Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CO 77/09
POSTANOWIENIE
Dnia 24 marca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Wojciech Katner
w sprawie z wniosku Elektrowni „R.(...)” Spółki Akcyjnej w R.
o zawezwanie spółek: „G.(...)” Towarzystwa Ubezpieczeń Spółki Akcyjnej w W., Z.(...) w
Wielkiej Brytanii, Z.(...) w Irlandii oraz H.(...)
do zawarcia ugody w sprawie o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 24 marca 2010 r.,
wniosku Elektrowni „R.(...)” Spółki Akcyjnej w R. o oznaczenie sądu właściwego do
rozpoznania sprawy, sygn. akt VI GCo (...)
oddala wniosek.
Uzasadnienie
We wniosku z dnia 5 sierpnia 2009 r. Elektrownia „R.(...)” Spółka Akcyjna w R.
zawezwała „G.(...)” Towarzystwo Ubezpieczeń Spółkę Akcyjną w W., Z.(...) w L., Z.(...)
w Irlandii oraz H.(...) w L. do próby ugodowej w sprawie o zapłatę kwoty 35.700.000,00
zł tytułem odszkodowania. Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej został złożony
w Sądzie Rejonowym w R.
Wnioskodawca wykonując zobowiązanie Sądu Rejonowego w R. z dnia 28
października 2009 r. wystąpił o oznaczenie przez Sąd Najwyższy w trybie art. 45
k.p.c., sądu właściwego do przeprowadzenia postępowania pojednawczego. W
uzasadnieniu wniosku Elektrownia „R.(...)” Spółka Akcyjna w R. wskazała, że
2
podstawę prawną ustalenia Sądu Rejonowego w R. jako właściwego miejscowo do
przeprowadzenia postępowania pojednawczego stanowią przepisy art. 9 ust. 1 lit. b) w
zw. z art. 11 ust. 2 i art. 10 w zw. z art. 11 ust. 2 Rozporządzenia Rady (WE) Nr
44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń
sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz. U. UE L z
dn. 16.01.2001 r.). Natomiast wobec zawezwanego „G.(...)” Towarzystwa Ubezpieczeń
Spółki Akcyjnej w W. podstawę prawną ustalenia Sądu Rejonowego w R. jako
miejscowo właściwego do przeprowadzenia postępowania pojednawczego stanowi
przepis art. 43 § 1 k.p.c., zgodnie z którym jeśli uzasadniona jest właściwość kilku
sądów albo jeżeli wytacza się powództwo przeciwko kilku osobom, dla których według
przepisów o właściwości ogólnej właściwe są różne sądy, wybór między tymi sądami
należy do powoda. Wnioskodawca na podstawie art. 43 § 1 k.p.c. dokonał wyboru
Sądu Rejonowego w R. do przeprowadzenia postępowania pojednawczego z udziałem
zawezwanego „G.(...)” Towarzystwa Ubezpieczeń Spółki Akcyjnej w W.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wniosek o oznaczenie sądu właściwego dla przeprowadzenia postępowania
pojednawczego należało oddalić jako bezzasadny.
Stosownie do art. 45 k.p.c. jeżeli w myśl przepisów kodeksu nie można na
podstawie okoliczności sprawy ustalić właściwości miejscowej, Sąd Najwyższy na
posiedzeniu niejawnym oznaczy sąd, przed który należy wytoczyć powództwo.
W judykaturze i doktrynie nie budzi wątpliwości, że oznaczenie w trybie art. 45
k.p.c. sądu miejscowo właściwego do rozpoznania sprawy może nastąpić jedynie
wówczas, gdy dla danej sprawy istnieje jurysdykcja krajowa i droga sądowa (zob.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1.03.1982 r., IV Co 2/82, OSNCP
1982/10/149; postanowienie z dnia 14.02.1985 r., II Co 13/85, OSNCP 1985/12/196;
postanowienie z dnia 6.09.2000 r., II Co 8/00, baza orzecznictwa Lex nr 52552;
postanowienie z dnia 28.01.2004 r., IV Co 1/04, niepubl.).
Sąd rejonowy, do którego złożono wniosek o zawezwanie do próby ugodowej i
który wnioskodawca uznał za właściwy powinien po stwierdzeniu, że w sprawie
zachodzi jurysdykcja krajowa sądów polskich zbadać, czy jest właściwy miejscowo do
przeprowadzenia postępowania pojednawczego. W razie stwierdzenia swej
niewłaściwości, sąd rejonowy powinien na podstawie art. 200 § 1 k.p.c. wydać
postanowienie o przekazaniu sprawy sądowi właściwemu.
3
Należy podkreślić, że niemożność ustalenia właściwości miejscowej sądu, która
uzasadnia wystąpienie z wnioskiem do Sądu Najwyższego w trybie art. 45 k.p.c. zachodzi
dopiero wówczas, gdy brak jest jakiejkolwiek regulacji prawnej pozwalającej w konkretnej
sprawie znaleźć podstawy do określenia właściwości miejscowej ogólnej, przemiennej lub
wyłącznej. W niniejszej sprawie wnioskodawca uzasadniając właściwość miejscową Sądu
Rejonowego w R. powołał przepisy Rozporządzenia Rady (WE) Nr 44/2001 z dnia 22
grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich
wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz. U. UE L z dn. 16.01.2001 r.) oraz
przepis art. 43 § 1 k.p.c. W przypadku biernego współuczestnictwa materialnego (art. 72
§ 1 pkt 1 k.p.c.) można zastosować przepis art. 45 k.p.c., jeżeli nie można ustalić sądu
właściwego dla żadnego z pozwanych, natomiast ustalenie sądu
właściwego miejscowo chociażby dla jednego z pozwanych pozwala zastosować art. 43
§ 1 k.p.c.
Zadaniem Sądu Rejonowego w R. było wypowiedzenie się co do istnienia w
sprawie przesłanki procesowej - jurysdykcji krajowej oraz właściwości miejscowej tego
sądu, a w konsekwencji ewentualne podjęcie działań prowadzących do oznaczenia sądu
właściwego.
Zważywszy na powyżej przedstawioną argumentację, wniosek należało oddalić
wobec braku podstaw do zastosowania w sprawie przepisu art. 45 k.p.c.

V CO 77/09

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia