Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2014 roku

Sąd Rejonowy VI Wydział Karny w Świdnicy w składzie:

Przewodniczący SSR Justyna Gawin – Kwiatek

Protokolant Małgorzata Makara

przy udziale Asesora Prokuratury Rejonowej w Świdnicy- Agnieszki Moryl

po rozpoznaniu dnia 07 kwietnia 2014 roku, 12 maja 2014 roku, 16 czerwca 2014 roku

sprawy karnej

D. P. (1)

urodzonego (...) w Ś., syna S. i E. z domu G.

D. S. (1)

urodzonego (...) w Ś., syna Z. i S. z domu R.

oskarżonych o to, że:

w dniu 19 marca 2013 r. w S., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu, usiłowali doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przedstawiciela Towarzystwa (...) z/s w W., w ten sposób, że w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wprowadzili pracownika L. D. w błąd, co do zaistnienia kolizji drogowej z dnia 18 marca 2013 r., w której rzekomo osobiście brali udział kierując samochodami osobowymi marki F. (...) o nr rej. (...) i A. o nr rej. (...), a która to kolizja faktycznie nie zaistniała, usiłując w ten sposób uzyskać odszkodowanie oszacowane na kwotę 3412,61 zł jednak zamierzonego celu nie osiągnęli z uwagi na odmowną decyzję co do wypłaty odszkodowania, działając na szkodę Towarzystwa (...) z/s w W.

tj. o czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk

I.  oskarżonego D. P. (1) uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w części wstępnej wyroku, tj. występku z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk i za to na podstawie art. 14 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk wymierza mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  oskarżonego D. S. (1) uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w części wstępnej wyroku, tj. występku z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk i za to na podstawie art. 14 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk wymierza mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

III.  na podstawie art. 33 § 2 kk orzeka wobec oskarżonych D. P. (1) i D. S. (1) kary grzywny w wymiarze po 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych, określając wysokość jednej stawki na kwotę 15 (piętnastu) złotych,

IV.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonych w punkcie I i II wyroku kar pozbawienia wolności oskarżonym D. P. (1) i D. S. (1) warunkowo zawiesza na okres próby 2 (dwóch) lat;

IV. zasądza od oskarżonych D. P. (1) i D. S. (1) na rzecz Skarbu Państwa wydatki powstałe od chwili wszczęcia postępowania w kwotach po 498,03 złotych i zobowiązuje ich do uiszczenia po 180 złotych tytułem opłaty.

Sygn. akt VI K 912/13

UZASADNIENIE

W toku przeprowadzonego na rozprawie postępowania dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Oskarżeni D. P. (1) i D. S. (1) są powinowatymi – D. P. (1) jest szwagrem D. S. (1).

W październiku 2012 roku D. P. (1) zgłosił w (...) SA, że prowadzony przez niego pojazdy marki A. (...) o nr rej. (...) uczestniczył w kolizji, która miała mieć miejsce w dniu 16 października 2012 roku. Ubezpieczyciel uznał szkodę i wypłacił D. P. (1) odszkodowanie. Ustalono wówczas, że w wyniku zdarzenia doszło do:

⚫

uszkodzenia w postaci ubytku zewnętrznego poszycie drzwi lewych w części tylnej z widocznym przejściem w postaci rys i przetłoczenia na dolną cześć błotnika lewego,

⚫

uszkodzenia w postaci rozdarcia poszycia zewnętrznego drzwi tylnych lewych w części przedniej,

⚫

pęknięcia szkła lusterka lewego z przełamaniem,

⚫

wyżłobienia stopu materiału felgi koła tylnego lewego oraz ubytku części środkowej,

⚫

wyłamania listwy – nakładki progu tylnego lewego z widocznym przemieszczeniem nakładki progu.

W dniu 19 marca 2013 roku oskarżony D. P. (1) telefonicznie zgłosił pokrzywdzonemu L. D., że w dniu 18 marca 2013 roku około godziny 18:15 na ulicy (...) w S.. uczestniczył w kolizji drogowej, mimo, że kolizja ta nie miała miejsca. Podał, że sprawcą kolizji był D. S. (1), kierujący pojazdem F. (...) o nr rej. (...), natomiast on kierując pojazdem marki A. (...) o nr rej. (...) należący do A. P. zamieszkałej w S. przy ul. (...) miał być pokrzywdzonym. Oskarżony podał, że do kolizji doszło podczas mijania się obu wymienionych powyżej pojazdów, pojazd sprawcy miał wtedy uderzyć lewym przodem w lewy bok pojazdu marki A. (...), który w wyniku uderzenia zjechał na pobocze.

W czasie oględzin pojazdu A. (...) przez pracownika pokrzywdzonego D. P. (1) wypełnił i podpisał wymagane dokumenty tj. druk zgłoszenia szkody oraz przekazał przedstawicielowi L. D. oryginał oświadczenia o kolizji spisane przez siebie i D. S. (1).

Pokrzywdzony ustalił, że w pojeździe A. doszło do identycznych uszkodzeń jak po zgłoszonej prze oskarżonego kolizji, która miała mieć miejsce w październiku 2012 roku tj. do:

⚫

uszkodzenia w postaci ubytku zewnętrznego poszycie drzwi lewych w części tylnej z widocznym przejściem w postaci rys i przetłoczenia na dolną cześć błotnika lewego,

⚫

uszkodzenia w postaci rozdarcia poszycia zewnętrznego drzwi tylnych lewych w części przedniej,

⚫

pęknięcia szkła lusterka lewego z przełamaniem,

⚫

wyżłobienia stopu materiału felgi koła tylnego lewego oraz ubytku części środkowej,

⚫

wyłamania listwy – nakładki progu tylnego lewego z widocznym przemieszczeniem nakładki progu.

Wysokość szkody wyceniona została na kwotę 3 412,61 zł, ale po uzyskaniu informacji z (...) SA, że szkoda ta została zlikwidowana w 2012 roku odmówiono wypłaty odszkodowania.

Dowód:

-

zeznania świadków A. Z. k – 224, 262 odw. -263, M. C. k. 74,75 odw., ,272 odw. -273

-

pismo (...) z dnia 1 lipca 2013 roku k- 3-4

-

dokumentacja dot. szkody komunikacyjnej nr (...) k -24-31, 34 - 47, 49 – 58, 66 – 71, 76-142

-

opinia nr (...) z dnia 25 maja 2013 roku wraz z dokumentacja fotograficzną k 5-18

-

dokumentacja fotograficzna dla oględzin podstawowych nr (...) k- 143 – 179

-

opinia biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych z dnia 21 listopada 2013 roku k- 185- 211

Oskarżony D. P. (1) jest żonaty, ma na utrzymaniu żonę i dwójkę dzieci
w wieku 4 i 5 lat. Z zawodu jest technologiem maszyn, pracuje
w charakterze kierowcy poza granicami Polski, otrzymując wynagrodzenie w wysokości 5000 zł miesięcznie. Oskarżony nie był dotychczas karany sądownie.

Dowód:

-

dane osobo – poznawcze, k. 231-232

-

dane o karalności, k. 234

Oskarżony D. P. (1) przesłuchiwany w charakterze podejrzanego w postępowaniu przygotowawczym nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i odmówił złożenia wyjaśnień. Przed Sądem na rozprawie w dniu 12 maja 2014 roku wyjaśnił, że podtrzymuje wszystko to co powiedział rzeczoznawcom w związku z kolizją z dnia 8 marca 2013 roku. Wyjaśnił, że w tym dniu 18 marca 2013 roku w godzinach wieczornych jadąc swoim samochodem ulicą (...) w S. zauważył nadjeżdżający z przeciwka samochód prowadzony przez D. S. (2). W chwili mijania się obu pojazdów samochód D. S. wpadł poślizg i ześlizgnął się na lewy bok samochodu A. (...). Ponadto oskarżony wyjaśnił , że po kolizji z dnia 16 października 2012 roku samochód swój naprawił tylko prowizorycznie, tak aby mógł nim wyjechać za granicę i jest zbiegiem okoliczności to, że wskutek kolizji z dnia 18 marca 2013 roku uszkodzenia powstały na jego samochodzie w tych samych miejscach. Z tytułu kolizji w 2012 roku otrzymał odszkodowanie, a samochód wówczas naprawił na własną rękę.

* * *

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wykazał ponad wszelką wątpliwość, że oskarżony D. P. (1) jest sprawcą i jest winny popełnienia zarzucanego mu czynu.

Rekonstrukcja stanu faktycznego opierała się na zeznaniach świadków: A. Z. i M. C. i w głównej mierze na dowodach wynikających z dokumentów w postaci dokumentacji fotograficznej oględzin podstawowych nr (...) , opinii nr (...) z dnia 25 maja 2013 roku wraz z dokumentacja fotograficzną, a przede wszystkim na podstawie opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych z dnia 21 listopada 2013 roku.

