Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lutego 2013r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący- Sędzia: SO Monika Kiwiorska – Pająk(spr.)

Sędziowie: SO Jacek Pluta, SO Krystian Nowocień

Protokolant: st. sekretarz sądowy Marta Kołodziejczyk

przy udziale ----

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2013r. w Świdnicy

sprawy z powództwa Z. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w W.

o jednorazowe odszkodowanie z tytułu choroby zawodowej po zmarłym

na skutek apelacji wniesionej przez powódkę

od wyroku Sądu Rejonowego w Świdnicy

z dnia 14 listopada 2012r. sygn. akt IV U 176/12

oddala apelację.

Sygn. akt VII Ua 4/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 14.11.2012r. Sąd Rejonowy w Świdnicy oddalił odwołanie Z. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21.02.2012r. odmawiającej jednorazowego odszkodowania z tytuły choroby zawodowej po zmarłym mężu wnioskodawczyni S. S.. Sąd oparł się na następujących ustaleniach:

S. S. przepracował 20 lat w narażeniu na pyły zwłókniające,
jako górnik. Od 1961 roku S. S. pozostawał pod stałą kontrolą Poradni P., gdzie w 1961 roku rozpoznano u niego chorobę zawodową – pylicę płuc drobnoguzkową ograniczoną 1q. W 1971 roku stwierdzono u S. S. pylicę guzkową 3r zlewającą się typu A oraz zmiany pogruźlicze i przewlekłe zapalenie oskrzeli, zaś w 1982 roku pylicę guzkową 3r i guzowatą typu B. Takie zmiany radiologiczne były stabilne i utrzymywały się co najmniej do 2007 roku.

S. S. kilka razy leczony był szpitalnie w związku z zaostrzeniami przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, która powstała na bazie przewlekłego zapalenia oskrzeli. Pylica płuc u ubezpieczonego nie powodowała przewlekłej niewydolności oddechowej; wyniki badań gazometrycznych wykonywane u niego w latach 2009-2011 roku były prawidłowe.

Ubezpieczony leczony był równocześnie z powodu choroby niedokrwiennej serca
i nadciśnienia tętniczego. M. in. w 2010 roku ubezpieczony przebywał w Oddziale Neurologicznym Specjalistycznego Szpitala (...)
w W., gdzie rozpoznano u niego miastenię rzekomoporaźną.

S. S. zmarł w dniu 29 listopada 2011 roku, a w ostatnim okresie jego życia dominowały objawy niewydolności krążenia i okresowe zaostrzenia choroby obturacyjnej.

Wnioskiem z dnia 05 grudnia 2012 roku Z. S. zwróciła się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. o wypłatę jednorazowego odszkodowania z tytułu zgonu męża w związku z chorobą zawodową.

Lekarz Orzecznik ZUS w orzeczeniu z dnia 30 stycznia 2012 roku, a następnie Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 15 lutego 2012 roku stwierdzili brak związku przyczynowego pomiędzy zgonem S. S. a chorobą zawodową.

Decyzją z dnia 21 lutego 2012 znak 430000/6140/28/600359/2012/SER-2
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. odmówił Z. S. prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu zgonu męża w związku z chorobą zawodową. Decyzję tą Z. S. zaskarżyła.

Na podstawie dokumentacji medycznej zmarłego S. S. biegły pulmonolog rozpoznał:

- uogólnioną miażdżycę,

- chorobę niedokrwienną serca,

- przewlekłą niewydolność krążenia,

- nadciśnienie tętnicze,

- pylicę płuc guzkową 3r i guzowatą typu B,

- przewlekłą obturacyjną chorobę płuc,

- miastenię rzekomoporaźną,

- żylaki kończyn dolnych

i stwierdził, że choroba zawodowa tj. pylica płuc nie pozostaje w związku przyczynowym ze zgonem S. S.. Pylica płuc nie była przyczyną ani współprzyczyną zgonu ubezpieczonego.

Zgon S. S. był wynikiem schorzeń spowodowanych miażdżycą
i procesami inwolucyjnymi organizmu.

Sąd uznał, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie i powołał się na przepis art. 13 ust. 1 Ustawy z dnia 30 października 2002 roku
o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
(tekst jednolity - Dz. U z 2009 roku, Nr 167, poz. 1322 ze zm.) zgodnie z którym członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek choroby zawodowej, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Odszkodowanie to przysługuje również w razie śmierci ubezpieczonego wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty, który był uprawniony do renty z ubezpieczenia wypadkowego. Członkiem rodziny uprawnionym do odszkodowania jest m. in. małżonek (przepis art. 13 ust. 2 pkt 1 cyt. ustawy).

W niniejszej sprawie bezspornym było, że u S. S. stwierdzono chorobę zawodową- pylicę płuc. Spór dotyczył tego czy i w jakim zakresie choroba zawodowa miała wpływ na jego zgon . A zatem ustalenia wymagało, czy pomiędzy stwierdzoną u ubezpieczonego chorobą zawodową (stwierdzoną pylicą płuc)
a jego zgonem (mającym miejsce w dniu 29 listopada 2011 roku) zachodził związek przyczynowy. Przeprowadzenie szczegółowej analizy stanu zdrowia i przyczyn nastąpienia zgonu S. S. wymagało wiadomości specjalnych i w tym celu Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu pulmonologii - specjalisty chorób płuc lek. med. A. G. S..

Biegły pulmonolog, po szczegółowym i wnikliwym zapoznaniu się z całą dokumentacją lekarską związaną ze stwierdzonymi u S. S. schorzeniami
i procesem leczenia, zgromadzoną w niniejszej sprawie, stwierdził, że w ocenie pulmonologicznej choroba zawodowa – pylica płuc nie pozostaje w związku przyczynowym ze zgonem S. S.. Pylica płuc nie była przyczyną ani współprzyczyną zgonu.

Zgonu S. S. był wynikiem schorzeń spowodowanych miażdżycą i procesami inwolucyjnymi organizmu.

Pylica płuc u S. S., mimo wieloletniego przebiegu, nie powodowała istotnych zaburzeń wydolności układu oddechowego. Nie ulegała progresji radiologicznej od 1982 roku, co świadczy o stabilnym procesie chorobowym. Potwierdzają to opisy radiogramów klatki piersiowej wykonane w Oddziale Pulmonologii. Pylica płuc u S. S. nie powodowała przewlekłej niewydolności oddechowej. Badania gazometryczne z lat 2009-2011 były prawidłowe. Pylica płuc bez przewlekłej niewydolności oddechowej nie skraca życia chorego. Pylica płuc ze stabilnymi zmianami radiologicznymi i prawidłową wydolnością oddechową nie przyczyniła się w istotny sposób do zgonu chorego.

Na skutek zastrzeżeń podniesionych przez wnioskodawczynię Sąd dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłej sądowej pulmonologa , w której biegła szczegółowo odniosła się do tych zastrzeżeń wykazując ich bezpodstawność i podtrzymała dotychczasowe wnioski. Biegła po ponownym przeanalizowaniu całości dostępnej dokumentacji medycznej zawartej w aktach sprawy podkreśliła, że oznaczenie pylicy guzkowej 3r i guzowatej typu B nie jest równoznaczne z rozpoznaniem przewlekłej niewydolności oddechowej. Zaburzenia wydolności układu oddechowego ocenia się na podstawie badań czynnościowych płuc – gazometrii i spirometrii. Pylicę guzkową 3r guzowatą typu B rozpoznano u S. S. w 1982 roku i zmiany te nie uległy progresji w ostatnim badaniu z Poradni Medycyny Pracy z 2007 roku, jak i opisach radiogramów klatki piersiowej wykonanych
w Oddziale Pulmonologii. Badania gazometryczne krwi z lat 2009-2011 były prawidłowe, a zatem brak podstaw do rozpoznania przewlekłej niewydolności oddechowej jako następstwa pylicy. U S. S. dominowały objawy niewydolności krążenia. Występowanie płynu w jamie opłucnej nie jest powikłaniem pylicy, natomiast często towarzyszy niewydolności krążenia.

Opinie pulmonologiczne sporządzone w niniejszej sprawie Sąd uznał za logiczne
i wyczerpujące, pozbawione wewnętrznych sprzeczności, dostatecznie wyjaśniające wszystkie okoliczności mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia. Sporządzone one zostały przez osobę o wysokich kwalifikacjach, posiadającą fachową wiedzę w zakresie chorób płuc. Wnioski wyciągnięte przez biegłego Sąd uznał za przekonujące. Biegły dokładnie wskazał i wyjaśnił w uzasadnieniu swej opinii przesłanki, które doprowadziły go do przedstawionych konkluzji. Odwołująca się nie wykazała zaś, że opinie są rażąco wadliwe lub w sposób oczywisty błędne.

