Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku XV Wydział Cywilny

w składzie :

Przewodniczący SSO Małgorzata Misiurna

Protokolant st. sekr. sąd. Anna Kowalczuk -Diaków

po rozpoznaniu w dniu 2 września 2014r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa A. R.

przeciwko(...)S.A. w G.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

I. Pozbawia wykonalności w części przewyższającej kwotę 19.500,00 zł ( dziewiętnaście tysięcy pięćset złotych) ugodę sądową zawartą przed Sądem Okręgowym w Gdańsku w dniu 22 maja 2003r. w sprawie I C 268/03 zaopatrzonej w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 21 sierpnia 2003r.

II. Nie obciąża powódki kosztami procesu.

Sygn. akt XVC 360/14

UZASADNIENIE

A. R. w dniu 25 kwietnia 2014 roku (data stempla pocztowego) wniosła pozew przeciwko (...)Spółce Akcyjnej z siedzibą w G., w którym domagała się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego – ugody sądowej z dnia 22 maja 2003 roku zawartej przed Sądem Okręgowym w Gdańsku I Wydziałem Cywilnym w sprawie o sygnaturze akt I C 286/03, zaopatrzonej w klauzulę wykonalności nadaną postanowieniem Sądu z dnia 21 sierpnia 2003 roku w części przekraczającej kwotę 19.500 zł. Jednocześnie powódka wniosła o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz kwotę 17 zł tytułem zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Powódka wskazywała, że nabyła spadek po T. K. w 1/3 części. W dniu 22 maja 2003 roku została zawarta z wierzycielem spadkodawcy a pozwanym w niniejszej sprawie ugoda sądowa , na podstawie której wszyscy spadkobiercy mieli zapłacić pozwanemu kwotę 440.238,84 zł, z tym jednak zastrzeżeniem, że przysługiwało im prawo ograniczenia odpowiedzialności wynikające z faktu przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Następnie przeciwko powódce wszczęto egzekucję z nieruchomości. W jej trakcie – 14 stycznia 2014 roku Komornik Sądowy dokonał spisu inwentarza po zmarłym T. K.. Wartość stanu czynnego spadku, przyjętego z dobrodziejstwem inwentarza przez wszystkich spadkobierców, wyniosła 19.500 zł.

W związku z powyższym pełnomocnik powoda wezwał pozwanego do cofnięcia wniosku egzekucyjnego w sprawie prowadzonej przeciwko powodowi i pozostałym spadkobiercom w części przekraczającej kwotę 19.500 zł. Pomimo skutecznego doręczenia pozwanemu wezwania w dniu 16 kwietnia 2014 roku- do dnia wniesienia pozwu postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego nie zostało umorzone w części przekraczającej kwotę 19.500 zł, do komornika nie wpłynęło również pismo pozwanego ograniczające egzekucję. Pozwany w żaden sposób nie odniósł się do wezwania.

W odpowiedzi na pozew pozwany uznał powództwo w zakresie pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego – ugody sądowej z dnia 22 maja 2003 roku, zawartej przed Sądem Okręgowym w Gdańsku I Wydziałem Cywilnym w sprawie o sygn. akt I C 286/03, zaopatrzonej w klauzulę wykonalności nadaną postanowieniem Sądu z dnia 21 sierpnia 2003 roku, w części przekraczającej kwotę 19.500 zł. Ponadto pozwany na zasadzie art. 101 k.p.c. wniósł o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych.

Pozwany wskazał, że dłużnicy po raz pierwszy powołali się na ograniczenie swojej odpowiedzialności za długi spadkowe w piśmie z dnia 14 kwietnia 2014 roku (postępowanie egzekucyjne prowadzone było od 23 czerwca 2010 roku). Pismem z dnia 17 kwietnia 2014 roku (bez zbędnej zwłoki) pozwany wystosował do Komornika Sądowego wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego w części przewyższającej kwotę 19.500 zł. Przedmiotowe pismo zostało doręczone do kancelarii komorniczej w dniu 22 kwietnia 2014 roku. Pozwany do dnia wniesienia odpowiedzi na pozew nie otrzymał postanowienia o umorzeniu egzekucji ani żadnego innego pisma od komornika.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Sąd Rejonowy w Kartuzach w dniu 31 sierpnia 2001 roku wydał postanowienie w sprawie I Ns 223/01, w którym stwierdził, że spadek po T. K. zmarłym dnia 28 kwietnia 2001 roku w Ż., ostatnio zamieszkałym w Ż., na podstawie ustawy nabyli z dobrodziejstwem inwentarza: E. K. w 1/3 części, Ł. K. w 1/3 części oraz powódka w 1/3 części.

Dowód: odpis postanowienia Sądu Rejonowego w Kartuzach dołączone do akt sprawy I Ns 132/13 Sądu Rejonowego w Kartuzach [k. 6 dołączonych akt] i kopia postanowienia k. 8;

Wszyscy spadkobiercy zawarli z pozwanym ugodę sądową w dniu 22 maja 2003 roku przed Sądem Okręgowym wG.(sygn. akt I C 268/03), w której zobowiązali się do zapłaty solidarnie na rzecz powoda kwoty 440.238,84 zł w terminie 30 dni od uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania, z tym jednak zastrzeżeniem, iż każdemu z dłużników przysługiwać będzie ograniczenie w odpowiedzialności wynikające z faktu przyjęcia przez wszystkich spadkobierców spadku po zmarłym T. K. z dobrodziejstwem inwentarza.

