Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 16 września 1997 r.
I PKN 259/97
Zakładowy staż pracy nie może być jedynym kryterium typowania pracowników
do rozwiązania z nimi stosunków pracy w ramach tzw. zwolnień grupowych.
Przewodniczący SSN: Jadwiga Skibińska-Adamowicz, Sędziowie SN: Janusz
Łętowski (sprawozdawca), Walerian Sanetra.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 16 września 1997 r. sprawy z powództwa
Mirosława B. przeciwko Spółdzielczej Mleczarni "S." w R.P. o przywrócenie do pracy, na
skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Lublinie z dnia 14 marca 1997 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Mirosław B. działający przez swego pełnomocnika adwokata Andrzeja L. wniósł w
dniu 5 maja 1997 r. kasację od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy w Lublinie z dnia
14 marca 1997 r. [...]. Wyrokowi powyższemu zarzucił naruszenie prawa materialnego przez
błędną wykładnię art. 1 ust. 1 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych
zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu
pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19 ze zm.), wnosząc w
konsekwencji o uwzględnienie kasacji i przywrócenie powoda do pracy, albo uchylenie
zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Wojewódzkiemu do ponownego
rozpoznania.
Stan faktyczny sprawy przedstawiał się następująco:
Zaskarżonym wyrokiem Sąd Wojewódzki w Lublinie zmienił wyrok Sądu Rejono-
wego w Radzyniu Podlaskim z dnia 29 listopada 1996 r. [...] i oddalił powództwo Mirosława
B. przeciwko Spółdzielczej Mleczarni "S." w R.P. o przywrócenie do pracy. Sąd
Wojewódzki - inaczej niż Sąd I instancji - zinterpretował dopuszczalność wypowiedzenia
powodowi umowy o pracę z przyczyn ekonomicznych. W uzasadnieniu kasacji twierdzi się,
iż w odpowiedzi na apelację z dnia 3 marca 1997 r. powód przytoczył argumenty świadczące
o braku "ekonomicznych" podstaw do zwolnienia, które jednak przez Sąd Wojewódzki nie
zostały wzięte pod uwagę.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja nie może być uwzględniona, gdyż orzeczenie Sądu Wojewódzkiego nie
narusza powołanych w kasacji przepisów prawa materialnego.
W świetle ustalonego w sprawie stanu faktycznego, który nie może być kwes-
tionowany ze względu na brak w kasacji zarzutu naruszenia przepisów prawa procesowego w
sposób określony w art. 3931
pkt 2 KPC, jest niewątpliwe, że z uwagi na zmianę sytuacji
ekonomicznej pozwany zakład pracy stanął przed koniecznością ograniczenia stanu
zatrudnienia. Uczynił to w ten sposób, że ustalił kryteria zwalniania i na ich podstawie
wytypował kilkunastu pracowników, wśród nich także powoda. Kryteriami tymi były: stan
rodzinny, stan majątkowy, długość okresu zatrudnienia, wywiązywanie się z obowiązków
pracowniczych. Są to więc okoliczności ważne i trafnie uznane za decydujące. Wprawdzie w
grupie zwalnianych pracowników powód jest pracownikiem o najdłuższym stażu pracy (16
lat), lecz inni pracownicy mają również wystarczająco długi staż (8, 9 lat), by się na niego
powoływać. Natomiast powód znajduje się w korzystniejszej sytuacji materialnej w
porównaniu z innymi pracownikami, gdyż uzyskuje dochody z prowadzonej działalności
gospodarczej, a poza tym pracuje także jego żona. Tak więc staż pracy nie był jedynym i
zasadniczym elementem, który zakład pracy brał pod uwagę i który mógłby być argumentem
przemawiającym przeciwko zwolnieniu powoda z pracy. Sąd Wojewódzki słusznie podniósł,
że zakład pracy, stojąc przed koniecznością ograniczenia zatrudnienia, musiał podjąć trudną
decyzję związaną z wyborem pracowników do zwolnienia, lecz wybór ten nie nastąpił
wyłącznie według kryterium długości stażu pracy, lecz na podstawie wszystkich elementów
łącznie, w tym także i tego, czy wytypowany pracownik w przypadku utraty pracy będzie
miał możliwość utrzymania się. Z tych właśnie przyczyn Sąd Wojewódzki uznał, że Sąd
Rejonowy błędnie ocenił stan faktyczny sprawy jako uzasadniający ochronę powoda przed
rozwiązaniem umowy o pracę i stosując art. 386 § 1 KPC zmienił zaskarżony apelacją wyrok
i orzekł co do istoty sprawy, oddalając powództwo.
Wbrew stanowisku zawartemu w skardze kasacyjnej wyrok Sądu Wojewódzkiego nie
narusza art. 1 ust. 1 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach
rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy,
gdyż z ustaleń dokonanych w sprawie wynika, że sytuacja finansowa strony pozwanej
wymagała redukcji zatrudnienia, zaś dobór pracowników do zwolnienia został dokonany w
oparciu o przyjęte kryteria.
W tej sytuacji Sąd Najwyższy uznał, że kasacja nie zawiera usprawiedliwionych
podstaw i stosownie do art. 39312
KPC orzekł jak w sentencji wyroku.
========================================