W świetle powyższego wniosek dowodowy odwołującej się o dopuszczenie dowodu z opinii Instytutu Medycyny Pracy oraz opinii innego biegłego pulmonologa Sąd oddalił.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego i poglądami doktryny, Sąd nie jest obowiązany dopuścić dowód z opinii kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy opinia dotychczas złożona jest niekorzystna dla strony. Potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 15 lutego 1974 roku oraz wyroku z dnia 04 sierpnia 1999 roku, sygn. I PKN 20/99, OSNAiPUS 2000/22, poz. 807).

Inicjatywa dowodowa stron nie może polegać na bezpodstawnym składaniu wniosków dowodowych zmierzających jedynie do przedłużenia procesu. Wnioski te muszą być poparte konkretnymi, obiektywnymi okolicznościami, które je uzasadniają. Tymczasem strona powodowa – nie będąca pulmonologiem – dokonuje oceny dokumentacji medycznej wywodząc z niej odmienne – niż biegły – wnioski.

Pominął Sąd również dowód z przesłuchania stron, albowiem doszedł do przekonania, że nie wniósłby do sprawy niczego, co nie wynikało z dokumentacji medycznej zmarłego, akt ZUS i opinii biegłych.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie przepisu art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c.
Sąd orzekł jak w pkt I wyroku.

O kosztach sądowych (pkt II wyroku) rozstrzygnięto na podstawie przepisu art. 98§1 k.p.c. w związku z przepisem §2 ust. 2 w zw. z §11 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 134).

Apelację od powyższego wyroku złożyła wnioskodawczyni zarzucając naruszenie przepisów postępowania , które miało wpływ na treść wyroku, a mianowicie art.217§1 i 2 k.p.c. w zw. z art.227k.p.c. i art.232k.p.c. przez odmowę dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego pulmonologa mimo, iż opinia biegłej jest dowolna, wewnętrznie ze sobą sprzeczna i nie pozostaje w związku z istniejącym materiałem dowodowym, sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z zebranym materiałem dowodowym, przez rozstrzygnięcie sprawy na podstawie opinii biegłej A. G. S. mimo, iż pełnomocnik powódki podnosił zarzuty co do tej opinii, a mimo to biegła w żaden sposób nie rozwiała wątpliwości istniejących w sprawie, a opinia ta w dalszym ciągu pozostaje w sprzeczności z dokumentacją lekarską.

Wskazując na powyższe zarzuty wnioskodawczyni wniosła o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego pulmonologa celem udzielenia odpowiedzi na pytanie czy choroba zawodowa pylica płuc o symbolu 3r guzowata typu B mogła doprowadzić do niewydolności oddechowej, niewydolności krążenia i w konsekwencji czy była co najmniej współprzyczyną zgonu oraz o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki odszkodowania w kwocie 25000zł z ustawowymi odsetkami od 5.12.2011r. i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył:

apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż Sąd I instancji przeprowadził w sprawie w sposób właściwy postępowanie wydając w konsekwencji trafne rozstrzygnięcie. Natomiast podniesione w apelacji zarzuty powyższego rozstrzygnięcia nie podważają.

