował, że zasadnym staje się wniosek o odszkodowanie i zadośćuczynienie. Skarżący na poparcie swojej tezy nie przedstawił żadnych argumentów, równocześnie mylnie określając wydane postanowienie przez Sąd Rejonowy w M. z dnia 24.08.2010r. wyrokiem, co w efekcie powoduje, że szczegółowa polemika z zajętym przez pełnomocnika wnioskodawcy stanowiskiem jest niemożliwa, a pozostaje w tym zakresie odesłanie go do wyżej przedstawionych rozważań Sądu Apelacyjnego.

Mając powyższe na uwadze, Sąd odwoławczy uznał, że podniesione w złożonej apelacji zarzuty nie są zasadne i w związku z tym nie mogą stanowić postawy zmiany zaskarżonego orzeczenia w kierunku wskazanym przez skarżącego, ani też nie mogą być podstawą uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Odnosząc się do ostatniego z wniosków apelacyjnych, to wskazać należy, że wniosek ten jest również oczywiście bezpodstawny. Wniosku tego skarżący ani jednym zdaniem nie uzasadnił, toteż trudno w tym zakresie odnieść się do podniesionego w apelacji zarzutu. Niemniej, w ocenie sądu odwoławczego, Sąd Okręgowy w sposób poprawny przeprowadził postępowanie dowodowe, w trakcie którego zgromadził kompletny materiał dowodowy pozwalający na podjęcie merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie. Toteż wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji przy jednoczesnym braku jego uzasadnienia i wykazania konieczności poszerzenia materiału dowodowego lub wskazania na nowe, nie znane dotychczas, a jednocześnie istotne dla sprawy dowody, powoduje, że domniemywać należy, że wniosek ten obrońca opierał na sugerowanej w ten sposób potrzebie ponownego rozpoznania sprawy, a to jedynie celem poddania zgromadzonych dowodów ponownej analizie oraz ocenie Sądu I instancji.

Wobec powyższego, zaskarżone orzeczenie jako trafne, należało utrzymać w mocy, a kosztami postępowania odwoławczego obciążyć Skarb Państwa.