Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 13 lutego 1997 r.
I PZ 3/97
Począwszy od dnia 1 lipca 1996 r. osoba pozostająca ze stroną postępowania w
stałym stosunku zlecenia nie może być jej pełnomocnikiem i dotyczy to także
przypadków udzielenia takiego pełnomocnictwa przed wejściem w życie ustawy z dnia 1
marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzenia Prezydenta
Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu
postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 43, poz. 189).
Przewodniczący SSN: Józef Iwulski (sprawozdawca), Sędziowie SN: Kazimierz
Jaśkowski, Maria Mańkowska.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 13 lutego 1997 r.
sprawy z powództwa Zenona S. i Jana G. przeciwko [...] Zakładom Przemysłu Bawełnianego
"N." w Ł.o zapłatę, na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego w
Białymstoku z dnia 30 grudnia 1996 r. [...]
p o s t a n o w i ł:
o d d a l i ć zażalenie
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 29 października 1996 r. [...] Sąd Apelacyjny w Białymstoku
rozstrzygnął o rewizji powodów Zenona S. i Jana G. od wyroku Sądu Wojewódzkiego w
Łomży z dnia 10 kwietnia 1996 r.[...]
Postanowieniem z dnia 30 grudnia 1996 r. Sąd Apelacyjny w Białymstoku odrzucił
kasację powoda Zenona S. Sąd Apelacyjny wywiódł, że "wprawdzie art. 87 KPC w
brzmieniu ustalonym nowelą z dnia 1 marca 1996 r. stanowi, że radcowie prawni uzyskali
prawo do zastępstwa procesowego na tych samych zasadach co adwokaci, jednak tego
przepisu nie można stosować w oderwaniu od przepisów dotyczących uprawnień radców
prawnych". Dotyczy to także uprawnienia do wnoszenia kasacji. Skoro więc powód nie mógł
być reprezentowany przez radcę prawnego, to złożona przez niego kasacja podlegała
odrzuceniu, jako wniesiona przez osobę nieuprawnioną.
Na to postanowienie zażalenie złożył powód Zenon S. Zarzucił on naruszenie art. 199
§ 2 KPC przez brak wezwania powoda do uzupełnienia kasacji oraz naruszenie art. 87 § 1
KPC przez odrzucenie kasacji wniesionej przez radcę prawnego, który zastępował powoda na
podstawie umowy zlecenia. Zdaniem powoda brak w zakresie zdolności procesowej zawsze
daje się uzupełnić i Sąd Apelacyjny powinien dążyć do jego usunięcia. Gdyby powód został
wezwany do usunięcia braku, to ustanowiłby pełnomocnika będącego adwokatem. Nadto
powód wywiódł w zażaleniu, że znowelizowany przepis art. 87 § 1 KPC jest przepisem
późniejszym niż ustawa o radcach prawnych. Zdaniem powoda nie dokonywanoby zmian
przepisu art. 87 § 1 KPC w zakresie pominięcia radców jako pozostających ze stroną w
stałym stosunku zlecenia czy zarządu majątkiem, gdyby nie chciano ich upoważnić do
zastępowania osób fizycznych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
[...] Do czasu wejścia w życie nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego
pełnomocnikiem osoby fizycznej mogła być także osoba pozostająca ze stroną w stałym
stosunku zlecenia. Taką też podstawą legitymował się w sprawie radca prawny występujący
imieniem powoda. Taka możliwość ustanawiania pełnomocników została jednakże zniesiona
w wyniku nowelizacji KPC. Żaden przepis ustawy nowelizującej nie dotyczy możliwości
kontynuowania zastępstwa procesowego wynikającego z pełnomocnictwa udzielonego
osobom pozostającym ze stroną w stałym stosunku zlecenia. Należy więc uznać, że
począwszy od dnia 1 lipca 1996 r. osoby pozostające ze stroną w stałym stosunku zlecenia
nie mogą być pełnomocnikami i dotyczy to także przypadków udzielenia takiego
pełnomocnictwa przed wejściem w życie nowelizacji. Można mieć wątpliwości czy
pełnomocnictwo takie nie zachowało skuteczności do czasu zakończenia postępowania
rewizyjnego, toczącego się zgodnie z przepisem art. 11 ust. 2 ustawy nowelizującej na
podstawie przepisów dotychczasowych. Niewątpliwie jednak przepis ten nie dotyczy już
postępowania kasacyjnego. Bez względu więc na tę kwestię, pozostawanie ze stroną w
stałym stosunku zlecenia, na podstawie którego udzielono pełnomocnictwa przed wejściem w
życie nowelizacji KPC, nie może być podstawą do uznania uprawnienia radcy prawnego do
złożenia kasacji.
Słusznie więc Sąd Apelacyjny uznał, że kasacja była niedopuszczalna i prawidłowo ją
odrzucił (art. 3935
KPC). Wobec tego zażalenie powoda podlegało oddaleniu na podstawie
art. 385 w związku z art. 397 § 2 i 39319
KPC.
N o t k a
W pominiętym fragmencie uzasadnienia Sąd Najwyższy uznał wniesienie kasacji przez radcę
prawnego jako pełnomocnika osoby fizycznej za niedopuszczalną - patrz: notka zamieszczona w
OSNAPiUS 1997 nr 19 poz. 380.
========================================