Zgodnie z przepisem art. 217§ 1k.p.c., którego naruszenie zarzuca apelacja strona może aż do zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swoich wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej. Przepis ten nie odnosi się do sądu i nie określa jego uprawnień ani obowiązków , a jedynie czas, w którym strony mogą przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swoich wniosków. Nie wynika natomiast z niego obowiązek Sądu dopuszczania wszelkich dowodów wnioskowanych przez strony „aż do zamknięcia rozprawy”. Natomiast zgodnie z przepisem art.217 § 2k.p.c., którego naruszenie również zarzucono sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich we właściwym czasie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Przepis § 3 art.217k.p.c. stanowi, iż sąd pomija twierdzenia i dowody, jeżeli są powoływane jedynie dla zwłoki lub okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione. Trzeba przy tym mieć na uwadze, że powyższe brzmienie tego przepisu obowiązuje od 3.05.2012r., natomiast przed tą datą uregulowanie obecnego przepisu art.217§3k.p.c. stanowił przepis art.217§2k.p.c. Dlatego należy przyjąć, że apelacja zarzuca naruszenie tego przepisu. Powyższy zarzut zgłoszono w związku z naruszeniem art. 227k.p.c. , który stanowi , iż przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie oraz art. 232k.p.c. zgodnie z którym strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, a sąd może dopuścić dowód nie wskazany przez stronę. O ile możliwe jest postawienie zarzutu naruszenia art. 217 § 2 k.p.c., który nie dotyczy wprost ustalania faktów, lecz procedury prowadzącej do ustalenia podstawy faktycznej orzeczenia i zasad, które powinny być stosowane w tym postępowaniu , to wskazać należy, iż art. 217 § 1 k.p.c. nie odnosi się do sądu, lecz do stron procesowych i dotyczy przytaczania faktów i zgłaszania dowodów. W związku z powyższym sąd nie mógł więc, wbrew odmiennemu stanowisku wnioskodawczyni wyrażonemu w apelacji, naruszyć tego przepisu. Odnośnie zarzutu naruszenia art. 227 k.p.c. należy wskazać, że nie może być on przedmiotem naruszenia sądu, ponieważ nie jest on źródłem obowiązków ani uprawnień jurysdykcyjnych, lecz określa jedynie wolę ustawodawcy ograniczenia kręgu faktów, które mogą być przedmiotem dowodu w postępowaniu cywilnym. Bezzasadny jest zarzut naruszenia art. 232 k.p.c., który zdaniem wnioskodawczyni został naruszony zaskarżonym wyrokiem przez nieprzeprowadzenie zgłoszonych środków dowodowych zgłoszonych przez wnioskodawczynię . Na podstawie powyższego przepisu można bowiem skutecznie zarzucać sądowi, że nie dopuścił dowodu z urzędu, lecz nie można postawić zarzutu, że nie dopuścił dowodu zgłaszanego, jak w niniejszej sprawie, prze stronę postępowania lub że sąd uznał pewne dowody za niewiarygodne / por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25.06.2008r. , II UK 327/07, LEX 496393/. Przepis ten odnosi się do obowiązków stron , a nie do czynności sądu, wskazuje jedynie na ciężar dowodu w znaczeniu procesowym, czyli obowiązek przedstawienia faktów i dowodów przez strony , nie stanowi natomiast podstawy wyrokowania sądu i nie może mieć wpływu na poprawność wydanego przez sąd rozstrzygnięcia.

Odnosząc się do zawartego w apelacji wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego pulmonologa podnieść należy, iż sąd drugiej instancji posiada uprawnienie do powtórzenia niektórych dowodów przeprowadzonych w postępowaniu pierwszoinstancyjnym lub uzupełnienia postępowania dowodowego wówczas, gdy nabierze przekonania , że dodatkowe dowody pomogą mu w dokonaniu prawidłowej oceny zgromadzonego już w sprawie materiału dowodowego. Nie oznacza to jednak obowiązku prowadzenia postępowania dowodowego w każdym przypadku. Uzupełnienie takie jest możliwe i dopuszczalne tylko wówczas, gdy okoliczności sprawy wskazują na taką potrzebę. Sąd miałby obowiązek dopuszczenia takiego dowodu , gdy przeprowadzona już w sprawie opinia zawiera istotne luki, jest niekompletna, bo nie odpowiada na postawioną tezę dowodową, niejasna, czyli nienależycie uzasadniona przez co nie pozwala sądowi na zweryfikowanie zawartego w niej rozumowania co do trafności wniosków końcowych. Brak jest takiej potrzeby, gdy opinia jest jasna i kompletna i w pełni odnosi się do zagadnień będących jej przedmiotem. Kierując się tymi względami sąd pierwszej instancji dopuścił dowód z opinii uzupełniającej tej samej biegłej , która odniosła się do zgłoszonych przez wnioskodawczynię zastrzeżeń. Biegła w opinii tej konsekwentnie podtrzymała stanowisko, iż oznaczenie pylicy guzkowej 3r i guzowatej typu B nie jest równoznaczne z rozpoznaniem przewlekłej niewydolności oddechowej, bowiem zaburzenia wydolności oddechowej ocenia się na podstawie badań czynnościowych płuc- gazometrii i spirometrii, a te były prawidłowe. Natomiast u męża wnioskodawczyni dominowały objawy niewydolności krążenia. Twierdzenia, iż to choroba zawodowa spowodowała niewydolność oddechową i w konsekwencji zgon męża wnioskodawczyni są dowolne i nie znajdują oparcia w dostępnej dokumentacji medycznej. Natomiast niewydolność oddechowa u męża wnioskodawczyni była konsekwencją przewlekłego zapalenia oskrzeli, nie mającego charakteru zawodowego. Opinia biegłej jest konkretna i w sposób jednoznaczny wyjaśnia sporne okoliczności w sprawie.

W konsekwencji należy przyjąć, iż w sprawie nie wystąpiły sprzeczności istotnych ustaleń Sądu z treścią materiału dowodowego zebranego w sprawie, co skutkowało oddaleniem apelacji na podstawie przepisu art.385k.p.c.