Pełny tekst orzeczenia

WYROK Z DNIA 15 MARCA 2010 R.
SNO 11/10
Przewodniczący: sędzia SN Piotr Hofmański.
Sędziowie SN: Marian Buliński (sprawozdawca), Przemysław Kalinowski.
S ą d N a j w y ż s z y – S ą d D y s c y p l i n a r n y z udziałem sędziego
Sądu Okręgowego – Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego oraz protokolanta po
rozpoznaniu w dniu 15 marca 2010 r. sprawy sędziego Sądu Rejonowego w związku z
odwołaniem Ministra Sprawiedliwości od wyroku Sądu Apelacyjnego – Sądu
Dyscyplinarnego z dnia 5 listopada 2009 r., sygn. akt: ASD (...)
1) u t r z y m a ł w m o c y z a s k a r ż o n y w y r o k ;
2) kosztami postępowania odwoławczego obciążył Skarb Państwa.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny wyrokiem z dnia 5 listopada, sygn. akt
ASD (...), uznał obwinionego sędziego Sądu Rejonowego za winnego popełnienia
przewinienia służbowego z art. 107 § 1 ustawy – Prawo o ustroju sądów
powszechnych (Dz. U. Nr 98 poz. 1070 z późn. zm.) – tj. tego, że „jako sędzia Sądu
Rejonowego w A. dopuścił się przewinienia służbowego, polegającego na oczywistym
i rażącym naruszeniu przepisów prawa, tj. art. 423 § 1 k.p.k. w ten sposób, że w
okresie od dnia 21 maja 2008 r. do dnia 28 listopada 2008 r. uchybił terminowi
sporządzenia uzasadnień w 9 sprawach prowadzonych przed Sądem Rejonowym w A.
Wydział II Karny, pod sygn. „K”, a to:
- na sporządzeniu pisemnego uzasadnienia w sprawie II K 713/07 z 91-dniową
zwłoką,
- na sporządzeniu pisemnego uzasadnienia w sprawie II K 856/07 z 88-dniową
zwłoką,
- na sporządzeniu pisemnego uzasadnienia w sprawie II K 125/08 z 113-dniową
zwłoką,
- na sporządzeniu pisemnego uzasadnienia w sprawie II K 818/07 ze 125-
dniową zwłoką,
- na sporządzeniu pisemnego uzasadnienia w sprawie II K 702/07 ze 126-
dniową zwłoką,
- na sporządzeniu pisemnego uzasadnienia w sprawie II K 114/07 z 77-dniową
zwłoką,
2
- na sporządzeniu pisemnego uzasadnienia w sprawie II K 243/08 z 65-dniową
zwłoką,
- na sporządzeniu pisemnego uzasadnienia w sprawie II K 203/08 z 51-dniową
zwłoką,
- na sporządzeniu pisemnego uzasadnienia w sprawie II K 228/08 z 65-dniową
zwłoką”,
z tym, że przyjął, że przewinienie to stanowi wypadek mniejszej wagi i za to, na mocy
art. 109 § 5 cyt. ustawy, odstąpił od wymierzenia kary dyscyplinarnej.
Odwołanie od tego wyroku złożył Minister Sprawiedliwości, zarzucając temuż
orzeczeniu „błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę, polegający
na przyjęciu, że przypisane obwinionemu przewinienie jest przewinieniem mniejszej
wagi przewidzianym w art. 109 § 5 u.s.p.” W oparciu o to skarżący wniósł „o zmianę
zaskarżonego wyroku przez uznanie obwinionego za winnego popełnienia
przypisanego mu czynu z tym ustaleniem, że czyn ten nie stanowi przewinienia
dyscyplinarnego mniejszej wagi z art. 109 § 5 u.s.p. i wymierzenie mu na podstawie
art. 109 § 1 pkt 1 powołanej ustawy kary dyscyplinarnej upomnienia.
Na rozprawie dyscyplinarnej przed Sądem Najwyższym zarówno Zastępca
Rzecznika Dyscyplinarnego, jak i obwiniony wnieśli o utrzymanie w mocy
zaskarżonego wyroku.
W tej sytuacji Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Skarżący przede wszystkim kwestionuje wiarygodność wyjaśnień obwinionego
(którym sąd pierwszej instancji dał wiarę) będących podstawowym elementem ustaleń
faktycznych i dokonanej oceny stopnia społecznej szkodliwości popełnionego
przewinienia dyscyplinarnego.
Zdaniem skarżącego, między innymi nie wykazano w uzasadnieniu wyroku, by
opóźnienia w pisaniu uzasadnień wynikały rzeczywiście z pogorszenia się stanu
zdrowia obwinionego i zdrowia jego żony, gdyż gdyby nie korzystał ze zwolnień
lekarskich to niewątpliwie złożyłby wniosek o przedłużenie terminu do sporządzenia
uzasadnień, a wyjaśnienia obwinionego, że nie uczynił tego z uwagi na postawę
prezesa sądu, uznał za nieprzekonywujące.