Dowód: kopia ugody sądowej k. 9;

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Kartuzach A. S. wszczął przeciwko powódce oraz pozostałym spadkobiercom egzekucję (sygn. akt KM 1346/10). Następnie 24 stycznia 2014 roku w sprawie o sygn. akt KM 925/13 Komornik dokonał spisu inwentarza. Jak wynika z protokołu w skład spadku wchodziła nieruchomość położona w Ż. przy ul.(...) o powierzchni 0,0240 HA, dla której Sąd Rejonowy w Kartuzach prowadzi KW nr (...)Wartość stanu czynnego spadku wynosi 19.500 zł.

Dowód: kopie pism Komornika Sądowego k. 10-11; odpis KW k. 43, protokół opisu i oszacowania nieruchomości k. 90;

W piśmie z dnia 14 kwietnia 2014 roku wezwano pozwanego do umorzenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko spadkobiercom z uwagi na ograniczenie ich odpowiedzialności do wartości masy czynnej spadku. Pismo zostało doręczone wierzycielowi w dniu 16 kwietnia 2014 roku.

Dowód: kopia pisma z dnia 14 kwietnia 2014 roku z dowodem doręczenia k.12-13;

Pozwany jako wierzyciel wnioskiem z dnia 17 kwietnia 2014 roku zwrócił się do Komornika Sądowego o umorzenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego w przedmiotowej sprawie w części przekraczającej kwotę 19.500 zł. Pismo zostało doręczone Komornikowi Sądowemu w dniu 22 kwietnia 2014 roku.

Dowód: kopia pisma k. 75;

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty prywatne oraz urzędowe przedłożone przez strony niniejszego postępowania. Nie pozostawał on sporny pomiędzy stronami.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie z uwagi na jego uznanie przez pozwanego dokonane w odpowiedzi na pozew.

W myśl art. 213 § 2 k.p.c. Sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.

Okoliczności niniejszej sprawy nie budziły wątpliwości Sądu. Bezspornym jest, że powódka, podobnie jak pozostali spadkobiercy, przyjęła spadek z dobrodziejstwem inwentarza, co wywołuje określone skutki prawne. W konsekwencji zachodzą przesłanki o których mowa w art. 840 § 1 pkt. 1 k.p.c. do pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności, Dlatego też uznania roszczenia przez pozwanego nie można traktować jako sprzecznego prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzającego do obejścia prawa.

W konsekwencji, w oparciu o art. 213 § 2 k.p.c. Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w oparciu o art. 102 k.p.c., w myśl którego w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. W ocenie Sądu nie zachodzą jednocześnie przesłanki do zastosowania reguły wskazanej w art. 101 k.p.c., zgodnie z którym zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu.

Po pierwsze wskazać należy, że przesłanki wskazane w art. 102 k.p.c. muszą być spełnione kumulatywnie. Faktem jest, że pozwany uznał żądanie pozwu przy pierwszej czynności procesowej (w odpowiedzi na pozew). Sąd zważył jednocześnie, że pozwany znał wartość nieruchomości już w styczniu 2014 roku albowiem jego przedstawiciel był obecny przy opisie i oszacowaniu nieruchomości wchodzącej w skład masy czynnej spadku.

Kolejnym argumentem dla nieobciążania strony powodowej kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego jest to, że powódka nie miała świadomości tego, że powód wystosował do Komornika Sądowego pismo z wnioskiem o umorzenie postępowania w części. Miała uzasadnione przesłanki aby wytoczyć powództwo. Jak wynika z okoliczności sprawy powódka dążyła do pozyskania informacji o biegu postępowania w sprawie. Tymczasem Komornik Sądowy do czasu udzielenia zabezpieczenia powództwa nie dokonał żadnych czynności zmierzających do ograniczenia prowadzonej egzekucji.

Niebagatelne znaczenie dla odstąpienia od zasady wskazanej w art. 101 k.p.c. ma również znaczna wartość przedmiotu sporu w niniejszej sprawie – 420.739 zł- która wpływa na wysokość kosztów zastępstwa procesowego (7.217 zł). Tymczasem powódka nie mogła w żaden sposób zmiarkować wartości przedmiotu sporu, która była bezpośrednio związana z kwotą wierzytelności dochodzonej od niej jako spadkobiercy ustawowego dłużnika strony pozwanej.

Wreszcie należy podkreślić ogromną różnicę w potencjale ekonomicznym stron postępowania. Po stronie powodowej pozostawała osoba, której dochody są bardzo niskie (było to zresztą podstawą do całkowitego zwolnienia powódki od kosztów sądowych – postanowienie k. 36 akt). Z kolei strona pozwana jest bankiem – instytucją finansową pozycji ekonomicznej na rynku, która posiada profesjonalny aparat obsługi prawnej. Przy tym nakład pracy pełnomocnika pozwanego sprowadzający się do sporządzenia odpowiedzi na pozew i udziału w rozprawie w dniu 2.09.2014r. nie może być uznany za znaczny.