Za w pełni wiarygodny materiał dowodowy Sąd uznał ujawnione i zaliczone
w poczet dowodów dokumenty dotyczące zgłoszonej przez oskarżonych szkody oraz sporządzoną w sprawie opinię sądową, a także opinie prywatne – wykonane na zlecenie pokrzywdzonego. Ich autentyczność, wiarygodność i wartość dowodowa nie budziły wątpliwości Sądu. Ich wiarygodność nie była również kwestionowana przez żadną ze stron,
a Sąd nie znalazł podstaw, aby czynić to z urzędu.

Zeznania świadków A. Z. oraz M. C. również nie budzą zastrzeżeń Sądu są one bowiem zbieżne z wynikami przeprowadzonych oględzin pojazdu oraz wnioskami wypływającymi ze sporządzonej w sprawie opinii.

Sąd ustalił, że opisywana przez oskarżonych kolizja nie miała miejsca. Brak jest jakichkolwiek podstaw do zakwestionowania opinii biegłego bowiem jest ona wyczerpująca, spójna, a wysnute z niej wnioski są logiczne. Również z opinii rzeczoznawców działających na zlecenie pokrzywdzonego wynika, że nie mogło dojść do opisywanego przez oskarżonych zdarzenia.

Na podstawie jednoznacznej i kategorycznej opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych Sąd ustalił, ze nie tylko nie doszło do opisywanej przez oskarżonych kolizji, przeczyły temu ślady na obu pojazdach, które ze sobą nie korelowały, ale także to, że uszkodzenia samochodu A. (...) przedstawionych na fotografiach wykonanych podczas oględzin związanych z likwidacją szkody z dnia 18 marca 2013 roku w L. D. oraz przedstawionych na fotografiach wykonanych podczas oględzin związanych z likwidacją szkody przez w (...) S.A. są tożsame, mają taki sam charakter i są położone na tych samych elementach i w tych samych strefach nadwozia samochodu, wyglądają identycznie, co pozwala na wysnucie jednego wniosku, że uszkodzenia na samochodzie marki A. (...) widniały już wcześniej przed dniem 18 marca 2013 roku i mogły powstać w październiku 2012 roku.

Mając na uwadze wyniki opinii biegłych Sąd nie dał wiary oskarżonym, uznając ich wyjaśnienia za naiwne i zmierzające jedynie do uniknięcia odpowiedzialności karnej.

Kwalifikując czyn przypisany oskarżonemu D. P. (2) Sąd miał na uwadze to, że istotą przestępstwa określonego w art. 286 § 1 kk jest posłużenie się fałszem jako czynnikiem sprawczym, który ma doprowadzić pokrzywdzonego do podjęcia niekorzystnej decyzji majątkowej. Sformułowanie znamion strony przedmiotowej przestępstwa oszustwa wskazuje na to, że dla bytu tego przestępstwa wymagane jest wprowadzenie w błąd albo wyzyskanie błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania oraz doprowadzenie tymi sposobami innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem. Przez doprowadzenie należy tu rozumieć jako wywołanie niekorzystnej dla pokrzywdzonego decyzji rozporządzającej w odniesieniu do jego mienia. Nie każde doprowadzenie innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem stanowi oszustwo. To ostatnie zachodzi tylko wtedy, kiedy sprawca działał w określony sposób, mianowicie wprowadzając w błąd, wyzyskując błąd lub wyzyskując niezdolność pokrzywdzonego do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Wprowadzenie w błąd polega na podjęciu przez sprawcę podstępnych zabiegów prowadzących do wywołania u pokrzywdzonego mylnego wyobrażenia o rzeczywistości. Natomiast z punktu widzenia strony podmiotowej przypisanie czynu z art. 286 § 1 kk wymaga wykazania, że oskarżony działał wyłącznie z zamiarem bezpośrednim, szczególnie zabarwionym, obejmującym zarówno cel - osiągnięcia korzyści majątkowej, jak i sposób działania - wprowadzenie w błąd albo wykorzystanie błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania (por. wyrok SN z dnia 16.01.1980r., V KRN 317/79, wyrok SA w Lublinie z dnia 21.02.1997r., II AKa 4/97).

Usiłowanie dokonania czynu z art. 286§1 kk jest także karalne, a Sąd wymierza za nie karę w granicach zagrożenia przewidzianego za dane przestępstwo (art. 14 § 1 kk).

Sąd nie miał najmniejszych wątpliwości, że oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim, mając na celu uzyskanie korzyści majątkowej poprzez wprowadzenie w błąd ubezpieczyciela co do okoliczności zdarzenia drogowego i jego skutków. Oskarżony miał świadomość, iż pojazd marki A. (...) był już uprzednio tj. w 2012 roku uczestnikiem innej kolizji drogowej, a oskarżony otrzymał odszkodowanie za jej skutki. Próba uzyskania odszkodowania z tytułu skutków kolizji, która nie miała w ogóle miejsca w dniu 18 marca 2013 roku prowadzić miała do ponownego otrzymania pieniędzy za stare uszkodzenia samochodu, objęte wcześniejszą wypłatą odszkodowania. Była to zatem ze strony oskarżonego próba bezpośredniego przysporzenia sobie korzyści majątkowej kosztem majątku ubezpieczyciela. Oskarżony D. P. (1) swoim zachowaniem wyczerpał więc ustawowe znamiona czynu z art. 13§1 kk w zw. z art. 286§1 kk.

Kierując się dyrektywami określonym w art. 53 kk Sąd orzekł karę za przypisane oskarżonemu przestępstwo według swego uznania w granicach określonych ustawą, biorąc pod uwagę cele prewencji indywidualnej i generalnej, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu.

Uznając oskarżonego D. P. (1) za winnego zarzucanego mu czynu, Sąd wymierzył mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby. Wymierzając te karę Sąd uwzględnił jako okoliczności łagodzące przede wszystkim uprzednią niekaralność oskarżonego oraz fakt, że czynu jedynie usiłowano dokonać. Sąd uznał, iż tak orzeczona kara jest współmierna do stopnia zawinienia oskarżonego i społecznej szkodliwości czynu, spełnia swe cele w zakresie prewencji indywidualnej, stanowi bowiem zasłużoną dolegliwość dla sprawcy, a także w zakresie prewencji generalnej, przyczyniając się do kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Nawiązując do społecznej szkodliwości czynu, którego dopuścił się oskarżony Sąd wziął pod uwagę oczywiście rodzaj i charakter naruszonego dobra.

Wymierzając zatem karę 8 miesięcy pozbawienia wolności Sąd miał na względzie także zapobiegawcze i wychowawcze cele, które ma ona osiągnąć wobec oskarżonego.
W tym zakresie sens zapobiegawczego oddziaływania kary sprowadza się do wyeliminowania u niego ponownego wejścia na drogę przestępstwa. Natomiast wychowawcze cele kary realizowane są przez kształtowanie postawy sprawcy, do której istoty należy krytyczny stosunek do własnego czynu oraz do przestępstwa w ogóle.

Jednocześnie za takim wymiarem kary przemawiała potrzeba w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Chodzi o to, aby wymierzona kara za przedmiotowe przestępstwo oddziaływała nie tylko na samego oskarżonego, ale także na innych potencjalnych sprawców przestępstw, co do których wymierzanie kar powinno z jednej strony odstraszać, z drugiej zaś – kształtować postawy społecznie akceptowane. Chodzi o utwierdzenie społeczeństwa w przekonaniu, że każdy poniesie odpowiedzialność w wypadku jego naruszenia.

Jednocześnie Sąd uznał za właściwe zastosować na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk wobec oskarżonego dobrodziejstwo warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności. Sąd uznał, że wobec oskarżonego D. P. (1) zachodzi pozytywna prognoza kryminologiczna. Oskarżony może i powinien z faktu wydania wyroku skazującego wyciągnąć pozytywne wnioski na przyszłość i zmienić swoje postępowanie tak, by nie wejść ponownie w konflikt z prawem. Groźba zarządzenia kary w dwuletnim okresie próby skutecznie powstrzyma oskarżonego od podejmowania jakichkolwiek działań, mogących naruszać porządek prawny.

Zgodnie z art. 33§2 kk Sąd może wymierzyć także obok kary pozbawienia wolności karę grzywny, jeżeli sprawca dopuścił się czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub gdy korzyść majątkową uzyskał. W niniejszej sprawie bezspornym jest, że oskarżony działał z zamiarem uzyskania nienależnej mu korzyści majątkowej, zatem Sąd korzystając z w/w przepisu nałożył na niego karę grzywny w wymiarze po 50 stawek dziennych określając wysokość jednej stawki na kwotę 15 złotych.

Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki powstałe od chwili wszczęcia postępowania w kwocie 498,03 złotych i zobowiązał go do uiszczenia po 180 złotych tytułem opłaty, nie znajdując podstaw do zwolnienia oskarżonego od zapłaty tych należności.