Zauważyć w tym miejscu należy, że samo przekonanie skarżącego o
niewiarygodności wyjaśnień obwinionego w tym zakresie nie jest argumentem
wystarczającym do uznania takich wyjaśnień obwinionego za niewiarygodne.
Nie kwestionując prawidłowych ustaleń sądu orzekającego, że obwiniony w
dziewięciu sprawach sporządził pisemne uzasadnienia ze zwłoką, zauważyć należy, że
wyliczenie z jak dużą zwłoką były one sporządzane nie jest wolne od błędu.
W sprawie siódmej, II K 243/08, wniosek o sporządzenie uzasadnienia
doręczono sędziemu w dniu 10 września 2008 r., a akta sprawy wraz z uzasadnieniem
3
zwrócone zostały z dniu 14 listopada 2008 r. Niewątpliwie między tymi datami
upłynęło 65 dni, jednakże termin do sporządzenia uzasadnienia został przekroczony
nie o 65 dni, lecz o 51 dni (14 dni miał sędzia na sporządzenie uzasadnienia).
Z odwołania wynika jednoznacznie, że gdyby obwiniony korzystał ze zwolnień
lekarskich to te dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy nie mogłyby być
zaliczone do czasu sporządzenia pisemnego uzasadnienia wyroku ze zwłoką.
Skoro tak, to do takiego okresu nie należało zaliczać także okresu urlopu.
Obwiniony, co wynika z uzasadnienia wyroku sądu dyscyplinarnego w 2008 r., był na
urlopie w okresie od dnia 14 do 29 lipca i od dnia 4 do 14 sierpnia, w sumie 31 dni.
Dni te należało odliczyć od czasu zwłoki w pisaniu uzasadnień wyroków w sprawach:
1. (II K 713/07), 2. (II K 856/07), 3. (II K 125/08), 4. (II K 818/07), 5. (II K 702/07),
6. (II K 114/07). Zatem obwiniony sędzia sporządził pisemne uzasadnienia w sprawie
II K 713/07 z 60-dniową zwłoką; II K 856/07 z 57-dniową zwłoką; II K 125/08 z 82-
dniową zwłoką, II K 818/07 z 94-dniową zwłoką, II K 702/07 z 95-dniową zwłoką; II
K 114/07 z 46-dniową zwłoką, II K 243/08 z 51-dniową zwłoką, II K 203/08 z 51-
dniową zwłoką, II K 228/08 z 65-dniową zwłoką.
Błędy te nie miały jednak wpływu na treść orzeczenia, skoro Sąd dyscyplinarny
dłuższe okresy zwłoki w pisaniu uzasadnień wyroku ocenił jako na tyle mało
szkodliwe społecznie, że uzasadniające przyjęcie wypadku mniejszej wagi, to tym
bardziej krótsze okresy zwłoki uzasadniały jego decyzję.
Rację ma skarżący, że przepis art. 109 § 5 u.s.p. nie definiuje terminu „wypadek
mniejszej wagi” a „w orzecznictwie przyjmuje się, że jest to sytuacja, w której
okoliczności popełnienia przewinienia dyscyplinarnego, zwłaszcza przedmiotowo-
podmiotowe, odnoszące się do czynu, charakteryzują się przewagą elementów
łagodzących, które sprawiają, że przewinienie nie jest na tyle społecznie szkodliwe,
aby stosować do jego sprawcy zwykłe zasady odpowiedzialności przewidziane za
zrealizowane przez niego przewinienie”.
Tak też w przedmiotowej sprawie zachowanie obwinionego ocenił Sąd pierwszej
instancji, zgadzając się z oceną i wnioskiem Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego.
Podzielić należy opinię skarżącego, że uzasadnienie tej decyzji Sądu dyscyplinarnego
odbiega od doskonałości.
Jednakże, biorąc pod uwagę rzeczywisty okres zwłoki w pisaniu uzasadnień,
opisany wyżej, fakt, że w tym okresie obwiniony sędzia załatwiał najwięcej spraw w
wydziale, a opóźnienia w sporządzeniu uzasadnień wynikały z powodu schorzeń
kręgosłupa obwinionego i choroby jego żony, uzasadnione jest przyjęcie takiego
stopnia społecznej szkodliwości czynu obwinionego, który pozwala na przyjęcie
wypadku mniejszej wagi określonego w art. 109 § 5 u.s.p. i odstąpienie od
wymierzenia kary.
Mając to na uwadze, Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny orzekł, jak na wstępie.